장음표시 사용
71쪽
Qt OD ad caloris materiam ligatam attinet, ejus etiam quantitas pro diverib Variat statu VII, c), adeo ut pro renata ferrum sub, Operationibus laxet qUidquam, vel etiam magis, quam antea, figat.
PRAETEREA e f. IX principia in quovis sciri,atu pinesentiu Cogitoscimus, Cortamque qua, quantitatem discrepantiam. Scilicet ferrum dua Uictile fere nihil plumbaginis foVet, minima gaui det materiae caloris ligatae, & maκima inflam-
mabilis copia; chalybs phlogiston parcius,
materiam autem Caloris uberius; & crudum,l plumbagine fartum , phlogiston minima & calloris materiem maxima posidet doli. Ur igitur crudum ductile fiat, plumba go est fuganda vel decomponenda, sim Vlquei inflammabile principium alagendum. In f ico pro ferro cudendo hoc peragitur intenitissimo igne & statu valde impetuoso, qui-lbtis divelluntur principia plumbaginis, acido aereo & phlogisto compositae f. VIII, D): prius avolat & pollerius, ni fallimur, mollectilis ferreis adfigitur. Hinc intelligitur cur ferrum, phlogisto onustum, diutius liquit dum maneat & aegre coaguletur. Scilicet phlogilii abundantia plumbaginis impedit de- compositionem, & quam diti haec inhaeret, massa est futibilior,. eadem vero ablata idem
ignis gradus fusioni minime susticit, undetiam ferrum mox rigescere incipit. Mos quasi ebullitionis & fulgens candescenia hanc destructionem annunciant, prior ab bergin. Opisc. Vol. IIL D aci-
72쪽
acido aἴreo' abeunte ortus, posterior a copioso phlogisto aerem vitalem arripiente lu- CeniqUe generante. Scoriae additae operationem multum juvant, mediante ferro calcinato, quo plus minus onerantur. Qiatestio
quidem moveri potest, curni crudum , saltim
carbonibus copiose circumdatum, tantum reciapiat phlogisti, quantum ductilitati convenit γ Rea spondemus: plumbago, acido constans ad satietatem cum phlogisto conjuncto, sulphuris est species. At metalla sulphuri vulgari adunanda phlogisti portionem laxent oporitet, alias nullum Oritur ConnUbium. Nonne igitur idem de plumbagine conjectare liceat 3 Et certe experientia illud directe Comprobat, etenim nullum crudum hactenus invenimus sine plumbagine, nullumque, cujus molecular ferreae per se ea gaudebant
phlogisti copia, quae in ferro ductili, ab
eodem parato, illis competit, qUXqUe etiam, mutato statu, Variat. Ceterum, principii inflammabilis dolis in diversis tam crudi, quam ductilis ferri generibus, non angusto CUidam termino adligata videtur, sed cum aliqua latitudine citra ultraque Vagatur 9. IV, GG), sive hoc pendeat, ut vero videtur simillimum, a rebus circumstantibus sub processu, sive a natura molecularum ferrearum quodammodo diicrepante. oo plumbago serro inhaerens in aere aperto idonea methodo decomponi queat, dubio quidem caret, non tamen ideo mox patet,
73쪽
is patet, quomodo eVeniat, Ut ferrum crudum, etiam in crucibulo clauso, addita tantumii ferri calce, fundendo ea spolietur. Heio linotetur oportet, quod calx ferri acidum Paereum absorbere valeat, & in nostris eκpetrimentis illud facile perficiat, particulas se iri crudi pulverati circumdans, adeo ut tamisub incalescentia, quam fusionis momento Misit, plumbaginis partem aeream sollicinans, dum simul moleculae ferreae phlogi- iston eidem adunatum ad satietatem arripe- e tentant. Hacce duplici attraetatione de- zomponitur plumbago, ferrum inflammabi-
ii ditatur, &, si quid supersit, calcis fer-
reae portio eo reducitur. Ut hoc ad oculum Ateat, nostrorum experimentorum dissicil-
imum in scenam producamus. Crudi LeuL stadensis duo centenarii, cum calcis ferreae s limidio, regulum dederunt ductilem et aa li-llararum EAp. 93). Hujus crudi duo centenarii exhibent plumbaginis 6, 6 libras β. fui, V. 34 et , quarum quaelibet s cir-
uter nitri libras perfecte decomponit, at terri cusi Levi stadensis idem pondus vix limidiam nitri aikalisat. Ergo pars I hu- Us plumbaginis tantum fovet phlogisti, quanum 1 o ferri, & 6, 6 plumbaginis tantum,lli uantum 66 ferri. Praeterea in antecedenti-
us evictum est, crudi Leumadensiis cente- arium aeris inflammabilis porrigere poli.
74쪽
ductilis monstrat 11,ue pollicum, & in nostro casti pro duobus centenariis a 3. Videamus
jam si phlogiston plumbaginis 6, 6 librarum
susticiat a 2 calcis ferreae reducendis, & simul disterenti e memoratae supplendae. Modo indicarimus 6, 6 plumbaginis libris, . 66 calcis ferre se reduci posse, subtrahantur igitur et a a 66 Si restant 44. Antea demonstravitnus in unico aeris inflammabilis pollice tantum adesia se phlogisti, quantum se Vent ferri cusi circi
ter a librae . IV, B). Itaque 44 librie ferri,
qua phlogisti inli erentiS copiam, respondentati pollicibus aeris inflammabilis. Adhuc unicus desideratur pollex cubicias, sed observetur unam ferri partem calcinandam paullo mi' nus nitri dinaidia requirere, & Vulgare cusum non nisi so dare Exp. 3 . Validiorem explicationis confirmationem ViX exspectari posse credimUS. Quos in EXI'. 9o, 0i Si 9 a Calcis serreae a adeo exiguae portiones fuerint reductae, a rebus circumstantibus sine duhio est derivandum, quibus plus minus inflammabilis materiae fine esse fici dissipari potuerit. In explorandis mineris ferri feris etiam in crucibulis, quorum junctUrse cum operculis sollertistime
tallicum, quamvis abundet phlogistori. Lasi ferro viti 00 , tam Calido, quam frigido fragili, in alio loco sermo erit, ubi experimenta dudum allata, plura in sequelitibus describerina, quae utrUmqtie tan-
75쪽
fgunt, perasitabimus, heie bonum Unice re si picienteS.
SΥΑΤ1pus ferri extremis hirc Usque Con-li sideratis, intermedius chalybis minus pars et ili dissicultatis. Cognita ejusdem analysi, lin- liguli, quibus laraeparatur, processus, licet multum disserant, in eo tamen Conspirares debent, ut' arcte compingantur particillae,
justaque inflammabilis & plumbaginis dolit instruantur IXJ. Dum crudum pluries fundendo, igniendo & cudendo torquetur,
i desiderati effectus luculenter in oeulos CZ-li dunt, nam parvae mas e Valde intenso tra, elantur igne & satu, fere uti ferrum du-l Militate impertiendum, multumque aeri e ponuntur. In crucibulo autem clauso minus exspectanda videtur estieax inlatatio, interim tamen heic chalybs generatar, etiam
crudum fundendo sine additamento EX p. 97 , Vel cum solo Vitro EAp. iis . Si j j-tur simplex fusio maximam plumbaginis partem destruit, non mirabimur, quod idem eveniat addito Calcaret EX: ii 6, ii T)vel magnesii calcinati pulvere EXp. ii 3b, sed de cetero nodus primo intuitu soluta dissicillimus simul occurrit. Cum pulvere namque Carbonum ferrum ductile in chalybem Exp. io &cum plumbagine in crudum, chalybi proximum &, adfine, abit Exp. to 6 , quod opinioni de uberiore phlogisto in chalybe, quam in ferro, a plerisque reeestae, pondus addere videtur. Ait
76쪽
per analysim in chalybe parcius directe invenitur inflammabile f. IV, D in ferro ductili fere nihil plumbaginis occurrit, in Chalybe autem insolubile residuum satis est notabile f. VIII, D). Pensitemus praeterea CUmphlogisto in hisce casibus addito, simul adesse , acidum aereum, quod sub fusione compagem ferri intrat, phlogisti portionem arri- .pit tollendam, ut plumbago hinc orta ferrum queat mineralis are & ejusdem pondus absolutum Una alterave centesima augere confDota, eXperimento ror subjecta , cum β. lX, C). Chalybs vel a ferro crudo, vel a CU- so procreari potest. In priore Casia plum- i haginis portio est destruenda, Ut moleculae ferrear phlogisto rite ditentur, in posteriore autem superfluum cum acido aereo est copulandum, ut quantum satis paupe-viores fiant eaedem. Hi limites adeo sunt 1ixi, ut chalybs induratus, idemque ignitione emollittas, eamdem porrigant asiris inflammabilis copiam EXp. Ia, 13). CAEMENTATIONIS esscariam quod attinet, haec sine dubio quodammodo differet prout carmentum vel phlogisto abundat, Vel eodem Caret, .interim tamen experimentis discimus in utroque casu quidquam inflammabilis dissipari, nam frustula, hisce subjecta tentaminibus, crusta calcinata fuerunt
induta, seque in plumbagine EXp. 133), in pulvere calcareo & magnesia nigra EXp. / a 34, I 3s , etsi longe tenuiore. Hinc jure
77쪽
concludimus, carbonum pulUerem, ferrum, ductile in vase clauso circumdantem & diu ta
lino ignis gradui, iussioni provocandae feret susscienti, expolitum, acidi quidem asiret quidquam porrigere quod cupi superfluo phlogisto plumbaginem generat, Compagil irretiendam, internam Vero eXsiccationem vel dephlogisticationem imperfecte praevenire, Unde non raro in solvendo chalybe plures restant moleculae eXustae, quae acido vitrio- uico non suscipiuntur, sed muriaticum reqUi- .rtlnt. Nonne hae, dum fusio, salva chaly-jhea indole, instituitur, separentur & anglii Cano hac pri Vatione maxima Concilietur per
fectio λ Antea quoque evietum est, ferrUmductile, in chalybem mutandum, necessario' phlogisti hortionem amittere. FERRUM cusum in plumbagine ductilitatem servans EAp. 133 , in calcareo autem platvere chalybis naturam in meditullio adquirens Exp. 134 , satis innuunt, non optas esse externo quodam inflammabili, sed superfluum, ferro ductili inhaerens, cum acido aereo connubium inire plumbagineum, ubi hoc acidum in caemento nondum ita reperitur ligatum. Fundendo quidem Cumpi Umbagine etiam crudum chalybi indole propinquum generatur EXp. ao6), sed Qx caementando, nisi forte diutior necessaria fuerit candescentia, quam in nostris adhibita experimentis. Chalybea natura, quae in
78쪽
admittit explicationem, aut enim mutatio intime incepit, extrorsum progredienS, nondum CXtremas partes attigerat, alat etiam,
quod vero est similius, totum frustulum initio chalybeum factum est, & dein, formata Crusta calcinata, pristinam in ambitu recuperavit diictilitatem, quod Reatlinurianis tentaminibus perfecte congrUit.
CETERUM nostra experimenta' caementa
tosta sine dubio pleniorem attulissent lucem, si candescentiae moram variare nobis licuisset,& vasis uti melius clausis. VII. Quantitas materiae caloris in serro. A peculiari materia calorem ejus denique pho nomena oriri vix dubitari potest, saltim e particularum in corporibus motu intestino haud facile eXplicabitur, quomodo magnum incendium scintillulae non raro ortum debeat. Communicatio motus, teste quotidiana experientia, diminuendo progreditur, increscendo autem ignis sibi relietus propagatur, quamdiu idoneum non desideratur pabulum. Immensa sine dubio reperitur dii serentia' motus in prima scintilla & in domo vel urbe
accensa, ideoque hanc eausam effectus mi- . rtam qUantiam superat. Alia omittimus ar-LUmenta , quum completa demonstratio non
79쪽
VERITATI quoqUe Consentaneum existimamUs, qUOdm quo Vis coryore malerita caloriss Ius minus adsit, vi attracitionis ita ligatum, Ut, quamdiu tale restat, calefaciendi virtute calceat, quam tamEn liberamna m OX recupetrat, eodem fere modo, lac acidum, in salibus neutralibus perfectis, qua praecipuas alet proprietates, sed liberatum iterum eas-
HUJUS materiae caloris, respectU quan-stitatis notabiles diversitates, plurium Corporrum status variant, adeo ut idem jam sit soli-
dum, quod alio tempore fiat liquidum, immo etiam fluiditatem adquirere possit h ). Cuivis
litatui determinatam copiam esse necessariam 'phaenomena tellantur,' sive particularum re is piciatur mutua mobilitas, sive earum dem discrepans qualitas. Hoec copia Calor specificus audiat, nam corporis cujusvis indolem tre Vera comitatur. Ut ille adcurate determimetur, hoc opus, hic labor. Eximia quidemetentamina nostris temporibus facta novimus,ssed ingenui fatemur, methodos propositast tantum requirere temporis, Ut ferri Varieta- tes singulas qua calorem specificum nondumi determinare licuerit. D INTEREA, dum haec maturantUr mo
llimina & ad liquidum perducuntur, in prae-D ue sen-
h) Hane liquidi, quod libellam servat, differentiami a fluido, quod uti vapores ae fumi, illa non
coercetur, Veteres observaverunt, recentiores Vςr neflexerunt.
80쪽
senti casu, ubi quaeritur nuin ferrum in statu crudo , chalybeato vel cuso eumdem 3 ossideat calorem specificum, thermometro incalescentiam directe observavimus, quae sub solutionibus metalli oritur, 'in eadem cum menstruo temperatura saltim per ne fleme- . ron servati. Non quidem hanc viam seque fidam ac facilem putamus, nam inaequalis pulveris alio, heterogenea trilicerentia, Cetera, facile impediunt, quo minus solvendorum aequales superficiei areae menstruo osserantur. Praeterea diversi hujus metalli status, ejusdem status varietates, solutionis moram adficiunt. Si autem, quantum fieri potest, auferantur obstacula, methodus jam adhibenda magis & minus quodammodo determinare potest. En adumbrationem negotii , quale nobis semet sistit. Menstruo laxatur Compages moleCularum, & nova formantur Corantibia, qtiae, sit majorem, quam diruta, sigunt materiae caloris quantitatem, in vicinia Calor ad restituendum aequilibrium diminuatur oportet, & thermometri hydrargyrum ideo subsidet; si minorem, disserentia liberatur ti viciniam calefacit, Unde etiam adscendit thermometri liquor; si denique nova connubia eamdem praecise quantitatem postulant, quod raro accidit, nulla in thermometro videbitur Variatio. Mole- Culis nempe minimis corporis certa dosis materiae caloris, proxime ambientis, modo nuper explicato adhaerescit, donec fortior attractio hunc mutat nexum. Qui considerat