장음표시 사용
361쪽
. LUPINUS clibus demittit foliola, iit omnino pendeant, iisqIle tenella proditura germina obtegit; caeteri Vero Lupini sua shib somno folia erigunt. 38. OX MIS incarnata noctu omnia demittit Foliola, sud pedunculos commUnes ita approXimat cauli, ut tenella folia obtegantur, quemadmodum in Lupino.
p. IPOMOTA regoptia Convolet ultis pentaph3I-ltis p9 sua quoque foliola ad pedunculum deflectit, ut quasi pendeant, firmis licet eorum petiolis partialibus; unde patet, folia laxitate non pendere, sed alia caussa ad hoc cogi, & fieri hoc, observatur tum in caldario calefaeto, tum sub caelo frigidiore. O. PHASEOLUS inierectus strumo a radice, fore purpureo, siliqvri singrue tisima Plum. spec. 8. qua Uis nocte suum erigit, in calente quoque caldario, peti Olum, ut propior cauli, ipsique fere fiat parallelus;
simulque foliola demittit, ut parallela constituant exterius tres parietes, quartum latus supplente caule, intra quae rudimentum ramuli florisque arcte obte- Untur, ne frigus aut ros frigidior accedat ad tenellam plantulam. 1. HEDUSARUM cana ense observat evnden , quem praecedCns, dormitandi modum, erigendo suum petiolum, foliaque demittendo, ut omnino pendeaCt. q. ROBINIA Pseudo - acacia demittit quavis no-Ele foliola sua horigon talia, ut sub petiolo communi per paria conni Vcant seu coadunentur, paginis inferioribus mutuo ob Versis: non tamen sunt petioli
partiales foliorum laxi, sed omnino rigidi, ita ut hoc fiat sexura quasi Voluntaria, & foliolum impar
f. terminale dependeat transVerse positum.
3. GLYCVRRHIZAE dormiunt foliolis dependentibus, uti Robinia. l. AMOR -
362쪽
a . AMORPHA praecedenti con Venit, scilicet, quod solia omnino si ii, costa seu petiolo icommuni pendeant, idemque, tum in caldario, tumiin adre libero, indormitandi & e Vigilandi tempus
s. GLYCINE Abraιs, Abriis precatori uso sicu ti ambo praecedentia, si iis quavis nocte soliolis pon det, ut per paria sub costa ad proximentilr, ita ta Dacia, ut solioli margo posterior seu cauli propior, semper incumbat proximo foliolo.
6. CASSI E fere omnes sibi proprium satisque mirabilem dormitandi modum habent, ita nimirum, ut primum paululum erigant petiolum suum communem, dein sub eo foliola refleXa, per paria, instar soliorum libri conniveant sub costa; sed quod
maXimo admirationem meretur, est, quod pagina soliorum superior fiat interior & occultata, i serior vero pagina exterior e 'adat, fleXUra adeo singulari, ut die vix artificialis flexura peragatur absque laceratione & fractura petiolorum propriorum.1o. IMBRICANTIA. . . TAMARINDUS indica foliis simplicibus
pinnatis, petiolos stios ardi istine & imbricatim complicat longitudinaliter secundum petiolum communem, ita ut pagina inferior noctu exterior fiat; obtegitur itaque tali modo totus petiolus, & pagina superior soliorum a nostis injuriis. 48. HAEMAT OXYLON eadem omnino ratione dormit qua Tamar in diis.
49. Ait MOS E sera simae foliis pinnatis, sere Onines, nocte aliquantulum folia sua partialia erigunt, 1 Olla Vero propria longitudinaliter imbricata secun-uum petiolos partiales coadunant, ita tamen, Ut pa gina insertor eae trorsum vergat, quo petioli propriii c
363쪽
& pagina soliorum stiperior omnino a rore & frigore occultentur, & tota planta simul minus sit Ventorum agitationibus eXposita. . So. MIMOSA Tirgata a prioribus in eo differt, quod pedunculi ejus communes dependeant, non vero partiales; inii Ola autem imbricatim complicat non Vero longitudinaliter secundum petiolos, sed paululum supra eos. si . GLEDITSIA triacantha Mimotan sensitivam imitatur, ponendo foliola sua partialia imbricatim longitudinaliter secundum petiolos partiales.
In praecedentibus omnes a nobis ObserUatas eX., posui, quas plantae sub somno possitiones obserUant, non tamen Omnia eXempla adhibui, ne opusculum meum supra modum cresceret; Et quum meum fuerit propositum, tantum plantarum sub somno foliorum situm monstrare, non ultra progressus sum; licet enim me non fugiat, ipsas qUoque partes fructificationis suum perrepe habere somnum, in campum hunc exspatiari hac Vice nolui, solum sequentia nominasse contentUS.
EUPHORBIA germanica pia phyllos o nutat quavis nodie radiis dichotomis umbellar, quousque floret, ut flos resupinatus terram Versus inclinetur, neros aut imber tangat antheras.
GERANIUM 'iatum nutat soribus eandem ob c au stam. AGERATUM con3zoides nutat noctu soribussorentibus, quamdiu non deflorati stini. RA NUNCULUS pol anthemus itidem sub noctem floribus nutat, nec eos claudit Uti Ranunculus repens. Fl. Suec. 2. n. S66. It. SCum II O.
364쪽
DRABA serna floribus deorsum nutat, ne ab humido aere tangUntur. Fl. SOeε. 2. u. S67. Hort.
UERBASCUM Blattaria, itidem floribus nO- diu non nihil nutat, eandem ob catillam.' Sed haec omnia facilius putent oculis, orsaria calamon umirentur; Si itaque L. B. non displiceat, re liliis boris Cespertinis adire indicatas a me pluntas, propriis intueri oculis 1niraculo illima horcce nctilirod ph PH9Hrensi, si nullo antea observata, oblecto enimn hauriet, spondeo, quod animum poscat θ' ingenium.
SOLANUM Melongena folia noctu erigit, ut minus tangat discum majoris solii, quemadmodum Vicia narbonenses. VERBESINA nodi lora soliorum bases approximat patulo disco, sed apicibus foliorum reflexis. ACLIVRANTHES lanacea nutat nocte ramuis iis, quemadmodum Laniana.dRIUMFETTA solia demittit & cauli noctu approximat. MIΛlOSA chinensis solia imbricat supra petiOlum partialem instar serrae.
367쪽
I aliae M i. 2O. Pg. I. Ex tanta, quantam alma Natura liberaliter no bis concessit VEGETABILIUM copiam, non omnes simul & semel, sed sensim, tam ratione multitudinis, quam specialis earum structurae indolisque, detectas fuisse deprehendimus. Prius quod
attinet, aliae reperitin ζUr plantae, quae per totam Europam sponte crescunt, & ad Orno a Romam usque, diffusae sunt: V. g. Al sine media; aliae vel summa cacumina, Vel Valles retortas, Vel etiam radices montium Alpicorum Riphaeorumque amant: aliae vicissitudines frigoris & caloris, Umbrasque VeriS nocturnas, Vel solis flammas diurnas, nunquam patiuntur, sic Rubus at lictis, Norlandensibus & Canadensibus perfamiliaris, ViX ac ne vix quidem fert clima Vpsaliense, multo minus illarum regi Olatim, quae magis alistrum spectanti aliae nec calorem Urentem
368쪽
tem aestatis, nec frigus intensum hyemis tolerant, utpote Oliva; aliae demum loca potissimum occupant paludosii, V. g. RUb Us Chamaena Orus, Andromeda poli solia, Helonias, Aletris, Sarracena, &c. quarum culturam hortensem nondum rite didicerunt Bolanici. Posterius Vero si respeXeris, omnino fatendum est, minimas plertimque plantas perspicacissimis Bolanicorum oculis diutius sese stibduxisse, quales sunt Montia fontana, Queria hi spat)ica, Minuartia dichotoma, campestris & montana, Loeilingia hispanica, Centunculus minimus, Tillaea aquatica.& muscosa, Lysimachia Linum stellatum & quae sunt. reliquae. Quaedam vcro difficilius a se invicem internos cuntur propter majorem quam referant similitudinem. Hinc omni oculorum acie opus est ad distinguendum Gramina, Filices, Muscos, Algas, Fungos; quorum innumerum referre licet plantam Cyno morium dictam, quippe quae cum ultimis allatis maximam habet conformitatem.
g. II. Plantarum quaedam PARASITI dicuntur,
quia Vix nisi una cum aliis plantis radicant, quibus quasi insertae atque insititiae, succum sui nutrimenti ex . hoc ipsarum stamine adscititio aptum & praeparatum hauriunt, quibus plantandis, & ad frustineationem perducendis, BOtanicis omnis mΟVendus est lapis . . Dividuntur vero hae in tres potissimum phalanges: Prima est earum, quae radices silas corticibus aliorum fruticum infigunt, direpentes, quocunque loco id fieri possit, easdem habent interteXtas, siccumque, ihirudinis instar, totius plantae eliciunt. HUc referuntur: Hedera heliae, Rhus radicans, Bignonia radi ris, Cacti scandentes , si endrum Vanilla, Pothos scandens, cuia europnea, Calth fliformis Secundi ordinis sunt, quae radice penitus carentes, Uni
369쪽
cum tantum locum arborum occupant, & rami aut traducis instar, cum ipsa arbore unum totum esticiunt, Veluti Viscum albtim, rubrum, stur' retini, op H- tibi es, Certicillatum, Tillanditae, Renealmia, A ple-1rit in nidus & Variae Filices Indicae, Lichenesque Europaei. Tertia denique classis Parasiticas terrestres comprehendit, quae non nisi aliarum radicibus se inserunt, & quamVis id habent commune cum reliquis plantis, quod e gremio terrae erumpere Videantur, nihilo tamen minus non progerminant, sedo π ni carent Vigore, nisi in quantum cum aliarum radicibus cohaereant adunatae sub tes ra, quae affXas succo quam maXime sibi conVenienti nutriunt, ut
Monotropa hγpopit3s & turifora e radicibus Pini crescentes, Aliari in Hypocistis e radicibus Cisti oriunda,
Orob che e radicibus Pisi aut aliorum fruticum erumpens, Cynomorium & qua partem Lathroea clande-ytina & Squamaria. Magna harum pars, praeserti in earum, qtae tertio posuimus loco, id sibi habent singulare, quod foliis omnino careant, & si forte rudimenta foliorum appareant, ut plurimum colorata sunt, uti a Bolanicis nuncupantUr, non Viridia,
veluti reliquarum folia, sine dubio a Sapientissimo
Creatore ita instructae, quod sub umbra arborum ortum ducant, nec in aprico sint positae. Par quoque est: ratio plantarum in cellariis eductarum, Vel quae lumine diei quaVis alia ratione destituantur, nimirum quod nullam foliorum Viriditatem prae se ferant. Plantae Uero foliis viridibus instructae, si loco quodam clauso , aut Viridario obscuro fuerint inclusae, folia amittunt & prorsus nudae evadunt; hinc
rationem, quod non uti reliquae plantae, viridibus instruantur foliis.
g. III. Tot inter plantas, recentiori aevo detectas & ad Irim IV. Z
370쪽
miratione dignas, CYNO MORIUM unica sere fuit,
cujus perspicacior contemplatio, ad investigandam& describendam structuram ejus singularem atque virtutem, attentiorem me fecit; structura enim a reliquis gaudet di Versassima, utpote quae in Ἱginem Fungi potius habet expressam, quam heri e . ad quam tamen omni jure reserri debet. Colorem habet, quoad omnes partes, rubicundum ' sanguineum, qualem n inquam penes reliquas Vidi plantas; virtutem ultimo si respiciendum, maximum esticacissimun que in Machaonia arte porrigit pharmacon, licet ad hunc. usque diem in Pharmacopoliis nostris nondum Visa, & quam plurimis Medicis nostris practicis adhuc ignota sit. Gratum itaque pariter ac operae pretium duc O, si tyrocinium quoddam me dicum prima Vice in lucem editurus, in gratiam Medicorum, maXimVmque aegrotantium commodUm, plantae hujus descriptionem memoriae Vestrae L. B. ut ita dicam , resuscita Verim , praesertim cum penUria librorum Boianicorum rariorum laborent plerique, quibus tamen carere nunquam potest Medicus,
qui completam hujus plantae sibi acquirere cupit notitiam. Equidem fateor, librum hujus argumenti, a Michelio editum, mihi quoque deesse, Italico idiomate conscriptum, cujus, omni licet diligentia adhibita, non compotem me fieri potuisse doleo,
nescius an in Patriam unquam fuerit in Uectus. HU-jus vero defectum supplere conabor, exacte colligendo ea, quae nobis reliqui Auctores hac de planta tradiderunt, P. MICHELI Relagione desi' erba desta da botanici Orohanche, e volgarniente suo famele, flamma, e malii' occhio, che da molli anni, in qua f e jostram0. yr0pagata qali per iusta la Troi caua; uella quale si dimonstra qualsa la vera origine di deita erba, per che ianuinii leguini, e ii modo di est, paria. Firmae, per si Tar