장음표시 사용
111쪽
figantur, suis quidem probabile videtur, &
gravitas specifica in indilrato minor, qUam in molli, Voluminis eX pansionem innuit. Ceterum qUO modo dimidia Centesima, plum-haginem e sciens, tantam provocare possitidisserentiam, nodus est gordius haud fa- cile solvendUS. ELASTICITAS ab inflammabili cum materia
caloris ligata in doli determinata Conjuncto, generatim pendere Videtur. Saltim genesis in quibusdam casibus hanc thesin confirmat. Ita acidum vitrioli ebulliens elasticos quidem
gignit vapores, sed qui frigefasti in liquo
rem iterum congidunt, si vero pauxilium bullienti immiscetur inflammabilis materiae,
mox copiosa prodit aura elastica & persistens. Idem valet de nitroso, quippe quod ebulli-ttione spoliatum inflammabilis portione, qUMi in eodem hospitari solet dein sine phlo- gisto D calore nihil eructat aerei persistentiis. Muriaticiam semper tale porrigit ope Caloris, nam in sua compage inflammabilei fovet. Chalybs elasticitate eminens, ferro i quidem duetili semper est inferior inflamimabilis copia, sed materiae caloris ligataei quantitate e Xcedit, Unde justam proportioinem, maXimae in hoc metallo provocandae telasticitati idoneam, magis valere discimus .aCCUmillatione, quae limite caret. In tota matura causis similiter circumscriptae sunt, i adeo Ut maXimus effectus determinata Vivel dosi provocetur, minore majoreve de-
112쪽
bilior. Ita aquae in Vapores resollatio acceleratur eo magis, quo intensiore torquetur Calore, Usque ad gradum φ i5o, Ubi minima mora operatio peragi vidi tur. Est autem hic gradus quasi punctum flexus contrarii in Geometria sublimiori , nam, allelo Ulterius aestu, distipatio continue magis magisque retardatur.
LAMINAE Chalybete politae, sensimque incalescentis superficies, pro gradu CaloriS, diversos suscipit colores, sine dubio e levi, sed increscente molecularum extimarum tal-cinatione. FERRUM ductile proprie pharum Vocari
potest, & quamvis pla logisti ditissimiam, fu-
Iioni tamen longe pertinacius resistit, quam praecedentes variationes. Hoc evidenter iterum monstrat, quantum Valeat proportio. Modica plumbaginis portione fusibilitatematigeri, copiosa autem decrescere, ad initium laujus momenti G observavimus. Idem Constit de illictilitate, quae cum phlogisto crescit in diversis statibus. sed, illo ultra certum ter intim aucto, fragilitas prodit in frigido fra- gili EXp. si , quod, ope calcarei malleo lobediens factum, loco sa pollicum aeris in- flammabilis, non nisi 48 porrigit Exp. 3a . Materia autem caloris, ferri indole mutata, ihele non variat, quod notatu est dignissimum i EAp. I 63, 16
113쪽
V stri itaque ferri status e dix ei vis phlo- isti, materiae caloris & plumbaginis connu- iis derivandi sunt. Q LM M autem limites cujuslibet status aliquam habeant latitudinem, inuo vis numero e locum habere possunt diste entiae coloris, graVitatis, ii ii tilitatis, duri-iei, elasticitatis ci tenacitatis, e discrepanti
buS tritam nlaper memora tartim materierum
aroportionibus pendentes. Ipsa quoque me- hanica ferri tractatio quidquam discriminis barit. Diutina malleatione comprimuntUr parietilae, Unde pondus increscit speeiticum, Tiajor quoqUe prodjt compagis rigiditas & qua
CONSIDEREM Us jam propius ferri vitiosia aturam . Caudam si agile inprimis frigidum, 2 plerumque etiam ad albedinem candensrxtendi, limari fi l lecti potess, sed ad ru-aedinem ignitum rumpitur. Fractura filamentosa. Superficies limata caerulescit & ru-0iginem facile Contrahit. Ollae ex hoc fu- ae cibum fuscant, furni nidorem spargunt. andens freqtientiores maioresque evibrat cintillas, quam ferrum bonum. Vitium contrario, frigido fragili, non corrigitur EXp. ias , neC CatCinatione EX p. ia' , tumentando autem paullum emendari videtur EXp. 138- 14 O , fateamur tamen οὐ Drtet, quod ferri Norrberi ensis labes sit minus notabilis. Tota haec indoles ex acidos ulphuris non est derivanda EXp. 24- , nec a proportione heterogeneorum aut prinCi-
114쪽
piorum, sed uti videtur, praesertim e qualitate phlogisti quodammodo inquinati. Hoe Linnuunt aeris ex illo geniti di serens inflammatio EXp. aso , cum sulphure & aqua i habitus Exp. 26i , nidor, scintillae, Cete- bra. Notum quoque est feri iam boniam, Carboitibus male ustis, fieri calidum fragile. His- lce congruunt sequentes ol servationes nota- ltu dignissimae ). Scilicet scoriae in furno
malleationis ortae, & dein iterata fusione breductore, ferrum eXhibent calidum fragile, vitium tamen parum est notabile, sed augetur in ferro, e scoriis sub prima hac operatione ortis elicito, corrigitur autem, si ferro in malleationis foco adduntur scoriae, nullam antea passae red tactionem. Scoriae igitur tales causarn fragilitatis Calidae vi majoris attractionis absorbere videntur, Undera
etiam intelligitur, cur crudum, quod facile funditur & sufficientes porrigit scorias, serrum fragilitatis calidae labe contaminatum vi κUmquam praebeat. Ceterum hoc vitium dissicilius in soco malleationis corrigitur, qUam in furno fusorio, ubi metallum completam obtinet liquiditatem. FRIGIDUM fragile tam ad rubedinem, quam albedinem ignitum obedit, limatum instar argenti albet & rubigini bene resistit. Fractura granosa alba & nitida. Cusum quadrante calcis ferri boni non Corrigitur EX p.
) Hae observationes Domino STOCRENS TROIa debentur.
115쪽
EX p. 1oo) Ω dimidio calidam fragilitatem
udium, suam servat indolem EXp. 249 . rigo harum qualitatum alte sepulta videtUr.roportio phlogisti quidquam forte efficit Exp. si, ga), sed ni fallimur, praecipuum
De calce serri. HACTENUS principia ferri proxima qIlseruimus, jam breviter memoratiari, qtlantiam ii calce ejusdem decomponenda profecimUS. iod mox ab initio attentionem mereri Vi- et Ur, peculiaris est aquae in nostrum me- illum vis. Auidum Vitrioli concentratumerm lm non solvit, nisi addita aqua, quaetiam sola terrum, diu immersim, in pul-terem resolvit athiopem martia in ), & sul
iuris quoque actionem in limatUram mam ita j a Uat, Ut non tantum Vehemens oria-ur aestus, sed etiam fumus & flamma. Nonne hae U
116쪽
haec phaenomena quodammodo indicent sat linum delitescens & radiuale praesertim ac
dum, quod aquam sollicitat ξ Sud illa pro
EX P. 233. Li MATUR E feret 6 sei byen fin8 centenarii, aliquot aquae destilla gutti humectati, thermometri immisit hydrargylvum a decimo quarto gradu ad decimum septi naum eXpandebant, quod sine dubio mutuan
proditi actionem. EX p. 236. EJUSDEM limatum g Centena
xii in patella porcellanea aqua destillata suffundebantur, quae in temperatura media sensim vaporabat. Macta sicca pistillo achatino terebatur & aqua denuo addebatur, qui laboper 6o dies eodem ordine continuabatur Tempore dicto elapso, particulae ferreae ii nigrum res Ollatae pulverem magnete fortite adhuc attrahebantUr, nonnullae autem, qUs in flavam abierant ochram, imperium ejusdem recusabant. Pondus totius jam erat 37 librarum, quod a3, 7 augmentum in centenario innuit. EX P. 237. EIUSDEM Iimatum i8s librido imasticae, cum aquae destillatae 688, immistebantur parvae cucurbitae, aetoo aquae libra
vel quod eodem recidit, pollices cubico capienti. Orificio tubulus gracilis perfectCircumcirca Claudens adaptabatur, ita cui Vatiis, Ut extremo libero alium ampliores
tubum, hydrargyro impletum & hydrargyriaper
117쪽
us in temperat ara Ianedia relinquebatur. Ter
io die hydrargyrum, in tubulo surgere ccipith usque ad implevit, sed die sequente poti
rarias oscillationes tantum occupavit & eic fixum ivxiit per a mense S. Interea re sera aliqua observabatur calcinatio maculis Jehraceis. J empore dicto elapiis, aqua fil- ro papyra CCO colata & eXplorata heliotropii incturam non miliavit, nihilque prodidit
martialis, sive ali ali phlogisticati, sive tin- '. M g illarum aliquot guti e instillabantur.
cimatura collecta & siccata 18 a libras estici e-aat, & pulvis niger, magneti obsequio sus
bita reflabant adsiXae. Hoc experimento patet, aquam etiam in ioco clausi, non penitus inertem esse, sed e rem simul inclusum contrahi circiter Una su ingentesima, nam primUm Volumen aere tam iis S aqua: libris aequivalebat, di Ultimum 2323. Omnis aeris atmosphcerici liberi accessus im- ,editus sine dubio ulteriori calcinationi obi- rem posuit. Notum enim est, quod lima- ura martis sub aqua aeris inflammabilis por-llionem promat, in pulverem nigrum sensim 'ratiscens, qui, etsi magneti totus obediat,
naterdum e Centenario non ultra tres aeris
inflammabilis pollices in acidis porrigit Ap.
118쪽
EX P. 238. FERRI crudi Hiar forsensis, h&gisto onisi, ga centenarii cum totidem sulphuris a luce fervile commiκti in orbiculo porcellaneo, incalescentes fumum emittebant ivisibilem post 8 minuta, qui post 4s evanuit. Superficies fuscescebat. EX P. 239. CRUDI Rufahensis a similiter tractati eodem modo se gerebant, laesiti paullo majori. EXΡ. 26O. CUsI serhensis aequale pondus post 13 minuta visibiliter fumum praebuit, pers horae quadrante S continUantem. Maκimus aestus post elapsa 4s minuta. Massa frigefactae flavo fuscescebat. EX P. 26r. CUSI Norrberhenyis, calidi ha-gilis 3a Centenarii, post i a minuta fumum eructabant senii bilem, ultra s horae quadrantes Conspicuum. Maximus tamen aestus decrescebat dudum post que minuta. Massa eκ-tus nigrescebat. EX P. 26a. CUs I Rra Uenses, frigidi fragilis, totidem centenarii post semihoram primum monstrabant fumum, continitantem pers horae quadrantes, maximusque aestus post 3 quadrantes prodiit. Massa e flavo fuscescebat. Is singulis hisce eκperimentis, quae in eodem loco simul instituebantur, masiae rimas aperiebant, sed nulla erumpebat flamma, quippe quae libram saltim ferri postulat
119쪽
at. Gradualis quidem huic occurrit distere ii ia, sed ii Olli O proposito nondum prosicua, deoque la anc telam abr Upimus, aliam tenta iuri Viam. Novi a Us ferrum Clasim, acido V1 olico solutum, vitrioltim l)orrigere, in quo bioteculae ferreae inflammabili reducente sunt noliatae. Hoc vitriolo iterum soluto & in vase amplo aeri exposito, videmus clarum liquorem cito turbari particulis ochraceis, quod Dia delinit prius, quam totus liquor in lixilium, crystallisationem recusans, fuerit re- ,lutus. Ratio alibi est e X posita r ). Heic ita-Ἱue ulterioris de phlogisticationis luculentum Jcurrit exempliam. 'id in vase clauso, ad Nante ebullitioniS aestu , e Veniat, seque us
EX p. 26ῖ. Vitrioli martis probe crystal- rati centenariis, aqua sollitis, globum ap- iratus antea descripti IlI, implevi- Us, qui Calori io O graduum CXpositus, li- ioris circiter dimidium CX oneravit, quo fa- , alterum dimidium per horae quadrantem ullivit, interea tamen nihil magis emisit rei, quam quod a luce destillatae inlicae reret et, quod nullo modo inflammari poterat. quor turbabatur & cessante ejusdem motu thra copiosa deponebatur. Tale sedimen in flavens etiam secernitur suae ebullitione, O vel
120쪽
o vel So graduum testu, & in hoc casu solutionis partam expellittar. HINC satis elucet, illam ferri dephlogis ii-Cationem fieri, sine auXilio aeris, solo calore, nullumque prodire aerem inflammabilem. υ o Mo Do se habeat ferrum bonum acidis solutum & dein aikali praecipitatum, satis notum est Similiter se gerit solutio ferri calidi fragilis, sed frigidi fragilis peculiaria monstrat phaenomena. EX P. 264. AD saturitatem arido vitriolico
solvatur jerrum ci sum frigidum fragile Solutio probe diluta in vase aperto exponatur aeri & post aliquot horas haec sponte turbari incipit moleculis niveis, quae sensim subsident. H oc sedimentum colligatur priUS, quam aliud flavescens sequatur. Ope caloris separatio acceleratUr. EX P. 26s. SEDIMENTUM hocce probelotum D siccatum niveum manet. Via humida ita se habet. Suscipitur sine ulla e fervescentia acidis, Vitriolico, nitroso, mUriatico, arsenicali & forte omnibus aliis, iterumque album dejicitur ali ali fixo aerato, sed phlogisticato caeruleom. Athali tam fixo, quam volatili vi κ soluitur, nisi nuper se. gregatum ti adhuc madidum. EX P. 266. IDEM Via sicca exploratum sequentem monstrat habitum. Ignitione albedinem non amittit. Magnetis imperium recusat