Opuscula physica et chemica. Pleraque seorsim antea edita

81쪽

l rrat calori omnia est e perVia & cum magnos NEWTONo ponderosissimi auri saltim dimi laetum volumen invisibilibus foraminibus re lisertum ponit, quum emuVia magnetica, hoclidentissimo interposito metallo, nullo modo turbentur, tales molecularUm 'primitivarum saatmosphaeras, etiam in statu soliditatis, vixl absonas judicabit. Eaedem in Oleculae, sumi ciente Caloris copia a se invicem segrega- ambitu crescunt, majorem, Ob QOntali tum auctum, materiae caloris quantitatem ii figunt, mobiliores fiunt, liquidumque porri-l gunt, & adhuc majori portione penetrataeli fluidum tandem vaporosim Constituunt. Exi Eallatis igitur patet, thermOmetri gradu noni misi diffferentiam a loci .temperatura indicari, i quae ope menstrui pro re nata Vel ligatur. vel l liberatur, idque eo adcuratius, quo solutio fine peregrino Calore ocius peragittar, quaeli enim testudineo gressu provocantiar decre-lmenta vel incrementa, interea facile resami ciri vel dissipari possunt, sine notabili varia

EXEMPLO rem ulterius illustrare liceat, la alibi dudum propositam & quodammodo eX-l plicatam lue Aquar immittatur salis cujus- dam neutralis pulvis &sub solutione laydrari s gyrum thermometri descendere videbimus, i quum novus liquiditatis fiatus magis requi-ilarat caloris, quam soliditatis amisibe, mini

82쪽

maeque segregatae moleculae longe ampliore superficie vim si iam attractivam augeant, quod etiam vicistim ad oculum patet, dum ingens

crystallorum massa celeriter concrescit, ambitu enim contracto minuitur contactus & attrahendi potestas, unde hydrargyrUm ther- Inometri, Caloris materia sejuncta, plus minus adscendit. Pro salium diversa indole gra- dualis tamen disserentia locum habet, & interdum effectus non nisi in exquisitis circumstantiis observari potest. JJUM acida metallum solvunt alius provocatur Castis magis compositus. Scilicet metalla primo ad Certum gradum sunt dephlogisti-

Canda, postea caiccs menstrino adunandae &nova denique connubia suscipienda ab aqua. Hae mutationes eodem fere momento perficiuntur singulae calorem specificum Variant. Generatim quantitas caloris in aqua illam superat, quam si 'ent acida, & horum similiter penus ditior est, quam metallorum. Itaque sub solutione aqua & acida calorem la-Xant eo majorem, quo minus requirit sal eni-Aus metalliCUS.

SED ad experimenta, jam proposito nostro inservitura. SOLVENDI & menstrui aequalia adhibuimus semper pondera, quae CUm apparatu per Dyetemeron juxta se invicem posita fuerunt. Ferro pulverato vel ejusdem limaturae in eodem vasculo adiundebatur aci-

83쪽

t dum, bulbus thermometri immergebatur, & hydrargyri adscensio sollicite adnotabattur. Alio thermo metro loci temperatura linterea examinabatur. Acidum Vitrioli, linullo eXte io adjutum Calore, adeo lentellegit, Ut incalescentia ViX Unum alterumvel gradum attigerit, muriaticum quidem paul- illo majorem excitavit, sed nullo modo suiali ficientem, at nitrosum notabiliores praestitit eflectus , cum effervescentia intumescens. Ut haec spumescentiae violentia quodammolido indicetur, per g talem eXhibuimUs, quaeli ad vasculi supremum limbum adscendit, pers illam, quae altitudinis Circiter tres qUar- tas, per et dimidiam, & denique per i , quae; attingit. Ipsa misceta praeter propter qUari tam Occtipabat.

IDEM acidum nitri, ac in . III, D, adhil bitum fuit, sed dimidia tantum mensura, i quum non nisi dimidius centenarius tentami-l nibus inserviret, nam dupla quantitas ferri, i duplam provocans incalescentiam, scalam valde extensam postulat. Ceterum, qUlami ferrum nitratum tibi simile in singulis casibus oriri debeat, per se patet calores specifi

l pter incalescentiae pradibus inverse proporti

IN sequenti tabula acidi nitrossi tantum

effectus notantur. Prima columna loci temperaturam indicat, secunda maXinatim gradum

84쪽

dum incalescentiae, tertia disserentiam ullius

que es quarta spumescentiae vehementiati

. Temp. loci. Incal. Differ. Spum EX P. 344. FERRUM

85쪽

sertim cum calcareo lam, malleo obediens in is Φ77 Oa

86쪽

. Temp. loci. Incal. Disser. Spum. EX P. I 68. CHALYBS e

EX P. 169. CHALYBS in

EX P. I o. CHALYBS

dimidius Centenarius - - 14 Φ84 IOC) Si praecedentis momenti allata eκ- perimenta considerantur, haud dissiculter elu-Cet, quemlibet satum respectu caloris absconditi circumjcriptum esse. Ita ferro crudo limes insimus ad io gradus descendit, supremus ad 26 surgit: inter et varietates tentaminibus subjeetas, quae phlogisto pauperatae iuerunt, insimum appropinquarunt, inflammabili autem 'onustae, vel frigidum fragile praebentes ferrum, ad alterum tendebant eκtremum. MAJOREM aestum procreaVerunt sex cha-0bis genera, inter quae nullum minus, quam 3T

87쪽

i caloris. grad Us excitaVit, nullumque magis ii quam 37. Hic excipiunt novem ferri cus specimi-

Ina, AUR Variationem angustioribus, quam

ill praecedentes cohortes, inclusa limitibias, quam

i ruis nil merosiora, at maximiam generantia Ca-

illo rem gradibus 6i non inferiorem .& nonis superantem. Ferrum nativum sit bericum obissegnitiem solutionis nullum fere caloris in- aere mentiam pro UOCare potuit. Vitiosa indo lles, qua calorem absconditum, semet parum distingvit. PRAETERE A, ceteris omnibUs paribus, δε- lam ferri quantitatem duriam etiam generare incaleycentiam videmus EXp. 16a, I633, ite ratainque fusio item non ideo intentiorem pro-ivocare testum, sed statui metalli hunc esset daptatum EX p. I 36, 1 T, I 69, ITO , tragi-lsitate frigida vitiosum solum extra cancellos)aullum vagari EXp. 166 . NOTATU quGque dignum est, quod eadem reneretur incalescentia in locis , diversis gau-llentibus caloris gradibus Sp. ληψ-IqT). UM igitur in descriptis eXperimentis sola variavit ferri indoles, per se patet ex illa de- i ivandam esse esse diuum differentiam. Bina

stituta Exp. 17a, i 73), Comparationis ergo uni addita h), & aliter sunt judicanda.

t f. VIII.

h) Nimis exigua portio ct thermometrum segne, errorem genitit in introitu voluminis opust vil0rum primi, pag. XII obViuia.

88쪽

VIII. Peregrina serro inhaerentia.

HETERO GENEORUM PraecipUa, qtase no- ustrum metallum saepe comitantur, Vel Comitari perhibentur, & ad illius tamen essentiam inon pertinent, quamvis peculiares impertire evaleant proprietates, jam consideranda sunt. TALIA sunt Magnesum, sieni cum, ru- cum, Plumbogo & Acidum sulphuris, quae igitur seorsim investigentur. A) UT facile innotescat magnesum, dum inest, sequentem methodum, alibi dudum

descriptam, adhibuimus I), qua expeditio- irem has tenus non potuimus invenire. Sci- , licet minerae ferriferae vel ipsius metalli exi- igua portiuncula in crucibulo, igni exposito, Probe candeat, tum addatur quintuplum nitri depurati pondus, &, ebullitione finita, extrahatur crucibulum, quod frigefactum intus saepe ad supremum limbum obductum re- peritur, pellicula viridi vel e caeruleo Vire- ,.scente, si magnesium inest. Dum debilia tan- tum comparent vestigia; denuo alia & priori aequalis nitri dolis addatur, qua extricantur 'minima.

PULVIs carbonum & cineres sollicite ar- Ceantur. Ratio hujus explorandi modi haec fest. Magnesium calcinatum nitro fuso solvi- . tur caeruleum, sed, dum simul adest: ferrum,

color i

89쪽

dolor memorat Us virescit in ratione immixtae cerreae calcis, quV plias minus lutescit ni). FERRI Entea eXaminatae varietates heicit terum periculo subjecimus & eo qualibet non nisi tres librae docimasticae, monstrabunt tamen e VentUS, quam sit eximia &i sensibilis

Vae prolixae evitentur descriptiones, Com-le l)iouimus, qUod methodo alibi descripta Yxploratum n), in Centenario circiter ma- rnesi Continet. Ex P. 174. FERRUM E eneri ense prima vice eum nitro tractatum crucibulum intus totumi restiebat pellicula intense Viridi, quae alterat: dditione vix nisi crassitie increscebat. li EX P. 1 3. FERRUM crudum Leus sadense,iro lidit, sed altera distinctum alteque ex- aansim. Ilisibiliter non virescebat, sed altura e caeru- Pro virescentem pelliculam exhibebat.

zasis, altera horum unum intus caerulescebat. ergo ferrum Eis eneris ense primoli Logisto olmudaus, prima Vige partam Viroris i EX P. 1 6. FERRUM crudum Leu sadense, dogisto quantum satis donatum, 'prima vicet in Opus c. Vol. II, p. b. 228.

m) Opust. Vol. II, pag. 222. EX P.

90쪽

Exp. I p. FERRUM susum Aerbyense virescebat dudum prima vice Una CUIn lateribus. EX P. 18o. FERRUM crudum Uilforsense iii dem prima vice latera Viriditate Contaminavit.

EXΡ 181. FERRUM c um Ilisorsensie prima vice nulla distincta praebuit magnetii vestigia, altera uti praecedens se gessit. UYΡ 1 Ra FERRUM cusum liei hos , uti crudum Rherbyense se habuit.

prima Vice distinctam expandebat viriditatem, iquae altera paullum augebatur.

EXΡ. I 89. FERRUM crudum Halle torpii te, phlogyio oneratum, prima vice Viroris nulla vestigia , altera vero distincta. EXΡ. I9O. FERRUM crudum Hor Uorsense,pulogi so pauperatum, similiter se gessit.

EX P. t 9 I. FERRUM natiuum Sibericum quidquam viroris prima vice extricavit, sed alte-xa eximium. EX P.