Galeni librorum septima classis : curativum methodum tum diffuse tum breviter descriptam, victus rationem in morbis acutis, singulorum morborum facile paranda remedia, privatam quorundam morborum curationem, chirurgie constitutionem, fracturarum ac l

발행: 1576년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

A praesenti dicctione/ciborum autem adae Rioni intendendu multo ininus nam prorsus subtraheresar

pe numero expedit i cognoscens praesidiorum singulorum quantitatem artificiosa egere coniectu' rixa artificiose alitem coniicere Viri csic, qui Uires Omnium, quae in arte stilat,didicelit,i nemoriae man clauerit,atq; diligentia omni adhibita sese in operibus artis exercuerit: paucosq; tales existere. I Ure M '' optimo,quae praesenti,inqua,dscitione dicuntur,adscripsit, in quantitate ipsis ad id, quod miratis lit, procedendii esse magis, ad id, quod exuperat, Ubi quis a iusto modo abscedit,admonens. empe, quod plus est,noxas interdis inemendabiles facit: quod Vero minus est,facile cmcndatur. Nempe,si virtus labascere videatur,cibi exiguum ministrare pos timus Verum,li in Uentrem absorptus fuerit cibus, quod superfluit,sii alias,multo magis in acutis morbis tollere est dissicile. Nam prorsus subtrahere,is penumero expedit,ubi aeger sim cere possi t, donec morbi vigor maturuerit . Rursum praefatae dictionis partem hanc assumpsist,nos familiaris huius scopi admonens, qui tum hic, tum in A phori simis habetur: h li Nempe,ii aeger ad morbi usq; vigorem sine cibo sussicere posse videa' hi tur,in omni ciborum abstinentia cum Jc potu solo moderaberis,cum tibi videbitur necessitas. tur. praefatae di

ctionis partem

38 In quibus autem id faciendumsit, crmetur. hanc Iurtu ris B Qtido praedixerit Hippocrates commonstrata uniuersiali victus ratione in hoc libro se transitu- ,esim adrum ad caetcras omneSactItas aegritudines,liquido constat. Verumtamen spus huiusmodi non re peritur. Nempe,quae in hoc libro a balneorum consideratione 'eXtant, siquiS,Ueluti in typo,ab Hip hiis si tib pocrate scripta, qui sibi haec ad rememorationem praeparauerat, in domo reperiens poli viri mor- pu & hie & intem deprompsit, forsan ratione quidem hoc fecit, Vertintamcn Ut liber, digna Hippocratis mcnte non sunt sicuti neq3 ea, quae de morbis affectibus inscripta sunt, quanquiam multa in iis bene scripta sint. Sed super ea re in ηs, quae in ea scriptae sunt expolitiones,disceptabimus.

aphori sinis. S itavideflegisle

ulta autem se alia 's, quae dicta sunt,germana quas scriberemtest. Rursus ad eum reuertitur sermone, quem multis certu ratumq3 secit exemplis, mutationem cosuetudinis languentibus noxam afferre demonstrans: sed,qm a fanis in eos transsit,' ' ob id, quae si- . milia sunt Zc congruentia bene, ἀδελφισμυα. i. germana dixit. Quod autem postea dicturus es sermonis huius test imonium existit,quanqua m no simile,no congrues,nec germanu, Vt ipse appella dum 68 3 iauit,sed id quod pervestigatur.Patebit aut tibi mens Hippocratis in sequeris dictionis eXpositione. antiquis et ψο-go 'Hoc autem verius e Pacim lectimonium es . rei,de quaplurimuου crus es ermo, germana Ilia a su,t A.l- ,s C ex sit,sed res ipsa commodi imum es documentum. Nempe quidem per morbi acuti exordia eodem, quo' laborare coeperunt die, comederunt,alypissero He,at' quidus, aly cyceone ορ erunt. Sane haec omnja β deteriora quidemsunt, quamsi modo alio cibaretur quta est quae hoc tempore peccata fuist, ea m in mul io tirini, quLms primis quidem diebuου, vel ob- veltrib s uaria qu ntegre exinantuerit, mox quar trema8ad

uerit, ct equentibin diebuwIta aueri riu , qui morbi maturμου reddatur. Nempe hoc pacto mortem silmilia in- M plurimu liquido assert, ni morbus omnino bene cud fuerit. ae vcro Iuprincipio committuntur doti teli euei. ξυγα .cra, ea non imiliter his, domantabin renituntur, c ac bus domaripossunt. p t Al j Ante ab iis,quae bene valentibus ex consuetudinis mutatione contingunt, ad languentes ipsos per similitudinem transii utransiturus autem ct nunc atq3 ipsum, quod nunc instituitur, fere ita hahere est demonstraturus. Sed quidnam id fuit sane clucari neq3 a principio neq; primis diebus fame cruciatos aegros,cum prope Uigorem iam peruenerint,replere oportet. Tota autem dictione vult

ostendere grauiorem contingere aegris ostensam, cum prope Vigorem erratum sit, quam si in mor- .u ω, ὰὸ horum principiis quippiam delinquaturanquit enim, Quae hoc tempore peccata sunt, ea minus, ituri m D laedunt, quam si primis diebus, duobus vel tribus,Vasa quis integre exinaniuerit,mox quarto x et facim est ser-- quinto talia ministrauerit,3'atq3 etiam ante,quam morbus ut graeco verbo inquietar-ωρος redda /p. tur. Quod appellet τε τεμ- ον,i. quod ad maturitatem est perductum, palim est omni hus.Morbos praeterea ἐυηθ ιζ.t.beneficos diXit,non quidem malescos Orosiosq3, quos Graeci me si Hὰead- vocant, sed ευτρεπτους,i. qui iacilead bonum Uergunt. Scim HS crenim Veterum multoSita denda eae ann

vli dictione, ita quoque Sc Hippocratem,ut alibi est dictum. I

Hoc sene maximum reor esse documentum, quore primis diebub quaus orbitione nequaquam eos privemus, quibus futurum est,utpaulo pos orbitionibuου quibusus, uti debeant.

Sermonem hoc in loco eundem dixit, quem saepius antea enunciauit,nutrire scilicet sorbitionibus ab initio praecipiens eos,qui ad vigorem usq; sussicere citra piissianae ingcstionem non possunt. δε- ' Nam eos prope Uigorem nutrire compellemur, cum ad tenuiorem Uictus formam, etiam si antea plenius cibati fuerint,transeundum sit.

Πυθεν ergo, 3 hordeacea ututurpi ana,' aegri laedetur, ignorat si duobus uel tribus diebus antea hia iexinanitas uisissorbere incipiatones et, solo ututur cremore,qsorbete1 iadentur, intesig Ut, cusorbI- grato cye.

252쪽

tione no recte incho abut. Se tuc cavet, magnis. intestiui laesione, i. eger ante mutatione morbipti funis Ehordeacea orbe it, cremore viisuetus. OD UItur haec magna testimoni unt, medicos no re re aegrotates a uicZu Inducere, quippe g 'In gbω morbis no oportet vasa exinanire, dis g orbitionibus cibari debet, vasa exinantat Or cbtra, In quibuS e.V vasoru inanitione ad orbitiones iraseundu nossit, in γα traseant.

Ad uerbitim hoc τυθ ρθεν, vel παι τελῶς,id est omnino, Vel αρχης,id est ab mitio, Hippo a L . crati indicat. Nam medicos ignorare ait, quando primum vel ptisi anam vel cremorem fgrotis dare Oporteat bcne tamen scire, si ante morbi coetionemptissanam hordeaceam dederint, se aegrum lat- . suros. Sc qucratem autem dictionis huius scriem, quae cadcm ex eisdem saepius dictis ostendit,de ini dultria ob claritatem transgrediar. 63-rde:i exquisie.Interdum autem hoc tempore, interdum se acto, ex vasorum in Nitione ad sorbitiones transeunt, ubi pitu a sorbitionibus ad vasorum inanitionem transire expedit, si ita ex morbi acerbatione contigerit . - Hoc ad uerbitImαπαρτι di apud auctores atticos, dc apud Hippocratem,est in Usu pro αλτηρτι τ ωc γ ύκρεβωc, id est exquisite 8c absolutc. in quo significatu Sc nunc est usus Hippocrates, de- Fmonstrare UOlens medicos in illo maxime tempore permutare victus rationem ex abstinentia cibic , -- ad sorbitioncs, quo ad abstinentiam accedere oportet atq3 hinc manifellissime ostendens, cum mor ει hi Vistor adest, tunc tenui Timo de necessitate, ictu esse Utendum. e - eleesi se interdum autem incruda tum a capite tum a thoracis loco attrahuntur biliosa υigiliae his accidus,

ob quas non coquitur morbus pertripes or amari hi fiunt, desipiunt, incerti is discurrentes luci 'lendores oculta obycIuntur,aures implentu 3no rigent extrema, urinae. crudescunt: puta tenuia uni, a Ia, coloresncero, se exigua dores circa costa, anxietates inquietationesq=: ct ois itin ossendens, in ea quaesursum sit, aer latione frequens,vel valde magnin supercilia quadantenus amplificantur eliquia

χ. H, . ἡ siouet, vestium aperitore reicctiones, manuum tremor, ais interdum labyinferioris concisito.

re participat.

Vniuersa lisc contingere iis ait, qui perperam cibati sunt a medicis: qui primis diebus exiccatos s gros,die tertio Vel q uario vel quinto vel sexto repente ad edulia non peracto morbi vigore permutauerunt quasi peracto morbi vigore,conuenienter eos victum permutasse dicat. Quod igitur di ccbat,Permutare quidem oportet sanorum victum in morbis,neq3 tamen temere id agendum,iam 'Θ, Patere ex praedictiS arbitror. Nem pe,cum Una quidem corporis conditio salubris sit:altera, quae a Gm morbi initio ad statum usq; extenditur mox S tertia, quae ad perfrctam usq; morbi selutionem se- prorogat deinde de quarta,quae totius conualescentiae tempus ad usq; sanitatis habitum occupat: in V in nulla harum qitatuor conditionum permutationes victus insignes facere oportet, nisi prius in al

teram conditionis speciem peruentum sit. Qui igitur aegros morborum exordijs in omni ciborum - abstinentia seruant, si ad vigorem usq3 talem victus speciem seruare possint, nemo eos culpa uerit:. quod ii facere non possunt ob interlabentes aegrorum vires, quod perperam inedia Utantur etπροτα , id est exiccantes aegros palam est omnibus. Hoc autem verbo abstinentiae importu irata tem plus iusto corpUS exiccantem euid cnter demonii rat. Ubi etenim, quo tempore prope vigo rem tenuius cibandum fuit,in eo cibum dare coacti sunt, quod aegros abitinentia immoderate exic caucrint, est manifestum, quod vocatur ταραχή -. Ob id igitur modo cibandi huic succedere ait symptomata multa, ct praua: quae omnia continuata iecenset strie a biliosis crudis exorsus.

cmpe biliosa cruda ita appellauit, quoniam Oc excrementorum coctionem appellat, quanquam

mutata nutrire non possunt, ut bili S Utraque, Oc qui graece ἰγωρες dicuntur. Veruntamen, quoniam di talia euincit natura,cocta quidem Uocare consueuit Hippocrates excrementa huiusmodi , quae a natura ipsa evicta sunt: ci uda verd,quae non sunt cuicta. Ob id Sc pus in phlegmonis, quae Hconcoquuntur, seri ait, quanquam pars nulla ex pure alimoniam accipiat, veluti accipit ex crudis appellatis humoribus Jc pituita: quae reliquum perfectionis assecuta di prorsuScocta, corpus G nutrire possunt. Sic igitur biliosorum humorum concoctio existit,ut sanguinis, qui in phlegmone' est, in pus migrantis,intelligentibus nobis coctionis nomen in suo uniuersaliore tignificato Est autem Uniuersalius, cum natura caulis sortior fuerit, permutaueritq; eas pro suo robore. Quae igitur, veluti in corpore inanimato, putrescunt, nihil ad permutationem conferente innato calore, a cone coctionis ratione degenerant: hoc sane aliquando contingit etiam aquolis iis ichoribus, qui per urinaS excernuntur: atq; ob id incoctas Urinas concoqui dicimus, quanquam corpuS eX coctiS Vrsenis ali non possit. Generali praeterea hoc concoctionis significato utimur,cum Uel catarrhum,Vel - coryz 4m,Vel fluentes eX hiS ichoraS,Vel eos qui ex oculis manant, aut incoctos aut coctos esse dici- mus. Ad hunc modum bilem vel crudam,vel incoctam,velcoctam esse pronunciam US. Cru ἐι quidem flaua ad Od Um est , acris male olens cocta autem & pallidior minimum male olens. Hilem igitur incoctam ait ad ventrem de neccssitate confluere, quae ob prauam Victus rae ς' tionem tum ex capite, tum cx thoracc trahitur, idq; cum fame aegros necant, nullo Vtili solatium AZὰ v c 3 rix Veia iri praestantes, atque cum in inedia ad validos cibos prope vigorem intempetitue transeunt.

Recenset

253쪽

ARecenset deinceps ct symptomata alia,quae prauam ob vi eius ronem oriuntur In prim1squidem vigilias, quae longa inediam, cibosq3 intempestitIe exhibitos consequuntur,qtIzevtioq; note medi corum culpant victUS rationem. Quod autem Uigilsas morbi apeps sa. i. incoctio seu cruditas conscquatur,manifestui sane existit, si somnos concoctio sequi debeat. Caeterii pertristes,inquit,sunt tum oblongam inedia,tum Ob Ualidii repentinualimentum,quo grauatur venter, grauatusq; laguidos reddit, moestos. Adde, ct amaros fieri ait,quippiam manifeste praefato consimile adstruens: Vt enim sunt, qui ex melancholia tum languidi tum moesti sint, sic alii quidem saepius acriter excande scunt,tanquam collecta in stomacho bile. V eis an cum amaros heri ait, ea, quae in ipsorum ore ex tali bile st,amaritudinem indicat. Desipientiae re acres excandescentias oc bilcm amaram vel in stomacho vel in cerebro colle fiam, consequi natae sunt. incerti ex discurrentes lucis splendorcs,qui quae in ipso μαρὶ χαρεγε c graece dicuntur, oculis fiunt propter eam, quae a Ventre est, exhalationem, S propter sanguinis, qui ad caput sertur,abundantiam:atq3eX his Prius quidem ex importuna interdum fit c1 A.-. horum oblatione,alterum a Ulcm Propter iudicatoriam sangUinis eruptionem, vel delirium immisenens. Consimiliter Sc auces sonis implentur,ium propter eOS, qui a Ventre sui stim feruntur Vapo ies, tum propter flatuosum spiritum, qui in capite ipsb Oritur. Corporis extrema, quae sunt pedes A tB Θc manus prompte perfrigere,male habente Ventris Ore, haudquaqUam nos praeterit, utpote cum 'vel propter longam inediam Vehementer a mordentibus mordetur ichoribus, vel ob importunam ζ cibi multitudinem grauatur. Patitur autem Utrimq3 ex ea, quae antedicta est, victus ratione, qua me dici,aegros primis diebus Vbi fame exiccaUerint, tunc, cum tenuiter cibandum sit, ad frumcntacea

repente transeunt edulia.Ob eandem rationem neqὶ eorum, qui ita cibantur,rrine concoquuntur. Ac . . Nam in ea,quae citra Uel cremoris piissanae,Uel melicrati, Vel oxymclitis oblationem fit, exiccatio- ne,sanguis propterea, qUod ΠΟΠ purgetur, bilescit: propterq3 subitam ades culenta permutationem venter compatiente ipli faculcate Visali grauatlIr. uosi t,Ut stomachicae appellaiae syncopae manife ςlio nobis indicent facultatis vitalis ad Os Ventris condolentiam. Hoc si quidem tum mavisnum pri-mum ex importunis tum inedijstum cibis affligitur. Ob id igitur sputa di tenuia, di salsa, dc exi gua, ct synceris colore us fieri ait, dc sudorem circa collum clunia i , anxietatem inquietatio

circa medium. a. in sextu Ep. LIO. 162. d

hum intempestiuum grauata. Consimili modo&ἀπορια, id est anxietas inquietatio J3 commune C est utrisq; symptoma, LY oblongam inediam, quae ventrem ichoribus replet,ct propter cibum in γ tempestiuum grauantem.Verum spiradidi cultas, qua spiritus ostendit,ob cibum m tempestiuu , magis,quam ob indigentiam, Oritur. Nam spiritum inter inspirandum di ostendere ecquali sisti, tum angustiae,tu conuulsionis est notauatio eaenim, ius sursum fit, expiratione facit.Tali aut spiri- tui contrarium tum inlisecundo tum in sexto de morbis populariter vagantibus libro percurrit in quiens, i Duplex intro reuocatio veluti aspira latibus. Quod aut ob cibum intempestiuum non sisterinstir

sp penuriam talis fiat spirandi dissicultas, patet eX sermone Hippocratis spiritum freque te Urima tibvi. ι , gnum valde pereeram cibatis fieri asserentis: sit si quide frequens imagnusq3 acto in angustia septo

transuerso ab ea, q in ventre continetur alimonia,cti videlicet neq3 vicia,ncq3 probe a Uentre conse

eia,inflationem parit. Nempe tunc obsepti trasuersi angustia de necessitate minus acris inspiratur, 'l luanu thorax se ea, qua prius dilatabat,dilatatione dilatet. Ergo,quod nunc aeris deest priori, qui inspirabatur,id deficietem diminutumq3 respirationis usum facit, atq; ob eam rem animal maiore respirationem facere cogitur,vel freq uentiorem, Vel Utranq3. Dictum autem abunde de spiradi dis ficultatibus omnibus,in libris de spirandi difficultate: vh1 tum harum tum aliarum di cultatu spirandi causas una cum proprijs demonstrationibUS scriptimus veru, quantu ad praesens altinet, haec D sussiciunt. Ait pi sterea& ex prspostero cibatu supcrcilia quadan tenus amplificari. Verum id hi fiaria in scriptum inuenitur. Nempe in quibusdam exemplaribus singulari numero ad hunc modu,

δεινω ιοcμιετεχουσα , id est supercilium qua dantenus amplificatur. In caeteris Vero pluraliter, ὀφρυες δεινωσιος μυετεχουσου, i. supercilia quadan tenus amplificantur. Significatar aute ex ca dictio

ne' supercilia ipsa quodam modo euelli Vel retrahi.Fitq; illud interdum quide ambobus conuul siue intentis, aut altero solo interdum aute Sc altero resoluto. Deinceps ait deliquia animi fieri, ser- ὰ Lfisi ala mone ad symptomata referens, perque&Vestiis reiectiones fiunt ardetibus aegris. Interdum aut Λ md imbri iρ lmanus totae tremulae sunt, plus a Ueto malo. Concussio aut labri inferioris, morsum in ore ventris sa 'percilia, vehementem significat. Quo fit,Vt tale symptoma, 'Omitus acrium humorum etiam lianum is t. v ljursum tra /qs Haecs in initys apparuerint, clirium vehemens andicant, atque magna ex parte aegri mortuntur.

Dicta, inquit, symptomata sit circa morborum initiu fiat,delirium vehemens denunciat. Morbi -

'initium nunc intclligere oportet totu illud ipsi in quo non duexistunt concoctionis notae. Nempe .

di in libris de iudicationibus dictum est nome principij oc plura significare: di significatum, quod m. -

nunc dictum est, secundum eam esse diuitioncm , qua morborum tempora diuidentes morbos se sipsos constare ex principio, augmento, Uigore, & decimatione asserim US. Ergo, cum nuper di- tit ipse teporis. .

254쪽

cia symptomata,vhii prope morbi vigo: em apparent, iudicationem futuram salubribus in morb1s hsigniticent sane, sis in principio fiant,iudicationem quidem iasi denunciant, nihil enim in principio iudicari potest sed delirit notae exiliatu. Scriptum autem Sc de his abunde in libris de iudicationi- γ . bUS,eX quibUS totum, qui de hiSeli, seria Mnem perdisces, cum illic pictaior sit,quam ut nunc omni- percurrcre oporteat. Sed sane,Ut in cae teris, ita in his summatim perstringere satis erit. Ergo, ' quoties natura ad excretionem properat, enatu digna in corpore fit permutatio, Ob quam sympto mata huiusmodi cum manifesitissimis coetionis lignis apparet. Verum, cum perturbatio ciucitur similis, nullo a natura ad infestantium excretionem faeto apparatu, tunc periculosissimum est ii gnum. Didium iam di caeteris in commentarijs de κρουσί voti: id est iudicatorins symptomatis,qualia lint, di quae nam ipsorum natura,ct quo nam pasto ab iis disterant, quae ε πιφρανομ α.i. superapparcntia, Vocantur, quo in genere erunt di ipse coctionis signa . Nempe o prognosticum, S librum de humoribus, di aphorismos, iam ante hunc librum exposuimus. Sane semper de his eadem dice re ad eum spei tat, qui p rolixioribus uti consueuit sermonibus. autem evadunt, hi vel cum ab cessu, vemansulms e naribus xione, vel puris crasii expuitione evadunt, neque ahter. FCum mori ipsos dixit,non simpliciter dixit, sed magna ex parte ascripsit quapropter, quo nam Paeto quidam ex ipsis scruciatur,dicere sequens erat. Quos nunc percurrit,atq3 quosdam ex ipsis scruari alt,aut Per sanguinis eruptionem,aut per abscessum,aut puris ab ude coeti expuitionem, si TiuleXhS, luce rctulit,aegi os in huiusmodi syna promata incurrere propter multitudine significas. sane horum ita peritos video medicos, qui, ut oportet, dignosiant eas, quae in morbis contingunt, virium Imbeci itates, γ' quae ob vasorum inanit onem, or quae ob aliam quampiam tritationem, o qua ob laborem,m ab acumine morbi fant. ι, item natura nostra habitus singulis, affectuumsecies omnigena fabrfaciat quamuas cognitae salutem, er mortem ignorata erant. Quoniam de aegri robore imbecillitateq; sermonem fecit, qui victus scopi sunt non contemnen qi ob id nunc sermonem de imbecillitate repetit, quibus haec fiat modis, medicos cognoscere debeo. ream rens: Nempe qu6d quaedam sat Ob Uas ruminanitionem: hoc. n.Vocabulum κενεαγογεια id

pro pric primum significat,atq3 ob id α ιτια .i. ciborum abstinentia,γιενς αγρο μα. i.Vasorum inani tio, saepius dicitur, tanquam nomine generis etiam in specie homines omnes uti consueuerint. Alia

autem ob πονο it. i. laborem seu proprie dicitum,ut dolori idem sit,seu,ut quispiam dixerit,malam asGicctionem, qua in acutis morbis aegri male assiciuntur. Aliam praeterea virium imbecillitatem ob aliam quandam fieri ait tritationem. Nam,si morsum dixit Uel Ventris,Uel intestinorum, symptomahoc sub dolorum nomine intellexisse est visus. Verum, si; vel vigilias vel oris ventris a flectionem' dixit,non proprie interpretari visus cst. Caeterum Uirius exolui videtur, θί Ob euacuationem, quae fit vel sanguinis cruptione, vel vomitu,vel deleetionibus,Vel sudoribus, ct ob longiorem,quam parsit, inediam,& propter tum dolorem aliquem, tum vigilias, tum assiduas purgandi ventris suscitali OncS. atq3 etiam cum os Uentris ita affligatur, Vt syncopas minetur, idq3 vel propter grauantis ali moniae multitudinem, Vel contristam cin quanda mi pilus qualitatem, nempe haec Virtutem celerrimae tum fatigant,tum dissoluunt. Omnes igitur hae virium ostensae ex manifestis quidem fiunt causis sed aliae ex non mani scitis. vi qn absq; manifelia vacuatione,vel vigiliis, vel inedia,Uel oris Ven - sensa,aegri ad tale subtrahuntur corporis assectionem, quam in prognostico scripsit Hippocra- 7. teS,inquiens,l NariSacuta,Oculi concaui,collapsa tempora, ct quae deinceps sunt. Nam haec corpo-- ' conditio fit quidem Sc ob vigilias, ec ob excretionem quandam,quae multa sit, ct ob inediam: si q-& absq; his cum . s. corporis humores tenues fuerint, di febris calor acriS.Nam evaporantur, si extenuantur, per in sentibilem euacuationem. Caeteris autem & ob intemperaturam prin-Hcipis unius partis astestae imbecilla redditur facultas. Primum siquidem aste 'ia prima laborat, . se deinde asseclivum participatione ec reliquae duae. Didicisti. n. unam esse in neruis sacultatem, quae principium habet cerebrum alteram in arterijs,cuius principium est cor: tertia Uero in UeniS, quae cri'. se es e CX hepate Oritur . Ergo partis Unius, quae uis illa fuerit, intemperatura propriam interdum facul- tatem violauit, cui aflectus participatione consenserunt reliquae duae facultates. Velocissimae igi-

tur fiunt corde patiente mortes deinde affec lo cerebro: tardissimae ab hepate prodeunt. Vt enim Partes hae intemperie astecitae maximam facultatis unaquaeque suae ostensam incurrunt: sic partes aliae principio Unicuiq3 propius appositae, is forti intemperatura affigantur, virtutum principia

at siri coitas ge- ad sympathiam agunt. Sunt etiam aliae, quae quam UiS propius appositae non sint, ob generalem 'st, a j 'it id men communi diem, Vel quandam affection: S proprietatem , partes Virtutum principia conti

ciaea H

. pa .i,o. e nenies laedunt, OsigitUr Uentris, cum Uitalcm facultatem ad sympathiam agit, syncopas inserit cum Vero proprie animalem appellatam, desipientias vel conuulsiones. Vterus interdum Sc ap--n Ceas quas non spirationes prope dixcris:) interdum di neruorum contensiones. Verum singula haec completa ab omnibus cognoscuntur cum Ver6 si unt,ct sensim increscunt, medicos plerosq3 latent. Quae sane non, quando ob magnitudinem auxilio iam carent, tunc cognoscere Oportet,

255쪽

A quod vulgo contingili sed cum incipiunt,& fiunt:hoc siquidem optimum est. Qtiod si fieri non

potest, altem omnino,cum increscunt,dignoscere est nccesse. Sane haec omnia Hippocrates significasse mihi videtur, cum inquit, Quas item natura nostra habitusq; lingulis affectionum species omnigenas fabrefaciat ubi naturam, temperaturam dixit: dc habitum,itruem corporis compositio

nemq3. Nam,qui raram ex natura habent teXturam, tum evaporantur, tum syncopam facile incur- - runtiqui vero densiore constant textura, hi in morbis cunctantur,diutiusq; trahunt. Sic autem 5

partes non nulli habent,alias quidem frigidiores,alias calidiores,alias sicciores,& alias humidiores: sed omnibus peculiare temperamento malum. Maiuo quide mesu ent, ob labore se acumen morbi imbecillitato porrexerit quas potu ve orbitione copiositore velesculentu. hec Litatem ea ex vasorum inanitione contigisse arbitratin/es sane cal; nia e gere potest, qui imbecillitate ex vasoru inanitione non cognosiit,premitrii victi Periculumsi qui de aliquod adfert erratu hoc sed loge minus, quam alteru, alil risu dignu magis. si medicus alius vel plebeii aegrῆ interuiserit, cognoueriti ea, quae contigerunt, derit, tu edendu tum bibendύ, quod alter meruerit,upraesidiu attulis existimabatur. Talia aut maxime ab dis vituperatur hominibus,qui ros ad liqui ita nigrii vertunt.Nepe,qui aegris interuisset vel medicuου velplebeius, hunc a mortuisse citas ibis videtur . uertunt, 'alii Ob dolores saepius aegri sine pulsu redduntur,animiq3 deliquia incurrunt, δέ nullo pacto queut moueri similiterct ob morbi acumen. Sunt autem,quibus non Ob haec virtus ostenditur, sed ob vasorum quomodolibet fasiam euacuationem. Sive igitur Ob euacuarione sensui manifesta,sive ob vituperantista eam,quae per halitum fit,discussionem,sive ob inedia,Virtus labefactata fuerit,qui ita affecti sunt, ci se

hari quam celerrime expostulant.Contra aut, qui Ob dolorem,Vel morbi acumen paru valente hahent facultatem,vacuatione interdum magiS,M repletione,indigent: immo, ut cibum his eXhibet, , , u, tuM re maximiani asteri detrimentum. Verum,qui ex Vasorum inanitione imbecilles sunt, hos siquis diae ἡta tenui presserit, laedet, quanquam non aeque euidenter Vel celeriter.Ignorare autem,si aeger sitim. hecillus ob vacuationem magis,quam ob dolore,probro Vertitur. Caetera dictionis manifesta sunt.' Scribemus autem se horum mi. ,quibu ingula dignoscipo mi. l

Rursum Ac hic pollicetur Hippocrates,sicuti paulo ante, se librum alium quendam de morbis, acutis scripturum. so D Similia porro js, quae ventriculo contiuegunt, haec exput. Na, scorpus totu praeter consuetudine balde quieuerit, n3 cofestim robustu magis euadiissi diutim ociatu adlabores sese repente Oerterit, bile profecro quippiam euidenter operabituria de caeteris corporis partibus es exintimania. Nepe es pes, or caeterae, quae articulis praedit uni partes, laborare no consueta, tale qui lapatiuntur , δρον longa temptis ad labor tib to e vertant.Haec patienter oculi se dentes, se quicquid hui nosti e Praeterea se cub lepraeter consuetudine , moste or duru, laborem facit. o item sub diuo es,praetersolitum corpus indurat . R ursus ad institutum red 3 t Hippocrates absol uto de Virtutis imbecillitate sermone, q ue p er di gressione a pristino mutauerat institutor ait33,quae nunc diar,similia quoda modo esse ths, quae ventri contingere dicta sunt. Nempe scopum dirigit ad summa eam,in qua mutationes subitas magna languentibus afferre laesione astruit. Quod aut hoc in loco scribit,huiusmodi est.Viventer diutius omnino oriatus functionem perficere probe non potest,nisi prius sensim rursum assuescat, & suas exerceat operationes: sic corpus Universum singulae aliae partes. Deinde & partes aliquas serie co , inur tinuata nominatim commemorat atq3 tande in fine sermonis,eiuS,quae in cubili fit,m utationis mentionem fecit,astruens sane oc tunc,quod ab initio de consuetudinis mutatione est ab eo propositu.

1 se. Sed horum omnisi exempla criberestis erit. Na quis vicin nes admodum insigne, neris valde vi

A. ii. 4. s. . t 3. D in tibia acceperit fuerit, homo, cui nectha modu di culter neg valdepropte vicerasanentur sepri f AT protinin die ita iaces curetur, ut nequaqua crus tostat hoc sanetacto ne in ammatione manebit, ci

limi sanitati resiluetur, quasi oberras curetur. ..dsi vel quInto velseexIo uel periore adhuc die urrexerit,ais ambulare voluerit, magis laborabit, qua siniatim ab initio oberras curatus fuisset. Porr)si ea multu et replae se fatigauerit,multo magis laborabit, H, sita curatus in dieb' huiusmodisse satigauerit. De repcntina adhuc mutatione, ut antea in exemplis aliis, ita 8c nunc in ulcere sermonem facit Hippocrates. Nam, si quispiam inquit ulcus in tibia habens,qui Oc quiescere di iacere indigeat, quiete ambulet hoc enim significat πλα νώ -υος ιητρόοοι ro, id est oberrans curetur laedeturquidem prorsus, sed minus, quam qui primis diebus quieuerit, deinde subito circa quintum vel sex tum, vel diem etiam Λίνωτεροὶ ,id est superiorem,tertium Uidelicet Uel quartum,ambulare coeperit. Sunt, qui vocabulum hoc άνω ἀερο de sequentibus dici diebus existiment, septimo scilicet octauo nono: quod si ipsis placebat, eos principium dictionis per ε oc ξ-ec non ἀνωτε. per et 8c ν,scribere oportebat. Quare autem,inquiunt,tale fieri non Valet Ulcus,vt.s .non parum laedatur, qui septima vel octaua ambulare coeperit, ec antea quieuerit: Sc grauiter, dixerim, si ulcus magnum fuerit, vel laborans fuerit unus ex illis, quibus ulcus dissiculter curatur: Zc magis, si ambo

256쪽

IN LIB. HIPP. DE ULCT. RAT.

concirri crini Quod si neq; VlcUS magiau itIeiit neqῖ laboransflictit,cui dissiculter ulcera curentur: Ecuretur aiat couenienter,na dc hoc subaudire in sermone oportet: ia circa septimam aut oetauam benc habebit, ambulare citra laetione poterit. Qua ob causam sermoni adiecit, icus neq; admodu κ ias: , i. notabile insigne 3, neqS Ualde ευηθε c,i. Vile,limplex scilicet ευηθ ες Vocans. Fueritq; item homo cui non admodum dissiculter Ulcera sanctur. is liquidem, si nihil aliud circa curationem erratum sit, solu quia mediocriter ambulet dc incedere indigeat, laedetur quide: sed non ita grauiter, ut si prunis dicbus quieuerit,mox tertia Uci quarta Uel quinta vel sexta obambulare coeperit. Qui vero magnu ulcus habiIerit,dc is sit cui dissiculter ulcera sanentur, non mediocriter sed grauiter laede tur ab initio obambulans: veluti di qui parim ulcus habuerit, atq3 is fit cui facile admodu ulcera se iaciat Ur,si primis diebus quicuerit, de quinta Vel sexta ambulare coeperit,non grauiter scd mediocri lcro Tendetur. Obcam igitur causam Hippocrates de co, qui in Utraq; oppositione medium obtinet, sermonem fecit.Oppolitionem autem dicit tum eam,quae in magno Sc paruo ulcere comperi- Iurnum eam, qua homo dicitur Jλτελκηc Sc ἐυελκη c, id est cui tum dissicile tum facile ulcera sanantur Quod nihil referat dicere insigne ulcus,Uel magnum palam est. Nempe Propicr loci naturam tale sit: magnum Uero Uirtute pcrsicitur, etiam si sic 'ione corporis paruum sit,Uel ipsa sedilonis magnitudine insigne fiat ἔυηθες vero,i. vile, quod siimplex est Sc paruu Uci pro- fpter loci naturam, quae vilis di abiecta est Vel propter sectionem ipsam paruam fac iam, dicitur. Omnia igitur haec inter se subitam omnem supra modum huc ct istuc mutationem nocumentum inferre perpetuo telantur. In exemplis singulis praesentis sermonis mentionem facit Hippocrates: quapropter & nunc inexcmplo,quod de ulcere facit,idcm cst executus. Nempe τελεος, id est perpcitio,idem signis i-cas, quod δια πηαντος , αμ,id est Ubique S semper. Uultiplex itas lia ventre est L o. Nam ex multa vasorum inanitione repente quidplus iusto ingerasursm liter si reliquum corpus diutius octatum subito ad laborem uehementem se uerterito multo magis laedetur, quam si ex multo cibo ad vasorum inanitionem transferatur. Corpin re vera his cessare opor tot, es ex multa fatigatione subito ad ocium ignauiam siluerat. Oportet autem se Istis ventrem a ci horum cessare multitudine alioqui iasio in corpore siet totius corporis grauit. . Quod primum omnium demonstrare decreuerat,id de subitis in ventre mutationibus suit.Dein dc ab hoc ad generalius, quod di uniuersalius dicunt, transiicias,de repetina omni consuetudinis mu Gratione hucus 3 percurrit. Nam,cum specialiora in generalioribus, et particularia in uniuersalibus, cont1neantur, Ventrisq3 permutatio cum subita omnium mutatione demonstrata sit, nunc rursum d Ventrcm reuersus, mulationum, quae in eo fiunt,differentias edocet. Aitq3 longe grauiorem in vi' ruri is citis mutatione esse laetionem, cum ex 'multa inedia repente plus modico ingeritur, quam si ex mulcibo ad inediam transmutatio fucrit. Simile huic fieri in toto corpore depreheditur. Nam minus , - - l duntur, qui ex motione ad quictem subito transeunt,quam qui ex quiete ad motione demigrant. R ursum 8c hoc sta loco permutationis intempestiue emcndationes correctionesq3, Veluti δύ in praemiissis,adscripsit, quanquana id ad prae sentem non videatur pertinere speculationem. Quae autem adscripsit, haec sunt Qui ex motu quidem actioneq; in ocium i egnitiemq3 transcunt, eoS ελλινυειν, 1d est cessare Sc toto quiescere corpore praecipit quod idem huic sententiae existit: li Vbi fames, laborandum non est. Verum,qui ex na Ulia satigatione ad quietem transeunt,eOS pauciora ingerere tu bet, quod est & ventriculum quiescere. Quoniam, sui toto corpore non laborans consueta ingestret, is multitudinem subal et qua e citur ratione, Ut rotum corpus gratietur, laboret i3. Πο,ος aute; id est labor,nunc Hippocrati laetionem indicat,multis specialibus laesionibus genus existens De mutatione in v cIu, quae in haec velisia sit,plurima seum loculino quod re vera haec nouisse commody smumsit, cum ad omnia, tum ad id, de quo nunc agitur. Nam es In morba, acut ex vasorum inanitionea sorbationes transeunt. Transeundum quidem,veluti iam praec Io ego: deinde orbitionibuου haudqua . quam utendum prim, quam morbin ad maturitatem per duos infuerit, aut gnum aliquod aliud apparuea e . , . rIt,ut in InisIN vacuatoriumve roritatorium, velID0 fhonis,squaltas ct Ibentur gna. .e: Rursus sermonem totum in summam unam coegit Hippocrates. In habentibus quidem sit mili ser, Uictum haudquaquam permutare praecipiens: verum in iis, qui eX sanitate ad mOibum 'transeunt, permutare quidem, non tamen Ut caetcr1 permutant. Deinde compendio quodam Uie

ctus scopum in actuis orbis declarauit. Nam, ii morbus maturuerit, transeundum ad Gemoris Prissanae exhibitionem praecepit l, ,si adhuc incoetus fuerit non transeundum,nisi torsan sympto: ma aliquod, quod vires prosicrnat, apparuera i , Ut vel vacuatio ventris immodica,Vel aliud qui pse Piam, quod proritet. Communi autem proritationis nomine comprehendis Omnia, quae quouis modo Virtutem ad infirmitatem agunt, quo in numero censenturae morsus, quem acris humor siue in intelitinis siue in ventriculo Oc praesertim 1plius ore parit,ec vigilia, dc ira, dc moeror, ct tum brici helininthes, qui ab intestinis ad ventrem usque ascendun i, ec cutis totius aut membri alictis

257쪽

Aius, qui nocte aggrediatur, pruritUS: ita Ut Virtus non solum obiritationem,uerum quoque Sc pro pter vigilias, exoluatur. Praeterea inquit,Vel in hypochondriis qualia scribentur signa.Nam &ipsa dandam Uel non dandam commolirabiat alimoniam. Fieri liquidem potest,ut intelligatur Utrunque sed'alterum magis pro sermonum intelligentia. Nempe praecipiens a piissana abstinendum antequam morbus maturuerit. cu scilicet aeger sum cere possit,adiec1 Nili lignum aliquod apparue 'rit vel in intestinis vacuatorium aut proritatorium, vel in hypochondri4 squalia scribentur: tanqua& haec cremoris exhibitionem antequam morbus maturuerit,admoneant. Forte hypochondria dicit, quae Uchementer exaruerunt, s Uallida admodum exiliunt.Talia nempe contingunt & mortiferae faciei, de qua in prognostico diXit, aris acuta,oculi concaui,&collapsa tempora. cmpe i Pros no 6 &is signorum concursus hypochondrium habet ita contraetum,ut quempiam ex inexercitatis fallat, δ' . ' ' V tanquam reuulsum videatur. VerUm contrahi vehementer ob siccitatem, di propter phlcgmonen

reuelli, idem non sunt,siquidem eXuperans corporis siccitas tensionem septo transuerso dic hypo-

chondrio pariat maiorem. S ed maxime animaduertas distinguas 43 a siccitate phlcgmonen,q, sana tio non una lit,oportet.Nempe, qui hoc ipsum ob phlegmone habent, tenuis limo egent vi 'iu qui uod ob siccitatem,contrario,Vbi saepiuscule pauculum exhibemus pilisanae cremorem. Fortis vigilia potiri ciboswtum crudos tum incoctos reddis: verum ea, quae in alia fit transmutatio corpus dissoluit, excoctionem, capitis grauitatem parit. ' Saepius existimaui librum hunc in typis repertum, post mortem Hippocratis esse publicatum.' Non secus etenim, quam hoc paeio, fasia esse Uidetur inordinata sermonum compotitio. Nam i Lauachuis quae ab Hippocrate inueniebantur exempla, haec in libro ad fidem uniuersalis scripta sunt,alia quidem in facie, alia in tergo. Neque enim Unicuique tum adscripto tum addito suum aisignare ordi nem potuit. Ergo,quod ab Hippocrate impraesentia dicitur,id manifeste inordinatum extitit. eoque enim hoc in loco ascribendae rei huius Occasso fuit, sed certe paulo ame, cum de ea, quae praeter hauilabia ἡδconsuetudinem ad contrarium fit, mutatione exempla scripsit. Nempe illis adscribi debuit, Quae , , etenim ad vigiliam insueta fit mutatio, incoctiores tum cibos tum potus emcit: ad somnum Verd mina af multum, elim que studio quodam accersitUm segnitiem corporis S capitis: grauitatem . Quam e nim dixi , id eit excoctionem , cic dissolutionem, , capitis grauitatem Uerbo Uno coniunctam comprehensamq3 manifestat roboriSexolutionem. Commoniirat autem Zc nomeεφθοτητος, id est excoctionis, quae ob calidam humiditatem fit,non ob siccitatem. Nempe vigilia per halitume digerere & siccare,non, quae in imo sunt, coquere nata est: somnus vero latim creare, spiritumq3 8d effluuia cohibere. Non igitur absque ratione in eorum,qui plurimum praeter consuetudinem dor miunt, corpore halituosa redundant excrementa: atque ob eam rem tota ipsorum constitutio excoctis similiter exoluta redditur

, HIPPOCRATI SDE VICTUS RATIONE IN MORBIS ACUTIS

COMMENTARIUS TERTIVS

ARGUMENTUM

Exponit Vini , Mulis, Oxymelitis, Aquae,& Balneorum facultatem. D s V I N O. Vibus autem vinum dulce vinosum . album se nigrum, mesecratum craqua se Oximeli insigniantur, in morbis acutis, di inguere oportet. Non inordinate solum: verum quoq; 8c diminute vinoru catalogum fecit Est liquidem una ipsorum disteretia in colore. alteram qualitas in gustatu se Ufη 'cit: tertia consilitentiam respicit: quartam odor progignit: ec quinta in virtu te reperitur. Uae ergo in colore est, ea in album,nigrum,fulvum,dcflauum, --ec rubrum diuiditur. verum cum ec aliae,quae medium obtineant, sint disse f. rentis, sane Ur iii colore,sic in Viri IIc Permittae reperiuntur. Quae autem ex vinorum gustatu eli differentia,ea in dulce Zc austerum diuiditur: ec ex his medium,tum quod nulla, qtis manifesta sit, ha het qualitatem: tum quod ex Utraq3 coitat qualitate prsterea ec in id, quod acre appellitatur. Veru, qus in consistentia rc peritur differentia,in aquosum secatur ec tenue, di in valde crassum, ec in ho rum mediu,atq3 in ea,quae mediu hoc extrema interiacent. At sim eam, quae in odore est,alia qui de boni odoris sun halia vero non boni odoris exiliunt, sed e Ici lentem quandam ec insuaue naeia . sunt

258쪽

sunt qualitatem alia nullo paeto Odorem habent, sed sunt aquae instar modora.Disterentia vero ua Efacultate est,ob quam aliud quidem potens, aliud vero imbecillum,aliud medium,atq; aliud quod

medium hoc Si erctrema interiacet. Vinum potens Vehementer celeriter que corpus calfacit, caput que serit imbecillum contrario agit modo: quς vero medium obtinci,nota evadunt i ab exire mis distinguantur . Potens, Uinosum appellatur: imbecillum , aquosum. N empe in quo vinum aquam euincit, id cum in aliquo vehementissimum esse videbimus iure vinosum appellabimus: si si cuti di contrarium,aquosum, qUod aquae maxime in omnibus ii mile istit ictauitate scilicet, a co lore, dc odoris carentia Anon manifesta calefactione. Hae igitur in vinis secundum propriam na-

t tiram reperiuntur disterentiae. S unt, qui his adiiciant eam, quae ex temporc desumitur, differen tiam qua,vetusta quaedam sint admodum,alia recentia, dc alia,que in medio horum consistant.Sed, quὀd disterentiae huiusmodicorum sint, quae extrinsecus accidant, palam est. Nempe, quatenustem pore acriora Sc calidiora si unt vina,atque una clam his tum colorcm, tum substatiam,tum odo rem mutant. eatenus disterentiam aliquam in vinis tempus facere videtur. Qudd si nihil horum immutetur,ncque ab aliquo vinum Uctus dicetur,neque recens: immo neque nunc ita dicunt,tanquavini ipsius annis opus prima ratione habentes, sed tanquam fimul cum annis facultatem common strantes. Non enim ob tempus Vina Vel iuuant Uci laedunt, sed ex propriarum disterentiarum mu- FH talione id habent. Ergo, cum de vinorum agimus disterentiis, temporis mentionem facimus perac

ocideras,8 non proprie,neque Primum. Caeterum inter proprias Vinorum diflcrentias quaedam tu Uant ted uni que propria ratione aliae non per se proprie que sed per accidens Dulcedo quidem &aulicritas propria ratione,fic tum potentia tum imbecillitas, tum tenuitas tum crassities: Scd disterentiae,quae tum colore tum odore desumuntur,non primum, sed per accidens. quoniam vinorum haec quidem di aquosa S alba ct fulua Si nigra, alia aquosa θc inodora ut aqua, vel initar aromatis ungvcnti que beneuolentia. Si igitur vinorum hae sint diit erentiae, quae 5 secundum propriam virtutem per accidens numerentur, iam tibi constar de eoi Um ordinis tum numeri, qui in praesenti dicitione sit,defeetu. At,si in sequentibus omnium, quae commodae sunt,disterentiarum meminisse Hippocrates videtur,vcniam eius inter exponendum desectui dabimus.

Vinum dulce vinos minis caputgrauat, merit em ferit, atque quouis alio faciseus per intesina descend te lienem tamen iecurg tumefacit: picrocholis nusio pacto es idoneum, nempe his tim scit ,superims intesinum inflat: non tamen inferiori pro tW ratione es inimicum, etsi non admodum penetret, qm a dulci vino est, atm,seddistim circa Opochonaeria moretur. OV inum dulce secundum gustandi qualitatem nominatur, qua Sc austerum 5 acre,ut aquosum praetermittamus,quod non omnino ab astringendo excidit: tametsi penitus exolutam habeat astrini gendi qualitatem. Nam, si ipsum aquae comparaueriS,PercipieS manifeste ex ea comparatione gu, suim huiusmodi vinorum, eorum esse, quae modicam nacta sint altringentiam . A quo sum autem vinum appellant homines , quod aquae tum colore tum substantia simile est: perspicuum siqui dem,ut aqua, spicndidum Sc purum, Sc substantia tenue Videtur. Protinus autem di facultate aqus simile existit,neque imbecillum caput seriens,neque infirmOS neruos, quando ne quidem manife ite calfacit. S ed de vino hoc rursum tractabitur. Dulce igitur Uinum hoc quidem modo ab ca, quae in gustu reperitur, qualitate cli nominatum, sed multis numeris ab aqua ec colore di sub antia reta ccssit. Neque enim tenue exquisite neque album Vidisiti aliquando vinum dulce: sed plus minus dictis rccedit, Z neutrum horum habct. Dulcia autem Vina maxime sunt theraeum S scybelites, crassa utraque Sc nigra. Dulcia quoque Sc ea , quae in Maeonia sunt, therinum 5 caryinum tanto dictis S crassitie Jc nigritie superiora, quanto dulcedine interiora. Praeterea quod hepsemadi si raeon a G raecis, S a Latinis sapa F appellatum ex cocto musto conficitur, quo dulcius vino per ia ficitur, cori colore nigrius S substantia crassius apparet. Quarto autem de simplicium medica Hmcntorum viribus dulcem Omncm saporem a caliditate: quae non immoderata di vehemens sit,se, . r H r Dr ri demonstrauimus sicuti Z acrem in vehementer calcfacientibus, acrimonia siquidem horum est, inseparabilis. In usu verd vinum dulce mediocriter calfacere videtur, sitim que facit propter tum: . caliditatem tUm crassitiem. ita sane es mustum, quo diutius in igne Uersatur, eo tum crassiiustumni ρ - H grius tum dulcius evadit: quanquam supra modum coctum amaritudinem contrahat, quo modo A ec mel ipsum, quod, quanquam omnium dulcissimum sit, longa tamen coctione amarum reddi tur. Sed,ut iam retuli, de qualitatibus omnibus gustabilibus in quarto de simplicium medicamen: torum viribus est tractatum atque hoc in loco, Vt in aliis super Hippocratis is bros expositionibus,dcmonstrationes, sed conclusa tantum modo recenseo. Cum igitur vinum dulce viscus calia is , sicque, ut dictum eii, substantia crassum, particulares ipsius facultates, quas epotum comamon sit rat, secundas qualitates consequuntur: color is quidem sua ratione nullo pacto vel iuuare vel ' laedere potcst. Ergo vinum huiusmodi pro substantiae crassitie tarde meat: quapropter tantum

ς abest: vi ex obstructis partibus aliquid adimat, ut etiam obstructiones adaugeat. Atque ob id

te pati affecto maximum affert detrimentum, praesertim que ubi vel phlegmone vel scirrhus ip Iim occupaucrit. Sed moderatiust.edit, ubi vel ab humorum cras liue Vilaus oppilatur, vel prose

259쪽

A pter imbecillitatem assicitur, Uti in amestionibus, quae proprie hepaticae nuncupantur . Post hepar lien a vinis crassis laeditur: non tamen pulmo,quacio in bronchiis crassum habet humorem. Nem- yi Dc in hepate ex amplis portae vasis ad angusta stricctaq; vaserum tum gibbae tum simae proceditur t

contrario euenit modo nam per Venas multas digestum conflaetumq; in amplam bronchiorum, Primo minorum, irruit capacitatem ratqῖ ab his ad maiora excipitur,secum S crassos tollens humo se res,quibus non calidius solum, Verum quoq38c tenuius extitit. Scis autem pulmonem ipsum ab humoribus crassis viscosisq3 per tusses eX rgari nam,qui aquoli sunt,ec exquisite tenueS, aerem' qui tussiendo extra mittitur,circumfluunt. Aer etenim ianquam manus quaedam existit, quae stir-μόν

sum crallos humores secum ferat : sed crassitiem humorum talem esse oportet, ut ab aere sursum ferri possiit,& non,ut lutum,bronchijs illitam esse 5c infari iam.Ob id sane viscosos humores tusses s P ω ν

non expurgant: nempe manent,Winterna, visci instar, occupant bronchia. Ergo quae ad eductio- nem eorum,qui in pulmone continentur, crassorum humorum futura sunt idonea medicamen, Wla, moderatam humiditatem habere debent Quod si viscosi humores fuerint, non humiditate selum est opus, verum quoque Sc ea,quae ab acidis sat succis, deterssione. Ob eam rem mclicratum B quidem ad crassiorum humorum expuitionem est conuenientissimum, oxymcli erd ad Uiscoso- χ εrum. Post melicratum piis sana est, atque ab ea vinum dulce,si costis iam tum peripiacumonia, tum i Pleuritide propinetur,am plius non vexatis inflammatione corporibns. Quod si vinum huiusmo- di epotum sitim faciat, ad expuitionem minus idoneum redditur. Verum , Ut Uno ab Oltlam Uer uis, Nho, vinum dulce in acutis morbis ad expuitionem tum propter dietas operationes, tum propter communem Uinorum omnium rationem qua Uires roborant, idoneum existit,& maxime ijs, qui

quaevis humida,quae tum in thorace tUm in pulmone continentur, expuunt. Didicisti autem humida illa Varia tum substantsis,tum qualitatibus,tum virtute esse,in prognostico, Ubi sputorum eX-

posuit disterentias. Nullum sane bonum aliud, vinum huiusmodi habet febrientibus propinatum: minus tamen Vinose, quod vehementer calfacit, laedere poterit. Commodum praeterea aliud ni hil habet praeter antedicta,nisi quod Ventris permeationem modice iuuet . Ob id igitur Hippocra res,vbi a minus laedentibuS,quae multa icini,doeirinae exordium fecit, ad iuvamentati lorum, quae ' pauca sunt circa finem sermonistrantis. PercurramUS igitur: quae recenser, dictiones iptius persee = quendo. Vinum dulce minus, quam sortia potentia que, mentem ferire ait, id est minus deliria D n progignere: sortia liquidem vina vehementer calfacientia caput humoribusvaporibus que & ca C liditate replent. Vina igitur dulcia, quo magis a vehementi caliditate absunt, eo minus cum caput grauant,tum mentem laedunt. Sed facilius per intestina descendere ait,ct viscera tumefacere, id est a Q

viscerum tumores augere. Sed de his dixi paulo ante. Praeterea dulce vinum non idoneum . ait picrocholis,id est qui amaram bilem sibi aceruant. Nempe medici χο - , idest bilem, simpli- - citer ec pallidam & flauam dicere consueuerunt, μελιαναν vero χολο, id est nigram bilem hoc to- to appellare, di non χολην, id est bilem simpliciter: sed haec quidem acida est: amara autem, qUin is oflaua. Ob eas respicrocholos appellat Hippocrates, qui redundantem habent huiusmodi bilcm. Permitta autem aquosis ichoribus δέ liquidissima & pallida videtur: sola verὀctim existit, di crassa&flaua est. Quae autem huiusmodi bilem procreant, sunt calida &iicca temperamenta d cxi ius generationem idonei sunt 8c dulces omnes humores. Quo fit, Ut omnium horum maxime mei rhilescat,quod dulcissimum sit: deinde Sc dulcia vina. Non solum autem,quὀd caliditas multa tales humores amaros reddit,propterea dulce vinum febrientibus, di praesertim υhi calidi S licci tem Peratura fuerint,idoneum non est: verum quoque oc quod crassa sint huiusmodi vina,neq; per Uri Anas velociter descendant, neque cito difflentur transpirentq3: quo fit, ut bilioses humores neque se . recum agant,neq3 excernant.Solis ergo his unum inest bonum, quod vetrem emolliant: quod ii non

D fecerint,omni pacto nocent. Praeterea ct liticulo astini,hac re,quod facilebilescant, commoni tran- tia .Flatuosum quoq; vinum huiusmodi esse asserit. Nempe incalescentes crassi humores flatum si-

hi similem generant,tum Vaporosum,tum crassum: quod autem tale est,inflationes parit. Qua pro apter ex tenuibus Vinis non prodit flatus,quanquam interdum quippiam generetur, quod di tenu/ium sit partium aerosum , non nebulosum vaporosum que . Caeterum Vulce Vinum inferiori hus intestinis non esse inimicum ait, quanquam tarde meet, qui ab ipso est, flatus,moretusque cla- μιν est ca hypochondrium . Ea autem occasiso eit, ob quam non admodum turbet inferiora intestina, ς. i. quia circa hypochondrium moretur, donec perfecte coctum ec tenuatum suerit: quod si semel cium fuerit, commeabiliorem tenuiorumq3 partium habebit naturam. Qua igitur ratione a supernis ad infernas expellitur paries, eadem ab infernis extra mittitur Vrin. s siquidem hoc minius, quam vinosum album, omnino mouet. Quod nam vocavit vinosum album, considerabimus nam antea Uinosum vinum tum esse, tum appellari diximus, quod iure optimo aquos O Opponitur. Valenter igitur ipsum ct calfaccre, recaput replere,WdesipientiaS procreare,oc calorem febri lena atiget e,est opers pretium. Sed vinum

huiusmodi album non eii:neq3 cum nouum existis,ncqi cum Vesus: quando ne quidem aliud quippiam

260쪽

IN LIB. HIPP. DE VICI RAT.

piam antiquorum Uinorum manet albUm,etsi quam maXime circa initia tale fuerit immo semper Eicilii ius redditur, di tandem flauum. Visus est ergo Elippocrates dixisse vinosum album, auturum quod neq3vrinas mouet: sed ,si tale crassum fuerit, circa hypochondi tu moratu si Verono crassum,

neq; multum moratur, Ut nigrum,ne galbissimul di mediocriter austerissimiliter ad urinas desce o Nit. Nempe vina haec urinas ciciat, quod utranq; tarde per urinas descendendi ei iugerunt proprie ' Al. υπατω- tatem, tum eam, quae aquae est, qUam Ob frigidit3tem nacta est. tum eam, quam vinum nigrum pro δῆμψ pter cratntiem habet. Vinum liquidem album di austerum minime calidum inter vina extitit atq;έ s ob id hs, quae ad ventrem fiunt, distillationibus idoneum. Non tamen abunde ciet urinas hoc vinum. At forsan Hippocrates vino huic nigrum comparans,ininus ciere urinas ipsum ait. Si tum auIem alio e riacius educit quod dulce est altod nam aliud dicit utrum ne praesens,ad quod dulce comparans dixit, Urinas siquidem hoc minus, qua vinosum album, Omnino mouet an non hoc solum, sed simpliciter omne id, quod dulce non cli Cum crgo Hippocrates, quantum ad dictionem hanc attinet, obscurus sit, credibilius que iit ipsum nunc de vinoso albo sermonem intclligere , rursum ci alia oritur ambiguitas, A li 3.s io. t. squid nam lit vinosum album non Valde manifestum iis, Utrum ne id, quod Uchcmenter calfa- Fcit: an quod valde altringit, quod τρυγον, idest acerbum, Graeci appellitant: veluti quod mode ratius: a ulterum. Quo nam igitur pacto habeat, quod in dicti Onc est, ego impraesentia exponam. Sputum maXime omnium Vinorum dulcccducit,Ubi non supra modum cratium fuerit, veluti re quoties non Usque adco ad fulvum secesserit, Vt eXoluta in eo is ni tum crassities tum dulcedo. Pra itum autem febri auxilium eii vinum fulvum,q1 Vehementer calidum sit. V erum post vinum dui ce non admodum crati una ad eorum, quae in pulmone sunt, eductionem conuenicias cit aquosum vinum, Virtutem scilicet roborans, humores tum humecitanS tum incidens mediocriter . Quod caeleris vinis omnibus innocentius febriciatibuS exhibetur. Et sane , quibus propinatum itim facit . A mrπω quam vinum aliud, educite quibus vero tinxnon facit, vino alio magis educit .

inum aliud nunc dixit, quod omnino siticulosum non est. Quare autem vinum siticulosum minus sputa educat, facile intelliges,si, quae antediccta sunt ad memoriam reuocaueris. Nempc sitis . his persevcrat, qui dulce vinum bibunt, quod flabrilis calor in ipsis morolior maleficentiorq; exi r' fiat. alii si talis fuerit, sputum siccat,crassiusq3 5 viscotius reddit. Quod autem sputum huiusmodi G. difficulter educatur, Verbis non cit Opus.

- plor a maximas parte laudatum quidem est culpatum invisi

dulcis enarratione. De Icam vero vino alio magGp mirat, urini g. prouocat, cp perpetuo purgat atque multa ad opem his morbis frenda cit. Nempe, etsi vIno alio ad caetera inhabilius eaeissat,υerim tamen, quae inve Ica ab eo is purgatio, liberat, si propiueetur, quale oportet. Bonae hae coniecturae uni de vino tum profectus, tum detrimentie quas, qui me seniores sunt , non didicerunt.

De vino hoc in dulcis vini mentione diximus, postea quam Vires ipsorum comparauit, perqui sitiit 3: dixi autem non paruam ei se quaestionem, si album simul ec austerum vinum, album vino,nosum dixit, vel quod vehementer inter vina alba calfacit. N empe ex Vinis albis nullum Malcnter calfacere potest: quod enim summe calidum cst, id continuo dc nauum cxistit, x eluti ecquod ab ipso est fulvum: mox ab his rubrum, dic deinde dulce . Album aurem minus quidem his omnibus callacit: scd differentias particulares alia que omnia pro pluris minorisq3 ratione habet interualla. Quod autem vinum huiusmodi dulci iacilius ad Vcticam penetret, dictum antea: sed ad alia dulci inhabilius et Ieait, quae sunt Ventris subductio ec eductio sputorum. Bonas autem has ait conte Hesuras esse, id est notas indiciaq3, facultatis vinorum. Futuo autem υἱno dr nigro aufero in morbis huiusmodi ad haec uteris, sines grauitas captis, fueris

's' 'In textu est nes mentis concusso, necfuto vIa concludatur, Hes te catur urina excrementa autem humentio ό κ μ nabates . ra ramentosa magouerint. In his autem ex albo migrandupraecipue se est ys, quae his milia exinut.

, I, . c. Dulce quidem vinum continuo di nigrum eXistit: non tamen nigrum omne continuo &duI dbae quidam .i cemam ex his quaedam austera sunt, qualia apud nos in Alia prope Pcrgamum in Perperine ei nis*jρjMhit regis. Qiiod autem in Cilicia est Albases, aut sertim limul dic dulce existit, qualitatibus constans ASάτης. inu contiariis, quo fit, ut prauum sit, quia neq3 distribuatur, neque descendat, sed plus iusto in ventreb ρ et 4 de ci- permaneat superiore, atque ipsum instet. At, quod citra dulcedinem nigrum austerum est, id veni vir ω ς' sim et ma tri Vtile existit, quando uci plura iusto descendunt uel ramentosa : tunc enim est idoneum, sicuti S vinum album austerum, Δί quaecunqUe alia astringentia. In eum usum dc fulvum vinum pro desse ait,non omnino simpliciter fulvum affirmans, sed fulvum austerum. Nam de Utrisq; te intelligere oportet, quod in principio dictionis existit, qua dicitur, butuo autem vino ec nigro auste

tis ui morbis huiusmodi ad haec uteris. Duplex iis quidem fulvum ut nigrum: aliud siquidem duuce,aliud

SEARCH

MENU NAVIGATION