Institutionum iuris canonici libri quatuor. M. Antonio Cuccho iurisconsulto authore. Nunc primum a mendis pluribus, quibus in prima impressione scatebant diligenter purgati

발행: 1565년

분량: 182페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

Institutionum Iuris Cano.

daginem requirunt, manum extendere, eo ipso per annum ab ossicio sunt suspensi : pars vero, quae hoc fieri procurauerit, sententiam excommunicationis incurrit; a qua absolui non potest, nisi ei, quem si e fatigauit indebite, prius de expensis integre satisfecerit,ossicium autem quorunc unque conseruatorii ipso iure quo ad non coepta negotia per obitum co-e habetur cedentis expirat. shaee omnia

De Ucio Archidiaconi. Tit. XVI.

Episcopi est costitutus,cleristi uniuersi cura habet,tam in urbe quam in parrochiis; pr est Archipresbitero, Primi certo, Custodi, Sacristae ; imperat. Subdiaconis & leuitis; Parrochiarum sollicitudo,&ordinatio ad ipsum pertinet;iurgia singulorum co-ynoscit;omniumq; Primus,& eximius est post Episcopum, & Episcopi oculus appellatur, quod vice Episcopi omnia per Dioecesim scrutas,corrigat,qui

correctione egere noscuntur,nisi negotia valde ardua sint,qus maiorem authoritatem desiderent; satagitq; de conuersatione,& existimatione clerico rum certior fieri,instaurandis Ecclesiis praeest. Tertio quoque anno uniuersam Parrochiam, id est, Dicecesim absente Episcopo collustrat,ea corriges, quia c.i. eod. bus correctione sit opus, ' narrochiam vero proiitu. priam singui is annis visitat , d Examinatio eserico-b e. manis rum, qui sunt ad sacros ordines promouendi, eius

damus. ossicii est ; & examinatio eorum, qui sunt Ecclesiis praeficiendi, quos etiam ipse coram Episcopo si-ς c.ad haec stere debet .s Ipsus item hae sunt partes, Euangelium in Misset sacrificio pronunciare, alii ve ex Diaconis pronuntiandum iniungere,& cum Episcopus misiam est soleanem celebraturus. ipse leuitas de eorum ossicio instruir,

52쪽

Liber Primus. as

instruit,& iubet vestes sacras induere, & omne denique ossicium ecclesiasticum ipse disponit , Lectiones aut responsoria in matrice Ecclesia praescri- re, vel audit, ita, ut nemo Euangelium, sacramue Epitiolam, aut responsoria, aut alia quamlibet lectionem in ecclesia Legere, aut canere potest, nisi prius ab Archidiacono exauditus. Acoluthis quoque ipse ossicia diuidit, praecipiendo quis eorum candelabra,quis thuribulum gestare, & quod qui λque minorum in Ecclesia munus obire debeat. βIdem vasa usibus Ecclesiae dicata custodit, ς Pecuniam Ecclesiae a piis hominibus Eleemosinae causa datam accipit,& Episcopo reddit, Diaconorum delicta Episcopo aperit. Sacerdoti ieiuniorum S solennitatum dies ipse notos faeit. Archidiacono vero absente hqc omnia munera proximus illi Diaconus lubit, Praelatos idem Archidiaconus in sede locat, S nam missio in posse sessionem corporalem beneficiorum,& dignitatum eius officii est. RNon tamen,aut animarum curam citra Episcopi mandatum committere potest, haut in aliquos sententiam promulgare: Laut aliquem extero Epi- Icopo ordinibus suscipiendis commendare: i aut in monasteriis iurisdictionem habere,nisi consuetudine prsscripserit. Et huc Diaconum esse oportet. μ

De osscio Archipraesbiteri. Tit. XVII.

R CHII REs BIPER caeterIs Praesbiteris emine ac preest; collectam indicit, vel is, cui ipse iniunxerit , horisque suis in Ecclesia residere tenetur: Epi-Σ ῖ-sc pQ abbete vice eius ossiliu inchoati Ipso vero Episcopo iolenne missam celebrante sacerdotes monet, ut vestes sacras induant idem Ec

h e. ad haeci e cusatis.

53쪽

, Ins itutionum Iuris Cano.

mo sancta Eucharistia une desit, quae qgris propina

ri valeat. Aegrotantium quoq; ,& eorum ex dioe-cesi,qui ad esuitatem veniunt, hanc curam gerit, Vt praeito sint eis petetibus sacerdotes, qu cibus possint crimina fateri,ne sine sacramentis P nitentiar,& Eacharistiae animam exhalent. omnia deniq; eius osti-eii prouisionem expectant, quq sacerdotum ministerio perficiuntar, his tamen exceptis, quae prohibita nominatim sunt: quare ad eum spectabit fonti ube nedictio,infirmorum sacro oleo perunctio, Poenitentis aegri consulto prius Episcopo reconciliatio. idecaeteris sacerdotibus poenitentiam iniuge horas dicendis officiis partietur,sacrisq; diebus,&prq sertim Deo dicatis,aut ipse missam solennem dicet,aut alii hoc munus delegabit. item Christianis effictedis, infantibus baptizandis,& ad succurrendum nihil a sa cerdotibus sine Archipresbyteri fiet Prqcepto. . Archipresbyteri vero officium illius,qui municipia aut rura colat,& regat si & Decanus dicitur est curam habere laicorum,& presbyterorum,qui eccle mi a stas minores Archipresbyteratui subiectas,adimn 1- strant: graviaq; delicta,si si inciderint, Episcopo li-: gnificare,nihil in audeat tibi arrogare cotra ea, quσab Episcopo fuerint decreta. Eit tamen sciendum m tam is Archipresbyter,u urbanus parent Arch AE e. i. O diacono.R Et utrunq; Presbyterum esse oportet.

AJ ι lo a quibusdam appellatur, Cantor

seu Praecentor, Archidiacono subest, quemadmodu etiam Archipresbyter:

curamque hae prscipuam gerit,' t Dia iconis docendis,resiquisl gradibus,& ordinibuῆς u

ώ e. i. dalitas

De Oscio primicerij,seu cantoris. Titu. XVIII.

54쪽

Liber Primus. ag

esesiasticis incumbat:& iuxta consuetudinem Diaconis praescribat lectiones, quae ad nocturna ossicia clericorum pertinent.R Eiusdem est praefigere,qua a e. unico hora signum campans pelvis tinnitu ossiciis celebra es. titu. dis dari debeat,& in eis per clericos munia diuidere. Ite ordine & modu cane di in choro prs figere,pro solennitate,& tepore.&,si qua re basilicis sarciendis opus esse viderit, sacerdotem monere. Ipse Epistolas Episcopi pro diebus ieiuniorum sacerdotibus parochis per ostiarios reddi curabit: clericos, quorum errores cognouerit, idem coercebit. quos vero ipse coercere non valebit,eorum commissa Episcopo reteget. Basilicarum ipse ponet custodes,&tabulam quam matriculam vocant ) ipse disponet. eo autena absente haec curabit, qui illi lege, vel eruditione proximus fuerit. h e. perlectis. ad

De Ucio Sacrime, o custodis.

Titu. XIX.

primiceriis. xxv. dis.

saurarius,sacra vasa,ecclesiasticas vestes,& totum ecclesiasticum thesauruqueq; ad luminaria,seu cerea, seu oleo madentia, pertinenti, custodire tenetur.- ipse ostiarium Basilicarum constituit: thus incendendu praeparat,curam chrismatis suscipit conficiendi,& baptisterii instruendi,& luminarium in sacrario, S sacrificiis praeparandorum .d subest autem ut supra diximus Archidiacono. Custos vero ecclesiae is dicitur, cui ea,quae ecclesiae competunt, custodienda traduntur. &, cum multa ad eum spectent, quae ex sacristae ossicio iuxta diuersam consuetudinem videntur esse , in setior tamen cultos est Sacrista. Et haec propria ipsius sunt munera, ut horarum canonicarum signa det tintinnabulorum

Da pulsatiorie

lectis. ad

55쪽

Institutionum Iuris Cano.

pulsatione Archidiacono iubente, cui cum subsit

in omnibus parere tenetur. Palla,vel lintea altaris, omniaque Ecclesiet utensilia perpetua custodia serua re debet; accedendis,uel extinguendis lapadibus vigile se praebere,ne aut supra modu ardetes nimium olei absumant, aut ininus illucentes obscuriore ecclesiam relinquant. Diligenter etia cures,ne thuris unquam sit inopia; atque ut panis & vini ad mirus es crificium onaui tempore copia suppetat, Om nes sque oblationes,& eleemosinas, seu decimas Archidiacono consentiente dum Episcopus abest fratribLs diuidat. At si is exequendis custos minus vigilem se praestiterit, crit ab Archidiacono obiurgandus, ut se ultro ipse corrigere velit, sin nihil Archidiaconi castigatio profuerit, Episcopus ab Archidiacono monitus, alio in locu eius substituto eum exturbabit . Hi ergo tres,de quibus proxime diximus, triumuiri sunt, quibus tanquam tribus validissimis columnis fulcitur echlesia, ipsiusque nititur salus. s. Archidiaconus, Archipraesbiter, & Custos: Quare nemo nisi optimus, idemq; vigilantissimus ad harmosficia est admittendus ne qua negligentia,aut soc . cordia in Dei Ecclesia notari possit.

Tit. X X.

V M frequenter eueniat Clericos necessariis causis impeditos non posse officiis suis, tam in diuinis celebradis ministeriis, quam in iure dicendo superesse. Idcirco permittunt leges, Vt, eum id euenit,liceat eis aliorum opera uti,& sibi legere viros idoneos, quibus tuto possint vices suas mandare, quos propterea vicarios appellant.

Hi vero ut dixim*s vel ad diuina ministeria

celebrand

56쪽

Liber primus. 27

eelebrandaeonstituuntur,vel ad Iurisdictione exer a glis'. mcendam. R nam et si parocham ecclesiam habentes Rub. eo. ιit. non per vicarium, sed per seipsos illi deseruire teneantur in ordine,quem ipsius Ecclesiet qualitas re- . quirit: tamen quia fieri potest, ut parocha Ecclesia, quam habent dignitati, vel praebendae Ecclesiae inaioris sit annexa: id ubi accidie, licebit ei, qui talem habuerit praebendam, vel dignitatem cum eximiam eam habere debeat,& oporteat in primis maiori Ec- .clesiae deseruire vicarium perpetuum in parrocha Ecelesia subiti tuere,qui ex illius Ecclesiae reditibus congruam portionem hoc nomἱue percipiet. b e.extir-Siue igitur hac causa , seu alia quis excusetur, pandae. q. quominus teneatur ipse beneficio deseruire, huius quia nera ossicium vicarius supplebit, Episcopi tamen con- piab. sensus exigitur in hoc vicario constituendo: quo a. a adhibito, neque per ipsum: Rectorem dominum, neque per successorem eius poterit amoueri, por . 4etion eve sua defraudari, nisi aliqua culpa id meritus b

Idem pluribus Ecclesis v IcarIus perpetuus eodem tempore esse non potest.ς Et qui dum alicuius e citi. ex effet vicarius perpetuus in diuinis,beneficium cura tra M.ttim postea est adeptus, amplius Vicarius esse non permittetur.β Atque ut Vicarii perpetui in Eccle d e. pen. si is, quarum Vicarii sunt,resideant,& se in presbite- extra. ros ut eorum cura exigit faciant promoueri, per subtractionem proventuum, aut vicariatuum com Pellun ruri e cicuri Sed & Clem.V.constituit,ut in huiusmodi Vica- eos exora eois riatibus perpetuis ea observentur, quae de Ecclesiis curam animarum habentibus, agnitione aliarum amittendis, ac de ipsarum Rectoribus promO- uendis ad Sacerdotium, deque eorum aetate a iu- re statuta esse noscuntur. f Clerici inpresbitera- .f A-ηM. tu, vel in aliis inferioribus ordinibus constituti, eo sis,

an Vicariatibu Ecclesiarum , quos adepti sunt,

57쪽

cos extra.

extra est.

Institutionum Itiri Cano.

alios sibi substituere non possunt. g i Et hae e de his vicariis qui in diuinis sub st i tu untur. Pauca etiam dicamus de his qui subrogantur in iurisdictione,qui etiam quandoque ossiciales, quandoque missi dominici appellantur.' & quorum creditur ordinarium esse ossicium. Vicarius autem Summi Pontificis quem in urbe relinquit, sciae iurisdictionem suam extra urbem non protendi. χQuamuis in ossicialem Episcopi per ossicium ge'neraliter ipsi traditum causarum cognixio transferatur, potestatem tamen inquirendi,corrigendi, aut delicta ulciscendi, seu aliquos a suis beneficiis, vel administrationibus amouendi, transferri nemo dixerit, nisi nominatim hqc quoque tradita sint, i neque beneficia conserendi, m nec literas comendatitias ad ordines suscipiendos concedendi. ' Et postremo sciendum huiusmodi Vicariam curam, laico cre

De visitatione per Pra latos facienda.

Titu. XXI.

V I ad Praefecturas, & populorum, vesecclesiarum regimina vocati sunt, excubare oportet, assidueque explorare, quaenam vitia animarum sibi creditarum saluti ossicere videantur, quaeve res profuturae sint, & illa pro viribus euellere conari,haec impigre pi aestare, & sollicite ministrare: Atque ut morbi confestim habita notitia promptius, de tutius ei manus medica adhiberi possit, propterea debent Episcopi quolibet anno semel dioeceseu sua inuisere; sin valetudine impediantur, quominuSipsi hoc ossicium exequi possint, poterunt illud alii demandare.δ Hae vero erunt praelati partes, cum

ecclesias suas inuisit, nempe, ut proposixo verbo mi

. . quaerae

58쪽

Liber Primus. Ig

maerat de vita, & conuersatione ministrant um in ecclesiis,& aliis locis diuino cultui addictis: & cum de aliquibus loeuam famam esse ortam viderit, ipso- irum ordinariis id notum faciet, si iudicarit expedire , ut super his solenniter inquirant: notoria vero crimina. que examinatione non egent,ulcisci poterunt.b Providebitque,vr, squa sorte basilica desti- b e.i. 6se' tuta fuerit,restituatur. η ne decensi. Visitandi autem potestatem habent CardinaIes, in violegati,vel nuncii Apostolici, in Patriarchae, Archie- c. occide-piscopi, Episcopi, Archidiaconi, Decani. hi tamen crevimus. duo poliremi non suo, sed Episcopi nomine vistant, d elroes. nisi sorte tunsa consuetudine priscripserint ius sua rationes. de parochiam vilitandi, Sc deniq; unusquisque pr*latin censi.e. n:am iurisdictionem habens, & visitandi ius habet, quod Μυε. via nulla praescriptione amittet. x Abb. deluc Archiepiscopus uniuersam suam prouinciam ar- ordi. bitratu suo visitare potest,quamuis non sint eius ius o A bb. e. fraganei negligentes, necnon visitationem iterare ei apostor adhibito suffraganeorum cosensu,& sorma quadam lus. itia nox. seruata,& procurationes, id est expensas a locis ex- de eansib. cussis accipere potest,dumq; ita visitat,potest crimi f e. eis na ab his audire, qui suffraganeis suis subditi sun P, ex offici. de eosq; soluere.SAVisitabit tamen in primis ecclesiae praescrip. sus capitulum, mox totam ciuitatem cum dioecesi , g. e. 6. O maiores ecclesias,& minores pariter excutiendo,ite e. ' ex quo clericos & populum: sin commodus ei ad singulas ec O f. seq. etesias,tutusque accessus non fuerit, ad aliquem lo- eensis. in viis

cum commodum omnes clericos, & laicos euocabit: post omnes prouinciet suae partes peragrabit is

fraganeos suos,eorumque subditos, ecesesiarum ca-

Pitula,ecclesiasq; omnes,monasteria, aliaq; religio ia & pia loca,eleros, & populos pariter lustrandos& . . examinando:quod Inno. iii. quemadmodu & multa alia in hoc propositum summa ratione constituit. h b G λ. da Sunt tamen & quidam visitatores generales,quos censi. in υ generale capitulum constituit, qui superiore visita-

59쪽

Institutionum Iuris cano.

torum vestigia diligenter inquirere tenentur . eoarumque crimina, de culpas suturo generali Conci-ι f. desta lio referre. Laicis vero magistratibus, & si prouincias peragrare congruat,id tamen in usu non est. E

tu mona.

crare . consi. ccxxxviii.

De Trocurationibus . Titu. XXII.

E D ne Praelat Is hoc visitationis omiscium dispendio sit, si suis 1bmptibus peregrinentur, congruae expetasareis subministrandae sunt ab ecclesiis, ad quas visendas accesserint, quas expensas procurationes appellant: aquarum solutione nulla prς scriptio excusat,& si ab illis excusare possit, quq vel institutionis, vel consuetudinis iure penduntur. R Procurationes autem praedictas nemo ante persectam visitationem impune percipiet. hEt cum Inno. iiii. prohibuisset in pecunia numerata procurationes solui. Bonifacius tamen viii .moderatus est,ut ab inuitis quidem, quod & ab Inno. statutum fuerat pecunia pro his alimentis exigi nopossit a volentibus autem,& vltro offerentibus pecuniae loco alimentorum accipiendi potestatem facit, adiiciens ne una & eadem die praeter unam procurationem accipere quis possi tametsi ea die plura loca inuisisset, quae singula integris procurationibus dandi soluendo essent.ς Sed & ne procurationes hae immoderate darentur, plura eivanarunt Pontificum Decreta statuentia, quid unusquisque Praelatus habita personae &dignitatis omniumque cautionum ratione accipere possits sed t

60쪽

INsTITUTIONUM

IVRIs CANONICI

te Clericis regularibus eorum ,

statu. Titu. I. Me V v c videndum de elericis regu laribus, seu religiosis, quod idem est nam et si multa ex his, quae su- S

pra tradidimus etiam his conue-

niant,tamen quia & qu dam iura praecipua habent, ea quoque tradenda sunt. Regulares autem dicuntur clerici,a regula speciali inquam iurarunt:& sunt illi,qui per emissionem professionis, vel paternam deuotionem sequenti rati-hibitione Praelati imperio sub aliqua speciali &probata regula subiiciuntur. δ si tria substantialia a Nonia. professi fuerin Paupertatem,obedientiam,& con- insumma. tinentiam. neque enim satis est unum vel alterum . . ex tribus iura se supradictis vel vovisse, ut regulari b Abb. indici possit, uuamuis religio illa a sede Apostolica Eub. eo. Di. recepta esset.b gLele.i veri Fit autem duobus modis professio,expresse,& ta obedieriam. ei te expressa est professio, quae S solennis merito de religi do appellari potest, cum nouus monachus prosessurus mi. gu. cle. coram Abbate,vel Priore,alteriusve nominis Prae- eum ex eo. Iato eius religionis,quam sibi ipse delegit, promtia versierat ,sionem accipiente vel coram simplici etiam mona- de semen ex cho i Praelato mandatum habente, conuentu prae comm lente

SEARCH

MENU NAVIGATION