장음표시 사용
31쪽
conatus, philosophiae verae injuriam attulit, et docum entum dedit a priore successu longe diversum, quam pronus fieret, effraenata mente, fines humanae scientiae impositos excedere, perque avias si filonis region es, sine duce, errare. Conscius erroris, nihil esse dissicilius agnoscit, quam, quae si vis Vitae natura,
explicare et in medium proferre. Solertissimi hom-
ines nequibunt unquam peiscrutari res adeo obscuras, quae divinam Majestatem ab incursionibus hu-
manae cupiditatis adumbra ut et tuentur, atque fines humanae scientiae extremos describunt.
Non solum maximam habet assinitatem Irritabilitatis Vis, vitae principio, sed unum idemque principium absolvere reperietur. Irritabilitas, varias Vitae formas et functiones, in corpore animanti, indicat. Istum, qui est, nexum, inter fibras vita donatas,
ille philosophiae anguis eum cura sugIenda. Nequis igitur per modo relata dicta, incitabilitatis naturam respici : aut an materia sit ut sic modo augeatur, imminuatur: -- an adhaerens materiae facultas nupc vigeat nunc langueat - definiri: aut ullo modo reconditam questionem attingi, quam magno scientiae malo semper fere factum interpretatur
32쪽
quosque praeliant res hisce si bris admotae effectus, ostendit. Carens irritabilitate, vis vitae assici non potest: hac vi Praesente, Omnes vitae functiones
Magni erit momenti, leges irritabilitati impositas,
ita vestigare, tum quod naturam habet peculiarem, tum miros tamque generales edit effectus. Variae Theoriae in medium prolatae, quantum lucis, Tei adeo obscurae, potuit afferri, praebuerunt.
Praecipua irritabilitatis lex, ut jam antea dicium, ad Qtiandam corporis fabricam, quae, vitae ipsi, suas primum praesianti sumstiones, propria est, sejungit. Adest haec vis minimis corporis animantis fibris, atque facultatem agendi peculiarem assumit, prout corpori S partium diversa est fabrica. Analogiam, inter actiones, vitae animali, in corporibus diversis, proprias, ac diversas, in eodem corpore, actiones ellectas, observare POTumus manifestam. Varie asiicitur haec vis, sibi is indita musculosis, prout variant stimuli sibi admoti: atque haec vis variis modis affecta, omnes, quas conspicimus vitae ac tiones di versas, explicat. Si opus sit aliis, de hac re, documentis, ad eXperimenta ex composito cum animalibi ita vivis instituta, d. c Erratur. Cor Ranae, erempli gratia, e corpore
33쪽
eXtractum, stirri utili ire admotis, multas per horas, contra litae non cessabit. Viperarum et Uc nudi-mi ἰT MUC liae corda, per vigiliti avi triginta holiai una spasiani post mortem, contractiones edunt.
lntCllina eX secta, et in partes divisa, stim disque aeris atmospherici solum subjeeta, motus, quQdam modo, motui peris fallico in corpore acto, smilcs praestant. Irritabilitatis principium, quod haec manifestum reddunt experimenta, facultatem agendi corpori animali datam, a Sensibilitia te de qua postea agetur in inime pet lentem, satis demonstrat.
Diversae corpori S partes, suas rite praestantes fundiicnes chai tisiere iii vitae humanae cclitim ac
distinctum fa ciunt. Ut vita tolum pCi Vadit n. Undum, sic forma ejus conspicua vim imitabilitatis afficit. Ad hoc principium fusti s explicandyam, non ab re alienum videbitur, piitica, de si in talis cpsi allic creatque ad agendum incitare so . nt, in me clium proferre. Horum stino: loi tam praecipui et manii Lltissimi sunt, Calor animalis, Alimentum, et Vi S Ge-ncris nervosi. Alia quoque e X empla, de hac re, adducerentur. Quae jam dicia vero rite perpensa, quae oriuntur actiones, ex plurimis rerum stimulantium formis, satis indicabunt.
34쪽
A re digredi, iit calorem animalem inVestigarem, non liccbit. Observandum C si tantum, calorem animalem, ex quibusdam, quas subit sanguis, in suo per pulmones transitit, mutationibus, oriri. Calor ita comparatus, circum CVntium op C fluidorum, per Omnes etiam minutissimas corporis paries, distribuitur. Dubitari non potest, quin stimuli vitae valde necessarii, una cum s anguine per corpus vehantur. Sanguinem cnim, Ullo ni odo, impeditum, morbus, et mors ipsi citissime sequuntur. Vitalem aerem conferunt pulmone S. EX chylo conficitur quaedam
materia ita disposita, utpote acri vitali, a sui monibus comparato, admixta, incitare atqIe reno Varecor pris animata S, sat apta. Sanguis ex naat .ria constat qa radam, quae a Par 'tibus corporis solidis, quoad densitatem solum di L
crepat. Quamvis enim sanguini, ut fit pari ibus corporis solidior ibiis, admoveti l Ion possunt si Hill, ta-
men ex suis mutationibus similes pati a tinctiones, ab eodem principio procedentes. manifestum est. Diversae singuinis partes, quae sunt Rubrae pii ticulae, Lympha coagial bibis. Serum et Aqua tu mi)rstia, mechanice confusae, sibi ille invicem mistae,n limini in modum, ad scuvandam fabricam coni: i- trientem immolatam, aptae surit. Una parte sun -
35쪽
gulnis chemice soluta, non oninino pereunt reliquae sanguisque, aliqua ex parte, mutatus, processu PCcu-iliari, sata guinem elaborante, facile rescitur. . Magni est momenti, ad opinionem accedere, idem, solidis ac fuidis corporis partibus, inesse pi in i-pi Um, quia multum pro desit, istam stabilire physiologiam, quae Vires vitae, causasque moΓbor Um, C Σ'eodem irritabilitatis principio ducit. JIoc modo etiam, quam vana ct infirma sint argumenta, quibus niditur PATHOLOGIA HUMORALI s. ostendere possiHNus. Patet maris Dite, medicam philosophia in ad accurate observandam vim vitae, Per omnes, quas suscipit, varias formas, inclinari oportere. n quibus; variat haec vis vitae, nemo non conlilio, in sua 'arte, summo ductus, percipere Poteli. Vis Generis nervosi amplum dat locum is mulo,
alunelmina, constatui OrcS aut Cem i. i es, quani flentis nervo tum, edit este fili S. - . Impressiones ab e X ternis et internis sentibus factae, agere et firmare totum corpus Dranquam cessant.
36쪽
Nullo tempore adesi aut mi conscientia, ubi, prorata parte, non allicitur corporis irritabilitas. Haec vis, qua corpus animans asininum, ad agendum excitatur, tam manifesta est, ut vix quidem erit necesse, de plurimis ejus conditionibus, aut desii inulis innumeris variisque, quibus assiciatur, plura dicere. Observare licet tantum, ut omnes stimuli, sive MECHANICE, sive CHEMICE corpori admoti, hanc vim assiciunt.
Apparet igitur, ex his jam dictis, corpora animantia, hac vi irritabilitatis donata, per omnes suas par
tes, vitae principium reddere apertum. , Genus quo que nervosum, non minus quam glandularum, ligamentorum, et ossium fabrica, hoc ex fonte, omnem haurit vim; atque nervi, quadam Vi derivata, haud aliter ac aliae corporis partes discrepantes, ad excitandum corpus, edunt effectus. a
fa9 Sequentia experimenta a Redi tradita, hoc argumentum maxime firmant. Vipera obtruncata, quaedam in horto ambulacra, Peragravit. Struthio, eodem modo ictus, ad solitum perfugium, quodam circuitu, viam faciebat. Gallus gallinaccus securi percussis, impulsu actus, ad grana frumenti paulo ante oblata, chir sum tenebat. Telludo cujus vis, ratione ad testam ponderosam respiciente, habendast immanis, vivebat sine capite per aliquot menses. His adjiciam, foetus, cerebri, cerebelli et medullae spinalia expertes, in lucem editos esse vivos. Hydrocephalus interdum, stragem edidit tam terribilem,ut, cadaveribus inspectis, totum cerebrum solutum est, et nihil praeter membrana, repertum est. ln quibusdam exemplis, partibus cerebri nonrvis perditis, omnia bene verterunt.
37쪽
Munus sentiendi, iste irritabilitatis esse ius definiatur, quo fabrica Generis nervosi peculiaris fungi
dicata est. Et si genus nervosum, in analysi scientifica, irritabilitati praebeat fundamentum, alias tamen actiones perficit, CX quibus oritur argumentum, quod contemplari possumus, excelsissimum. Si non potuit fieri, ut vitae principium, irritabilitatis expers, locum haberet, sine genere nervoso, quod est sentiendi origo et causa, omnino abfuisset intellectus. Rationibus, ex rebus inter se comparatis atque ex animi conscientiae effectibus, deductis ac rite perpensis, aliquid sentiendi facultate carens existere posse, concipere vix possumus. Sentiendi facultatem lapidibus non contingere, sumus proni affirmare. Magis esset verae philosophiae consentaneum, si, aliam vitae speciem, a vita animali dive am, habere lapides, dixerimus. Ratio humana, modos sentiendi subtiles ac innumeros, quibus gaudet materia vita
Observatum est, Auctore Dessauito, ut omnes motus inviti, et. iamque voluntarii, postquam divisa suisset medulla spinalis, biduum functiones praestiterunt. Vis musculorum contractilis, affirmavit Elanius, in animalibus cerebro deleto interfectis, agere diutius perstat.
38쪽
DE VITAE PRINCIPI b, donata, comprehendere aut intelligere non potest.
Qui asserat, nervos esse fossilibus, ad opinionem non minus absurdam, quam falsam, accedit sapientiam vero supra humanam assectat, negans, ut fabrica foD. filium, istum occupare locum, cui assignata, minus
apta est.quam materia, in formas animantium Persectissimorum, redacta. - ...
Ope sentiendi, nosmetipsos resque externas exi
tere docemur. Hujus ope etiam mens humana crescit, augetur, ampliatur. .
. Ad hanc rem ulterius investigandam, finibus o rationis ii iismodi solitis excedere opus esset; non autem ab re erit alienum observare, quomodo varii animi assectus, corporis functiones assiciunt Ira, Gaudium, Spes, Metus, Moeror, quosdam, sibi proprios in corpore motus, cient, atque haud raro, morbidas in eo ametiones praestant. Hi stimuli, animum moventes, diversa Vi, inversoque modo ag-xint. Exempla non desunt plurima, ubi vehementi ira rapti, mortem sibi consciverunt citissimam. Functiones corporis propriae, stimulis hujuscemodi subito ac plus aequo admotis, fere fiunt abnormes, vel omnino exti DRUUntnr. Memoriae traditur, Viatorem Pisanum Veneto. rum classis praefectum, ac virtute insigni spectatissi-
39쪽
l lam cives sitos ignavos vi tos audivis Tt, itatam veheme mi captum esse, ut morte abreptus tu i iisti bita. Gaudium similes edit effectus. Clino Lacede monita S, ac sapiciam iam Greciae habitus unus, si limul udis Olympiacis vidit orem amplect I S, animam QN piratie dicit Ur. Spes, suis stimulis peculiaribus, mirum in modum, furastionibus corporis aliqua re di incili laborantis auxilio est. Ab Aequanimitate, tactu, ac Moerore Oriuntur e Tectus, qui actiones suae naturae Proprias re ferunt.
Q clam habet vim in corpore genus DerV sim, Ira ximi erit momenti scire ; quia hac notitia instructi, Ostendere possumus, qua vi, materia allo modo in corpore animatati di bosita, quasdam prae tet acti O-ones. nae sit morborum forma diversa, QUOD O do totum pervadit corpus vis vitae, si nul Me in Q ii-busdam corporis partibus magis miniis e manifesta, explicari pollent. Ilisce igi ur ar timentis, ad O Pinionem a Tentire ducimur, tu vita ipsa insit fabricae omnis fibrae animalis . at ille e X pers facultate, qua, prout res animantium post alent, ad motus praesta: dos excitetur, omnino fuisset iners et in Utilis. Hinc patet, hisce concel IS,
40쪽
concursu, qUi, ad reddendas omnes varias iunctiones corpori animanti proprias, aptus est, pendere sanitatem.
Si vis vitae proprietatesque ejus maxime necessariae conspirent, atque ad prodendam corporis sinitatem se inclinant, non est incredibile, hunc directum et inaestim ibile in clRctum semper accidere, at-qUe eodem tenore, dum corporis functiones minime
Vis vitae igitur ad amia sim excitata, et lanctionibus corio iis rite perfectis favens, ad sanitatem ducit. Ullus alius corporis status, etiam minime diversus, sit morbidus. Nullum quidem alium inter sanum ac morbi gum corporis statum agnoscit physiologia, sed moibidam conditionem, prout magis minus Ue, aut dolore assectum, aiat a sanitatis statu aberrans, corpus indicat. Ad hoc accedentes quidam, statum corporis praedis ponentem infercndo morbo este necessarium, existimarunt. Rationi aeqne consentaneumesie duco, at ni mare, aliquem, sine causa, existere non posse morbum, vel incipere priusqUam crescere. Hic manifeste apparet error, opinionem talibus ful-