De collegiis artificum Dionysiacorum

21쪽

Quoniam autem fieri nequit ut hoc loco de singulis rebus collegiorum Dionysiacorum disseram, in aliud tempus differendum est quae ratio intercesserit inter collegium Isthmiacum et singulas synodos. Hoc unum addam. Te artifices cum gubernarentur imprimis a regibus Pergamenis, artifices ipsius Graeciae ab Amphictionibus regebantur; neque vero a singulis saltem societatibus rege noglectosesso inde apparet quod in Argivae decreto 30, 25 Nicomedes II. Bithyniae rex statua honoratur, qui quin post ergamenorum obitum artificum res tuendas suscepρrit Foucartius si l. p. 114 non dubitat. Praeter duo illa collegia nobilissima, quae modo tractavimus, duabus in aliis regionibus orbis Graeci technitarum sodalicia inveniuntur. Nimirum ex regibus Aegyptii quoque nominandi sunt, cum artificibus et in Aegypto et in Cypro prospieerent, ex civitatibus urbes quaedam paucae Sicilia Italiaeque. In Aegyptum nobilissimos comicos iam a tolemaeo Lagi reessitos esse uedorsius p. 23 monet. Quod idem a tolemaeo hiladelpho hominem Dionysiacum nullum, id quod praedicat Theocritus, sine donis esse dimissum affert, ne inde quidem iam tum synodum quandam fuisse Alexandriae concludamus necesse est. Maioris certe momenti est, quod a Callixeno Athen. V p. 198 c)Philiscus poeta, qui una cum technitis commemoratur, sacerdos Bacchi appellatur. Et fuisse hiladelpho rego'* societatem artificum in Aegypto nunc titulis duobus docemur 33 34). Cum igitur hi tituli inter antiquissimos technitarum sitit, fortasse ne recentiores quidem Attico antiquissimo i), haud scio an inde, quod homo quidam ob id ipsum laudetur, quod technitarum re το τεχνιτετρια 33, 11 auxerit, illis demum temporibus collegium certiore quodam modo constitutum esse efficiatur. Quodsi primum quaerimus, utrum singulae tantum societates in Aegypto fuerint, an ibi

quoque maius sodaliciorum corpus exstiterit, et ex usu vocabulorum κοινον et σννοδος et ideo quod duae illa inscriptiones aliis quoque rebus inter se disserant, quamvis omnes difficultates tollere posse mihi non videar, tamen statuendum cense in Aegypto quo lue maius suisse collegium, cui singulae synodi essent addictae. Cum enim t. 33 v. 14 το κοινον των a. T. f. τεχναι, ν habeamuS, quod pleniore nomine audit v. 1 τεχνιται ι . . I. και Θεους άδελ ους' ) legimus in t 34 Do εν τοις τεχνιταις οις . . i. και Θεοτ δελενον και τοι την στνοδον ε/ oxnιν''3. Quid autem illudo την συνοδον νειέοντες sibi Velit intellegere non possumus, nisi statuimus hac sormula, in qua sola VOX συνοδος v. s. p. 6 s. inVeniatur, item atque additamento πυκτελουντες κτλ. homines quosdam significari, qui synodo cuidam maioris sodalicii addicti sint 'Vi. Quid quod omnia quibus duo illi lapides

inter o differant, si titulum priorem 33 ortum esse statuimus a toto collegio Aegyptiorum magno, quoditolemaidem convenire soleret, alterum 34 ab illius singulari quadam synodo, quae Ρtolemaide sederet, facile explicantur Ac primum quidem in synodi tantummodo decreto, ubi do urbis technitis sermo esse videtur 34 v. 73, Baccho certum cognomen Magni ειεγιις tribuitur. Deinde cum in utroque

decreto πρυτανις quidam δι βιου colatur, in titulo oti κοι, οὐ etiam maiore hipparchi munere insignis Est. Addo quod in hoc decreto et merita eius, qui honoribus afficitur ali atque eo gravior modo extolluntur et honores maiores decernuntur. Cum enim hic etiam ob suam in regem regisque parentes benevolentiam 33, 19 λ εννοίας τῆς ει τον βασιλε και τους τοντο γονεις κτλ. Praedicetur eamque ob rem non solum corona hederacea sed etiam tabula picta honoretur, quae in prytanei vestibulo Statuatur 's', hic ob suam erga urbem et technitas benevolentium tantum laudatur 34, 5 M. Γνοεως ενεκα της εἰς την πολιν Ιων IITολε3 ιαιέιον και τους τεχνιτας ονς a. r. 3 εγαν Λ κ Θ. neque quicquam nisi coronam illam usitatam accipit. Etiam tota ratione, qua tituli illi honorarii curantur inscribendi, inter se disserunt in pleniore enim illo 33, 23 scriba του κοινον commomoratur, a synodi decreto abest; neque Vero hic casu quodam eum omissum esse, ut tituli illi alioquin sint diversi, sibi quisquam persuaseriti Denique quam mira ratione in κοινου decreto ad coronam adiungatur tabula picta, non neglegendum esse videtur. Cum enim legamus 33, 1b M. μεναν λGta . . . κιTτον GTεφυν φ . . . Tras, τῆ γαθῆ αναθεῖναι δ' αττ οε κω εικον γραπrην κελ), iacere non possum, quin inde, quod hic honos a toto κοιν o ad coronam a synodo concessam adderetur, illud αγαγῆ τε χι originem duxisse censenm, quod in contextum non satis quadrare toto verborum ordine cf. δ' demonstratur. 3 De tempore Millem exponit BCΗIX p. 1374.

33 s. v. 8 et 21 o τεν-α, v. 23 το κοινον. Cf. V. 8 τους τεχνίτας τους π. τ. ψαν A. καὶ 9. A. Particula καὶ pars eodem modo ad totum corpus adiungitur atque in Teiorem inscriptionibus v. p. 10 no μ τυν π τ α τεν πιών π Ι. e. E. καὶ τῶν περὶ τον καθηγεμον A. V. de titulo 4 imperatorum temporibus conscripto t. p. 23 adn. 144). Vocabulum συνοδος simili modo adicitur in inscriptione Argiva 30) v. p. 13. ' Decretum vero in utroque titulo ante templum Bacchi poni iubetur 33, 25 34 v. II .

22쪽

Hanc ad sententiam accurata titulorum examinatione perductus um, quamquam non nego duas potissimum res illi repugnare. Neque enim intellegere possumus, cur illud κοινον tolemaide non Alexandria sedem tabuerit, neque cur tam pauci artifices in catalogo titulo maiori 33 adiecto recenseantur. Cum autem et viderimus Teiam quoque synodum in urbibus maxime Variis eisque partim ignobilibus procedente tempore consedisse neque titulus integer servatus sit, in sententia quam protuli acquiescendum putavi.

Ad Aogyptiae collegii autem exemplum in insula Cypro ' i quoque Aegyptiorum reges collegium quoddam, quod omnes artifices insulae totius complecteretur '' et cuius sedes esset Ρaphus '', instituisse vid6ntur. ueritne vero illud collegium Cypriacum in singulas synodos divisum, dubium est. Condicio quae uerit univorsa collegiorum in Aegypto et Cypro florentium, duabus potissimum

e rebus cognoscitur.

Itegni enim Aegyptiaci artifices primi reges non solum plane ut deos colebant, sed eorum Domina in decretis ad nomen Bacchi adiungebant, quam rationem dicendi imperatorum demum tem-lioribus alibi quoque in usum Venisse Videbimus. Itaque in lapidibus tolemensibus audiunt οἱ τεχνιταιοι π. TA/ιεγαν , και Θεους άδελqiους λη'), in Cypriacis aut οι r. r. f. τεχνιται 35J 37 aut οι π.τ. 1. καὶ Θεου Eνεργδεα τεχνιται 36; 38 39). Cum autem hiladelphus illo, qui in titulis Aegyptiacis commemoratur, . intellegendus sit, Euergetes ille, quem artifices Cyprii venerentur, II ess videtur

Neque ver artifices regni Aegyptiae singularem tantum quendam honorem regibus tribuebant, sod in regno illo optimo ordinato a regibus per magistratus publicos certo quodam modo gubernabantur, ita ut similes discordiae atque et ibi exoriri non possent. Itaque et in utroque decreto Aegyptiaco πρυτανις διωβιου a technitis honoribus afficitur, quem oppidi magistratum fuisse Millerus recte suspicaturi' ), ut in insula Cypro homo quidam est ρρουν et urbis Ρaphi et technitarum ' ). Aliis quoque negotiis atque administrationibus regiis, si modo sunt negotia non meri tituli, eos qui ab artificibus honorentur sive synodi Dionysiacae participes sint i 'δ sive hoc demonstrari nequeati' in praepositos esse Videmus. De posterioribus Aegypti emporibus pauca ex scriptoribus colligere possumus. Tlepolemum enim Ptolemaei Epiphanis tutorem magnas pecunias technitis dedisse, quippe quos collegi Aegyptiaco addictos fuisse Verisimile sit, apud Olybium scriptum videmus 'β). tolemaeus I autem, littimus Aegypti rex frater Cleopatrae, cognomen ιυνDuo 30 si habebat ' i). Quodsi Siciliam et Magnam Graeciam respicimus, cum per se patet ibi quoque, quandoquidem

non omne artifices ex Graecia vel Asiam inore arcessi possent, certa quaedam artificum collegia fuisse, tum paucis titulis confirmatur Syracusis enim et κοινον τευ π. r. I. εχ γιτ υν 40 V. 1J, 3J; 41 v. 4 et Rhegii et κοινον των . . . τεχνιτιον καὶ προξεν ον 42, 64. invenitur. Neapoli quoque technitarum societatem Exstitisse etiamsi satis probabile videtur, Plutarchi '' verbis a viris doctis allatis certo modo non demonstratur. Italiae stratuitia illi artifices Graeci cum so congrogarent, nomine graViore κοινον societateSSingulas ornasse Videntur, quoniam quomodo locis modo allatis de maioribus corporibus cogitari possit nemo perSpicit.

23쪽

pauca maiora corpora coaluisse, fieri non potest, ut plane astipulemur eisebi docenti haec p. 75):-ac minora etiam in singulis urbibus sodalicia exstiterunt, quae nonnunquam maiorum collegiorum partes suisse videntur Si modo enim fuerunt parvi greges sive histrionum sive aliorum artificum maioribus illis corporibus non addicti, Dionysiacis technitis, quippe quorum collegia certis legibus ordinata fuerint et qui a regibus et magistratibus instructi sint privilegiis publicis, non sunt adnumerandi' ''). um vero Reiachius recte censeat raro Singulos poeta et musicos, qui casu convenissent, in certaminibus egisse, id valde dubito. Verisimilo quidem videtur paucos artifices collegiis illis florentibus nullius societatis participes fuisse iv), Saepe vero non tota OHegia sed singulos artifices ad ludos quosdam se contulisso et ex titulis iam tractatis v. s. p. 11 adn. 59 et ex catulogis ludorum nobis servatis, quos cum hac in re tractanda parum iis adiuvemur consulto misimns, accuratius examinanti apparebit. Multa vero collegia nova inventum iri 'Τ mihi eo minus sperandum esse videtur, quod vel leberrimis et opulentissimis horum temporum urbibus, quarum multae inseriptiones nobis praesto sunt, velut Rhodo ι et Delo propria technitarum collegia afuisse ridentur.

Atque ut veniamus ad imperatorum Romanorum temporali ), magnam tum omnium rerum commutationem factam esse cognoscimus. ostquam enim Caesares primi p. Chr. saeculi, inter quos Νero et Domitianus praecipue sunt commemorandi v. Foucartium, p. 23, ludos ad morem certaminum Graecorum instituerunt, neculo secundo, quantum perspicimus, collegia ita mutrita et aucta sunt, ut unum ex omnibus conflaretur. Quam sententiam cum Foucartius paucis inscriptionibus fretus recto firmavisset p. 93) uellerus, postquam multu accesserunt, addubitar non debebat p 411 adn. 5) 333. Ac primum quidem de titulo luno ac sollemni magni illius corporis di8suramus, praesertim

cum inde, quomodo comparatum fuerit, maxim cognoscatur. Nomen illi fuisso si Podo supra demon-StrRVimuS, κοινόν ero Vocem una curia collegiis magnis et Graeciae et Asia et Aegypti interiisse censemus. Vel consulto enim loco huius vocabuli illud magis definitum substitutum esse videtur ut omnes imperii Romani artifices separari non posse significaretur. pitheta autem duo adiungi solonii 3'lis et a 3 Hκὴ Sacram quidem appellatam esse synodum, cum alia quoque sodalicia imperatorum temporibus hoc epithet ornentur, non tam ob acchi quam ob Caesarum cultum Opinor. νειεHκνὶ

vero synodus dicitur, ut ab athletarum EDor ικὴ distinguatur una in sormula, quam omnino abhorrero ab usitata videbimus, abomus 47, 12): ore 3 ιονσικὴ ni οδος - . Rar ἰ ἱερα θυι εDκὴ σννοδος ita legitur, ut nihil addatur; plerumque nim, imprimis in decomendi formulis alia quaedam adiunguntur 'i laucis quidem locis synodus dicitur χεριποDστική. praeterquam enim quod in titulo

δ'' Vestigia quidem exstant societatum aliarum, quae erant minoris momenti. f. in tit Amorg. OG22i,4 uedera A, ): ι κορδακι 1 νωfὶ των περJ τον Πυθι ον 'Arrob. ωνα κορδὰκων ii in Etiam agones his temporibus technitnrum esse dicuntur; L JAU 1 298 κλει- οις νώγοισι ενιτῶν. ii Itaque e. r. inscriptionem in insula Co reportam Pato an Hieks Inser of Cos. 8l l no 24, p. 39 collegio Teio attribuendam eas existimo, etiamsi in illa parte, quae restet, Droprium illius nomen non iam legatur habemus V ues. το κοινον τω ν' τάJ A. εχ ινιτωνJ V. - κοινον τῶν τεχνιτων V. 9 et V os τεχνιται - ιονυσιακῆν συνοδον Phualensium ex eis, quae Athenaeus I p. 19 retori, non techniisrum fuisse

putaverim.

Conspectum collegiorum aliorum, quae plurima Rhodi exstiterint, viri docti saepe dederunt Foucartius BCHX p. 203 adn. 2 et XIII, 36. , plus triginta enumerat. aibellus vero Hermes XXIII, p. 2703,

cum de Rhodiorum agonibus scenicis dissereret, synodum Teiam Rhodi in scenam prodisse acute suspicatus est. DJ Quomodo Romani libera reipublicae temporibus Graecorum scenica collegia habuerint, Foucartius P. Gas accurain pertractavit. Ll unum monendum videtur Antonium rebus technitarum tantopere favere sibi

ridisse, ut io Λιονοσος appellari cuperet Athen IV p. 14μc Plut Anton 60 D. Cass. H. 39). 3 Recto sensit Friedlaenderus, De artific Dionys. p. 4 Autenreseh. num II 6 p. 8- - elachius Wissotra, Neaι- Eneykι. I p. 62 optimo rem hunc in modum definivit: Κm grosser, rete gegliederier Tect- nitenverein de neben Dionyso aue denoewellige Miser σι Patron errari. iidet de gemelnsamen Rahmen fur eis grosse ah Pon Zweignereine an alien Punkten des neιches. De vocabulo . nude posito v. p. 24 adn. 164. io Neque enim formulae usitatae tituli cuiusdam Ancyran 66 illud Moυσικῆς cum Mord anni ob damus, qui alia quoque non satis apta supplevit v. i. p. 20 adn. 121 .

24쪽

Pessinunte orto 47, 12 legitur τὶ ρα ριουσικν περιπολιστικὴ συνοδJος ων . . I. τεχνιτυ9ν, nisi in decretis Antonianae quae dicitur synodi hoc epitheton non reperitur ii β). Foucartii p. 94s.)vero et uelleri p. 411 sententiae, qui constanter synodum περιπολιστικην dici potuisse, etiamsi hoc nomine non appellaretur, contendunt, non soluui inscriptionum varia dicendi ratio, sed etiam causae duae satis graves obstare Videntur. In epistula enim quadam 57, 24 imperator constituit, si modo equidem Verba recto supplevi, ut ei tantum artifices, qui praeter ceteros ludis Hadrianeis floruerint, ad synodum περιπολιστικxi accederont 3'). Ceterum silentio non est praetermittendum eam ipsam synodum, quae περιπολιστικον nominetur, praedicari eandem magnam μεγαλη musica illa excepta, quae in

titulo essinuntio commemoratur.

Quod uno in lapido 21, 21 Antoniana synodus, quae Romae Versabatur νεοκορος audit, hic honos eo pluris aestimandus est, quod ab imperatoribus plerumque concedi non solet nisi urbibus i ').

Proximum est, ut a quorum imperatorum nominibus synodus appelletur et quo modo hoc fiat, doceamus. Primum tenendum est non illos imperatores, qui ipsi artificum gloriam captarent, velut eronem suum nomen eis indidisse, sed vel optimorum nonnullos, quos cum totam rem publicam legibus instituerent, etiam technitarum rem explicavisse atque composuisse videmus Traianum, Hadrianum, Antoninum. De ratione autem, qua in formula usitata οἱ . . , τεχνιται post dei nomen

addatur imperatoris 'i), cum iam viderimus p. 5), nunc primum de Traiani commemoratione est dicendum. Quamvis enim ab Hadriano magnum illud collegium conditum esse probabile videatur, attamen in praescripto tituli Nemausensis, quem Foucartius quandoquidem eum rettulerit ad Hadrianum p. 94 adn. 2 non recte legisse videtur, eius nomen Bacchi nomini adiectum reperitur hunc in modum 53): ψηφισμα ερας συνοδου τJ3ιελικι ς ἐJν ει αυσθν τ ον α πῖ τῆς οἰκου3ιεμης περὶ et o Λιο σον και αυτοκρατορ ΝέρJoταν πραιανο Λαισαρὶ Σεβαστον τεχνιτ υν κτλ.J δ).

Ab Hadriano technitas etiam magis adiutos esse cum per Se patet tum eo confirmatur, quod praeter nomen Caesaris dei nomini adiunctum duobus aliis additamentis synodus ipsa illi dedicari Solet. Nam et νεος ιυνυσος praedicatur, quo titulo iam antiquioribus temporibus reges nonnunquam honoratos esse Vidimus i t ), et synodus ipsa modi Ἀδριανη. In uno vero ex decretis quae technitae Hadriane composuerint epitheton νέος ιυνυσος deesse non est quod magnopere offendamus decreta 71 v. 20 T v. . tiam in uno titulo, qui restat, Aphrodisiensi 64 v. 1 et 2 epitheton re μελιπι ad illud ερά

adiciendum videtur, quoniam Versus paullo longiores cootari possunt, quam is qui edidit censuit. In nonnullis titulis satis laceris unum aut alterum vocabulum cognoscitur ιερώ b v. 5 5 V. 6 θυμελικα 54 r. c. JGSJ2500; 2501J 6 v. 14. In titulis quoque Latinis sacra synhodos invenitur: b is ab . 4; r. c. Etiam synodus Bacchi resaei v. p. 2b uno loco dicitur ρά IJ . 38 V. titulum ex Attica, ut videtur, ortum: b8 cs. 57 v. b); JAIII 8 num r. restituatur valde dubium est; cf. autem Graabergerum, si ieh. u. terr im lasq. t. V p. 11 adn. 1); Thyatirensem 46, 2 . Imprimis Romana quae dicitur synodus afferenda est 69 v. 4; 1 v. 21. - titulo Ancyrano 66 v. adn. 121. is Scribendum enim existimo: τους 'Aδρώνεια νικήσαντας καὶ 'λα λαβοντας τῆς συνοδον τῆς περιπο λ ιστικης μετέροιν στω Γαθως βουλομ ένοις ἐστὶν καὶ πιν παρὰ τὰ re ἐμου φυγκεχωρηρι ωαΤJ. ' Haesito an 69 v. 4 μεγὰλ ως εὐ-oρου ἐπὶ μυμγης συνοδου restituendum ait, si modo per spatia

fieri potest, qua Clorcius non accurate signasse videtur. - νευ κορω titulo . uechnerum, o neOcoria

1888, p. 21ss. i Constanter nomini imperatoris adiunguntur ita epitheta υτοκράτωρ Καισαρ Σεβαστος Tib. 3 ordo est A. . L.), ut Vel ADT. καιο. nomini praeponatur Atis ab V. 6; ATy) 58 v. 4 69, 36 f., 6 vel υτ 53 64 v. s. 66 7 v. 5; 4 v. 3.). - Hoc statim loco monero licet titulum quendam Ancyranum 66 amor dimannio Marmora Ancyr. p. h non recte esse suppletum Νunc cum alii lapides Ancyrani nobis praesto sint legendum ρομένη

ιερονεικῶν

plus semel in sequentibus apparebit 333 Etiam Hichsius AGJ p. 121 Hadrianum omnes synodos in unum collagium convocasse dicit. i 3 Kalbelius mihi non rectum sensisse videtur cum scriberet ν τῆς ἱερα θο αελ. ii N. μνώ γε γνιστων τῶν περὶ, αυτ ωρ ουαν ρ. K. a. συνοδον . Cum enim illud quod coniecit ἀγωνιστῶν κτλ. nusquam legatur,

quae nos invenimus plane convenire cum usitata dicendi ratione manifestum est. Ne vero quis in verborum collo

catione ιερῶς συν θροι. offendatur cf. 50; 6 v. IIJ 64 v. v. adn. ali).333 Cf. de Alexandro Magno p. 9 adn. 50, Mithridate p. 10, de tolemaei p. 18, M. Antonio p. 19 adn. 113. Inter Caesares iam Caligula hoc opitheton sibi asciverat D. Cass. 59, 26. N Athen IV p. 148 d). Antinoo quoque

hunc titulum ab adriano concessum esse multasque eius statuas Bacchi insignibus ornata ad nostra tempora

25쪽

synodi Antonianae respicio uto . Sed num ηδριανι nonnumquam in titulis Hadriani temporibus scriptis desuerit, in tanta paucitate lapidum non satis potest perspici ). Antonini temporibus cum inconstantiam quandam, quod attinet ad cognomen νεος Λιονυσος, observare liceat ph), constanti usu synodus ipsa audi έδριακ ζάκrcoνεινh. Quorum epithetorum cum ordo ariet, plerumque Vero σδριανι primo loco inveniatur δ' , equidem delibero an artifices illud δριανα non apposuerint, ut pleniore ratione se significarent, sed ut Antonino auctore, quippe qui Hadriani memoriam quam maximo coleret, huius nomen retinerent. Huc accedit, quod artificem quendam, qui ab Hadriano poeta aulicus suist odo Θεολ άδριανου appellatus esset, hunc honorem Antonino imperante retinuisse ex titulo 69, 3, 62 cognoscimus' '). Quod si quis censo inde ab Antonini demum temporibus synodum factam esse aras in Ouστικνην, me non habet adVersantem, quoniam in titulis illius aetatis constanter hoc epitheton iuvenitur, in antiquioribus, ut de incerto 66; v. s. p. 20 adn. 121 non dicam, non legitur. Hac cum re optime convenit, quod ab ipsius aetate demum epitheton quoque ιεγάλη in usum venisse 58 69 V. 73 7 V. 1), ab eodem titulum νεοκορος synodo concessam esse videmus. Quae cum ita sint, facere non possumus, quin opinemur non Hadrianum, ut plerique censent, sed Antoninum technitarum synodum ita consummasse' '), ut illius temporibus decernendi formula inveniatur plenissima δ'). Post Antonini vero tempora, quamvis paucae inscriptiones nobis praesto sint, id satis mihi constar videtur artificum synodum o imperatorum nominibus non iam appellatam esse. Quodsi quis Neapolitanorum decretum b0), quo ρχιερενς αρας συνοδου θου Iιελ των . . , τεχνί honoribus afficitur, respiciat, iam extremis vitae annis Antoninum artificibus suum uomen negasse suspicetur δὴ ). Quod vero . Aurelium quendam μουσικῆς περιπολιστικῆς -οδου, quae imperatoris Domino careat 47), participem esse videamus, nonne illum ex nobillissimo imperatore nomen traxisse verisimile est 3 Hic cum plane aliis studiis quam artificum savisse constet, multumne nos a veritate aberrare putatis, quod illum ipsum fortasse Antonino etiam vivo artificum superbiam restrinxisse suspicamur Itaquoin praescripto tertii quoque decreti circa annum . Chr. 200 compositi vota quidem pro Caesaribus et synodo nuncupantur et Caracalla, non ipse imperator Septinatus, νέος υιονε σος appellatur neque Vero pristino more eorum Domina cum omiue synodi coniunguntur ). Veni nunc ad decretorum formulam ossemnem πο τῆς οἰκου/ιεννης in δι quae a viris doctis Vari modo explicatur. Luedersius enim censet p. 74 dici tali conegio in toto orbe artem suam exercere licuisse Fried laenderiis de artis. Dionys. p. 3 syuodum sodales e toto orbe scivisse. Quae quo iure dicantur, discerni nequit, nisi omnium locorum, quibus sermula illa invenitur, ratio habetur. Itaque uelleius uno vel altero loco verba τιὼν πο τῆς οἰκον ιεν ni iuxta inveniri Vocem

περιπολισrικὴ recte quiduna animadvertit p. 411 adn. ) Quia vero artifices peripolisticae synodi,

loco cum Antoninus θεὼς non appelletur, decretum Oat eius mortem factum esse non satis probabile est. 49 ' περ σωτηρίας καὶ νείκης και αιωνίας διαμ ονῆς τ ῶν κυρίων αντοκρατορων Ουκίου Σεπτιμίου . . . καὶ τον συνπαντος αὐτῶν ἐκου καὶ δερας -οδου. 3M Una ea ratio dicendi os ἀπο τῆς ικονμης περὶ τον ιδνυσον κα . . . sequuntur imperatoris nomina τεχνισαι.

26쪽

de qua iii titulo Pessinuntio eam est 47), hoc additamento non extolluntur atque in titulis Nemau- sonsibus 5 ab; 53J et Aphrodisiensi f64J artifices uno τῆς οἰκ ors ενηὶ commemorantur, qui non sint peripolisticae cuiusdam Fnodi, indo apparet huic uelleri invent non multum tribui posso

Nunc cum verba genuina nonnullarum inscriptionum restituisse nobis videamur, cognoscere licet hoc additamentum nisi in eis synodorum nominibus ad unum omnibus non reperiri, quibus imperatoris

quoquo nomen non absit 52 r. ab v p. 5 adn. 164 53 v. p. 20J 58 64 66 v. p. 20 adn. 121J;

69, 35 75 73 74), una vero cum Augustorum nominibus evanuisse 47 50). Qua de causa dubium esse ViX poteSt, quin VerbR Πο ῆς ικον /έννης eo consilio addita sint, ut auspiciis imperatorum unam illam synodum v. s. p. 19 ex omnibus orbis Romani artificibus effectam esse praediceturi δ'). Haec sententia optime e confirmatur, quod, αρον επι ' P ut νης ob νος τε ιν απο τῆς οἰκουρ ένης TVMειT OMsuisse comperianus 69, 17ὶ quod sacrum quomodo aliter accipiamus atque commune templum omnium orbis Romani artificum equidem non intellego δ.). Deinceps duo epitheta in solleum decernendi formula technitis tributa situ commemoranda. In omnibus enim illis titulis, qui imperatoris nomine exornati sun δρ), technitae, quantum videro possumus, dicuntur ρονεῖκαι στεφανεῖται, quibu Vocabulis honoris causa artifices illi in sacris agonibus de coronis non de praemiis plerumque certasse δ' praedicantur Reliquum est, ut addamus technitis ipsis in eisdem illis titulis synodi ut ita dicam Caesarianaos agonistas adiungi δη). Quos homines cum fieri non posse videatur ut sodales alius colleg; putemus, si modo una fuit synodus, dubium est an homines quidam fuerint, qui sive ob maiorem auctoritatem sive, id quod verisimilius esse videtur, ob minorem non participes essent synodi ipsius. In ludis enim qui tum celebrabantur splendidissimis praeter proprios artifices homines conditione inferiores, qui digni non viderentur nomine technitarum, adhibitos esse existimaverim δ' ). Quoniam igitur e synodi nomine sollemni, quod certis quibusdam temporibus constanter is v)usurpatum Sse cognoverimus, sequitur Foucartium e paucis titulis sagacissime unam illam synodum suo iure enucleasse, quomodo magnum collegium comparatum fuerit, etiamnunc malis incertum est. Primum difficillimum est dictu quas in partes collegium divisum fuerit. Nam si quidem sedem propriam omnium fere technitarum fuisse Romam vix potest sumi neque technitas omnes sempermisso tu itinere verisimile est, sacere non possumus, quin certa quaedam loca, ut utiquioribus temporibus, sedes fuisse singularum synodi partium opinemur. Hoc sane dicendum est nullam arti fleum societatem nomen urbis cuiusdam suo nomini addidisse nisi Romanam ipsam si et emausensem in eo decreto antiquissimo 53), quod Traiani temporibus compositum est. Vel igitur consulto singulae partes synodi proprium nomen evitasse videntur et sibi nomen totius magni collegii eodem modo Sumere maluisse, quo antiquioribus temporibus singulae partes nonasen του κοινου Hoc optime inde

cognoscitur quod ii decret, 69 v. 39 ss. post plenum synodi titulum OH ino . οὐκ συναγ υνιστων accuratius illi significantur qui magnis phesiis prospiciunt τοῖς π οτελον σιν πι

M Cf. Clercium ad tit. l. δε f. N is ab v. . , adn. 16J AT; 66 v. p. 20 adn. 121 69 v. 38 73; 4. Quorum titulorum adeXemplum alios quoque supplendos esse apparet, velut 3 58 64 v. p. 20 adn. 11T) 69 v. T. - Ubi vero imperatoris nomen deest 47 50), etiam duo illa epitheta non leguntur. 37 CLmuellerum, p. 4s adn. 3. - 52 r. abi nimirum ea quae albelius restituit a titulorum usu abhorrentia reiciend sunt); 4;69, 39; 66 ; 3 74. Cf. in v. 7 στεφα)νειτώῆν ι . . . Locus hic monet, ut iudicium proseram de inscriptionis Teiae 2l initio, quod Boechilius vir clarissimus quem omnes secuti sunt ita restituit, ut cogitaret de collegio Teio fo περὶ τον is τεχνιται οἱ ἀπ 'μνίας καί Ei ἁησπόντου καὶ οἱ τουτέων συναγων ισταii). ametsi vero

sodalicium Teium imperatorum aetate non plane evanuisse videbimus, attamen hoc loco formulam quam tractamus. restituendam esse, e eis quae etiamnuu legantur apparebit, praesertim cum ne imperatorum quidem temporibus in decretis propriae Teia synodi reperiantur οἱ τουτέων συναγωνισταί. Quae si recte disputavimus, sequitur illis temporibus etiam ei magnam illam Caesarum synodum egisse. In it. 4 et 0, qua sunt ratione dicendi v. adn. 136), deest nomen synagonistrerum. δ' Aliqua ex parte synagonistae tragici Teiorum comparari possunt V. p. 1). '' η ἰερὰ θυριελικη περ τολιστικη μεγάλη νεοκορος συνοδος των ἀπο τῆς οἰκουρώνης περὶ τον Θιόνυσον καὶ υτοκρατορ . . . Καίσαρα Σε ἰαστὼν τεχνιτευν ερονεικῶν στεφανειτῶν καὶ τ ῶν τουτέων συναγωνιστῶν. ' 69, 24 o ἐπὶ 'Pωμης τεχνεῖται; . ω προς την εν P. σηνοδον etiam in formula sollemni legitur V. 74s. y ήφισμα τῆς . . . π P. συνοδου T v. 22 . . . is P. συνοδου. - f. 56, 6 in tit. emalis.) εν P. ερὰ .

27쪽

no λει το ν εγαλεον λ ιν εο IJενταετηρικὸν γευναλ -). His autem verbis artifices Romanos significari, qui ad ludos celebrandos Ephesunt convenerint, vix potest dici. Ilii Ephesi enim cuni sua haberent rivilegia, suas pecunias, suos conventus, technitis Romanis opponuntur 3.3. Neque igitur dubitandum est, quin Ephesi pars quaedam ouegii magni sedem habuerit. Aliam Ancyrae confindisse sex titulis pluribus servatis 66 73 74 conchidere licet, praesertim cum respiciamus qua ratione in uno do illis ex more antiquiore, propria quaedam pars totius collegii significari videatur λε'). Adde partes quas Athenis λεβ et Nemausi is si fuisse suspicari licet. Num Aphrodisiado i ii quoque Thyatira Neapoli alibi '' artifices certior quodam modo consederint magis dubium est. Nequo ver totam hane rem magni esse momenti, qua fueriti artifices illis temporibus mobilitate, constat. Tametsi enim vestigia non desunt quibus apparat artificibus cuiusdam urbis nonnunquam propria privilegia data esse δ' et privilegium migrandi certis legibus circumscriptum fuisse, loca asingulis artificum gregibus et ipsis artificibus mutata esse, id quod etiam antiquioribus temporibus

factum esse vidimus, tu propatulo est δὲ). Tantummodo Romae, quippe quae urbS non solum caput esset cuiusdam gregis sed totius synodi, constanter artifices Versabantur. Quae sero auctoritas illius consilii λδ suerit, quod omnibus artificibus imperii Romani consuleret, cum non satis perspici potest, tum alio loco tractandum erit, ubi de singulis institutis artificum Dionysiacorum disseremus. Hic pauca monere liceat, quae ex decretis nonnuliis Antonini aetate compositis 69 cognoscimus. Artificum templum Romanum cum ab exteris quoque ornaretur β', omnibus totius imperii artificibus venerationi fuisse videmus. Deinde a communi consilio artificum Romano summos diversarum societatum sacerdotes αρροερεῖς imperatore consentiente appellatos eorumque nomina in synodi tabulario perscriptos esse conicere possumus λ-si. Denique, id quod rarissimum est, singuli roges, cum uni ex suis certos quosdam honores decrevissent, e gationem Romam miserunt, quae et ab imperatore et a synodo Romana peteret, ut illos honores confirmarenti. ).

ra Typothetae errore tactum esse videtur ut verba apud Viercium BCHy perverses interpungantur.

33 Interest videre, qua ration etiam Vocabulum κοινον duobus locis ita reperiatur, ut technitae totius collegii Opponantur propriis sodalibus eiusdem oppidi v. l καὶ Iκ δωδεκα των καὶ πρεω νην πάντας εἰ πο-ντο υς μου κον καὶ προς αξιο μα καὶ μεγαλοπρ' ἐπειαν τῆ συνοδοι πιλ αβάνων καὶ περ i risu ν αυτοφιλοτειμ ιιένος ει ν μῶ ς καὶ το κοινον in eis utem quae se suuntur reseruntur tuae optime meritus sit et do templo Romani totius collegii et de sodalibus pliosi is, cui rei honores utrimque concessi respondent); T v. 9 ως καὶ τοἐς καθ εν των η μJετέρ - συνοδιτο ν ευεργεrεῖν καὶ ἐν τοῖς τω κοιν ἀνῆκονοι προθυμους ἄπανια πραττειν. 33 Aliter enim vix potest eriplicari Mne legimus VJ Ψήφισμα των ἀπο 7 οικ. r. . . . ἰT. . . . συναγωsνμπων vi τέων νεαοκτέων γην δεραν θναεώκὴν συνοδον v. p. IT. 33 I 6 ι; cf. dAIU 2μ. um Athenis Ortus sit etiam nunc incertum est. Etiam ea, quae titulo Lycio lue v. s. mesi adn. il leguntur ad synodum Atticam referenda sint. Αε . 2- ,i, JGS 2. in)-2. iii ι. V. quae exposuimus de tit. N p. 22. At synodus quae Nemaus aedem habuisse videtur. Νeapoli certaminibus interfuit . ,2ὶ De emaus condicione, Mommsenum Rom. Geseh. V. p. 100. 3 Ut verba scripta is πλγηθι ειν ημων τὴν σννοδον melius referuntur ad partem quandam quam ad totum collegium.

38 46. Clereius D rebus Thyatirenorum. 893, p. 82 sine certa causa de Teiorum synodo cogitatia ' De propria dicendi ratione quae inveniatur in titulo eapolitano atque essinuntio IT), supra diximus inscriptiones p. 9 adn. ii T. et p. 24 adn. Di allatas. - Cf. o. gr. ea qua de artificibus Atticis statuuntur f ις δ μη νεν ιJκηκόσιν scit . in agone quodam oecumenico; cf. Diitcnbemerum ad . . . μη ξεινα ι ι ρον, μηδένα των παμ υμεῖν ἀγυόν ων μετέχει Jν. CL sua ratione sodalis collegii emausensis qui eapoli in scenam prodiit, laudetur . 2 fr. ab v. 7 aib.ὶ ον μονον ἐν τῆ αμπρο τάτη Piarati, tuin και ἐν γ δ τ . I dia ἐπίσημος γίνετο v. 9: τι διὰ τοί τοιοι του πάσιγν υ στος τῆ δεκονιιόνι, ον ήκι- α δ αε τευ εμαι τῶ βασιλει. In plerisque igitur recto Friedlaenderus Nitten-

28쪽

Ρost Antoninum technitaruna res Diagnopere mutatas auctoritatemque minutam esse eum iam ex ipsoruna nomine sollemni collegimus tum causas huius rei ex mutatis temporibus et uioribus tacite repetere possumus. Quo magis enim arte muSicae peribant, eo magis gymnica efflorescebant

ItaquΘ athletarum synodos hoc loco obiter tangere liceat, quatenus in re nostra diiudicanda alicuius sunt momenti. Quodsi quis etiamnunc dubitet, magnumue illud collegium musicum exstiterit, quod priore potissimum parte saeculi p. Chr. secundi floruisse contendimus, comparanti inscriptiones athleticas ei persuasum iri confido nos recte sensisse. eque enim ulla re magna et singularis artificum auctoritas melius demonstratur quam incerta condicione athletarum, qui usum illorum imitati πιρὶ ro, 'Hρακ λεα se appellabant. Quamquam enim athletica di orικὴ synodus nonnunquam et audit su

JGSJ 1105 1107 1109;CJG 8561 et diei potest περιπολ στι- λβ', attamen ne Romani quidem athletae, qui Sardibus, ut Wilamowitzius sagacissime coniecit Ind. Schol. Gotting. 188 p. 83, expulsi Romae

consederant et quorum magistratus a Caesaribus curam acceperant balneorum v. aibellum, GSJp. 299), ex imperatoribus Traiano, Hadriano Antonino nominabantur aut epitheton no τῆς ο ου- μνης in decretis sibi sumebanti βλ). Hoc non ex quadam modestia, quae in dicendo cognosceretur, esse factum cum per se minime est Verisimile, tum refutatur titulo synodi Alexandrinae JGS 747 , quippe quae sui iactandi causa nova epitheta εἰσεβλης et φιλοσεβαπιος καὶ φιλορωριαιος sibi asserat. Quod vero in uno decreto ab athletarum Romana ut videtur synodo ad Aphrodisienses misso Luedρr 96)imporatoris nomen invenituri h), huic rei nimiam auctoritatem ne attribuamus ipsius urbis Romae titulis satis multis impedimur, quibus hunc honorem athlotis non concessum fuisse demonstretur. Si vero illius decreti formulam incertiorem respicio, vix dubito, qui in epistula ad urbem Asiaticam missa athletae hunc titulum sibi ipsi adsciverint. Id quidem certum Si cum απο τῆς οἰκου/ιενης in athletarum decretis primi p. Chr. saeculi non legatur, xysticas synodos non eodem modo atque musicas in unum corpus coniunctas fuisse In quarti demum saeculi decreto ρα ξυπτικη περι-

πολιστικνη οἰκου3 ιενικη συνοδος commemoratur' '). His ero temporibus unam synodum magnam

athletarum exstitisse pro certo non affirmaverim. Fieri enim potuit, ut tota illa dicendi ratio ex iactatione quadam roretur, quod eo probabilius videtur quandoquidem etiam dona a sodalibus nonnullis synodo data dicuntur B v. 9 τα οπειδια τα ικουι ενικα τα ἔτη ι ξ. συνοδου. Has synodos xysticas post Antonini tempora, cum auctoritas earum magis magisque crevisset cum thymelicis, quarum auctoritas esset minuta, coaluisse per se satis Verisimile est nequo tamen iis locis, quibus una cum altera ita affertur, ut distinguantur demonstrari potest siq). Quoniam autem observaVimus posterioribus illis temporibus omen technitarum evanuisse Α3 et loco eius formulamo απο γῆς συνοδου nonnunquam substitutam esse, concludere licet res quoque ita mutatas esse, ut et artifices et athleta communi hoc nomine significari possent μ' Haec verba primum, quantum

video, in titulo Aphrodisiensi Commodi temporibus composit inveniuntur, in quo scriptum Videmus CJ 274 1, 7 ηδη καὶ To,Vino τῆς συνοδου πολλ&κις ariet χοκτων /ιοι Quo loco quamquam artifices Dionysiaci intellegi possunt, tamen Ox uno τῆς συνοδου partim musico partim athletas fuisse ex eiusdem oppidi titulis appareti βδ). Quapropter noti accidit praeter exspectationem, ut cum noudistinguendi essent musici et athletae, vocabulum σννοδος quoque nude positum sufficeret, quod hoc modo antiquioribus temporibus de athletarum imprimis collegiis dictum esse videtur με).

M CL decretum synodi cuiusdam Alexandrinae eapoli inventum JGSJ 4T), titulum Aphrodisiade repertum v adn. 58), decretum Romanum saeculi p. Chr. quarti v adn. 15s). M Quomodo athletae Romae minore gloria floruerint, docte Friedlaendorus Sittengesch. Om V. p. 4924s. tractavit. - ερονεικα στεφανεῖται et in epistula Hadriani JGS 105 v. 6 et Antonini ii JGM

τειρενὶ θέντα καὶ π των ἱερων ξυστικῆς καὶ μελικῆς συνοδων. qi Itaque titulum Trallensem 70), quo ἰ περι ιονυσον τεχνεῖται synodi archiere honorent, antiquiorem esse opinor Utrum vero ante Traianum an post Antoninum compositus sit, in medio relinquendum est. N Neque igitur plane ad sententiam accedero possum iermannii Analecta epigr. et agonist. Dissert. Halens. X p. 121), qui cum rei summam recte cognovisset non satis apte do artificibus tantum cogitavit.

29쪽

Restat ut de certis quibusdam artificum sodaliciis dicam, quae imperatorum aetate praeter magnam synodum exstiterunt. Ac primum tenendum est ea non inveniri nisi in inscriptionibus inde a secundo p. Chr. saeculo cotapositis.

Iam in lapido Trallens Aureliano ut videtur non antiquiore CJ 2931 'Oλυι πικη συνοδος

των πο τῆς δεκουράνης ἱερονεικέον και στεφανεα υν inVenitur. Hoc quoque loco ex technitarum nomino

omisso effici existimo intollegendam ess synodum mixtam ex utroque hominum genere. equo huic sententia epitheton 'Oλυ ιπικη obstat, quoniam imperatorum temporibus Olympiae scenicos quoquo agonas fuisso seimus AZXXXVII, 1879, p. 1333. Itaque sodales Πο τῆς οἰκου3ιένης ερονεῖκαι κυὶ στεφανειται praedicantur, quas laudes initio athletis raro V. p. 24 adn. 157 tributas esse vidimus. Num hoc quidem loco eadem vi dictae sint, atque priore parte saeculi secundi, dubito. Quid quod veterem societatem Ioniae et Hellesponti etiam imperatorum aetate exstitisse

viri docti censuerunt Hoc ne ego quidem negem, omne Vero res tum mutata esse contendam.

Quod enim Boeckhius, quem omnes facuti sunt, in lapide Trallibus reperto 20 inter verba συνοδος et iis uno Icωνίας κα ὶ 'Eλλησποντο putat intercidisse Versum fos περι τον διονυσον τεχνιτευν ), id salso eum statuisse nunc docemur duabus inscriptionibus Ephesiis 1 a V. s. et bis. 13 cf. p. 10 adn. 55J), in quibus αρχιερατετσας εὐν π Ιοὐνίας κ. Ελλησποντου commemoratur. Cum igitur hoc quoque collegium, quod fuit Ρhilipporum temporibus V. Oechbium ad . . non iam proprium

sit artificum, id quod non solum ex nomine technitarum mi8s concludamus necesse est sed etiam indoquod uterque archiereus, qui commemoratur, et robus musici et gymnicis consulebat β' rebus ita mutatis β' neque do vetero collegi Ioniae cogitem et eam ob rem cum uellero p. 411 adn. 5 aliquando unam fulas synodum negem, sed rem hunc sere in modum explicem cum paullo post Antonini tempora magna illa synodus dilabi coepisset et, ita ut artifices et athletae inter se coniungerent, nova quaedam collegia conderentur, Varia nomina in usum venerunt. Quid autem probabilius quam inter alia Vetus quoque nomen etsi mutatum denuo adhibitum esse ΘTertiam ἱεραν συνοδον εἰς θ εα και IIυθια affert uellerus p. 411 ex titulo Rhodio CJ 2529 alios scutus. Iam viri illi docti Boeckhium mihi non satis intellexisse videntur, qui verba τJετιμα ιένον, αι Jπωτίου μεγίστου υτοκρατορος καθέδρα και λJογιστεία τας ιερας συνοδου ἐς Mi ιε α και IIvθια aliter coniungat et dicat dedi logistae munus in sacro collegio, ut eo fungeretur

in sollemnibus ythiis et emeis. Cum igitur titulus sub Antoninis videatur exaratus esSe, ερανσυνοδον aliam fuisse atque illam magnam Caesarianam, quam supra tractavimus equidem nego. Logistam vero, qui magistratus ab imperatore appellatus pecuniis technitarum illi temporibus prospicoro debebat, ad certos quosdam ludos constitutum misso nil habet in quo offendamus βλ). Deniquo illam Smyrnaeam societatem, quae dicitur ἡ ἱερα συνοδος των περι τον ρεισέα Λιo σον τεχνειτέον και ιυστων 44 et quae iam Antoninorum temporibus breviore modo appellatur

συνοδος εὐκ περι τυν ρεισέα Λιονυσον 43, 5; CJ 3177i , cum alio quodam Oeo 43, 25)audiat συ νοδος των ἐν Σμυρνη ιυστέων, hoc loco eiungere licet, si quidem in illa res mystarum et

technitarum certa quadam ratione permisceantur λη'. item in Smymaea inscriptione Olympiae reperta, in qua habemus: ερονείκην ἀπο συνοδου AZ 1878 p. 94 no 148). Nil certi de hominibus, qui synodo addicti sint cognosci potest ex duabus inscriptionibus Aphrodisiadis, ubi habemus υπὸ τουτου τῆ -οδον ἐπιστέλλειν 65 v. 0 et πέμπτον ρονεω ν ἀπο συνοδο BCFIIX p. 74 no. 4). Uno

loco do arto musica sermo est; cf. in tit Thyatirensi T v. 17s.ὶ επὶ γραμματ υς τῆς -οδου, quo quidem loe Cleresus D rebus Thyatirenorum . . 3T etsi non satia probabiliter, de senatu cogitet.

η' tiam sedes synodi, quantum ex titulis ima eti colligendum, tum alia erat videntur enim technitae tum Ephesi potissimum versati esse. - Titulum i misso magnae illius Romanae synodi p. 22 adn. 138 demonstravimus. Etiam it. 49 huic esse attribuendum p. 21 adn. 32 vidimus, quamvis negari non possit ob διονυσου καθηγεμονος commemorationem hanc inscriptionem Teia synodi titulis simillimam eas videri. 3 7 CL quae de logista exposuit termannius l. l. p. 128. εε Addi licet imperatorem sodalibus illis nomen technitarum non coneedero 43 V. 5, 253, quamquam benigne eis respondit, ipsos vero illud nomen tum magnopere exoptatum sibi adsciscere 44 45 Ibin Valde doIendum est, quod decreta CJ 3173 annorum . Chr. 80 et 83 nomen societatis non exhibent. Indo enim cognoscimus, id quod Boechhiua demonstravit, iam Flaviorum temporibus in synodo illa mysta et ieehnitas et athletas fuisse. - De resaeo tuo Baccho docte egit Wilamowiinius Philοι. Unters VI p. 409ὶ.

30쪽

Quodsi quaerimus, quando synodi illae artificum periorint, verisimillimum videtur eas quodammodo in medium aevum permansi8se. Auctoritatem ero earum post Antonini aetatem magis magisque ita minutam esse intelleximus, ut nisi cum athleticis coniunctas se permansura non me cognoscerent. Νeque igitur mirandum Constantini temporibus ξυστικην quidem στνοδον inveniri, non θυιιελικην, quoniam deesse coepit, quo auctae Sunt, principum favor. Quibus rebus expositis satis docuisse mihi videor inter omnia Graecorum sodalicia synodos illas suisse potentissima, si quidem quibusdam temporibus ita eadem sero auctoritate uterentur atque civitates, ut et liberae paene essent ab harum legibus et harum quaedam privilegia eis solis essent concessa isi . A quamvis ab illis artes varias cultas esse appareat, tamen concedendum est, quod finibus civitatum non coercerentur, ea noti flagrasse patriae caritate illa, qua Graecos usque ad labentem Graeciae libertatem arsisse constat, ita ut ipsorum culpa mores Graecorum in dies magis magisque perirent. Quod vero hi viri ex omnibus imperii regionibus conveniebant ad certum quendam deum Venerandum, hoc quodammodo convenire cum moribus Christianorum quis est qui neget γ

ε' Et legatos et proxenos constituebant Mueller, p. 40li.