De Portubus Athenarum commentatio

11쪽

unus autem Brilessus pretiosissimi marmoris venas uberrimas quod denique iis, qui confinia incolunt alios aditus praebent nullos, nisi qui imma opera intercludi

possint. Ab occasu enim o campo Eleusinio duo patent aditus alter, qua via sacra Poecilum montem superat in summis viae angustiis prope Veneris Philae sacellum castello erat obstructus in alter inter Aegaleum montem Parnethisque radices longo muro interclusus, Acharnensium sertasse munimento quorum pagus proxime abest. In Boeotiam migraturis Parnes mons duas osser quasi portas Thebas enim si quis brevissimo itinere contendit, per angustias hylao castello munitas via datur; sin Oropum Decelea transeunda est. In tetrapolin Doricam atque diaeriam iuris altera via per Cephisiam patet, molestior illa atque impedita alteram ab orientali rilessi parte qua Persae haud dubie, si Marathone vicissent, Athenas adituri erant, Pallene antiquitus tuebatur. A Meso-gaea denique separat Athenienses Hymettus mons, pra ruptus ipse atque invius quare aut a septentrione per Pallenen aut a meridie circumeundus est, qua parte inter Anydrum montem et extremos colles in ostera

promontorium excurrentes angustus transItus datur.

Planities ipsa his jugis desens atque munita, duobus rivis irrigata, ad Olenda optima quaeque frugum a

1 Ἀφροδιυ; ναο καὶ re αυτου τειχος αργῶν λίθιον Paus. locus et le inpli et castelli ruderibus conspicuus est; repperi illie capitulum Doricum marmoreum optimae artis titulos saxo incisos

v. B. C. I. Ge. 50 - 9. s. Loah de pagis Att. p. 143. d. . 2 Duippo quod rudius exstruc uim sit, quam quod publicia

sumptibus susceptum sse videatur cf. . . . p. 36. Nunc τοδ. Acharnelisibus dicitur tanquam duos tirontes Conjungens.

3 D viis Oropum ducentibus accuratissimo egit inlay Aeolus emarh oncilie topographnos Oropia an Diacria. Allienis 838.4 Fortasse in pago Chollidarum propter Arehodsm antruin lavd Proeul distans. De Archedeni Tli praeo s. quae scripsi an bullei inst. archaeo l. Rom. 184 . . . I. 50. . . r. M.

12쪽

borumque genera aptissima est quarum si non ubertatem, tamen bonitatem uno ore laudant veteres scriptores h Capitalem autem hujus regionis urbem ne in s- moto aliquo angulo et recessu neve in nimia maris vicinitate condere cogerentur, in media sere planitie, unde omnia late prospiciuntur, colles natura consiliuii videntur, quibus homines ad urbem commode atquct tuto inhabitandam uterentur; arx cum areopago in media urbe ponenda, quibuscum meridiem versus altera quaedam collium series connexa est, Museum Pnyx, Nympharum collis qui dicitur. Ab ortu instat Lyca-betius mons, e regione arcis leni ascensu surgens, a

duo acumine velut specula Athenis imminens, ex omni aditu praeclarus ad adspectum in cujus quum radices ita ad arcem tendant, ut cum ea coalescere velle videantur, et sabula illa orta est, quae Lycabettum manibus deae, novum quoddam arci praesidium allaturae, excidisse narrat et latonis descriptio qui antiquarum Athenarum arcem tantam fuisse perhibet, ut Lycabe tum omplecteretur. Jamque a collibus illis, qui a meridi urbem muniunt, mare versus omnia declivia sunt neque quidquam invenitur, quod aut oculis maro, insulas, littora Argolidis prospicientibus officiat aut suaves et salubres maris amatus ab Atheniensibus arceat. Littora autem ipsa maximam partem tam humilia sunt, ut certi terrae marisque sine non reperiantur; quo sit, ut metus ille, qui interdum fluctibus tegitur quando

1 taen de ecl. init. . 2 une montem xtra moenia Allienarum relictum recte miratur Μvellerus de Minim Allien p. 16. Sub ipsius ulmen murorum ostigia adsunt, quamvis tenuia Milii quietem non ita alienum videtur Siceliae nomen huc revocare es Suidas a. v.

13쪽

inar resederit uberrimas praebeat salinas. Quae littoris natura, si continua eadem esset, portuum locus

suisset nullus portus enim Graeciae, cui majora fluminuit, Ostia, navibus recipiendis apta, omnino desunt, nonnisi promontoriis maritimi essiciuntur. Itaque divina quadam providentia factum est, ut in ipso littore mons surgat, qui quum non cohaereat cum ullo Atticae iugo, hoc ipso consilio continent amixus esso videtur ut Athenienses ad res maritimas evocentur. Quum enim a septentrione dissicilem et acclivem habent ascensum, radicibus in mare procurrit ac peninsula longe porrecta, tres efficit portus veterum usui aptissimos ipsoque montis qui supereminet, cacumine tutissimos; quorum portuum minimus proximo ab urbe distat, in quo tanquam tirociniis rerum navalium positis, ad majores illos, qui adjacent, utendos procederent Athe

nienses.

Iamque accuratius locorum naturam respicientes. terram abscissis illis collibus a septentrione subjacentem ab intima irae parte quam Leakius Cantharum vocavit, usque ad sinum halericum omnem palustrem atque uliginosam esse videmus ita ut vel his diebus tantum summa industria, quam in elicibus odiendis po- fuerunt id assecuti sint, ne paludum exhalationes Piraeum inhabitabilem reddant Aquae enim ex superioribus partibus decurrentes, quum propter locotriam planitiem mare assequi nequeant, stagnando aerem inficiunt; sicut rivuli, qui ex Aegale monte occidentalem Piraei partem petunt. o longe distat Cephisus cursum magis ad ortum nectens, qui postquam moeniorum brachia superavit, siccus esse solet quas enim

aquas ab irrigalis olivetis et pomariis reliquas habuit, stagnando perdit. eque magis Ilisso contingit, ut

per illa loca aquarum venulas usquam ad mare perducat. In hac locorum natura non mirum videbitur, quod Cimoni, quum moenia per inferiorem campum deductu-

14쪽

- 5 rus esset, multa halice gravibusque saxis et paludeaeonsti ingendas et fundamenta iacienda suisse accepimus uvae quum a sint facile conjicias, id quod et veteres statuerunt ni que huius aetatis geographos reiecturos esse suspicor, totam illam saxosam peninsulam, quae etiamnunc palustri tractu a reliquo campo separetur, si et olim ab Atheniensibus sejunctam insulamque suisse Salamini Uri Mo simillimam, qu e etiam ipsa terram tam prope adjacet, ut Xerxes, quum grandibus consiliis tumeret euilpum aggere jungere constitueri Quod magnus rex in Salamine sacere voluit in Piraeo perfecit ipsa natura Promontoria enim, si non continuis jugis, in mare excurrentibus, efficiuntur. haud raro ita consormantur ut insulae scopuli ve cum continente jungatuetur; namque saxa prope a littore distantia quum undarum impetum frangant faciunt, ut sensim in tranquillior maris parte, quae inter insulam et continentem est humus resident et quidam pons a

turalis esticiatur γίννρα ποντur Pind. Isthm. III. S. Ποντο γέ pvs Nem. I. 40. . Adde quod mare Aegeum in omnibus sere littoribus quae alluit magis magisque recessit restrictoque freto isthmi latitudinem au clam esse apparet quam solam causam Plinius i. I. huic mutationi subesse judicat=h Quod autem soli mare dereliquit rivi et imbres humi alluvio texerunt quo fit

1 Plui. v. Cini XIII. χὐικι notiti καὶ λίθοις βυ iέοι ο κ et Testibus Strabone l. p. 3. Plinio II. N. II. 85.

Suida s. v. Ἀμβαρος. 3 Soph. Aiae. 35. haec nim eclio iienda villetur, quantumvis sa commendet, quod Bolhius Proposuit ἄγχίαλον.

4 Strabo p. 394.

s Quinque mille passibus terram auelam esse ilicii tam latuin igitur censui Euripum suisse, qui olim Athenienses et Piraeenses separaviεset.

15쪽

ut i sontes dulces omnino desint huic tractu atque - ges vilesque propter sal, quod subest, minus laete proinveniant.

Eodem pertinent aliquot harum regionum nomina qualia sunt Echelidae locus inter pagos Atticos non ignobilis, de cujus situ accuratius definiendo infra disseremus; Ἐλμυρίδα , tractus maritimus, Piraeo vicinus

in titulo Chandi ap. B. C. I. 103. Ἐλίπεδον, quo

nullum verbum melius locorum naturam significat s. Harpocr. s. v. τινες τον Πειραια φασιν εστ δῖκοινως τόπος, ο παλαι uia ην θειασσα, συθ ις πεδίον ἐγένετο L Suida s. v. laa. unc quidem quo patuerit illud Halipodum, certis lineis circumscribere non possumus, quum ps veteres de hae re dubitasse videantur; neque vero dubIum est, a Piraeo septentrionem et orientem versus pertinuisse hIllud denique observandum est, si quis horum locorum quales nunc sunt, delineationem inspexerit, arte quoque multum actum esse, ut continente promota marique restricto et saluti accularum prospiceretur et habitaturis spatium acquireretur. Quo genere quid veteres secerint non constat nostra autem memoria tantum immutatum est, ut quae ante hos paucos annos navigantibus pervia erant loca, uno empori recens conditi plateis occupentur. Unde factum est, ut isthmo illo qui iraeum cum Attica conjungit ab utraque parte aliquantum aucto peninsularis forma minus luculenter sub oculos caderet. Exempla autem ejusdem mutationis, quam Piraeus subiit sunt plurima. Apud

Strabonem I p. 92 T. de vicissitudinibus illis disse.

2 Leah tua l. l. p. 27. Harpocrationis verba sero Droλεξει'

reperie se h. necd. r. p. 376 Aliam verbi explicationem P. -

16쪽

reniem Pharus, Tyrus, Clazomenae asseruntur ex insulis peninsulae actae Antissam Lesbo, Zephyrunio alicarnaso adiunctas esse refert linius. Eodem modo Sphaeria insula Pausaniae einpore a Calauria freto disjuncta, ΙΙ, 33. I nunc isthmo cum

ea connexa est, unde insula Poros coaluit Graeciae

autem in orientalibus littoribus mulio rarius accidit, quam in iis, quae mare onium alluit, ubi mulae Aetolicae eum continente conjunctaesunt Leucadiam denum insulam ex peninsula Corinthiis interscindentibus,

saetam, denuo eadem πρειχωσει, qua Piraeum immutatum ess diximus, in suam peninsularem formam m

ne nomine Pirct ei.

Sed illud magis nos pertinet quod ipso Piraei nomine naturam eius atque originem significariolares putabant, siquidem teste Strabone d Πειραι ς γεων πω ερον in πέρ--λαῆς κείμενος indo minatus erat es Suid Ἐμβαρος Atque o quidem in terrarum urbiumque nominibus aepissime a dii, ut antiqua Mima loes onineio atque natura iis innii

iuro tuae ipsa saepenumero adeo immut ta est, ut ex nomino solo intelligatur

uaruna nomen a I AAA deducendum antiquam loci a tua am signiscat. 2 Ipsa Lesbos anuituitu Issus audiebat Str. I. p. 74 T. 3 Ejusdem mutationis exempla quam plurima invenies Diiduo se in de dueni, ebe tieseruos a semiesens Veriinde-xuoso de Eedobrisiicb i. p. lib. 4 Similitudinis ausa agoae non ere Volabri 3nde dicti, quod olivi vi lis usi suisso dicunt vi , qui a Palatino collo UuPa-iolium isajiciebant aucti Varrone, bc Buns. deaur. 1 Omae . . d.

17쪽

Verbum mιοαιενς accuratius inspicientes sic desinere videmus, ut adjectiva solent nationem hominis

sic quoque adiectivi forma rena an sit ut tibintelligendus sit s. τύπος s. διῆμος s. Mi ,ῆν. Exitum si ademeris, relinquitur misce sive, ionisin exuto, Ilisse. Geminatam igitur terminationem reperimus sicut in Γησα Γνὶσαενς, Φαθαὶ Φαθωει ς 'Ast τιτθύπλη- αεὶς Mi - Τη- αιενς, ωὐΠαι - αιενς, in quibus omnibus ethnica in D a possessivis in ιος, aut usu testatis ut ex analogia consormandis repetita sunt Ceterum inscribendis his nominibus gentiliciis magna est scripturae discrepanita namque praeter pleniores formas nonnumquam liter . supprimitur etiam altero ι non subsequente id quod more Aeolico fieri monet Eustathius

νωθ αεν dicebatur, eodem modo IDιθαενς, quam sormam Atticis receptam fuisse docent iituli sepulcrales C. I. r. 102. add. 749 c et d. 750. l. Alteram formam tuentur . 01. 103. 108. Apud Aristophanem breviorem praetulit indoisus

portus nomen idemque valet quasi Trajectum maris dicas, sicut alius aetatis oppida Trajectum Mosae, Rheni et quae sunt similia, nominaverunt. .adem ratione BFZantinum suburbium a reliqua urbe interiecto portu separatum, Περα dicitur quod nescio an ex antiquitate traditum sit Peraeae nomen frequentissimum est,

nentem Lexi l. v. p. p. 25 sq. De suburbio cis3 Eantino mi is-

18쪽

maxime in iis continentis partibus, quae adversus insulas jacent, sicut in Caria et Syria es. Steph. Bya );

sed etiam Mitylenaeorum colonia circa Adramyttium sita sic nuncupabatur. Quae apud Stephanum Corinthiae pars erae dicitur, haud dubie ea est, quae ad Olmias promontorium porrecta, urbi Corinthiorum opposita est illic sere ubi nunc, nomine paullum immutato, περ a ωροι oppidum est. De Piraeensibus Megarensium tribu es ueli Dor. I. 89. Sed idem ipsum nomen, quod Attici empori est, habebat portus Corinthineus ad confinia Epidauri Thuc. V. 10. l.

καταδιώκουσιν εἰς Πειραιὼν τῆς Κορινθίας quam

lectionem quum codd. et Thucydidis et Stephani tueantur, dubito num mutare liceat in Σπεὶραων, cuius nominis promontorium Ptolemaeus et Plinius eidem littori tribuunt Namque iterum nomen portui, alterum promontorio optime convenit. iraica denique ropiae pars, si unquam fuit in huc revocanda est. Certe ab Eretriensibus littus Oropiorum optime ita dici poterat tanquam περαν η', unde seri potuit, ut hoc nomen in vulgarem usum transiret, sicut nomen Epiri a Comeyraeis ceterisque insularibus inventum, postea apud

omnes receptum est. qii ejiis noni inibus cf. P. Gylli Constantinopoleos opogentilitalibr. v. iiigd. llat. li 32. p. 12.1 Uem puto qui liodi Σοφικ dicitur undo ita illi ad

19쪽

De situ Munychiae arci δ.

Iam peninsula illa iraica ipsa, quum e variis iisque bene distinctis partibus constet, quod unicuique - nomen tribuendum sit, principalis hujus loci quaestio

est quam quaestionem a pluribus . . tractatam, a nemine persectam et absolutam esse video. Jamque primum omnes, qui haec legent locorum velim, de quibus disseremus vivam quandam et accuratam imaginem animo teneant quem ad finem tabula portuum, quam huic scriptioni addidimus, non mediocriter adjunabuntur. Ii vident montem illum, unde tota peninsula, eontinente incipit iam abruptis collibus surgere, ut ipsum montis caput proxime campo immineat. Idem totius peninsulae ulmen est, altitudinem habens sere CCC pedum, ab omni parte arduum, sed maxime Aeptentrionem versus, a parte maritima aettius ascensu; in summo monte locus planus, quadratos pedes se-re DCC patens Radices in mare excurrunt, breviores ad Eurum ubi portus Phalericus, praeruptis saxis circumscriptus subjacet longiores ad occasum brumalem qua isthmus ille extenditur, unde Munychii pomius et Piraei sit divortium isthmus autem ab utraque parte deo a rescit, ut alteram quandam peninsulam faciat qua porrecta, duo illi portus ad dextram et ad laevam adjacentes, ab alti maris undis defenduntur et

cum summa securitate clauduntur, Quae omnia si bene perpendetris, cum quadam voluptate, quasi perfectum aliquod artificis opus intuearis, hos locos aut ipsos, aut si hoc non contigit in tabula detinuatos adspicies. Locorum natura sic paucis illustrata, pergendum est ad illud alterum, ut de nominibus quaeratur. Ac de portubus quidem dubitari nequit. Quum enim

Piraeus sua forma et magnitudine, Phalerus eo, quod ab urbe nroxime distat lacile agnoscantur, eum,

qui medius est, Munγchium esse evincitur. Ἀ de

20쪽

collibus, quibus metus subjecti sunt, non neque Cor stat. Namque suminum illum, quod regionis eaput se

demonstravimus, suum nomen non habuisse quis est

quin miretur Quod enim Leavius es tribuit ma seriei nomen sicium est neque inquam is in alterim autem, quod in bis locis longe Hai mum , Munychiae nomen exteriori illi peninsulae deberi arbitratur; qua de re neque ipsi viro doctissimo ulla dubitatio in mentem venisse videtur neque ceteris, qui taciti eius auctoritatem sequuti sunt. Sed in quiviis veterum locis line opinio innititur In uno Strabonis qui quum solus generalem portuum descriptionem e lubeat neque, quanium clo, quoquam bene explica- ius sit, cum unum diligens exaininandus es En

in his apsis verbis initus erroris eausa atque origo liuet muni enim peninsularis vimine menso sat tantimide exteriore illa chersoneso cogitatum est; neque profecto

ulla pars magis peninsularis est. At Strabo non Mor νυχι se, inquit χε Ot,t ι' ιὶυυς, sed λόφος χεροονησίζων, Collis, qui peninsularent sormam accedit. Atque illud ex iis, quae supra disputavimus, intelligitur, necessitatem esse nullam, cur Strabonem do exteriore peninsula m Mutum esse arbitremur. Restat ut deni nistretiar, urne possit quidem de ea loquutus esse. Sic enim e vii in describenda unychia κῶ -ως-

Quorum priora ad peninsulam ita reseruntur, ut canalibus et puteis in saxo passim infossis ad inhabitauo-