장음표시 사용
371쪽
I 6. I97. . Quosdam somnolentia , is in suporem
propensio oppressit a g. 9 s. ad I Oo. . Alii mente graυιteν emoti sunt cibid. . Qui in soporem ferebantur, eos omnium rerum caepit obli υιο g. I 29. : quorum si qui curarentur, ii cibum sumebant. Alii e suis neglecti g. Is h. fame interierunt. Qui mentis alienatione laborarunt, simulacris infestabantur, perpetuoque clamitabant homines adesse, qui necem iis intentarent, atque ideo fugam capessere moliebantur I. Is I 0. Eas vero molestias curaro bus suis praebebant , ut hi non minus. quam aegri misericoriam moUerent fg. I s . l. Ε tactu vel decumbentium, vel mortuorum, neque Medicus, neque alius quisquam contagionem suscepit. Multi enim mirandum in modum immunes restabant. licet aegris jugiter assiderent, defunctosque sepelirent: Multique . qua ratione nescientes , ea correpti ac subito perempti sunt . Plurimi in aquam , plurimi in mare desiliebant, siti nulla vexati I. Iio.J. Quibusdam sine sopore, aut mentis alienatione Bubo in gangraenam abiit a hique sevissimo cum cruciatu animam expirabant g. I 26. 221. 223.J: quem etiam phreniticis non ab isse credibile est, quanquam, utpote mente capti, nulla proderant ejus indicia. Proptcrea Medici quidam venenum, fontemisque Morbi in pestilentibus his ulceribus delitescere suspicantes, cadavera mortuorum aperuerunt; atque ipsa ulcera perscrutantes magnum repererunt intus carbunculum g. 1 os . .
Quicunque corpus pustulis nigris magnitudine lenticulae distinctum haberent, ii intra primum diem fato cedebant fg. 29s. 296. 297. J . Multi sanguinem per vomitum effuso peribant ,. 29 s. a 96.J. Quidam ab optimis Medicis deplorati, in pinato convaluerunt g. II 4. J: Alii de quorum salute non dubitaretur , subita morte sublati sunt fg. 132.J. Nullam hujus Morbi causam ratione quisquam allequi potuit fg. 334.J. Aliis profuit, aliis oscit balneum fg. x .s J. Multi curati
nis defectu obierunt , multi sine ea supersites manterunt g. I 3.J. Nulla denique incolumitatis via apparebat , vel cavendo . vel medendo assectui , quum in eo ignoraretur atque & invasionis, & decellionis ea a fg. 13 . J. Quaecumque Foeminae PraegnanIes tentarentur , eae omnes assumpta
372쪽
funt , harum aliquae abortum pab g. 296.Js aliae partum enixae postea cum eo perierunt: Tres solum puerperae convaluerunt. De tu tamen amisso; atque una Obiit, cujus evasit infans. Quibus ulcera ampla erant, multumque humoris effundebant,
ii ad sanitatem redierunt i Siquidem hoc modo defer ait Carbunculi furor, atque id erat indicium Salatis certissimum g 129.2 1. 296.J. Quibus vero ulcera in eodem ab initio sata permanetant, hi morte sunt abrepti fg. 232. 29s. 296.J. In quibusdam femora emareverunt , ubi in his orta ulcera nihil saniet emittebant Og.133.J . Quidam Vixerunt Cum imminutione linguae, & utque ad mortis diem balbutientes, aut sonos indistinctos proserente, permanserunt I. 2G2.J. Consantinopoli Pestis haec per quatuor menses in totum , perinque horum tres maximo eum furore desaeviit I. 29s. 296. 297.J. In initio haud ita multo plures , quam ex consuetudin m riebantur, dein increscente ejus violentia quinque, ac postremo supra decem millia hominum in singulos dies rapta sunt fg. 7 . 7s.J. Primo cadavera sedulo humabantur, postea vero omnibus rebus perlurbatis, plurimi sne sepultura jacuerunt , scrvi absque heris relicti , ae divites ministris indigebant g. 33s. I 6I.J. Per desolatam civitatem nihil fere aliud conispiciendum erat praeter vacuas domos , & clausas sine commercio tabernas . Is 3.). Inter haec valde sollicitus, uti par erat. Imperator semianus pauperum curam Theodoro commisit, uno e Referendariis, qui imperatoris responsa ad supplicationes subseribere solebant : Isque egenis pecuniam ex aerario divisit. His adjicit Procopias . multos metu , scelerata vitae consuetudine immutata . se se Deci consacrasse imultosque , sublato periculo . ad pristinam impietatem rediisse. Haec est Pestilentiae ipsius descriptio ab eo tradita r, , μυzelus autem haec Freindit verba sunt Baee amplius su jicit: se Licet ea Constantinopoli per quatuor tantum menses duraverit. tamen Evagrius, qui cum omni domo hae laboravit. per duos & quinquaginta annos saevisse prodit; idque ita graviter, ut universum prope orbem assumpserit. Quum igitur ultra' Frocopii mortem perseveravit , haud mirum videri debet, si per ita Iongum tempus in diversiis adeo caelis
373쪽
ae regionibus symptomata apparuerint diversa quodamm odo ab iis , quae ejus aetate visa sunt . Tamen Evagrii descriptio haud multum ab ista differt . Assirmat autem hanc quibus. dam rebus Pesti Atheniens. a Thucydide exposita, similem .
in aliis Oero longe dissimilem fuisse i in AEthiopia sicut illam
coepisse; omnes vero priores saevitia exsuperasse s ac tempus , quo inhaeseret, & regiones, quas ultro, citroque commean do occupaverit, in mentem revocans, miratur Phil ratam pro stupenda re habuisse Pestem, quae sua aetate per quinae cim annos continuata sit με. Hactenus Howelus apud Frein. diam I. c.
Uuerior Constantinopolitana Festis eam Hariolis
g. 3o . Mortuorum s mulaera sub humanis euiuscunquageneris formis plurimi videbant . . . nam sat imae simulacram ejusmori conspexissent, Morbo tentabanIur oe.J Puerorum eju- latus , juvenumque terrores atque vociferationes in somnis . ingruente Variolarum Morbo, uti & frequentissima Variolatorum deliria. a spectris, monstrosis imaginibus, atque mortuorum simulacris, illorum phantasiae sese exhibentibus, pro- manare , norunt Physiologi , etiamsi id curiose Clinici nos adnotaverint. Perquam vero rarum hoc bubonicae Pestis ri-
thema variolis quandoque socium se praebuisse videtur. His enim Grati viae, mense Iulio anni 2699., epidemice grassantibus: is obvenere lic fatur laudatus Gabrilep ab . Gιam quaedam melancholica Reminae , trigesimum aetatis annum supergressae, maestae, alta suspiria ducentes, taciturnae , a communi hominum confortio se subtrahentes , ct ad nescio quem prepitum expavescentes, ae mirabilibus suspicionum proin celus jactatae , levique causa in sile am Osericam δε-- Iutae Si stat . uti probatum credimus, variolosa Mias inta multisormes post se trahere vel dirissimos morbos . alie-
374쪽
δ3s num a ratione non erit , eadem per id temporis vigentia huic melancholico affectui producendo causam praestitisse , quum nulla his tunc essent aptiora. I. 3o I. Auibusdam vero eodem die , alios erastino. alios multo post Bubo occupavit aut in inguine. aut in atis , aut pone aurem, aut in atia parte t. Variolas non semel bubones, authracesque excitare , quae I. 2 3. , a F., & 26 I. allatae sunt obtervationes, evincunt 1 sed nunquam eodem die, crastinove , uti contingit in Peste bubonita : qua de re fusius
g. 3o I. E tactu vel decumbentium , vel mortuorum neisque Medicus , neque alius quisquam eontagionem susce it J. Hane Pre copii nimium potius infirmam credulitatem, quam diligenti perquisitione ratam observationem laudatus Freindius sequentibus ab hae historia expunxit: Una res , ait a . in
Bisorsa fac magnam attentionem meretur : ea de contagione
est. Neque Medicas, neque alius quispiam. Procopio referente , conIrectatione aegroIantium, aut mortuorum eam Iolam causam hoc . ut opinor, intelligi vult vitio correptas es , IIarimique mirandum in modum integri permanserunt , qua quam infectos curare ae sepelire non desissent . Illud etiam subvicit Evagrius . . Licet id magna ex parte contagiosum fuerit, quosdam tamen , qui juxta decumbentes vitam perosi haererent, neque morti, neque Morbo excipi potuisse Aeprofecto in Morbis stinnibus Epidemicis , quantacumque de
mum iis contagio subsit, exempla adduci possunt, quae hane non ad singulum quemque pertigisse dem rant. Ipse etiam Procopius Festem illam per contagionem fuisse propagatam censuit ι uti liquet ex iis . quae postea subjicit ,, hanc, scilicet, semper juxta mare initium sumpsisse, atque inde diffudisse se in regiones mediterraneas . Suae res omni ratioci Iione fortior es ad probandum illud , quod Morbus hie
per commercium o commanseationem is a longinquo a
sportari . is in longinquum dispergi post: Et haec quidem
vulgaris fuit in primis aetatibus opinio M'. Haec Frernius, cu
375쪽
ius aeeuratissimo ealculo fidem faciunt & illa Proeopii ipsius verba ., Alii e suis neglecti fame interiernut contagionis enim metu vel a propinquis neglecti suerunt . I. 3o3. Multi enim mirandum in modum ea immunes reis
stabant . licet aegris jugiter assiderent . defunctosque HetrirentJ . is Nullam, inquit Ill. S*ietentus a , tam saeva --
sis, ut omnes ad internecionem deleverit. Multi enim, licet continuo Fotis contagio assarentar . manserunt immunes V . Hoc ipsum autem contingere sub Variolosa Peste & hic di. sertissimus A uctor hisce demonstrat bὶ: Meminι me cura. viisse hoe Morbo decumbentem vetalam jam plus quam sexagenariam, quae ridebat me dum Variolat erupIuras brevi prinsagiebam . Probe enim conscia erat se eum fratribus, ct s roribus hoc morbo laborantibus comessisse, bibisse, imo in e dem conclavi dormivisse per plures septimanas ... sana tamen perfuerat, is postea frequenter Variolis laborant bus praestiterat opem ... Novi satis quosdam inυeniri quandoque, liret νaro , qui tali idiosyncrasia praeriti sunt , ut mitties eonta. gio υarsolos expositi nanquam in ciantur. Celeberrimum Me-Heum novi, qui septuagenario major mortaus es. o numerosi mam praxim exercens millenos aegros hae Morbo decumis bentes tra raverat, nunquam infectas ipse. Notum est is inser illos . quibus per inoculationem Morbum hune exeisara conamur Medici , paucos quosdam non inci ab hoc conta-gro ... Plures Amrus casus apud Stalpari. van-der Wiel , e, alios leguntur . . . Certe Diemerbroeckius de se ipso resatur quod jam fere septuagenarius millenos videriι θ curaverithoe Morbo decumbentes , traram hujus Morbi Diorem sutis diu perpessus fuerit , aegroramque auera tractaυerit . semper ammunis: sed is patrem O patruam fere nonagenarios. aviam .ctogenarram, cognatos duos octogenarios , is nonnu los ahos ex sua familia recenset , qui nunquam Hariotis tentati fae
. F. 3o . Multi qua ratione uescaenes ea correpti, ae sin
376쪽
bilo perempti sunt 3. Id summum malorum, etsi perquam raro, adhuc tamen Variolas intentasse, liquet ex Observationibus g. II 6. appositis. g. 3O . uicunque corpus pustulis nigris magnitudine lemticulae distinisum haberent . ii intra primum diem fato reis debantJ. Innumera occurrunt sub Variolosa Peste hujus lethais lissimi pathematis exempla, ut g. 29s. 296. 197. . & alibi passim videre est. Ut vero Frocopii textum vel ad verbum cum Variolis comparemus, quae sequuntur, exscribamus oporistet et se Sanguineae 'Pusalae , inquit Meadius sa) . non uno modo protruduntur. Vidi enim quam in ipso Morbi principio tubercula minuta, Ianguine atro turgida repraesentarent. Ealia in cute forcipe compressa evenire solent. Has autem maculae purpureae lividaeque interspersae. cujusmodi in vera Peste describunt Medici, mox exceperunt. S ιus autem aeriis ist , ut Pusulae eonfertim erumpentes terrio vel quarto posdte , quum jam mararescere deberent . lividae is subcruent evadant , maculis nigris per totum corpus sparsis, quae imira cliem unum , aut alterum mortem adventantem praenun
tiant. Hae enim vera sunt gangraenae. Saepissime hoc tempore sanguis tenuis non ex ore tantum , narιbus is oeulis emanat . sed per cunctos etiam eorporis meatus, maximeque inruna irinere perfuit, quo etiam primis aegritudinis diebas non- nanquam egreditur D . Huxhamias de Ianuario anni I 73 3'.
haec satur μ : ,. Variolae sint maxime epidemicae , quaedam
valde maligna , utpote quibus non raro accedunt haemorrbmgiae ex omnibus fere corporis partibus , is Petechiae lividae , & nigrae. Vix unum vidi his eorreptum affectibus servatum Tandem ingenuus odenhamus sic loquitur sι'J: - etiam abi in Boe Morbo varioloso perinde atque in Peste , laxata insummationis vi Sanguinis compage , maculae purpureae se ostentanι Fasalis interspersae, mortis fere semper praenuncia g. 3 O6. Multi Sanguine per vomitum effuso peribantJ . Horrescentem nunc me subit illius variolati Pueruli pag. 7. , Pene
377쪽
pene inter manus meas ex haemoptoe expirati pallida imago. atque domesticis animi mei moeroribus novam aggerit tristitiam. Praesto tamen mihi adest solatium , quod ipsus inopinatum excidium primum mihi praebuit incitamentum ad genuinam variolosae Pestis originem assequendam , quonam eventu aequis Medicinae Praesulibus decernendo. Percitas ex omnibus corporis meatibus a Uariolis haemorrhagias jam G. Os . retulimus , Sanguinis vero per os ejectionem sequentcstestantur observationes : ., Recentes Germanorum Ephemer
des , ait Drelincuritu, ca , post variolas sanaras, pure tamen edaci non penitus retus, is haemoploen, O Sanguinis Hu-xum per intersuia digitorum utriusique pedis mirabiliter observant . ,, Sui sanguinem sunt verba Diemerbroeckii. ubi de Variolis b)ὶ vomita aut tus rejiciebant. aut urinas
cruentas mingebant, illi fere omnes moriebantur, is ex sexcentis talibus vix unum evavisse novimus . His vetustior
Ballonius haec scripsit cor Equitis Torquati D. de Roche- fori Filio annos duodecim nato erumpunt Exanthemata Variolas intelligit . Uuum desaeviisse viderentur . spuit & ex-
Pectorat cruentum . nec non meit cruentum , idque abunde. Coguntur Mediet etiam praesentibus Exhantematis venam aperire. Evacuato per viam urinarum Sanguine tandem moritur . Supremum in hac para grapho sit locum Celeberrimo Variolarum Scrutinatori Syrinhamo: ,. Oraque vero, ait G, haemorrhagra haee Pulmonis nim um atque Uesicae sub Mombi initio plerumque contingit, pupatis nondum erumpentibus,
vel si in quibusdam locis se osendant . in plerisque tamen aliis adhae sub cute densae latent ι arque ejus sunt generis , quae in maxime eon entes adolescerent, nisi jam dictum Sym-Ptoma aegri morte Morbum finierit M. Et alibi co scripsit: is Inter ea fatendum es Sanguinis Mictum, & Maculas purpureas , quae ita certe mortem praenunciant, quandoque accide re vix ullo adhuc comparente Variolarum indicio, vel etiam
378쪽
paucissimis Pustulis erumpentibus. me vero ut Variolas denas agmine confluentes ut plurimum comitantur, ita at quandatam praepropere invadunt, ut aegrum ante plenam eruptionem e medio tollant, sicut jam praemonuimus 'M. g. 3o7. Vuaecunque flamina praegnantes tentarentur, ea
omnes a sumptae sunς , harum aliquae abortum passae J . se Exsexa muliebri. . inquit G. Gerbet ius ta). Utero gerentes praaliis impegerant , utpote eommuniter abortum passae , is r traeris a lochiali Fluxa ad interiora exanthematibus svariolosis . Idem fere puta de eis Mulieribus, quibus isox in Mali principio, aut sub Vsa exanthematum eruptione Menstrua proruperunt . Laudatus Suvietentus haec scribit foJi is Rariscasbus felicem hane uterogerentium) euram adnumero , pro be gnarus, quod plures viderim gravidas , Pae Variotis cor inreptae abortiverunt, & perierunt. Hine facιle aecedo senten. trae elarorum Virorum Ho anni & Manninghami) , qui ingens periculum imminere gravidis eredunt , si Variotis eorripiantur Inclitus denique Rammaazinus sie fatur se :,. Gravis haec morborum tempesar omnino deisset , ni Varisae quo magis ambientis calor tepescebat , eo ferocius saeviisent: quum non solum puellarum aetatem demeterent . sed etiam grandaevos , ac praecipue uterogerentes quotquot hoc Morbo Iaborarent Cons I. 196. g. 3o8. Aliae partum enixae ρostea eum eo perierunt Nondum . quantum scimus, a Medicis perquilitum est, num
Fcetus in utero degentes, Peste bubonica quandoque una cum Matribus correpti fuerint , & an Opportuno tempore in lucem editi, bubonum anthracumque in macerno carcere per pessorum vestigia in cute retulerint : Nondum enim Mediis corum aliquis in eam venit sententiam. ut ericientem babo
uisae Pestis causam inenstrui Sanguinis quisquiliis; succo spermatico, vel atrabitarios acescenti lactis liquori in obstructia
379쪽
3 3 9 tubulis medullae Spinalis , vel sanguini in umbilicati funiculo restitanti . aliisque id genus hypotheticis Causis , itri buere ausus sit. Si id unquam evenisset , procul omni dubio, hactenus elaboratas babonicae Pestis dissertationes plurimis observationibus, a praeconceptis opinionum figmentis fabrefactis . rcfertissimas haberemus , FCetuum , nimirum, in utero Matris , a bubonica Peste superstitis , hac lue perfunctorum , bubonum anthracumque stigmatibus signatorum . sicuti habemus Uariolarum pertractationes infantium historiolis ornatas, qui vel hoc Morbo undique conspersi, vel ejus notis ac cicatricibus de edati in medium prodierunt. Quicquid de hisce observationibus credere velimus , Cl. Cotunnius a tresdecim variolatorum eadaverum accuratis extispiciis evictum dedit , Variolas natura sua nullas corporis partes , a IIbero Aeris attactu remotas , in dere , nec occvare saevisse Perit itaque Partus tam bubonica Peste, quam Variolis arre-Ptarum Mulierum, vel quia in lucem egressus subito his impetitur Morbis, vel quia febrilem certamen in utero passus, vitam nequit producere ., g. 3 9. gurdam vixerunt eum imminatione linguae, is usque ad mortis diem balbutientes, aut sonos indistinetos ρω- ferentes permanyeruns J. Nuperum octennem, ait Drelincurtius b). septica Variolaram Iabe elinquem, sed Ioquentem supuit Academia Salmuriensis, supuit O universus terrarum orbis, supebunt o seri nepotes V .
Conclusio vigesimaquarta. Quum, examussim comparatis vel omnium dirissimae Constantinopolitanae bubonicae Pestis Symplomatibus atque Phoe- nomenis cum iis, quae Variolosa affert Pestis, illius nullum inveniatur tam insolens, quod haec aliquando non aequet. dein reliquis longe illam exsuperet, facillimum suisse fatendum est, Variolas sub prima ipsarum in Athenas incursione haud aliam
380쪽
3iso aliam tristiorem hominibus excitasse notionem, quam ab iiDdem jampridem cognitae bubonicae Pestis, ac posthabita Thain diis illarum descriptione, sub hujus nomine Posteria fuis
Inter Atheniensium Morbum a Thuerdiri is Hinoerate δε- scriptum atque omnium Iethalissimam Constantinopolita. nam bubonicam Festim maxιma ct plura intercesserunt discrimina . I. 3Io. Discrimen I. Ex Tucydide I.89. habemus: DO-
eulorum rubores is inflammatio ... guttur is lingua eontia
ntio cruenta erant... RauciIas ... cor ur ... sub storum , li
vidum, parvis Fustulis, ct alceribus inorescens M. Ab Hip-Pocrate g. I 83. ., Sacri sines multi . . . Multi fauces doluerunt. Voces vitiatae ... Ora sisere fervido Uffcta ... Multιs Ignis Sacer . . . ex Uulgaribus is valde parvis ulcusculis , ruroto corpore. . . circa caput ... in i a curaIione insammationes magnae flebant , ct sacer ignis multas, brevi undique dein pascebatur ' . Ab Howelo ex Procopio s. 19I.: Auibusdam eodem die . atios crasιno . alios multo pos Bubo occupavit aut in inguine , aur in alis . aut ρstne aurem , aut in alia arte ... αuidam vixerunt eum immanutione linguae. , , Hujus pathematis adhuc meminit Stemhrbroeehias a sub Peste buboniea Noviomagensi a quibusdam passi ob carbunculum in lingua enatum. g. 3II. Discrimen II. Ex Thucydide l. e. ., Plerique intra nonum, aut et/am septimum dum propter internam ardorem interrbant . . . aut s, hoe temporis spatio praeterito , mortem vitassent . . . postea propter debilitatem interibant .
Ex Hippocrate I. c. : ia Auibus vero in flammatio quidem , is Ignis Sacer discessit , talem autem nullum abscessum fecit , horum multi perierunt ... αuibus aatem nihil horum accidisser , verum obscure disparuissent Ignes Sacri , hi lethales erant . Ab Ho elo l. c. t , , misi qua rataone nescientes
ea H Apud Manget. Tom. I. B. M. P. Annot. ad histor. XXXuI. u. 76'