Dissertatio physiologica inauguralis, quaedam de vitae principio, sanitate et morbo complectens : quam ... pro gradu doctoris, summisque in medicina honoribus ... in Comitiis Universitatis Glasguensis ...

11쪽

Amico suo Eruditissimo ac Spectatissimo,

ANDREAE MARS HAL, M. D.

In Urbe LoηDINENSI, Rei Anatomicae et Chirurgicae Praeleo ori; ANIMI, ob multa in se collata beneficia

GRATIIn Testimonium,Hocce, quantulumcunque sit, Tentamen, Ea, qua par est, observantia,

SACRUM

Esse voluit

13쪽

PROOEMIUM. PRIVT M ac simplicissi num vitae principii omis

nem materium psrvadentis characterem demon trare, atque innumeΓas variasque Titae formas addi De Gam corporum quibus ines fabricam referre, hae in dyortati no, est mihi propositunt. Omnes

igitur hoc opifculum perlecturos oratos Colo, ut huic rei praeciprie aniMum a friant. Ne exiuiment, me dare opEram causas exponfre, a quibus pcndent Tilae modi et si formae, quae fui, corporibus propria et accommodata funi, casere oportet. Hic Tero ob cret are fas est, Citae principium et materia/n cui in=Z, si ut res ab Uractas confideremus, omnino discrepare. Vitale enim principium in maleriali corpore, aut veluti materia vestitum Uel insit rictum, omnes Citae iunctio res et e fectus praestat. Ulcrinque vero varietur materia, aut quascuntue noetias et diίersas subeat formas ac mutationes, hoc Cilae principium quod minime materiale es, nec mutari, nec extingui

potes. Eundem vitae modum esse in animalibris, Sege-

14쪽

iabilibus, et fossilibus, aeque, ac eadem esse corporacsserere, absurdum et falsum es.

Facile quidem conceditur, ut animalia, legetabilia et fossilia, naturas ac qualitates diversa; IAhiive proprias habeant. Hae vero proprietatra quadem vi actae, edunt essectus. Annon igitur, ra- Iioni rectae et naturae legibus magis sit consentaneum, ad opinionem accedere, vim vel vitae principium esse idem, omneselle fitas diversas formas ex fabrica corporum diversa oriri, quam ex imare, - gulas quas subit et ita formas, a dioerso pendere tria cisio. Suidam chemici, omnem materiam utcrinque forma diυersam, ex iisdem consare principiis formasque ma teriae Darias, ex partibus ejur diverse inter se consistitis ac di sitis, suere, credunt, nec magis dubia rari potes, quin idem vitae principium omnia perva

dat corpora.

Hisce igitur praemissis, haud erit difficile, ut spero,

quae, hac in disertatione, dicturus sum, intelligere. De opinione, jam in lucem proferenda, seu laude,su reprehensione digna, saepe ac multum mecum ro putavi: fententias nunc, de hac re, meas, qua demcet rem adeo obscuram vesilare, ea animi dissidentia, grudit rum examini subicio.

15쪽

DISSERTATIO PHYSIOLOGICA

VITAE PRINCIPIO.

VITAL principium, quo sit praeditum Omne

vivum, sub multis longeque inter se diversia formis, per ordines animantium varios, oculis obversatum est. De hoc autem principio, ut se reddit manifestum in superioris ordinis animantibus, pauca tantum, hac in dissertatione, in animo est dicere. Ab re alienum videretur, opiniones ac sententias physiologorum omnium, a tempore quo vixit Hippocrates huc usque diem, ingeniose excultas et in lucem editas, diligenter investigare. Hoc enim facto, nihil boni sperare possumus; quoniam harma opinionum fautores plurimi, aeque ac OPiniones, in oblivionem abierunt meritam. Homines, sentcntiis aliorum obstri sit, verae phi-Iosophiae doctrinas excolere nequeunt: hisco enim

16쪽

1o DE VITAE PRINCIPIO.

sententiis miorem addere vim, quam quid si veram, quid falsa in ili iis exquirere, magis student. Hac ex c iusa, magna Medicae scientiae orta sunt imis pedimenta. Hippocrates, habitus vir s igacissimus, inter antiis quos eminebat, i itaque per secula, famae ejus aemulari aha sus est nullus. Perculsi admiratione. discipuli ejus, omnibus ab illo observatis fidem adhibuerunt certissimam: Simul autem fateri licet, Hippocratem, multa, de re medica, accurate descripsi Te. Aristotelis plailosophia, a medico antiquo Galeno exculta, Verae scientiae progressui non minus obst.ibat. Opinatus est ille, conditionem corporis animantis morbidam, eX imperio quatuor element rum, originem ducere : atque eX quatuor temperamentis, et quatuor diversis humoribus, statum sanguinis et qualitates mutantibus, morbos oriri

Van Helmontius demum, novam edidit opinionem. Finxit ille, conditiones corporis omnes, tUm sanas,

tum morbidas, potestati principii intelligentis, cui nomen ARCHAEUs inditum, subjectas esse. Habitabat Archaeus in pyloro ventriculi; atque ex hoc solio, Archaeus princeps, ad exercendas suas tanto

17쪽

tiones, In omnibus corporis partibus, legatos missit. Quicquid tamen deliravit, de hac re, Van Helm Ontius, opiniones ejus non omnino fuerunt inu i-les : illae enim, rebus, inter naturae arcana, ad hil Creconditis, quicquam luminis pracbucrunt. Hoc enim lumine ducta, magna phyli Olosorum sequitur cohors, inter quos clarissimi fuere Sthalius, Host- mannus, Boerha avius, Hallarus, multique alii, hodiernis temporibus, qui, labores ad excoloidam medicam scientiam, summa ope exercueriant. EX COHTum operibus, quibus nunc donata et aucta est haec scientia, derivantur incrementa Omdia. Ordi i iis, quo licet uti prius, qUam argUmentUΠλhujus dissertationis propositum aggredior, arcn: ic nem facere opus est. Pauca igitur in animo e se dicere, De Vitae principio in corpore animanti. De Irritabilitate. De Sensibilitate. De Ac tionibus corporis humani, tum gener ilibu S, tum s P cialibus, Vitam, et si tum corrotis sa Dum et moli,

dum, constituontibus. DE VITAE PRiNCιPIO IN CORPORE ANIMANTI. Vis vitae in corpore animanti, tot tam per V dit Corpus in quo existit. Hoc quidem principium, miti inus materiae omnis palliculis, intime adhaeret; climm qile in formas speciales et certas dissio situm citct, se ListbUS

sit manifestum. Hujus generis piincipitim ac citi

18쪽

2DE VITAE PR INCIPIO, satis demonstrant omnes, quos conspici in is motUs, sive corporei, sive intelle Ctuales. Non Omnino abest a materia in particulas subtilis1imas resoluta; atque nihil, de ea hoc principio privata, comprehcndi potest. ix aliud est magis perspicuum, quam quo Primum

extitisset materia, haec vis vitae conditio quaedam seu qualitas naturae ejus fiebat, quae ab ea dirimi nequit. Hoc autem, de particulis ministissimis, aeque ac de innumeris diversisque formis, quas subit materia, observandum est. Haec vis vitae, in corpore animali, verbis definiri non potest : ubique adest , et ubique agit in corpore ea praedito. Si aliquis se accinxerit, ad exponendam hujus principii naturam, Vaniam Ct quidem vi X utile praestare conaretur. Diei enim adeo obscurae parum lucis aiscrre speraret. Experimentis Chemicis institutis, hujus hie principii analysi facta, qUa Veram ejus nat Uram explicare posscinus, dis ficillimum adhuc supere siet. Oiitimo enim successu talia comitante CX perimenta, quae ratio reddi potest, quomodo primari te materiae Pi Oprietates inter

se convenientes, aUt in unum conjum tae . notas vitae insignes exhibeant tSunt qui, vim vitae in corporibus animantibias,

ex AETHERE a Ut FLUIDO ELECI RICo constate.

19쪽

sANITATE ET MORBO.

principium, Aeri puro vel OXYGENIO attribui debere, spinati sunt: et quidem dubitari non potest, quin haec, qualiacunque sint, ex singulari subtilitate, ini-ra celeritate, ac diffusili qualitate, effectus, actionibus vitae animalis simillimos edant. Aether, Electricitas, et Oxygenium totum corporis systema, mirum in modum, assiciunt : nemo vero, id, quod agit, et quod actum est,maxime discrepare, nunquam putabit. Qualecunque sit vitae principium per se consideratum ac perpensum, causis justissimis inferre debemus, ut opifex rerum Sapientissimus quaedam instituit incitamenta, tantam vim adhibentia, quae Omnibus corporis fundi ionibus rite perficiendis necessaria sit. Si vis vitae ad tales functiones praestandas a causis

nec certis penderet, ratio vitae animalis, multo minus

status corporis sanus sustineri non pos it. Providens natura OXygenium ad hunc sinem dicavit. Hoc necessarium aptumque apparet, principio incitando, a quo pendet vita. Alia quoque incitamenta necessa ria sunt: Haec vero, vi quodammodo derivata, partibus machinae alicujus inferioribus similes, edunt effec

f a I Homo et aliae animantes, a mortuis se, aut alia quavis manimi materia, sola hac proprietate disserunt, quod externis rebus,

20쪽

I4 VITAE PRINCIPIO,

Hoc vitae principium semper est idem: a nullis

partibus constans, nulla vi audium, ac nullis mutationibus subjectum, quibus notentur qualitates inconstantes earum rerum quae sensus assiciunt. Magni erit momenti, quae sit differentia, observare, inter vim vitae ipsam, atque materiam tali modo dispositam, et hac vi affectum, ut formam vitae ipsitus speciosam capiat. Haec vis vitae, suam ducit originem a Deo omnium Creatore; et quidem documenta Dei existentiae certissima praebet. Ex sua natura, extingui non potest. Materia, hac vi donata, in perpetuum formas diversas, et multas mutationes subit; atque hoc modo, vita, mors, et novae formae se invicem succedunt. Ab animalibus, plantis, et fossilibus, plurima a Terretitur exempla, quibus, quam

longe lateque agit hujus vis vitae imperium, demonstrari potest.

Homo, facultatibus corporis, et dotibus animi eximiis, insignis, inter alia animantia vitae proprietates ex hibentia, maxime effertur. Hunc ordinem animantium sup riorem occupavit homo, eX eo, quod fabrica ejus

et quil,usdam sui propriis ad ionibus, ita assici possunt, ut propriae

ipsis vivis suae actiones efficiantur: id facientes res externae potistinauna et sere omnes sunt calor, aer, victus, chylus, sanguis, et hina segregati humores: corporis ipsius actiones eodem officio fungentes, musculorum contractio et cerebri iri cogitando et affectas cicndo via

sunt: hia sublatis mors certa; nihil fere aliud vitae necessarium. Bro u Med.