장음표시 사용
351쪽
33Idesiderio , semimortui volutabantar . Quam igitur Historicus descripsit constitutionem , sub qua stetes edebatur . aestuosa fuit , Fuit adhuc & aestuosa quam enarrat Hippocrates eis derepente eatida ct ausirina, ct sine ventis U; attamen fuit Deillima . o paucissimi perierunt. Si aestuosa temporis conis stitutio , & maxime austrina Didemicos excitaret Morbos . nulla adesset ratio , Ob quam Hippocratis aestas facillima, minimeque lethalis evaserit : praesto vero adfuit . & longe ab aeris constitutione , lethalitatis , a Thucydide adnotatae.
Causa, nimirum contagium. ut G. I F8. Is 9. & I6o. , simul &minimae mortalitatis, ab Hippocrate recensitae, uti g. 187.
g. a pr. rvos Morbos hyems succedens sisti : O Oe- males aestas succedens transmutat. J Transmutat, non solvit. Deficientibus Sacris Ignibus ob dcficientem ipsorum pabulum , eorumdem consectarii Morbi non defuerunt , unde g. scribitur : Carbunculi per aestatem multi , ct aliae , quae sepi vocantur , pusulae magnae sic & D senteriae, Tais es , & Didemieae Intermittentes Febres per aestatem atque autumnum vulgatae sunt : sic g. 266. legitur : At sub Autumnum omnes decubuerunt , o multi mortui sunt ι & r,, AEstas facιltima , ct ρauci mi perierunt . Generale igitur Hippocratis effatum: AE ivos Morbos hyems succedens solvit, ct hyematis aestas Decedens transmutat . in Morbis omnibus
communibus ex magna temporum mutatione . sive brevius,
Constitutionalibus , Eudemicis, atque Dorarieas, teste experientia multam vim habet : in φιdemicis vero per ipsam experientiam haud inconcussum esse videtur. Equidem Hspocrates , quum haec scriberet, nondum trigesimum secundum suae aetatis annum excesserat g. 67.) : Didemici Morbi eo tempore per Europam & forsan Asiam tam insolentes erant.
ut quos ipse descripsit Hippocrates, auctore Thucydide 3.76.
vel Medieis Atheniensibus ignoti advenerunte magnum ita. que observationum cumulum . quo Medicinae universalia steris nuntur praecepta, hac super re habere nou potuit; quin etiam Divimiefium Morborum aliud fortasse ei defuit exemplum;
unde perquam sapienter , veluti haerens & dubius scripsit r,, Viduar porro mihi aesas illa, qua tune fuiς , juxta ra-T t x xi
352쪽
33ationem eommoditatem attulisse s haud vero aphoristi re, uti
ei mos fuit. loquutus est. I. 291. Magnam vero Artis partem esse arbitror. etiam
de his , quae scripta sunt, recte posse considerationem facere,
ae judicare. Mus en m hoc nouit, is his utitur . non vide tur mihi in Arte multum falli pose . Digna Hiopocratis sententia : Magni ac Sapientissimi Artis Medicinae Condit ris in eluetabile judicium: Summi viri probitas atque ingenuitas ea quidem est , legentium animos incendere , ut iis, quae ab eo scripta sunt, suum velint adjicere calculum. eaque lance librare. Nec satis id habuit. Ut magis ad id faciendum legentes incitaret , adjecit , non aliam esse viam . qua Medici multos in Arte exercenda errores declinare valeant, quam aliorum ratis observationibus recto judicio uti. g. 233. Oportet auιem exacte perdiscere unamquamquere oram constitutionem , is ipsum Morbam r Et quid boni commanrs sit in consitutione , aut in Moris , o quid mali communis sit in eo istutione , aut in Morbo : quid mali
communis sit in stata , aut Morbo ere. M J Haec & quae sequuntur, ut 3.189 , generalia sunt Hippocratis Praecepta callendae Artis studiosis tradita . Temporum , tempestatumque tam regulares quam perturbatas Constitutiones , unde Morbi omnibus commanes , ac Sporadiei oriuntur , atque Endemiet saepissime grassantur. ipse magnus Senes recensuit Aphorismo rum Gesione III., & luculentius in libro de Aeribus, Aquis o Locis a num.xxv. ad xxx. , & ab unaquaque ipsarum quinam exoriuntur Morbi praedixit , nullo Didem coram Morborum interjecto verbulo . Morborum genera & in res, ex perspecti a ipsorum e meientibus causis , adipiscendi studium , ubique se
rum monumentorum Mnocratem tradidisse . quae 3 8. IO. I 8.19. O. 27. 29 & 3I. adnotata sunt, ejus praecepta clare docent.
Ei quid boni malive J si in eo nιώιιone. aut in Morbo. JAd hoc institutum plurimos condidit Aphorismos, ut ille a ti, A uvae Guartana plerumque sunt breves: AaIamnales v . r.
353쪽
ro longae, is maxime quae ad Demem pertingunt '. Et quid mala communis sit in satu, aut morbo. J Sic probe de Morbis Eudemicis adnotavit ca): is Et siquidem aesas Mea fuerit , citius fedantur Morbi s si vero pluviosa, diuturna fiunt . Et qui Morbus longus sit O lethalis s is qui longas ct non perniciosas ad υιιam t O qui acutus ac lethaIis , ct qaia arus o super e sinens. J In hunc textum spectant Aphoris ini ι : . . Exaceroaιιones ct constriationes indieabunt Moris ιι θ tempora anni, O circuituum inter se collata incremenista , sue quoιιdie. sve alternis diebus a sive per amplius rem poras ιuι ervallum sant . Sed ex anarentidius indicia flant , v lut an 'PIι uriuras , si sputum satim appareat inc*iente Morso . inum aborectat : si vero posterius appareat . producii : Et urιna, o alvi egestiones, O sudores apparentes indicant is aegre o fac Ie judicandor i ct breves is longos Morbos . Alius c): .. uicunque pleuritici facta is qώa
quuta nimirum essiciente Morborum causa ι temporis favente , vel adverta constitutione a benigno vel maligno Morbo. rum more 3 eorumque acuto vel diuturno circuitu , solerti Medico facultas datur dies criticos apte cognoscendi . criissimque praedicendi . Hic Brrtannreae , Batavaeque Medicianae florentes Proceres enixe rogamus , ut , postquam a F. Is 3. ad 277 absolutas Analogias inter Fpidemieas Ardentes phreniticasque , simul & mali moria Intermittentes Fe-hres . AIBenis Hippocra11s diebus grassatas, & illas ejusdem generis sub Sydenhama, SIIura, Haxhamir, aliorumque aeta te, Britanniae, Lugduni BataSoram, Europaeque ubique I eorum ad haec nostra tempora vulgatas , julta lance libraverint . accurate judicent , num suorum nonnulli rei medicae
Peritissimi merito Cristais dierumque criticorum ranocratis
354쪽
dodisinam parvi penderint , non aliam ob rationem , quam quia Britannica Batavaque Atmosphaera a Graeca longe disin Par ordinatos Morborum motus , atque criticos ab Hippocrate observatos excitare non valuerit et quasi rerum parens Natura ex datis essicientibus iisdem causis constantes esse ctus minime producat s contrarium evincente experientia .
De Diebus criticis Hippocrates egit Sect. II. hor. XXIV. . Popular. I. Sees. II. ρV.668.ι IbId. MLI.III. p. 671.1 Lib.de DIObus Iudicatoriis, O de Iudicationibus, & ubique suorum Monumentorum . Tanti habuit Crisium Doctrinam ad Artem bene exercendam . Et harum rerum gnaros scire contingit, quibur. quando , is quomodo victum praescribere oportet. J En axin,
Circa quem tota quanta est vertitur Hippocratica Medicina. Optime quidem noverat magnus Senex aegrotantia corpora minime pharmacis opprimenda , vel inedia esse deterenda, scd opportuna victus ratione, quae sex res non naturales dictas
comprehendit, sublevanda ; unde scripsit a d , , Morborum Naturae Medici. Ιnυenit Natura ipsa sibi ipsi aggressiones,
non ex praemeditato : partim velut est nictare, partim veroo ea quae lingua subministrat: ct quaecumque atia huyuscemodi, non edocta Natura. o nullo Magistro usa , ea . qui bus opus es , facit M . Inde tot praecepta circa ciborum in acutis Morbis exhibitionem , praesertim in L horasmorum S es. . & tibr. de via. Aeutor. : Inde tot locis repetitum Iethale Prognosticon ex AEgrotantium ciborum aversatione , ut I. 2O7. 2F2. 266. videre est. Conclusio vigesimas cunda. Dum igitur Merorum Ignium ab Hippoerate descripta hi-taria, temporum doctrina I. 67. 68. 72. II 3. III. I 81.2 7. 287. &xso. atque diligenti Phoenomenum . Sympiciis matumque comparatione, imo vel verborum syntaxi gryn
355쪽
didiana descriptione adamussim eonveniat , dumque nullum est in hi; historiis Phoenomenon vel Symploma , quod Uariolarum Phoenomenis atque Symplomatibus exacte non respondeat s a g. 7 . ad 3.186. ) ι rite in serri posse videtur. Sacros Hippocratis lanes. & Thucydidianum Morbum unam eamdemque fuisse Pestim , & quidem Hariolosam, tunc primum ab AEthiopia g. 69.λd 81. hominum contagio in Eu- Νropam invectam. g. 19 . Non deerunt fortasse . qui dicent . nos , Coninquistis undique membris , tale conflas te corpus , cujus integrae partes nullo nexu, nulla coordinatione inter sele aptari, jungique possint. Ut igitur & hi vel inviti veritatem agnoscere laterique cogantur, tres, Praecipuis numeris absolutas, Variolarum historias . cum Atheniensium hactenus evoluta Variolosa Peste , signatis, brevitatis gratia. solummodo Paragraphis, examussim consentientes, hic attexere aequum putamus ; utque Veritatis Studiosis vel uno intuitu extricata
hucusque Analogia magis perspicua firmorque evadet. Praecipuis numeris absoluta, atque ineluctabilis Atheniensium Pesis eum Hariotis comparatio. Analogia quadrage aprima.
Historia x ex Ho anno se . Variolis Halae Magdeburgi Epidemieae anni I 698. g. 29s. Irruebat sic fatur Magnus m annus hoe
anno s 1698. mense Septembri maxima eum vehementia g. 66. Variolarum Morbus 9 infanter , pueros, adultos. ωtriusque sexus , gravidas item . puerperas , atque nutrices , inquilinos ae hospites adoriebatur g. 89. I 39. 183. , ut non facile immunis maneret unus. qui non prius Morbo Me
356쪽
336 defunctus g. x39. ι & Uariolosorem numerus sere ad bis
millesimum in nostra hae urbe ascenderet g. 139. I 83. . Nonnullis sine , plurimis ex eontagio accidit c ibid. . Ex illis fuerunt potissimum improbo victui . intemperantiae , dccompotationibus dediti. iracundia commoti, terrore de asy ctu aegrotantium maxime aut mortuorum pereus . timentes Ec horrentes morbum, necnon qui . eircumeuntibus jam Vmriolis , praesertιm in domo , quae ipsas tenebat . purgantibus illarum incursum arcere susceperunt g. 339. . Contagium vero penetrans maxime o e ax fuit , quod ex sanie jam
suppurantιam Pastularum venit a idque non tantum in emdem domo commorantes inseeit cibi . . sed in alias aedes. quin in remot ora etiam Dea translatum I. III. pernicialem suam vim in dispositis corporibus exseruit sibια : infestum potissimum personis constitutionis sanguineae, phlegmmaticae . pituitosae, spongiosi Sc mollioris corporis habitus. Sic autem incessit , & sic decurrit Oid mica haec Variolarum lues I. 83. . Antequam in conspectu prodiret Exau thema . omnes fere conquesti sunt de dolore dorsi. cvisis, ι tudine eorpor/s , ealore s. 89.ὶ . intercurrente horripit tione, cum pulsu frequenti, appetιIus ρrostratione I 183. ,& somno inquieto ibid. . In nonnullis infantibus, raro in adultis, incoepit enormibus vomitionibur I. 89. , quae Per aliquot interdum perstiterunt dies. Q ii non vomuerunt,
Continuum tamen persenserunt conatam vomenri, nauseam ,& anxietates praecordioram modo graviores, modo mitiores
tibiae . In adultis quibusdam & infantibus alous saxa ibid.
I. I 83.) , eruptionis tempore iterum consistens : in aliis primum adstricta . 8c tertio vel quarto die demum aliquo etes sine damno fluens I. I 83. . Frequens etiam multis min- genri simular ibid. ι paucioribus urina sine damno tamen per aliquot dies suppressa. Tenelli, te lactantes inter continuos ejulatus , pavoribus in somno . alvi adstrictione vel
pro vis I. 89. . corporis ealore ibid. , & ei rea finem tertii diei levioribus quandoque epiloticis insaltibus fuerunt affecti cibiae . Serosis solemnis fuit somnolentia g. I 83. ,
Pruritur corporis ardens dc pruriginosus, palpebrarum dolor .
357쪽
iluer matio, & sternutatio Γ g. 89.' Multis eo anctorius in domo is pectore sensus f ibid. J . Pueris circa tertium diem nares saepe sanguinem stillarunt. Ex his etiam primis diebus
magnam ascaridum copiam excreverunt, nonnulli sine, nonis
nulli cum periculo. Adulti mirum fuerunt impatιentes sibi , subinde aliena multi loquuti delirarunt plane DI. I 83di quod
tamen lassicienti narium stillicidio mitigatum . in sussicienti vero adauctum . Haec pathemata praecesserant at plurimum benignas. Ubi vero pejoris indesis suberant, alia adhue fuerunt praesto. In infantibus clamores intensissimi , nulla ν quies I. 89.J, tremorex; extremarum mox frigus. mox in ιensus ealor ibid. J , cum insueto languore in pessimis fuerunt . In adultis dolor artuum immanis sibi J , necnon tam- horam , nephriticum & ischiaticum mentiens i gravis praecoris
rremores , horrores , membrorum incurvatio is contractura
s,bid.J Virium autem a primo statim insultu notabilis pros ratio fgi 39. J; vertigo; vigilia assidua fg.89.Jt sub ere. So stu lipothymiae, pullus debilis & frequens , estusus suador , copiosa urina fg . 383.Jι tali vatio & insolita muci e nais ribus ejectio , malignam plane prodiderunt indolem , licet interdum nee eator noIabilis g. 89. J a nec anxietas , nee suis adessent fg. I 83. J . Intra tertium & quartum diem in
benignis contigit eruptio. Nox antecedens plerumque gravis extitit. & inquieta anxietatibus, tremoribus . phantasiis , haemorragiis , quin etiam nonnunquam φιlepticis commotion
bas fg. 89. J: quidam etiam bis vel ter dueeerum s ibid. Ms. I 83 J. Tunc comparuerunt primum maculae rubrae LI. 89.J, magnitudine disserentes, quandoque exiles, O successi υe ιncrescentes I. 183.J, quandoque latae in disinctas postea pusulas coeuntes s I. 89.183.J . Factum id primum in superioribus sibid.J, postea manibus . pedibusque copiosissime sibi Jι tum cruribas, pectore, ac domo parcius, & in abdomine sibi .J parcissime . Cum iis in facie essioruerunt simul in faueiam& la uis internis labiis, o tingua sibid.J: tumque obortus dolor, ardor, prurιιus & ιensio harum partium fg.89.J.
358쪽
In ipsis quidem oculorum tunicis vidimus nullas, sed in suis
ercitus & palporarum ιnterna aeque ae externa facte colu- .ctim confidentes , unde actνbus oculorum dolor , pruratus de ardor : & sexto die accedente faciei intumescent a eorum
occlusio ad suppurationem usque durans s s. 89. I 83. l. Interim prompte satis successit eruptio, & ubi pauciores qui to , ubi copiosores sexto die penitus fuit absoluta, sympi
mala vehementiam posuerunt, pulsus autem concitatissimus.
nunc tranquillus . aequalis, Ac fere naturalis s3. 83. Jι s mnus placidus, mens sibi constans, & pectus ab angore liberum redditum. Malum autem fuit quando protinus vel in principio tertii diei Variolarum apparuerunt in faeie vestrigia libiddi vel his interjectae Pustulae varos reserent si vel
etiam Exfantema miliare rubrum . aut album : εc vicissim quando septimo demum vel octavo die novae eruperunt, ob materiae copiam 8e naturae imbecillitatem. variolae. Malae etiam fuerunt, quae non rubicundae, sed uvidae, paLlidae. aut fusae , fissiles item , durae & aridae sibid.I . cum fovea in medio. Pessimae, quae . facta eruptione, o toma ram non attulerant levamen f ibid. J . Seri praeterea copiosa effuso sive per sudorem, sive per ininam sibι. .J, in adultis per alvum s I. 89. I 83. J, five salivationem cum morbo incipiens, & sub eruptionis aeque ae suppurationis tempore durans, ut plurimum Observata funesta fioid. J . Mietum tamen cruentum. frequens alias malignarum s Ioma, non adnotavisnus . Sanguinem autem ex sinistro oculo , mirum statim tumescente, in puero quinto die mortuo manasse novimus . Quibus praevia horripilatione, sub erecto corporis situ, vel ob animi commotionem . d Jaruerunt Hariolae , ingens accidit anxietas , corporisque debilitas , εe haud levi vitae periculum fg. I 83.J. Qui mortui, quinto , sexto vel septimst die obierunt , vel destris eum convulsione , vel sopo e cum conVulsione . aut tetano , postquam praevio notabili horror evanuissent euncta ferme Exanthemata fg. 89. I 83 4 ... Non nunquam in adultis complicata frequens salivae ejectio ι in insantibus Harrhaea. ut quotidie ter, quater deiicerent, in dum purulenta plane, sine damno tamen Ps. I 83.2. In Vi Sor
359쪽
- 339gore suppurationis , in iis maxime, quibus alvus per aliquot dies clausa. prodierunt vhthae cum ardore O dolore instammatorto , & viscosorum humorum in os confluxu sibid. J externis ut plurimum tempestive discussae. Contra, ea mali ominis fuit , quando Pupulae non elematae , nec sanie repletae , sed depressae manserunt, vacuae . instar corticis pisi, item si lividae. cinereae, & viridescentes, aut in medio foveola nigricante conspicuae s ibid. J : Quod postremum quidem non
semper lethale indicium suisse notavimus, aliis benignis symptomatibus concurrentibus : minimum tamen alieni coloris
Papulae profundius obediam cutem eroserunt L g. 89. I 83. J. Periculosum dein animadvertimus si in facie vel manibus tumor exiguus, aut plane nullus, aux plane subito 1terum Hse parens fg. I 83.J, quando saliva non bene fluxit, sed viscosa fuit . & circa decimum vel undecimum diem pectus cum sustiscationis metu oppressit . Neque minus in ancipiti versati , quibus lativa a primo morbi insultu eo usque copiose effluxit , quibus, licet rarius id factum, Diarrhaea acerrit, cruentus vomitus, aut Alυi secessus fg. 89. I 83.J. Maximum periculum imminuit a graυiori insummatione , acerbiori dolore sicco , tensione . pulsu cito , intensa inquiete & anxieis rate stipata sibid. J: tanto certius quando frigore. & horis rore interpolate , aegri de interno ardore, O sti g. 89. J ,& externo frigore conquesti, inflammatio haec ut plurimum mortis fuit causa fibι. . J . Febrem enim accendit maxime aestuosam, delirium fecit, vigitiam perpetuam, inquietudinem max/mam . is eorporis in lacto jactationem DF. 89. 183. J, quae demum excepit horror notabilis pustulas albas reddens,
ac demum eonvulsio tithfera g. 89. J . Factum id maxime
in adultis die nono sibid. J. undecimo , aut decim quarto . Infantes autem plerumque perierunt suffocatione . procul dubio quod fauces anterius copiosis pusulis obsessae, & variolosi
humoris acrimonia ipsos nervos pneumaticos tunicasque ner-veas in spasmodicam exitialem adduxit contractionem DF. 89. 183. J. Ex singularibus observatis fuit . quod sanguis ex papulis suppuratis stillare visus in binis infantibus, uno trium, alicro odio annorum s illo evadente , hoc decimo sexto die V v a m
360쪽
mortuo, postquam die quinto estis utriusque manus, fle die
nono crurum, colorem ex atro ortinum contraxisset, in lucu
lentum sanguinis subsistentis in sphaceiam proni indicium Γιλ , Duo etiam alii servati, qui non debita Perfuncti suppurati ne , sed ingentim eopiam furunculorum ardentium loco hujus in universo eorpore nacti sibid. . o ars.J, simul passim estorescent bus maculis latas , rubicunis. ardent ous fg. I 83. 2s2.J. Qui suppurationem superarunt . in iis . si clementes Pustulae nono ; si copiosiores , undecimo ; si copiosissimae , decim quarto die detumuerunt iterum partes , ardor imminutus , Pulius sedatioci somnus quietus, Pustulae sanie turgidae factae maturuerunt fg. 83.J; & vel sponte dehiscentes, vel pers ratae pus fuderunt coctum sibid. J. Quod quo citius cons ctum , eo minus subjecta cutis exesa est, & foveis deforma ra I. 89. 383.J; Quo tardius, compactis in unum crustis .extus aridis , subtus famem putridam fg. I 83 J habentibus. eo magis navi. & cicatrices deformantes superfuerunt I. 89. 183.3. Contigit id maxime in iis, quae tempore suppurationis & exsiccationis cinereae , & viridescentes apparuerunt 3 nec non ex aegrotis . qui scalptu intempestivo minus maturas lacerarunt , earumque debitam exsiccationem impedive-Tunt . Absoluta exsceatione orti in quibusdam furunculi D .asa.J & Abscessus minuti . cimnem corporis ambitum cum dolore, ardore, & sebrili calore obsidentes sibid.J. Aliis a cidit temporaria manuum, pedumque in hecillitas, vel contractura I. 89. I 83.J , balneis , dc lini menti; spirituosis prompte in plurimis quidem abacta, in nonnullis tamen cac chymicis , & maturam opem negligentibus transiens in ulcera circa articulorum epiphmes cibιd. θ Σsa.) egerrime sanabilia , quae incongruis remediis in pessimas de laboseas fit uias degenerarunt fg. I 83.2sa.J. In serosis & catarrhosis succeta serunt tumores glandularam, in primis colli, insignes, duri,& renitentes I. I 83.1s9.J. . . Infantibus praesertim M adolescentibus post Variolas frequens fuit malum Epiphora , si continuum Iaer marum stillicidium eum dolore, rubore is laminis intolerantia fg. a 83.2s1.J: Cui nisi cito occursum . turbidi redditi ocati O tenues in cornea enatae tunicae. vi