장음표시 사용
181쪽
i6o pueros. & militum eumdem non expertorum paucos Vari iniae corripientes populariter non grassantur . Detur vero vel temporis momento multus apud Europam miles , cujus nemo variolas jampridem sit passus, isque in tuguriolis, templisque , sub animam strangulante aestivo calore , congera tur ι injiciaturque in ipsum Varioli seri miasmaIis parva scintilla, ita ut unum vel alterum apprehendat i vel extemplo hujus Pestis incendium immensum exardescat. totumque absumat militem, necesse est.
I. 11 9. Sed in tuguriolis aestuosis ob anni tempus habitarent , strages edebatur , nullo ordine cte. J Galenus faJ
inter praecipuaς Pestis causas , ambientis aeris caliditatem immodicam , putredinem corporum promoventem. adnumerat, subditque: ,, quemadmodum in ea pestilentia quae Athemenses invasit. ut Thucydides inquit: Sed in tuguriis su Dibeantibus aestatis tempore habitantium corpora corruptione laborabant D . Haec verba habItant Iam eorpora corruptione laborabant in Duheriano Codice non leguntur, tamque longe abest, Thucydidem huic causae Atheniensium Morbum tribuisse, ut potius accuratius conatus sit clarissime demonstrare g 8 o. so. 93.) Morbum ab AEthiopia eruptum. sub anni salubritate . corpora vel sanissima corripuisse, ejusque causan aliquid aliud, quam aliquod famitiaritim ext Isse. Interim, pene Omnes Medicinae adhuc recentiores Asclepiades in recensendis Pestiet causis, e quarum numero ex sex rebus non naturalibus dictis sere nullam excipiunt, hamiri Scotidi aeris constitutioni principatum concedunt. Id vero rerum magistrae experientiae adversari , praeter innumera observata , quae hic congerere longum csset. una a Russellio probe notata, apudque S tuentum exarata relatio aperte demonstrat: ,, In
genere, inquit γ), observatum fuit in Aleppo, quod Pestra
desinat semper, dum fervidissima aeris tempestas adest , uti enumeratio plurium annorum, quibus 'Pesis grassabatur, δε-
cet man se . Unde s subdit S.ietentus J concladi potes .
182쪽
is putrefaciens illud in Feste diversum quid esse a putredine, qiue per calorem augetur 9 fovetur Abeant Hupotheses legitimam Artem Apollineam subvertentes. Putrefaciens iaPeste , cunctisque epide micis Morbis constituunt contagio feminia L g. 2 o. J, quovis anni tempore & sub saevissimo adhuc aquilone iminensum saepe grassantia, sine quibus vel aestuosissimus simul & humidissimus Auster nec ullum uspiam Europae excitabit epidemieum Morbum , neque sex rerum non- naturalium ulla causa excitare quandoque valebit . Quum vero apud cunctas Europae nationes nulla extent horum scin miniorum g. 23. 24. 4 l. & 82. J domicilia, vel luce meri. diana clarius innotescet, extinctis, quae nunc per totam Europam hominum commercio volutantur, exoticis contagioso rum Morborum seminiis . omnes epidemicos Morbos in tota Europa extinctum iri. ig. I 6 o. Sed in tuguriolis aestuosis oe. J Sub Variolis , contra ac in Peste, fg. Is9J , aestivus calor, & in aere strangulante manliones. binae sunt concurrentes cause, quae miasmata varioli sera fovendo , excubando , juvando , inque rabiem adigendo mortalium funera longe lateque Coacervant sunde sciti illine ab ingenuo S inhamo in suis de Vario. lis accuratis monumentis ubique locorum nigerrimo notantur carbone. Celeberrimus Boerhaavius a) de Morbo Uarioloso, laudatum Ddenhamum sequutus, haec scripsit: ., E ut plurumum Epidemicus , verno tempore primo incipiens , aestate crescens . languens autumno, Breme sequenti fere e dens Ex Siemeratore is I9 a. notavimus. Variolas Augusto mense magna incrementa sumpsisse. Ill. Gensetius b refert, Uariolas Augusto mense satales evasisse, additque sequentia: ., Suppuratae rursus materia ichorosa repletae coninspiciebantur , is secunda vice ad suppurationem pervenere , inque intersitiis suppuratarum novae subinde oriebantur δε-riolae . In defunctis per nares o oeulos sanguis prorupit eo-
183쪽
36 apiosus . Nonnulli a barbitonsoribus imperitis male tractati ubercula circa artuum juncturas. θ Bis retropulsis per to- ιυ , rotalem reportarunt contracturam ι atii coecitarem , strumososque eolii rumores, quibus evanescentrbns corr iebanis tur vomιtu cruento Iethati . Apud Ill. mxhamiam a . sub diversae temperiei aestatibus annorum II 39. IZ O. II I. 17 3. 1743. IZΦ . II 6. I 748. Elymuthι , inque ejus vi. ciniis variolae semper populariter grassatae sunt , & magna ex parte lethalcs cxtitere: de Junio anni I74 I. foJ. adm dum fervida existente tempestate , haec scribuntur : is Ma riolae maxime epidemieae longe lateque permultos occidunt Vi& de Augusto ejusdem anni seJ haec : ., Variolae adhuc max me epidemicae . Iamque multo 'bores . Analogiam
concludamus S i tenti hisce verbis sῆ: , , Variolae ct ma. gis increscere aestivo nimirum tempore ) ct periculosas saevire solent, ιmprimis si fervida aesas fuerit M.
Conclusio daodecima. Quum sub ferventissima aeris constitutione buboniearistis ut plurimum extinguatur fg. Is 9. J, Uariolae vero perpetuo exacuentur ι Atheniensium Morius, qui aestivo tem pore mortes auxit, ad Variolas potius, quam ad Pestim sta-bonicam est referendus. g. I 6 I. Vsiu etiam alii super alios mortui Deebant. JΕtiamsi nostra Etiropa hisce calamitatibus haud subjiciatur. rationibus β. Is 8. & alibi jam adductis , saepissime tamen bina, terna, quaterna, quandoque plura a Variolis perem. tosum puerorum cadavercula uno in feretro per idem tempus ad sepulcrum asportari lacrymabili spectaeulo non semel conspexit. I. I 6 a. Et circa fontes omnes , aquae desiderio , femi-
184쪽
r63 mortui volutabantur . J Huius textus Analogia abunde I.
s. 163. Et templa in quibus tabernacula ere. J Hic integer textus , si aliquam sis si i net analogiam , quum extra
Morbi naturam & Europaeorum morem positos evcntus reo ferar. ex g. I 9. expeti poterit.
y3. , , me autem Morbus aliis etiam in rebus rivitati majoris improbitatis fuit initium. Facilius enim quilibet aadebat palam facere , quae prius pudore impeditus occulta-hat , ita ut ex animi libidine non patraret, quod repent rerum mutationem fieri viderent et is homines quidem fortunatos repenIe mori s illos vero . qui nihil ante possis-bant , satim illorum bona pessidere animadυerIerent. Itaque bonis illis Gleriter perfruendum , operamque voluptatibus dandam eensebant, quod pariter θ eorpora is bona momenis ranea ct in diem tantum duratura esse existinarent. Nemo que promtus erat ad labores tolerandos rei causa , quae εὐ- nesa videretar , incerιam exsimans , an esset interiturus
priusquam ad illam perveniret. Auod autem unusquisque ju-caadum , O undique sibi quaestuosum fore noverat, hoc et/am X a Boneo
185쪽
houstam . o stile leonsiItiebatur . Nee ullus Deorum mnus aut hominum lix eos arcebat ; partim quidem , quia Deos colere, pirinde esse judicabant, ac non colere , quod omnes arrier mori viderenιd partim vero , qaia nullus se tamdiu si perstuem futurum sperabat . dum i titulo judicio paenas floris delidiorum daret. Mutioque mavorem poenam fatorum judicio jam decretam, sibi impendere ex imabant, ante eu- iri adVentum , aliquibus vitae voluptatibus sibi perfruendum e se censebant Thucyd. F3. pag. I 32. g. I 6s. Hic autem Morbus, & quae sunt reliqua hujus paragraphi s3. J Quanquam, post vulgatas a multis taculis in Europam Variolas, nulla ejus Civitas superius enarratis calamitatibus impetita legatur , nihilotamensucius . si qua aliquando eisdem subjecta circumstantiis , ac fuit illa Atheniensium . Variolis aggrederetur , haud abs re opinandum Venit , quod, arreptis peremtisque hoc diro Morbo legum I'romotoribus, &, qui has exequi cogunt. Praesulibus , ingentique peracta mortalium clade , humana pariter ac divina ab improbis, quibus hominum Societas perpetuo abundat, susque deque perturbarentur, atque profanarentur , uti apud Americam ab hoc ferali Morbo sub primo ipsius ingressit perpetrata excidia f. . Is 3. J cuilibet suadere valent. νδ . Τοιω- μεν πρόθυ es ΑΘηγαιοι περιπεσογγς ἐπιε Iono, ἀνθρωπιν τε ενδον ληακοπων. η γης phω δηνενης . kν Et τωκam, ota εἰκος, ἄνεμνησΘησαν η GD τῆ επους, φάσκοπες ol
186쪽
των - γ ν ων τα πολυxomta rata. φυτa μῆ, τα ara, τὴν γρου γενομ a. g. I 66.s . , , Athenienses igitur in hujusmodi Morbum inrid/runt , graviter premebantur . tum q- homines intra muros morerentur, tum etiam quod foris ager ab hos has vasaretur. Dum autem Me malo vexarenIur, ut verbs mile es, hoe etiam carmen in memoriam reUocarunt, quod seniores olim decantatam dicebant: Doriacum veniet Dimo comitante duellum. Inter homines autem altereatro erat non λοιων in isto earis mine ab antiquis nominatum , sed λιμον . Sed iis praesentia
iuud merito eficit , pestilentiam significatam fuisse . Romianes enim ad mala , quae patiebanIur . earminis mentionem
accomodabant . Auod si unquam aliud Doricum bellum pos hoc eos invaserit o χρων esse contigerit, verisimiliter Boemodo eanent . Oraculam etIam Lacedaemoniis redditum , ab illis, qui hoc noverant, memorabatur, quum usis oraculum consulentibus, an bellam est movendum , Deus respondit . ipsos fore vi rores, si bellam totis viribus gererent , seque Nis opem daturum dixit. uod igitur attinet ad oraculum, ea quae tunc flebant , cum ipso convenire conjiciebant. Cum autem Peloponnesi in Atticam irrupissent , hie Morbus rim grassari ea pit . Nee ipsam Peloponnesum invasit , nec ullo malo eam asseeit, quod fit relatu dignum : depasus v ro est Athenas praecipue, deinde ex aliis locis ea , quae maxima populi frequentia erant referta . Atque haec quidem sunt ea, quae in Morbo evenerunt'. Thucyd. F .. pag. 132.
Analogia deei nanona. - I. I 67. Athenienses igitur oe. J Potiorem Historicus reddit rationem , ob quam Morbus in Athenienses ' atrocius saevierit , Urbis nimirum ab hostibus. circumvallationem .
187쪽
latu digna non sinit vel . quod relatu dignum sit & veluti
mirum , Morbum Peloponnesum haud invasisse . Depastas vero est Athenas praeeipue. J Morbus eontactu . fomrtibus .& aere in circumscriptum visans contagiosus, Athenienses, accurrentibus ob hostium incursionem ad Urbem agricolis . in tuguriolis templitque coactos . aestivoque calore suffocatos enormiter depastus cst . Variolae apud Sisistentum sadanno II 33 : ., Majo mense a ac plures, sed benignae tamen: Iun/o m nse incipιebant con entes reddi : longe putridioris indotis occurrebant mense Ialis . ct adustos araeeiebantur longe frequentius quam ante is imo is snes mense Auguso . Mense Septembris pejus constuebant , O longe erant pericu Iosores . Octobri m/nuebatur numeras ad medietatem ero. M Deinde ex aliis Ders ea , quae maxima populi frequentia erant referta. J Quisquis ingenuus hane Duodidis obser ationem accurate perpenderit , vel uno intuitu perspiciet , longissime a veritate distare υpothesim illam , quae epidemDeorum Morborum contagiosa miasmata aeri inhaerere , perque ipsum ab uno in alium locum sese propagare statuit , quum nulla sub se ratio , cur volitantibus per aerem missmatibus, loca tam maxima populi frequenιia referta, quam incolis rara. pari facilitate non corripiantur; persPicua ve ro in sit sententiae illi , quae contagii dispergendi negotium infectis corporibus atque fomitibus , illius seminia per ae rem ad breve infans spargentibus totum tribuit. ,. Luum
ergo , inquit laudatus Sωietentus ιθ tanta vi sese multia ticani hoc con etiam polleat . plurimisque corporibur adhaerere susι, ct quidem integra Maneate e cacia , patet , quare in populosis Urbibus raro diu fleat hic Morbus , sed
frequenter repullulet: Et contra in locis eam pestribus . umique aeri tibero patentibus, nec frequens commercium Cum
urbibus majoribus habentibus , saepe per plures annos nullae observentur Varroia Atque hae quirim sunt ea, quae in Morbo evenerunt. J Massis Phoenomenia atque Symplom 'tibus,
188쪽
I 68tibus, quae in Athenienses descriptus jam Morbus exseruit. suae ja in narratae primae invasionis finem allatis verbis posuit Historicus. Conetasio decimaquarta. In tota igitur Morbi Atheniensium historia a Thucν- ride confecta , juxta absolutam a g. 7 . ad I 68.ὶ Phoenomenon atque Symplomaton ejusdem cum Uariolarum phoe- nomenis atque symptomatibus comparationem , horum nullum invcnitur, quod Variolas adamussim non reserat: Multa vero sunt, quae a bubonιca Pestis natura longe recedunt. g. x69. Restat vero ipsus Morbi in Athenas recursio , inque alia loca transmigratio perpendenda, pro ut Thucydides inserius enarrat.
7. Examdiu autem Peloponnesii in Attica, ct Athenienses in navali expeditione erant , his Morbus is militiae is domi Athenienses absumsit . Euamobrem etiam Munt , Teloponnesios Morbi metu, eum ex transfugis eam in urbe grassari intellexissent, sinul etιam eum sepelientes viderent. citius, quam satureaat, inde discessisse 'M. Thucyd. l. c. s m. 3334 Analogia vigesima . S. III. Morbi metu . . . citius, quam statuerant, iude
189쪽
manitas atque turpitudo , ut Peloponnesium , ad excidium usque Atticam impetere cupientium, exardescentem bellicum furorem Omnino extinguerit , majorcmque illis discedendi causam . quam hostium jam deficientium impetus praebuerit, cognita ejusdem se per contagium propagandi facultate . Tauricos , Japones , Matres , vel tenor rima Sanguinis pignora variolarum metu derelinquere g. ISI. Isa. jam re tulimus. Quae tanta Europaeorum cum Peste variolosa lacrimabilis consuetudo futura erit, ut tot exemplis excitata hostem tam immanissimum omni conatu e suis finibus expellere non sataget l
- 8. is Eadem aestate Agnon Meiae, is Cleopompus Cliniae Filius, Perictis in praetura collegae, sumtis copiis, quiabus ille fuerat usus Chalcidensibus . qui sunt in Thracta, O Potidaeae anue obsessae bellum flatim intulerunt. Cum
autem venissent, machanas ei admoυerunt . omnique ope expugnare conabantur. Sed neque urbis expugnatis , neque caetera pro apparatus magnitatue i s succedebant. Nam Mor- ς se superveniens , hie Athenien sis lais graυiter alwxit, . . . a umens exerc/tum , adeo ut is priores Atheniensium ι Y misi.
190쪽
I Om lites Morbum eontraxerint ex contagio copiarum , quaeum Agnone venerant, quamuis antea recte valerent. Phoris mion vero . ct mille ae sexcenti milites . apud Chalcidenses non amptius erant. Agnon ig1tur cum navibus AIBenas rein diit , ex quaIvor insitibus militum . mille ct quinquaginta Morbo amissis intra dies eircIter quadraginta . PrIores vero milites in suo loco manentes Potidaeam ob debant . Tha-c .Lc. 18.pag. i3 . Analogia viges aprima.
g. I 3. Chalcidensibus . qui sunt in Thracia ere. J A
gnonis milites Chalcidensibus bellum inferentes s Iorbus opinpressit . Ex hoc ucydidis loco magnum erumpit lumen ad detegendum cujusnam fuerint naturae Didemtei Morbi ab Hippocrate lib. I. Diae descripti, qui tribus annis Thasum sunt depopulati . Thasus insula est prope ThracIam , in quam Agnonis milites Morbι Athenas vulgati contagium invexerunt, & quidem sub primo suae grassationis initio I. 171. .
Cons. g. 67. 7o. 3Iorbus se Ivpervι mens . . . absumens exercitum, adeo at o priores Atheniensium milites Mortam eou-rraxerint ex contagio copiarum, quae cum Agnone venerant.
Iam g. is 8. Celeberrimi Ioannis Frangle obtervationem re tulimus , qua Auctor probatum habuit , nunquam se comis perisse Variolas in castris populariter esse grassatas: cujus Phornomenis rationcm ibidem nos adumbrare conati sumus. Qui igitur Atheniensium Morbum . per hactenus absolutam ipsius cum Variolis comparationem . variolosum fuisse fatebitur , contraria illic allatae ratione adhuc fateatur Oporinret, Variolosam Pestim, Atheniensibus prorsus incognitam, tum primum in Athenas ab Aethiopia invectam fuisse. Vuamvis anIea recte valerent. In oculatio firmiter docuit hominem accepto Uariolarum seminio ad sex, octo, quandoque ad plures dies, quousque illud veluti incubatione extricetur, perbene se habere . Agnonis milites, suscepto Morbi contagio , tanquam recte valentes Chalcidensibus bellum laturi discesserunt , at inita urbis obsidione continuo Morbus exercitum