장음표시 사용
221쪽
A farinam adhibe,aim ipsum oXymes solum: ct , si fortius medicamen apponere vel adiice se aut ex trochiscis aliquem exquisitissi me sta tum , qualis Andronis ec Polyidae dc Passionis est . Et Musae medicamen ad haec aptissimum,quod in Hexae tomo scriptirm est. V taris autem θc his Sc alqs,qus
antea diximus,animum aduertenSad corpus aegroti. Nam, si rusticum fuerit durum natura,sor tissima medicamenta desiderat: formineum Uero Sc molles carnes habens,imbecilliora. Sic θc viri, quicunq; Sc molles carnes habent, balneas amant,dc in Ocio degunt, mollia exigunt medicamen ta . cq; dubium est idem in pueris faciendum esse. Et,si quando etiam putrefactam atque emor tuam partem abscideris, ut secur1US agas, nuper dictiS Utere medicamentis, naturam corporum fimul attendens,atq; eius insuper Partis,quia' male affecta est. Qtraedam enim sunt,quae citissime ad putredinem veniunt: et satius est Ob maiorem securitatem,quando abscidis aut circuncidis id, luod iam putruit,eam,quae Veluti quaedam radiX est sanae parti adiunctam 'adurere, sicuti saepius in pudendis facere consuevimus,nonnunquam quidem male astectiS partibus, quae adurunt,asterentes, quandoq; vero linamentum ante submittentes. Facta Uerdaduitione, solemus ut nosti uti succo porri qui ubi non adiit,sus,que paulo ante diximus.Vbi vero tibi videbitur his remediis adhibitis cessare putredo,Vt cito crusta excidλt, medicamento, quod nominatur Cephalicum, cum melle vie B re. Melius vero Sc ex hydrelaeo panem decoquentes,Vel farina hordeacea eodem modo parata, vel etiam cum ipsa miscendo triticeam,facere cataplasma. id etiam medicamentum, quod Tetraphar macum nominatur,ac praeterea Macedonicum,sunt crustarum suppurationibus, atq; earum excidentiis accommodatissima. Similiter autem ct quaecunq; vim habent ad suppurationcm perducendi. Et panis vero tritus cum apio Uel OcymO optime crustas dirumpit,& a sanis partibus separat. Ex simplicibus autem medicamentis iris cum melle,Vel radix panacis,vel aristoloch1at,vel acorian mollibus vero corporibus sum cit Orobi farina cum melle vel thure. Aufert autem-crustas Machaerionis medicamentum, ' di iris cum melle. Cum vero exciderint crustae,huiusmodi ulcera possunt quibuscunq3 medicamentis, quae carnem inducant,ad sanitatem perduci. De Cancro es Elephantias . CAP. Io.
CVm de ii is abunde dictum fi t,reliquum est, ut de cancrosis tumoribus disseramus, qui in omnibus quidem partibus corporis fieri consueuerunt,sed in 'manam illis praesertim mulierum,
S t0i kS ' g quae purgationem secundum naturam non habent : quae ubi modum seruauerit, tunc mulier in tegra frit: tu anitate. Hi Uero omnes praeter naturam tumores ex melancholica superfluitate ge
C nerantur, de qua diximus in commentariis,in quibus de potentus naturalibus egimus Vbi osten dimus hunc humorem, dum sanguis in hepate fit, faecis vinariae proportione generari: expurga ri autem a splene, qui m eo naturaliter habet alimentum. Cum igitur naturalis temperatura hunc humorem paucum generauerit, ic ratio Uictus adhibita consert, Sc splen satis attrahit ex eo, qui generatur, nulla huiusmodi superfluitas in Uenis coaceruatur. At, cum contraria eueniunt, tunc in venis multiplicatur: Oc eas, de quibus dicturi sumus, facit aegritudines. Dico autern ijs, quae diximus, contraria, Ut scilicet hepar ad generandum huiuscemodi superfluitatem sit aptum: sit etiam ratio victus per tales adhibita cibos , qui crassum Oc foeculentum humorem procrearena tura apti sunt: splen vero sit natura imbecillior, Oc, quicquid de ea superfluitate generatur, ad seminime trahere potens. In hoc Vero' corpore turbidus sit, ac crassescit is, qui in venis continetur sanguis. Et non nunquam a Venis habentibus sicut & alia omnia) vim excernendi id, quod ex traneum est, per haemorrhoidas excernitur. Saepi US autem dc ad varices decumbit. Et quando que ad cutem Universam expellitur, fit que is morbus, quem Elephantem nominant. Nam ocaliquando ad alias corporis partes, quae caeteris sunt imbecilliores, humor iste defertur: atque eui' denter apparent, quae in illa parte sunt, venae nigro sanguine ac crasso plenae: quanto que crassior D fucrit ac nigrior, tanto deterior est passio. In mam millis autem saepe vidimus tumorem forma ac figura cancro animali exquisite conismilem. nam, quemadmodum in isto pedes ex utraque par te sunt corporis, ita in hoc morbo venae distenduntur, ac figuram omnino similem cancro re praeesentant. Hunc morbum per sui initia saepe sanauimus: sed, ubi in molem insignem satis euectus est, nemo sine manus Opere potuit curare. Itaque uniuersae chirurgiae tumorem praeter natu ram excidentis intentio est totum tumorem, qua partibus sanis adhaeret, circuncidere: sed obvasorum magnitudinem, cum praesertim fuerint arteriae, profluuij sanguinis statim periculum imminet: quo)d si laqueis eas circum prehendas, sympaths ae id est compassiones, insequuntur. S i autem Zc morbi radices exurcre statuas, neque ii uic rei maximum periculum deeit, cum pro
pe principes partes fit adustio. Hunc igitur morbum Ut diximus in principio sanauimus, Zc
tunc praesertim, cum melancholicus humor non admodum crassus videbatur existere: nam hic
purgantibus medicamentis, eX qUibus sanitas sequitur, prompte succumbit. Neque obscurum est huiusmodi medicamenta debere esse euacuandae atrae bili accommodata. Quod tam diu fac iccidum est, donec sanitas pristina parti subsequatur, quando ratio victus optimos generans hurno Α 1; .s,. , xeSintcrim adhibeatur. In AleXandrsa' quidem elephantis morbo plurimi corripiuntur pro e. sol. 61.b Pter vicitus modum-regioniS feruorem: at in Germania Zo Mysia raris lima haec passio vi r: , - Sitima Classis. o oo oo oo, iij dc
222쪽
DE ARTE CVR. AD GLAUC. LIB. II.
5 apud Scytha lactis potatores iatmquam fere apparuit. in Alexandria vero pili rimum generatur Eob Uictus rationem comedunt enim farinam cli Xasam di lensem, cochleas, plura falita,wnon1uilli ex ipsis carnes a siminas, dc alia quaedam, quae crassum Sc melancholicum humorem gcncrant. Nam cum circunstans aer calidus fit, motus humorum agitur Vςrsis cutem. Huic igitur morbo.
quas antea diximus, conferunt purgationes. Q Ub d li Arias 5c virtus permis crint, sanguis prius mittendus clit. In cancris Uero non inutile est,neq; in istis, ubi nihil prohibet sanguinem mittere , domum purgare: dc , si fuerint mulieres,menstruae uocare,siquidem nondum quinquagesim timannum alligerint. Patienti autem particular siccus solani imponatur, nam hoc medicamen ad huiusmodi Utile est. io dii nolit aegrotans medic mento adeo humido illiniri,cum praesertiri do mum cxire cogatur ad constreta negocia peragenda, medicamen ex pompholyge constans estim Poncndum quo me vidi iti Uti ad cancros exulceratos si hoc non adiit, adhibe alterum medica mentum nostriam, quod ex chalcite fit. In vi tus Veror ratione succus pili Ianae abundanter exhibendus, di scrum laetis S ex oleribus malua, a triplex, di bictum: S ,quando tempus tulerit cucurbitas, ipsis etiam cst utendum Sc piscibus petiosis, dc auibus omnibus,cxcepti3 palustribus. Sed iis,qui elephantiam patiuntur,in Ut pcrarum csu eli mirabile auxilium. Ita Vers eas condire oportet, luemadmodum vidi lii Marsos, qui feris venenatis &aspidibus nutriuntur, Capite quidem primum ab- Fsciso oc cauda usq; ad digitos quatuor: deinde omnibus interaneis exemptis, cute etiam nimirum adempta aqua dcinde abluto corpore ipsarum. Sed neque aliter,cum theri accina antidotum conficere Volumus, usque ad hoc praeparamus: scd deinceps concoquimus disterenter, in theriaca qui dcm paululum anethi pauci salis in aqua ponentes in iis autem, qui elephantia si laborant,in olla anguillarum modo praeparantes, cx albo iure. Fit aut cm hoc modo. Aqua abundanter in ollam fund: iur dc paucum olei di cum hoc porrum Sc anethum ad incitur. Liquet autem, qu6d Viperar Um carnes sunt decoquendae, donec exquisite molles reddantur. Ipsum etiam medicamentum cc nicet Una cX Viperis, quod theriacam appellant, optimum est ad potandum ijs, qui huiusmodit morbo laborant,Ucletiam, licui libuerit,ad cutem oblinendam nam,cum Omnia haec facta fuerint, non nunquam sblet squama a cute decidcre quale in scrpcntibiis quod senium appellatur . Strumarum, Meliceridum Hydropum curatio. C A P. I I. IN aliis autem rumoribus praeter naturam non putaui oportere eam, quae manu fit, curationem hoc in loco scribendam,cum tu medicamenta probatissima a nobis acceperis . Instrumis enim
co, quae aditringere dc exiccare, ec pus etiam facere possunt. In iis autem, quae Melicerides dictan rur , ea, quae has dissoluendi vim habent, & quae pus resoluunt, oc aquam in scroto dc abdomine, Gmedicamenta accepisti: Quibus etiam in aqua intercute laborantibus utaris: in iis enim duplex in rentio est, scilicet Ut sanetur tumor durus in viscere, Zc coaceruata humiditas dissoluatur. At prius de induratorum viscerum curatione disium elio: sed disterunt cum talem tumorem partes pa-isse' si . aiuntur, S disterentem exigunt curam. γ Quare curatio hydropum ad has tres reducitur inteib
uJ; rect tri tiones, Ut sanem VS durum tumorem,qui in viscere est ut ea apponamus,quae humiditatem dissol
IIunt: 'oc medicamenta, quae urinam mouent, in potu demus. Haec quidem tibi,qui ad longam Peregrinationem accingeris, fatis esse arbitror. Si veror ut institui librum de medicamentis secundum morbos cx loca patientia composuero, illum in tuo reditu habebis. Sedec aliud opus magnum amicis expostulantibus exarabitur, in quo tota arScurandi continetur. Quord si tibi peregre detineri diutius con tigerit, singulos, quia nobis scribentur, com
mentarios ad te mittere non grauabimur.
Posst hunc librum collocari debuerat liber, cui titulus est, QDs,& quando,& quibus medicamentis purgare conueniat:
223쪽
DE VICTUS RATIONE IN MORBIS ACUTIS
COMMENTARII QUATUOR Ioanne Vasseo Meldensi interpreteaAugustino Gadalino plerisque in locis emendati.
Pertractat de iis, quae Veteribus medicis in Acutorum morborum Victu controuersa erantiac in Primo quidem libro agit de Ptissana. Vi Gnidias appetiat. s sententias consscripserunt, hisne, quae aegri in morbis sngulis patiuntur quonam modo non num sys eueniant, rectescri erui. Ais hactenus uel nedicinae quos imperitus quisia recrescribere potuisset,s ab agro unoquos,qualia patitu probe intest isset. Vera, quae medicu normerere aegro ibo discere oporte multa ex his sunt ptermissa, aha in alidis. Non solum nihil eorum,quae aegri patiuntur, praetermisserunt,quignidias scripserunt sententias verum quoq; 8c vltra id,quod iustum est, de quibusdam mentionem fecerunt: ut paulo post ostendam. Neq; id artis opus est, si nihil prae termiserint eorum, quae a plebe ipsa cognosci pose
sunt non etenim is artifici est scopus,sed,quae ad curationem idonea sunt,omnia scribere. Qua pro- , pter saepius non nulla adiicere,quae Vulgus non nouitierit opus: dc multa,quae huic nota sunt, auferre,si nihil ad finem artis conferre videantur. L Et quaedam adconiecturalem cognitionem'Dκμαρσιν disunt peropportuna. Τεκμαρσιc est,quae per τεκμήριον fit, cognitio: Tεκ κήριον autem appellant veteres syllogisticum signum,non autem simpliciter signum omne,ut in opere de coniectura et ligno est demonstratum. Quae igitur medicis ad huiusmodi cognitionem tum necessaria tum utilia existunt, non omnia ait
gnidiis in sententiis stripta esse,sed praetermissa pleraq3 .s D Cum autem ad coniecturalem cognitionem dicatur, quonam modo curaresingula oporteat, in his multa aliter, quam isti enarrauerunt,sentio. Ex quo multa, quae ad coniecturalem cognitionem utilia existunt, a gnidiis medicis praeterinmissa esse dixit: quam nam dicat coniecturalem cognitionem, ipse deinceps docuit, inquiens, Quo nam modo curare singula oporteat. N em pe, quod ad horum inuentionem utile fuerit, id ex arte est. S ed forsan quis opinabitur praetermissas esse, quae tum ad dignotionem, tum ad prae notionem conferunt, coniecturas. Verum res non ita habet,cum de necessitate in illis, quae ad curationem idonea sunt, hae contineantur. Si enim ad optimae cirrationis inuentionem nihil confer rent morborum dignotio futurorum praenotio, prorsus hae superuacarent: nunc autem , quod conserant,ob id utiles existunt. Ergo,quod aflectu tam dignotio ad curationcm valde necessaria sit, recensere non est opus. Nam inprimis, quaenam sit morbus, dignoscere Oportet, deinde cura Q. tionem ipsius ita aggredi. Quod vero praenotio ad curationem quoque utilis sit, demonstrauit in praefatione ij prognostici Hippocrates. Qui ergo omnia, quae ad medicinam spectant, Utilia ea 1.ptori. 3. '. vel ad dignotionem vel curationem vel praenotionem esse dixerit, virtute idem dicit. Curatio .
siquidem per se medicii exercetur: praenotio autem dignotio propter curationem . Quo fit, T Septima Classis. o o o o o o o iiij vi
224쪽
' x t nemo finem artis diit crii in P r.escia uacu itio
Aemi et praenotionem,sicuti citrationem,asseuerauerat. Ilitellige a tr. E Ubi ali Oilein morbi, non eam uti hac ira, qtrae adhuc sit, sed quae iam fa
- e fc, secta sit. Sed dc omnibus abunde cli scriptum in co libro, qui de sine medicinae agit. Nec expedit, Vt napita sentia quippiam praeposse rect Prater instituitam laciamus graece παρεργον ἔργον dici soleo ut pote, qui iam Ueleris mei Hem Uci sine exquisito finis examine cognouerimus. Verum, cum S modo alio dic tio priscias pleris 3 in exemplaribus side etiam dignis scripta lit,de ea mentio Dein iacere non intempe lituum fuerit. Ullicri autem ab ante scripta dictione litera una videlicet, uid cli x clivi ad luinc modum graece ill: Ocοτανύξ εἰς τεκμαρσιν λέγητα , η ως γρη ἔκας α ἰητρούειν , id cst. Cum autem quippiam ad conie 'iuralem cognitionem dicatur, Vel quo nam modo curare sin-Mula PIVirteat. Lbri ita scribunt per τε κα αρσιν dignotioncm Pa notionem intelligunt: per Ucri a haec iac γρῆ ιητροί si ν, id cli citro nam modo curare singula Oporteat, curationem: nolentescam tri τε x Muci σεω nomine conlineri .Qllodsi ita habet, in antcscripta dictione, qua dicitur, Multat raetermisi lusit alia in alijs,dc non nulla ad conicei ui alem cognitionem peropportuna, non recte analomam artis partem pr.r termis ille Us detur Ι lippocratis. Sed, quod hi respondeant ob id resum 'lam scriptamq; Aluc sequitur,dic tioncm,Vt, quod sanatorium est,adiiceret, nemo cli, illi ignore r. v crum, quoniam de re ad curationem Utili di Iccptatio non lit,ob eas res sermoncm protrahere eli Flup erfluum. Pergamus igitur ad ea, quibus, quae ad sanationem Vtilia sunt, docet.
sique nata ob i solum non laudo. vernn quo 'pauc is numerosint et si medicamentis. Nempe ma-x mus num rus mc Icamentorumtqu/bus in morbs, non acut is usi reperiunIur Fest tempestiue exhibi torum tum fluery, tu crI, tum Actss. si bona essent , morbis ci quibus dari censecrent, cosmeret,
mulio sanὸ digniora laude crant, quo aut ouma satisfacerent. Sed res impraesentia non ita habet .FPaucis qui quirit m ci o auxiliis Usos eos ait, nisi in acutis morbis: quasi in his multa dixerint: quod sine secerunt. 4i .c vero longis in moi bis dixerunt, haec re Uera contra se habciat. Nam dc per tem pellitiam e latcrii, scii, ex lacti S potionem Persiciuntur. ii vero secundum adornauertit hbru, hi medit e madis, quae singulis exhibenda signt,percurrerat. L. iber secundus post primum scriptus επιδιεσκκυάδ, id est adornatus digetius43 dicitur, cum inllitti sum halicias idem,&plurimas di tionum casdem, non nulla quidem eorum, quae in priore crasit, detraeia habet alia autem a die fia,S alia permutata. Exemplum rei huius, si perspicuitatem dcis deras, secundum Rhipolidis Autolicum ex priore adornatum digestum is habes. Sicct gnidias sentcntias a primis secundas gni dii ediderunt mcdic quae non nulla quidem haberent eadem oti lata, alia vero adice ia,' alia detracta,veluti &alia permutata. Secundum igitur lumclibrum Hip-POcratcs priore medicinalem magis esse aflerit.
Sed de Diaeta d es vi Ius rone, nihil qs spatu dignusit, co cripserui veteres, quar id magnu esset.
Is curationis ducitis contextusq3, qui per consucias materias ciscitur, Diaeta,id est vidius ratio, 9 7 ' nuncupatur: Ut, qui pcr consuetas tum scctioncs tum ad ultioncs oc alia quaecunq; manibus fiunt, Chirurkia tertia ab his medicinae pars cit pliarm ac cutice, quae scilicet per medicamenta absbluitur Pcrsiciturq;. Accusat aut cm priscos Hippocrates, quod de vicitus rationc nihil citatu dignum conscripserint ad 3 dixit, non quod nullum diateticum theorema conscripscrint, sed quod non enatu dignum. Qirale nam aut cita ist e si alti dignum docebit in sequentibus.7 Fuerui vero, g varios moi boru singuloru mos, diuersisq. hor; sectiones diuisionesilo no ignoraueris. Non solii in Varios mori ortim modos non ignorauerunt, Verum quoq35 Vltra, quam decet, de
225쪽
xo Atabantur,respexerunt,morborum identitatem haudquaquam contemplati: quo modo est'contem platus Hippocrates ad horum inuentionem methodo Usus, qua duntaxat morborum numerum
inuenire conceditur. Methodum autem eam in methodi medendi principio demonstrauimus, di ximusti; aliquid in libro de elementis sim Hippocratis mente. Habes quoq3 ei a nobis compendio quodam scriptum unu de morborum disterentiis commentarium. Sed hoc in loco dictiones prosequi est opus.nempe is positionis scopuS existit.*' Nam is quis inter exponendum demonstratio nes scripserit sermonem protrahet, praecipua, quae sanationis morborum causa existit, dimittet: partem,inquam, quae ad maxime lethalium morborum curatione excellit praelial 43. Summa qui dem praesentis diei ionis haec est, particularia Vero diffiionis deinceps explicabo.i Cum enim nusius communispentiferi morbi modiopa sim grassitus fuerit,edmorbi se omo δο, id es ars impriuatimsprehendentes, es similes fuerint: ab hisplures, quam ab aliis omnibus, intereunt. Ostendit hac oratione Hippocrates' ' morbos multos Uno fieri tempore,quos, si pernitioli fuerint, pestem appellant: si vero mitiores, altera quadam indicant appellatione, epidem os vel epide-mios nominantes : Ut Epidemus morbus iit, qui tempore aliquo in regione aliqua abundet : Pestis verd, epidemia pernitiosa. Est autem aliud morbi genus commune multis,' 'quod in regione supcruenit acceditq3,Pendet numq3 vel endemium appellitatUr, quasi patrium dixeris aut vernacu lum. His autem omnibuSaduersantur σπο, δες id est qui sparsim priuatimq; prehcndunt,aegros discrepanter fatigantes , neque secundum communem modum constantes. Sed quid nam est,
quod ab Hippocrate dicitur,Sed morbi, similes fuerinis Nempe contrarium di cendum fuit, di non similes eos inter se esse: si utique i psa morborum similitudine di endemum,di epidemum, Sc pestiferum iudicabatur. Duorum igitur alterum, vel meliorem hanc scriptionem existimare oportet,Sed morbi & σπο, δες,&no similes fuerint:vel similes eos dicere oportuitFnon inter se, sed morbis antedidiis, id eii consuetis: quoniam rarius quidem tum epidem ii tum pestifera fiunt, vocati vero sporadici frequenter. De quibus 8c hoc in loco ab ipso agetur: veluti de epidemiis in libro epidemiorum morborum, de endemiis in libro de aquis aere.locis. Nullum autem peculiarem de peste confecit librum, quoniam ex epidemiis unum esse illam per libros idemiorum demonstrauit. Idiotae vero non admodum cognoscunt eos, qui in huiusmodi altispraestant.
At Al. ex Gr.ec antiquis. Nmra siquis inter expone u demonitiationes scripserit, nec postea logu periecerit sermone satiationis morbo rum causa, is pcipua parte dimittet: partem &c. B 7 Al. morbos quo sida coes multis holb' euenire uno tepore & ita
C Idiotas ait non omnino cognoscere medicos eos, qui, quantum ad huiusmodi morbos attinet, aliis praestant. Quod autem acutos dicar,palana est de quibus ante sermonem fecit. at i lias auxilia magis laudant, vituperanis. Neque conuenientes neque laudabiles curationes dignoscere ait idiotas, sed alias magis. Quo sit,ut illi nequaquam recte laudent culpencue. Deinceps tanquam eorum,quae dixit, demonstra tionem adiiciens, haec scribit.
η ' Ga agnum hul rei argumentum, ' vulgub morbo hois modis times, utpote rude lane igno ret, est hoc Nempe,s medici non sunt, meae I esse ob huiuscemodi morbos praecipue videntur facile edenomina discuntur, quae apud aegros usui esse ex/ictimata .nt. Si. .qui iamprisonae cremorem, vinum
iace bellate, vel etiam metu tum nominauerit, referre omVIa eadem medici tu boni tum mali plebeiu
sui modi videtur. Sed res ipsasecin habet. Nepe hi, quatit ad haec attinet,supra modi; interse disserat.
margine positumae ueluti declaratiosuperiorumor ιι γι δε/mci, Psit morbus ut ali
quo tepore araia regionisuperuenit.
Quod materiis huiusmodi eoru, quae ad Victus ratione spectant, medici utant tum boni tu mali, ob id quaena melior sit,dignoscere nequeut idiotae:Vipote M discernere no possint, qui nam te pesti D ue Zc debito modo prssidioru materias fgris administrent:& qui nam citra haec. H ippocrates aut, ψbi imprssentia secudum praefiniuit prooemium, a praesenti Oratione consequentia exorditur.
perpetiis r 'ina regione abutat. thabetur a Gal. Icom primi Epid.
Digna aut scribi mihi maxime videntur, quae, quaquam medicis utilia existant, tame ignorantur: q, inqua, infignes profecius se in ignes offensi se asser Ut . . suae aut ignoratur, hae sunt Cur In acutis mor his medici quidaptisseno non cocitas Vetuo exhibeant,'recte curare sese exffimente Aly omnino co-DAdans, hordeu ut nulta ager voret ut ecuturam inde, quae in gnas sit offensem veriti sed cremore tinteo colatum porrigant vero ΠcqVe crassam lissanam,neque cremorem exhibeant atque ex his qui dum, quoad aeger ad septimam utiquescruenerit diem .alyperpetuo, onec morbus Iudicatin fuerit.
Et Al. Nicolaus Laua hi' ita vertit.Cuius rei indicium t manifestu
illud ipsi inter se vulgares aduersissimi in affectib' eiuscemodi videtur. qua obrε diligenti est an
Logicam magis speculatione sapere vides, quod ab Hippocratem qone disceptatione 43 ponit: cu oc sine limoi speculationibus redie sanare qucamus. N empe morbos recte sanare inest medicis ex faciendorum cognitione, Oc non eX in uestigatione causae Ob qua sunt controuerit, qui varias in limoi morbis scripserunt curationes. Est Uero sim veritatem id no commodissimum modo,verum quoq3ec omniti primu,atq3 quaesitu necessariis, Ut pcedente eXpOnasei mone: ψ enim qOne dignus it luod proponit, Ac quo soluat modo,ante percurrere est mclius. Quod igitur qone dignum sit, hinc disces. Nade philosophorucotrouerita nulla habcinus,quae cuidens tu, coniecturam. Neque
maduersioe op . Qui enim medici non sunt, credun λ μ tur mediat, in his psertim morbis,cu sit eoru leue didicisse nomina,qpatietibus eiusce
modi, coserre ad- -- modu credantur
226쪽
enim si genitus mundus sit,ia 3 si interitus conscius: neq; si extra ipsum inane non sit,neq; si insini, Erus neq; si is solus unus sit, neq3 si plures: neq3 quot numero,si plures: neq; si horum multitudo incomprehcnsibilis iit, aut infinitar maniscite coniectari potest. Ad hunc sane modum Sc de aliis multis,quae in philosophia queruntur, non ulla quidem iudicare prorsus nequiuimus,aliaverὀno sine magna contem platione. V eru de ipsis, quae a gros iuuant,vel laedunt,non similiter eli epe,etsi ad ipsa inuenicia da longo opus sit iste, Viroq; a multis discrepante, que in se se reperiste quida iactant,
ea facilem habere iudicatione videbuntur. Nempe,ii aegris quide adhibita praesidiu attulerint, lati dare oportet atqr agnoscereui Uero detrimento fuerint, Uitare atq3 repellere: quae vcro nihil alixilis vel oneniae e fiatu dignum praesis iterint, in neutrius horum ratione censere conuenit. Sed sane me Al.lpietibus, dicos ab cuid crateros cndentibus abhorrere Oportet. Si ergo parum exupcratibus in istant, qui quouis modo ab initio iunt opin 'ti, nihil mirum Videri debet. in iis Verd, qtiae admoda recesserunt, atq; usque adco via quibusdam laudentur, ab aliis culpentur,admirari quispiam cos poterit, qui valde ostendentia extollunt,vel cos,qui Vere i Utrantia Uituperant. id sane est, quod Hippocrates particu Iari uno exemplo proponit. Dietum autem.ici,nec secus il lius soliatio, ab Erasistrato in primo libro de febribus paucisq; Sc euidenter, Vtpote qui Hippocratem plane est secutus. Percurrens etenim in libro praefato mcdicos tum eos, qui aduersissimum febrientibus victum praescribunt, tum Feos, qui longis inediis aegros ipsos conficiunt,atq3 Petrωnam ipsum, qui tum carnes tum Vinum cX- is hibebat in textura ses monis hoc infert pacto. in multis igitur valde magnis plagis decidcbant: si au is icm febrientes omnes ex tali curationi S modo male liberabantur, qui ita curabant, a curatione deli-Ωcbant. Sed,ut vidctur,non icbribus omnibus opem fertis fanationis modus. Laud adi igitur cum Erasistratus,tum abii, qui quaestionem hanc propos Uerunt, Λ solutione eius scripsserunt laudandus quoq; Sc qui prae caeteris eam proposuit. S ci Ieris praeterea Oc eam non magis de acutis morbis, Φde alias omnibus, proponi soluiq3. Nem p e responi io de omnibus cois est. Non enim in acutorum modo,ucrum quoq35 morborum aliorum curatione controirers1 fuerunt inedici:atq; ob id longolpe sua in cibi exhibendi regula permanent, Q non nullos ab ea evidenter iuuat i vidciat. l n caeteris autem, qui nihil inde auxilii recipiunt, cito quidem ex aegros occulte aliquid deliquisse suspicatur,
quan* id non sit, sed quod retulit Hippocratcs in libro de fracturis: ubi agens de iis, qui fracturas
3. de Fracturis cum vulneribus perperam ligant, atq3 ob id laedunt, ait, i Non enim deligatione causam esse existi is x. 3.7' b mant,sed aliud quoddam in Drtuniu. Sic eos in Vietus ratione opinari par est. atrod autem prae senti in oratione rccensuit Hippocrates, id palam est, Ubi quis eam secum cogitans bis ter legerit. Nempe ex particulari exemplo coem doceri sermonem comperiet: quem Oc unitiersalem vocare Gconsueuerunt,non Philosophi modo, verum quoq3 oc prope omnes Logicae artis no imperiti. Erasistratus ergo aduersissimarum meminit vi Rus iationum. Hippocrates vero relictis mos trolis alienisq3, ad moderatiores se contulit. Monstruosae etenim alienae q3 vere sunt, tum quae per inediam fiunt summam tum quae per repictionem immoderatam,qua Utebatur Petrtanas. Λl od cratae vero, quarum meminit Hippocrates in acutis morbis,ab in lignibus exhibentur medicis. ciuidam enim liordeaceam piissanam in his administrant, alii cremorem duntaxat, alii ne hunc quidena in acutis morbis ante iudicationem, sed tempore interiacente sol OS exhibent potus, aquam, melicratumq3,&,si opus sit, Oxymeli. Controuersiae igitur causa est, quam Hippocrates ipse in sequentibus exe quetur,& quam ab Erasistrato in primo de febribus bene enuciari asserebam. Est autem ca, quod aliqui solo pilisanae cremore indigent: alii bordeacea pilisana: di alij liorum neutro, sed potibus so lis ad iudicationem usq; falliciter seruantur. Demoni trabit autem insequentibus, qui nam hordeacea indigent pilisana, se qui solo piissan e cremore, bc qui neutro horum. Sane quaestiones huiu modipro nere medici non consueuerunt: nessorian, si proponantur, Lutur. Quod primus Hippocrates quaestionem hanc proposuerit, soluerit J3, ex hac notum euadit di: Hctione. Neque enim, in illis, taleSquaestioneS Proponi a medicis consueuerunt.. sod sivi cas quis Drtassis proposuerit, solutio non reperietur.3 s Cesumma vero uris adeo grauempatitur apudvustu ars tota, ut nul pacto medicina esse videatur. Hac quoqSin oratione ex particulari exemplo rem quandam Uniuersalem docet.Nempe in primis qualemcunq; ingi cdientium eXercitationem controuersita iustam ignorantiae suspicione ostendit. Sccundo concordia ipsa iustam magnamq3 cognitionis spem demonstrat: quod nimirum mathematicis dc mons trationibus Ualde contulit. Neque enim discipulos solum alliciunt, credulosq3 reddunt,Verum quoq; aphld idiotas sese Vei itimas cxistimandas praestant.Mathematicis igitur Aiunt .sidio' demonstrationibus usos sit, qui euidenter quippiami, citra quamuis ambiguitatem demonstra uerunt. S ed controuerlsae rationem diligenter in sequenti oratione prosequitur.
16 uapropter acuti simis i morbis usis adeo dissentimi interse artifices, ut q alter porrigit optima ee exiissimas, ea alter mala esse patet: at q. fere ob id uaticinatioi quά graece μ τιων uocat ars ibasimilis ee uideatur, Ataures si Galite cade, a nyrra volaverit: onafaustas esseputatos ad: dextri,mala infan
227쪽
quoque in Arus Picina quam Ιεροσκοπίαν dicunt videntur, alia in alijssedisticinantiu
non nul contraria sentiunt. Dico autemseculationem hanc esse pulcherrimamqgermanam, propter quamplurima commodo ima, quae in arte comperiuntur. γMm σαοῦν appellauit Hippocrates, οιωνι Πικ. 1ν: hροσκοπίαν vero, a pleri'; appellatam, quam Uere antiqui etia alii Πῆροσκοπια VOCam,q)kρῶοι id cii ho sitias,suspicientes, qui in ca scientia oraues 8c praestantes sunt,exipiis Ventura prinia Uncient: ιερλα, aut cm scimus appellari Omnia, quae . diis ad honorem exhibemus, quales sunt, qLIde istantur Uictimae, quarum eXta inspicientes kει κο ποι,id est aruspices, praedicunt. EOS Vero, qui ex auium Uolatu augurantur, quos οιανι sic Sc οιωνομο κο ως,id est auspiceS,appellant, nunc ιλαντεις,id est aUgUres,appellauit Hippocrates: quanquam μάντειους nomen de omnibus,quae ita praedicunt,artibuSproferatur.Nempe μαντεις Uocantur & ἱεροσκο-οι, dc οιοΘνι pcis, qui appellantur γενεθλιακοι, Sc qui per notas Sc Victimas, fuse tura praedicunt . praeterea dc χρησμολογοι,i. fatidici 5 θεομαντ&c, id est diuini vates. Sunt, qui re ιν αες πολὰς, id est somniorum interpretes, a poeta appellatos inter μα τεις, id est Vaticinantes, collocant. Sed constat Hippocratem solos οἰωνιτὰς appellare Ut poeta appellauit. Nam is in B plerisq; sui operis poetici partibus Οι ουνις ικη artem, Uenturorum praenotionem esse demon strata atro modo in primo Iliados circa initia ait, A γλάγεδη τινα, μάντιν ἐρώιοιχεν, η ρηα,η τοῖον, οὐ γαρ τ'οναρ - διος ωι, id eit, Col sulam US itaq3 augurem quempiam, aut aruspicem, aut1bmniorum interpretem nempe Scab Ioue Ostenduntur insomnia. quidem dicens,
Saepius etenim in suo opere poetico huius meminit in maximis rebus,divinandi etiam arte per alites usus. Sed forsan haec, S J decet, plura de huiust nominis μαντεως appellatione didia a nobis sunt atq; ob id ,ad quod dicitur, trabire iam cit tempeitiuum. Quod enim ait Hippocrates, tale est. Qui diuinatorias arteS prosequuntur, in particularibus multis nihil minus, quam medici, discor dant. Vidi equisem aliquando augures in Volatibus ipsis, quos dcxtros disim stros memorauit . Hippocrates,discordantes. Altcr Arabs crat, alter Graecus,atq; ex Asia nostra. Arabs dicebat dex tram alitem, laborantes mulieres scruare, sinistram viros. Qui vero ex Asia nostra erat , dextram alitem in virorum morbis apparentem, interrogantibus ipsis, ii seruarentur,aitruere interrogatio nem recciassebat, sinistram vero denegare. Interrogabam igitur eos, si quomodocunq; volantem vel dextram vel linistram alitem pollere eadem significandi facultate diccrent, nihilq3 differre pu- C tarent, si aut cellisissima aut terrae propinquis sima, aut media volaret. Et is mcdia, an ii propius vel celtis limam,vel infimam,vel adhuc inter has mediam. Pari modo, si avis vcl propinqua vel lo ginqua volaret,an ne in his nulla flaret distinctio. Arabs eas nihil ea, quae vel in altitudinem vel longitudinem uel latitud mem ellet, dis antia discrepareret pondebat. Graecus velo de syna metro di-1tinguebat, dextro oc sinistro: asserebatq; ab auguribus haec scripta esse, atque immoderatas distan tias moderatis contrarias: testesq3 in cam rem libros Apolletis, Athenati, Cheraemonis, Artemidori, Phocae,atq3 aliorum multorum,qui in augurandi arte clari essent, proferebat. Deprehendi procul dubio Arabem dc confusum N a distinguendi arte alienui Graecum vero distincte loqui, δί arti . sicem esse. Nem pe artis, quae suorum theorematum iudicium per experimenta habet, dissidentia ex distincta Si indistineta rerum explicatione oritur. Quod ab Hippocrate edoctus graecum augurem in auium volatu artisciosum magis videri iudicaui ex abundantia vero cclebratissimos augurum testes adducens,adhuc magis fide dignius erat. Cum vero etiam Arabs plurimos aegrotantiu, quibus Vera praedixerat, testes citaret, succedentis Ut plurimum euenti subsecuti causam pronun claui. Nempe, sit auis dextra moderate distans viros seruat, immoderate Ucro distans foeminas: i intautem complurcS,quae immoderate distent,una Uero duntaxat, quae moderate itire quidem muli is D succedet ex animi sententia, paucis Uero non succedetata raecus autem alias adiicicbat distinctiones, quibus, ctili dextra avis immoderate distarchinterdum tamen seruandum virum laborantem decla
raret. Nem p e,qui molle oc muliebre studium exerceret,veluti di sa crificulum, mulieris schemate seruari dicebat rursumq3Wid ab optimis scriptum esse auguribus demonstrabat. Adde,& alias quasdam adiiciebat distinctiones in quibus Arabs nihil intelligere videbatur. Retuli haec propter
sequentem dictionem, qUam nemo conuenienter exposuit,sicuti neq; eam, qus ante scripta est,Vbi ait, Quaestiones sane huiusmodi proponere non consueuerunt medici neq3 forsan, sit proponantur, solui reperiuntur.Nam,cUm inqUii graece τοιαδε, latine huiusmodi,i. quae ita dissident, quidam deptissana sola perperam intellexerunt : alij autem paulo his melius de vi 'iu acutorum alit de omni 1im pliciter vieiu: alij vero de curatione uniuersa, prioribus quidem mclius, sed neque adhuc absolute. Causam autem Ut dixi, totius dissid4 qa.esiuit Hippocrates in omni arte, quae experimentis iudicari possit. Quod autem id ita habeat,manifeitc per sequentem condissecs orationem.
i 7 Nempe aegris ommbus ad anitatem magurem quippiampotes, an , ad ecuritalem eg exercitantibus ad bonum habitum, atque ad quod quilibet voluerit. Sermo praesens eos arguit, qui Hippocratem existimant praescriptam dicitionem de pilisanai sola
228쪽
sola proposuisse eosq3, qui de Viactus ratione siue acutorum morborum,siue simpliciter Unniersata Ecium id putant: pari modo ec eos, qui de curatione uniuersia problema esse exiitimauerunt. Nemiape prior oratio, quae ita habes,Nempe ec egris omnibus ad lanitatem magnum quippia porcit, eos arguit,qui de pti l Iana atq; alios, qui de sola Vel aculorum Uel morboru aliorum victus ratione ante, cedentem orationem esse opinantur. N eqῖ enim egri Oes a sola Victus ratione curantur: cum multi Lint, qui manuum opera Sc medicamentorum administratione indigeant: adhuc vel ὀ magis neque a pilisana sola. Neq; igitur de diaeta sola acutoru,neq3 diaeta simpliciter quae cst in omnibus morbis, sermo Hippocrati exiliti: neque de ibia ea, quae eX his oritur controuersia: sed de sirini simpliciter arte, quae expcrimentis tum discerni cum iudicari nata sit. Ii etenim coe univcrsaleq; iudicanditias trumcntum reperit, per id, qtiae particularia sunt, iudicat. Particulare autem unu est,ik quod deptiliana medicis in controuersia vcnit: sicuti Sc quod de Uictus ratione non acutorii modo, verum quoq; dc morborum alior uratq3 etla,quod generalius eli,de curatione uniuersa ec quod adhuc hoc generalius cli, de omni corporis prouidentia, di ii sanorum ca fuerit: nempe hi ea indigent arte, non quae ad consequendam sanitatem praecepta tradas, sed praesciatem conseruandam. Quiod non praetermitit Hippocrates, cum inquis, Sanisqῖ ad securitate. nempe, Ut talis seruetur, securitat c citopus. Vtilcm quoq; ait esse speculatione di iis, qui eXercitantur ad habitu bonum. Vt enim egro. Frum curatio ea, quae nunc ab Hippocrate propolita est,spcculatione indiget: sic di sanorum securi
ras,ut praesens sanitas conseruetur: lic δί sese cxei citantium prouidentia,ut bonum habitum conse quantur. Haec igitur Oia artis, quae circa cor PUS Versatur, sint: scd,quod serie continuata dicitur,ad omne exicnditur arte. Quid nam cienim est, quod ait, Et ad quod quilibet volucriti Nempe augur,aruspex, musicus, rhetor, Jc artifex Ois, simpliciter causam eius, quae in sua arte reperitur,controuersiae unam esse cxistini at, cia scilicet Unusquis 3 ex particulari uniuersite facit. ita sane di in auguribus faeta controucri iam deprehendi eunW43 qui Vcriora loqueretur, iudicaui: atq; ob id augurum nac mini Arabis di Graeci. Nempe artis OmniS constitutio ex propriorum a communibus diri . stinc tionc oritur qui enim haec diitinguere poteli, iSOptimus censetur artis ex. Via uicina constitu tio,sic ei iudicatio indili inelione subsistentiam habet. Nempe falluntur,qui artes costituunt,cum, quod cuipiam contigit,id Vel in oes Vel in plures, si oportet,eXtedunt: quod si quidem nulli prorsus contigit nemo id in tali arte persuadebit sibi Uerum esse. Nam in hoc vere oritur controuersia, cum
unusquisq3 sibi ipsi persuadet, non cum timulans confingenSq3 contentiose litigat: quo modo nonnulli de quibusdam secus, Φ animo sentiebant, fecerunt: quo modo Sc qui proponunt ambiguum
csse,utrum vigilamus dormimus ue,aut sapimus, insanimus ue. Qudussi manifestu esse id concedaia Gtur,viri sane magis Ucra loquuntUr,anceps inquiunt e fle,an qui Vigilant,iis, qui dormiunt: vet,qui non insaniunt,iis qui in faniunt. Nullus ii quid cm,ita persuasus, aut secum animo opinans, sed liti gans, hos sermones facit. Quidam autem in arte medicinali res nouas quidem sunt aggressit cum in
rebus prioribus mclius quippiam inuenire nequirent, sed Vulgi affectionem, quam Hippocrates dixit,intelligerent. N empe Vulgus quod nouum inussitatumq3 cst: ec non dum, ii utile est,intellcctu: laudat magis,l assuetum,quod utile esse est cognitum. Sunt, qui ob victus suauisti m 1 pollicitatio nem persuad cntes aegros alliciunt,doli Vasricia q3 non ignari: sed vel propicr lucri vel propter glo.
- 'Graece εἴη ita cupiditatem talia dolose commitῖcIe, aggrediuntur. Dicta ergo ea,quae Uerbo tenus fit contro μ' η , Mi cini uersia, quam viri huiusinodi inter se habens,illa quae siccundum rei Veritatem csi,controucilia orit,sμ υμ- q, en hanciatio non dilttinguatur, sed Uclde pluribus, loportet,Uel de omnibus tanquam similiter hahentibus,efferatur. Atq; ob id iuste laudandus Venit Hippocrates, qui desola secundum rei veritatem meminit controuertia quam, qui artem constituere aliquam Volunt, paliuntur, cum secti suaq; in anima differenter opinantur,ec non verbo icnus sim utare ac subdole id agun t ob gloriar vel l ucri cupiditatem. N ullus cnim, qui animi consilia Vere per experimenta iudicas, Petresnae victus rationcm recipiet,carncs assas administrans vinumq3 nigrum in iis,qui acuta laborant febre: in tanta siti ita temperans,Vt cotulae aquae Vigelimam porrigat partem. Tal ia ii quidem diaticinata absuri da sunt duorumq; alicrum existit,nempe Vcl ob nouitatem Uafris ab hominibus parata,vel ob summam stupiditatem,si plane soli Veritatem reperissc existimauerint. Quae Vero ab Hippocrate scri pia sunt,ea in prudentibus Uiris, Ut Uere artem conisi tuere student, reperiri pollunt: cum non m a xima sit laetio, quando, quibus non oportet, osteruntur. Ac talia quidem distinctu diiiicilem Iaa
hentea,quae experimentiscoficitur, iudicationem: quae a Utem Ualde di rerat, facilem. Controuer
fiam igitur in iis, quae parum inter se exuperant, iudicare, α quibus nam piissana sbia exhibenda in cutis morbis sit, Δ quibus hordcacea: Sc quibus nullo pacto id faciendum sit, sed potus selus ad ii, dicationem usq; porrigendus lit, demonitiare Hippocratis intclligentia est dignum.
: g i S Pt Gina igitur frumentace uegu amentis recrepraelata fuisse milia videtur in acutis morbis: cos ,
it iii qui eampraeferunt auri. Nempeus ossas ems laeu . continua, Iucunda, lubrica, mediocriter h-es,terpretandu α sitim minime Infert , Eiquid ablui eget 'probe abluit:γnon afringit, non male turbat, neque in ven
isertimescit nempe inter coquendum, quoad maxIme potuit intumuit.
Orationem hanc tantummodo legisse mihi videntur, qui librum hunc de ptissana inscripserui: Veluti
229쪽
crates 1n secunda prooemij parte non amplius contra gnidios medicos agere, sed se se ad curationis muὲ 3rones,,j ii acutorum morborum exercitar:Onem conuertere est visus.Tertia autem prooemii parS,quam huc assuer . .
Usq3 percurrit, ad eam, quae Victum morbis acutis praescribit, artem spectat. Neque tamen ad Cana gnti o siente a solam est utilis,verum quoq3 alter qui generalior sit, subiecta cli sermoni. Demonstrauimus au tem in iis, quos inscripta de fracturis articulisq3 parauimus, commentarijs Hippocratem subiectos sermones, pro aliis quibusdam uniuersalioribus obsignare consueuisse: doctrinamq3 uniuersalium ex ipsis, quae tanquam exempla constituit,essicere: neque enim ita ab initituto recedit, neq3ispius docet, quod multorum commune existit. Quo autem modo in ptissana sermonem fecit, causam eius, quae de ipsa est, contentionis tum Vestigans tum decernens, sic re de omni acutorum QEhe; sid ad morborum victu rectum tulit iudicium. Nam & de venae sectione, Oc purgatione, di tum glandis custationis i tum clysteris Usu: de cataplasmatis item, fotibus,vino, aqua mulsa,OXymelite, oc balneo non parua toris morboruι inter medicos exorta est controuersia: que omnia libro in hoc percurrit Hippocrates methodo exercitur ιν una, quam nuper dixi. Vim cuius etiam nouisse visi sunt, qui se empiricos nominauerunt, diorisD adhort.iri. Te rmis,id est distinctionibus propria a communibus separantes: consueuerunt autem diastolas magis, orat et ''B Φ diorismos appellare sermones eos, qui quod proprium est, a communi separant distinguuntq3-Iam ergo, quae ab Hippocrate de ptissana dicuntur,vidcamus. Videntur ergo mihi inquit priores medici frumentaceis gustamentis recte praetulisse in acutis morbis piissanam. Frumentacea gustamenta intelligit, quae ex frumento fiunt: frumentu autem graece, τρit homineS appellant, ma- . 'Nime quide triticum, sed iam tum hordeu ipsum tum zeam , τον appellant. Appcllatione vero ad η , Plura extendentes, δημηλ ειοι quoq; i. cerealia appellata semina connumerat,iente videlicet,fabam, lupinum,cicerculam, panicum,milium, pisum, foenum graecum,auenam, tipham, cicera, & quae cunq; id genus alia. Horum igitur omnium frumcntaceorum gustamcntorum caetera quidem vul 'go damnantur, protinuS magnum inferant detrimentum. Panis autem Unus Jcchondrus in acutis administrantur morbis:& cum his selis piissana est conferenda: lens siquidem, Δί milium, Jc fie- , tritura cibaria. Plistanam igitur recte praelatam esse ait frumentaceis eduliis, pani scilicet, chondro, λει Σeae,ex qua fit tragus appellatus.Nempe eorum,qui chodrum temporibus Hippocratis non dir fuisse existimant, ignorantiam argues tum ex quibusdam antiquis comicis, qui chondri meminei runt tum etiam ex Hippocrateipso, qui in libro de victu salubri, de chondro ipso mentione fecit. C Nam,cthi liber ille Hippocratis non sit, sed vel Euriphontis,uel Phaontis, vel Philistionis,vel Aristonis, vel alterius cuiuspiam ex antiquis nempe ad multos librum hunc referunt)sane omnes hi veteres viri sunt, atqὸ ex eis qUidam ec Hippocrate antiquiores,alii vero tempore ipsius vixerunt. Loquor autem de Hippocrate Heraclidae filio, qui librum hunc confecit: nam auus ipsius Gnosidici filius Hippocrates,quorundam iudicio nihil omnino scripssit: aliorum vero sententia duos scripsit,l1brum scilicet de fracturis, oc librum de articulis. Quare autem piissana frumentaceis edulijs re
cie anteposita sit, demonstrabitur per ea,quae ipse infert, inquiens. Quaecunque etenim ad acuto rum morborum sanationem insunt bona,nulli alteri inesse comperies. Recte autem iudicabis,si Scacutorum morborum naturam,& ptis anae Vires, cognoueris. N atura igitur acutorum morborum est,ut ipse paulo ante dixit, ut horum febres smnino sint continuar. Febris verdortus,caloris natiui 'ad ignei in est conuersio, ut alibi demonstrauit, Θ nunc manifestabit, inquiens ex thorace quidem . Incipere, ad caput Vero flammam mittere. Praeterea in libris vulgarium morborum, febrem ma-
num graecum, tanquam medicamenta, ob quosdam ventris morbos exhibentur, &non tant nu-
gnam, ignem Vocare consueuit, quasi non aliam habeat naturam, praeter quam ignis substantiam. b
hi igitur contraria contrariorum remedia existant, sane febris peculiare remedium Ut Uirtute thim Erefrigerante, tum humectante sit, oportet: id nanque febris naturae, quae Sc calida &sicca est, e D contrarium erit: talis si quidem naturae est ignis. Praeterea, cum febres di ex humorum putredi- γne oriantur, non paruam diligentiam adhibere oportet,vi,quicquid ex ipssis concoqui possit, con 'coquatur quod iam exustum sit, neque amplius concoqui possit, evacuetur. Quod si fe- hrientibus ipsis cibi usus sit, qui haec emcere queausi etiam facile tum coquitur, tum distribuitur: iam omnia haec, quibus est opus, habuerit. Quae nam igitur sit piissanae virtus, ex Hippocrate audiamus. Viscositas, inquit, laeuis est. Laeue exasperanti opponitur. Exasperant autem acria, aci
da, oc astringentia. Acria sane omnia calfaciunt, ut eruum, foenum graecum. A cidorum caetera ' 'quidem dimittere oportet: de Oxymelite verdesiduntaxat agendum. Dimittantur pari modo ex
astringentibus pyra agrestia, ct mespila,ec quaecunque huiusmodi, atque ex frumentaceis lenS . dsimilia. Exasperamium igitur malitiam piissana effugit, utpote quae latuorem non tactu solum, 'verum quoq3 oc facultate habeat. Est item dc viscositas eius continua : est siquidem in omni parte lsibi ipsi similis propter exactam coniunctionem 'quod zeae nullo inest pacto. Laudatur praetcrea non parum, quod in ptissana iucundum δέ mite existit: quod immiti iniucundoq3 Opponitur, urάρπις, τοῖe id est q uod, dum sumitur , insuauitatem quandam iacit: sicut denique di panis insuauis est, dum λ:Tοῖς ζω- sumitur, nisi abunde ipsum maceraueris madefecerisq;: immo Sc ita superatur ab ea, quae in ptis sana est, iucunditate, quae mandi non indigeat, sed potuum instar sorberi possit. Neque paruae est conditionis
230쪽
fit iorbulo, quod quid cm Uiscosum iis, habet, sed lubrico cii destituta pulsanae autem mes ct lubri cum dc detergens. Quapropter medici ad detergedum eum, qui in Vcntre inlarc ius est, humorem
i patis ad gibba transnacare debcat, quae distribuit alimonia: hic ei cnim infarciuntur, que crassii succi sunt,dc quae tenaciter collae modo adhaerecta l. Atque Ob id chondrus non iliasse 'iis iccinor c solumi maxime nocer, Veru quoqio in ns, qui ViscUS hoc nullo quid c paeto laesum, scd cum meatuum an Rullia naturialiter assor malum i labent. Qui igitur isa natura asterii sunt,ipsis tum tenacia tum crassi: . . . succi Oia ilitarciuntur,atq*OPplent: atqῖOb id graui sale in eo Viscere sentiunt,cu haec distribuuntur. in Praetet ca prillanae Viscosistas humcnScit,sed non Uehementer,Ut aqua melicratum, sorbitio item egitur ex cliendro,' & ca,quae sorbentur Oua: nempe ea Oia stomachum languentibus ipsis ita manis eiic in Omn sit pinant ut subuerium ipsum else exilii imeni: Verum piissana humectare quidem valet, sed stonia- Fb- cq i. subuertere non potest.Stomachum autem hoc in loco intclligere oportet,vi huiusce tempOris homines dicere consucuerunt,non meatum tantummodo, Verum quoq3 & os vcntriculi. Cum T . igitur id imbecillum fuerit,atq; exoluttim, manet diutius in eo, quod ingestum cli, supernatas. Sed contrarium usuevcnire natum cs , 'Ubi a cibo aliquo boni succi reductum,=quod continetur,exim visu. vo pcllit. Nempe humor protinus ῆ b ipse recedit, ec coquitur, arq3, quod ita expulsum est,uelicitur. iue Sicuti si cruduieta, manet, tardcq3 cedit, quod in ore Uentris supernatat: nempe partis huius munus appetere, non concoquere. Quae igitur astringunt edulia, ut ventriculi os roborant, sic 'c plus - θ iusto exiccant. Pari modo, ec quae cX chodro paratur sorbitio,Vt humectat, ita di sit pinare nata et t. η ρ Ptissana igitur hum celantium vim assecuta, na alitiam effugit. Deinceps piissanam sitim minime
T ait Hippocrates, maximum quippiam dc hoc esse in iis,qui corpus tum exurunt tum siccat, ρ' ' ' testatus. Hac sane occasione pilisana, Φ aqua mulsi onge melior existit, quaqua abluendi sisI TE ' bonitate,quam deinceps huic inesse ait, similiter aquae iaMulsae nacta fuerit: immo, si ptissanam aquς bo aliquo caco mussae conaparauexis, ptissanam ipsam in acutis morbis & superiorem Sc melioris conditionis esse reperies: quod procedente ostendam sermone. Nadeptissana sermone absoluere est tempestiuis. Proinde si quidem abluere dixit cum adiectione siquid ablui egea quasi non in olbus acutis mor Ghis probe abluente Utamur edulio. N empe caetera ola, qus de piissana dicuntur bona, morbis Oino prosunt acutis sed abluendi bonitas, quibus vcntre subduci volumus, ubi cibus in via moratur,est
vetus ita, lat o idonea .Probe igitur Abluere febrili affectioni neq3 tanu contrarium,neq3 tan* familiare auxilium bς ista,qΠ ςO unum utile extitit, sed bene tan*symptomatis alicuius cmendatorium correctoriisq3. Dcinceps Lesbo, ioci, inquillncq3 astringit,neq3 male turbativiscositas scilicet piissianae lic etenim sermoncm de ea inchoiatiuos conue auit Noli altringere aut quibusdam maxinae bonum existit.Nemo siquidem astringentibus utitur cibis, nisi vel propter syia iploma,quod animi deliquium inducat, vel 'pter immoderatum ventris 'AE ita ori beta profluuium : cogulas si quidem constringuntq3 corpora, viasq3tum diliributionis, tum alimoniae,e a m eii inter tum eius, quae foras fit, perspirationis connivere iaciunt: quas reclusias apertasq3 cffc conducit. P in h*ix uod aut non turbet,i. nullam,dum concoquitui, faciat perturbatione, in laudem S ipitim prae si Accuα- stat pullanae. Perturbatio autem huiusmodi ex multis paritur eshil's, his quidem Uentrem mor Co in sedentibus alijs velo inflantibus, alijs item, quae pugnanubus facultate partibus constant: Quod tum λ λ in lenticula,tum in brassica repζri Iur,ia mpe . lidum iptarum corpus Ucntrem cohibet,ius autem
scripti habent, ubi a cibu ali
ipsum proritat, subducuq3. Sicct qui cerebi Una cum oleota garo condiunt, rotum ex ipsis tum dis similare,tum sibi ipsi pugnans efficiunt cerebro quidem stabilioc tarde meante, mittis vero ipsis ad H bs deiectioncm excitare idoneis. Pari modo Sc de ovo d cendum, ii ue cum melle, siue cum sale, siuel . C e cum garo assumatur: nempe quod eX ipsis constat, disteres Shabet facultates. Iura item sere omnia. Quapropter & circa sermonis initia viscositarem p tillanx laudans inquiticontinuatquod sane citra totius in partibus omnibus si iMilitudinem non fit. Vcrum in praesentia huic verbolturbat adiecit lioc ad uerbi una malel s: c graece οὐ τε αγδον κροκον pti ilanam non turbare haudquaqua sint , pliciter allerens, sedimale adiiciens nihil cnim ciborum concoctioni,* hoc ipsum,aduersatur magis. Quo fit, ut qui de concoctione scripserunt, ciborum Uarietatem, praesertimq3 Vbi Uariis con --, itent facultatibus, noccntissimam dixerint, Utpote quae ingesta ipsa probe concoqui prohiberet. Obser uat id niaxime,tum qui luctantur,tum qui legitime certant, Prandio siquidem panern d un- taxat edunt,in coena Vero carnem. Plura de his enunciare, nisi scirem te inuenire ipsa posse, qui ex iis quae de concoctione in comentariis de facultatibus naturalibus dicunt,sis instruetus.Commen taricis autem huiusmodi si neglexetis,frustra in his Ver saris. Quapropter de perturbatione huius-nti di supersedens, a a olum ultimu me transsera, quod ab Hippocrate de pilisana adhuc loquented ici tur , cq in ven ire tumescit. N epe mullos pilisana, flatuosa esset,damnanteS haudquali igno anS,lb n AS Ie adiecit,Na inter coquςdum quoad maxime potuit, intumuit. Qua sane adiectione