Institutionum iuris canonici libri quatuor. M. Antonio Cuccho iurisconsulto authore. Nunc primum a mendis pluribus, quibus in prima impressione scatebant diligenter purgati

발행: 1565년

분량: 182페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

a Dec. In

qui de regu

s. c. statui

Institutionum Iuris Cano.

sente uniuerso huius sentetiae promissionem emit tit, sese Deo ac sanctis eius, & Prs lato promittere aquantum tibi opis Deus dederit, adhibituru,ut continentiam,quam pro humana imbecillitate poterit. seruet incorruptam; utque Praelato obedientiam Mobseruantiam ex regulae praeceptis debitam prsitet; malamque vitae consuetudinem, & mores si quonhactenus corruptos habuit in melius deinceps mutet.testari etia simul debet,sese bona sua repudiare is Qua promissione exhibita pro sessionis habitum suscipi et . ς solent enim huiusmodi generis clerici plerumq; nondum iuratos, nec religioni addictos homines qui nouitii vocatur a veteranis,quos prΟ- fessos vocant vestium discrimine segregare: siue id discrimen coloribus vestium diuersis eu vestium modo, & forma inter se differenti notetur. ψ Quae diuersitates oculis patentes sunt. Sed & aliis quoque modis non tamen Ita manifestis, liqc duo vestium genera secernuntur . nam vel diuersis Iocis suscipiuntur, puta tyrones, id est nouitii suas vestes in mona sterio sumunt, initiati quos professos vocant in ecclesia ante supremum altare, vel huic duntaxat professorum vesti benedicitur non illi nouitiorum, vel haec ab una certa persona, puta Abbate vel Priore tatum conserri potest illa nouitiorum etiam ab aliis Abbate in serioribus, vel aliis demum diebus solent professi indui, aliis nouiti I. Sed nequiuis temere & inconsulte, & repentino quodam animi impetu quasi vento incitatus, quod non raro accidit) potius quam certo animi iudicio religioni quandoque se deuoueat,quam deinde poeniteat esse pro se sum,dum eius asperitatem se treno potest, constitutum anni integri est tempus, quo iamonasterio, pro sessoru regusis solutus, more tu rex Perturus,an ea sibi vita placeat,& tolerare eum pomiit; & quo tempore vicissim eius vita & mores a

Prilato spectari, & cognosci possint. ante quod lim

62쪽

Liber Secundus. Io

herum est nouitio ad seculii arbitratu suo reuerti. t f e.ransva

Et Abbates,qui cuiusuis generis homines quos i- ro, ere. Fen. hetante supradictu tempus ad pro sessionem admise G.ritu. Tint, canonicas poenas non euadent. g Tametsi etia g e.ad apointerdum ante anni lapsum possint professionem Hobeam. admittere, qui valitura etiam sit, ut cum nouitius

aeo tempore fatis se periculum sui secise ipsius asserit, seque ad omnia regulae onera constanter serenda amrmat.b Sed&anni tempus quandoque Pr lati h d. e. ad arbitrio,vel ad biennium, vel ad triennium produci apsiliea. potest,& ante id professionem admittere detrectare potect.quid enim si nouitii conditio, & vita Pret lato omnino ignota sit b& de eius moribus nullam antea notitiam habuerit λ i Aia. d.

In mendicantibus autem monachis, propria quae- cadapso dam iura seruantur. nam si quis eorum regulam etia luam. expresse ante probationis tempus supradictum,qua. uis praelato accipiente,suerit piolastus,ei tamen regulet non erit praecise obligatus: sed modo alii cuiuis regulae se addicat,eamque observet, nihil ei poterit , crimini adscribi,quod hanc deseruerit.quod cum in i , , , praedicatoribus solum, & minoribus religiosis ab Alex.iiii. statutum esset, ad omnes deinde cuiusuis generis motrachos, mendicantes, scilicet, heremitas, , ct Carmelitas a Bonifacio viii.extensum est. e. non μTacite autem fit prosessio, veluti squis ultra pro tume eq. iubationis tempus in monasterio permaserit indiscre viatum habitum gerens, & aliis modis, i puta si actibus i glο. ele.

professorum ultro sciens se ingesserit. In aliis eρs. ver. de autem religionibus professio expresse vel tacite sie- ineus eod. ri potest intra annum: sed expresse emissa etiam se- ritu. culari habitu non mutato illi religioni pretetis obli- m Ab. e. gat, quam profitens est professus. Tacite vero facta Gidua ιν ilinlia probationis annum per susceptionem habitus, iam text. e qui profitentibus tantum datur, non illi speciali- tra 9.ter,euius habitus est susceptus,sed generaliter reli-

63쪽

Institutionum Iuris Cano,

n e. Gn- sciens,& voluntarius, & triduo perseueret. x At si Hitutisnem tacite quidem professio facta sit, sed per gestatio- de regul. in nem indistincti habitus anno integro factam, non vi. dubium est hae ratione illi ipsi regulae obligatum ο ὐcle. est cuius habitum induerit,nisi huiusmodi habitus sis in colore scissura vel forma se distinctum patenter exhibeat ab habitu professorum. Q Supra dicta in illis procedunt, qui iam puberes facti religionem

ingreser sunt. Is vero,qui monasterium ante xiiii.annum,ut monachus ericiatur,ingreditur, nisi eo completo professionem faciat in sequenti, vel habitum religionis suscipiat, qui dari prostentibus consue, uit, seu professionem a se prius factam ratam expresse habeat, libere potest intra ipsum sequentem annum ad seculum remeare, quod si per totum seque intem annum in monasterio permanserit, ubi professorum,& nouitiorum fiunt habitus distincti, professionem per hoc fecisse,vel si quam prius secerat, ratam

habui se videtur; nisi tanta indistinctio ibi habitus habeatur, quod & pro sessi & nouitii, ac etiam alii

P e.eοUL communem vitam cum eis ducentes simili penitus de regul. in habitu induantur. Prui. In omnibus autem generat Iter,qui aliquam regis g gl.Leti iam profiteri voluerint, pubertas exigitur. id est in

.eor. veri masculi S aetas quatuordecim annorum , in sceminis

duodecim.9 Sed & quandoque plena pubertas re-ν ne quia quiretur.id est decem & octo annorum,ut si congre-ini uiuo gatio si dissicilis, vel regula valde angusta .r ubi Beneficium autem illius, qui religionem ingre ditur,non est intra probationis annum alicui conserendum,nisi vel ipsius accesserit assensus, vel manifestis indiciis colligatur decreuisse eum vitam absolute mutare,vel professione expressam ediderit, aut demum professorum habitum sciens receperit: sed interim alius ei beneficio minister dabitur assignas e bιnon ta ei congrua de illius prouentibus portione. in Ox. Hoc etiam valde prouidendu est,ne cui monach

64쪽

Ziber secundus.

de monasterio in monasterium temere migrare permictatur, nec peculiare quicquam habere, sed mo-erasterium suum deserens ad illud competenti coer-Etione redire compellendus est: ad arctiorem tame s e. I-- regulam. migratio concedetur, dum venia a Prglato nes. sit petita, quamuis non impetrata. Et religiosis is c. licet. mendicantibus Martinus iiii .interdixit, sub excommunicationis pCena, ne quouis quaesto colore ad

aliquem non mendicantium regulam se transferant. &Clem. v constituit quoslibet mendicante' et c.i. qui ad non Pendicantium ordines etiam authorita ιυDq.comte Apostolica tra sicrint,a Prioritatibus,administra mis. tionibus, officiis, vicariatibus,& aliis quoquo nomiNe vocentur, repelli debere-Y Atque, ut omnibus I xlci. religiosis paupertatis onus serendum sit, his tamen magis obseruandum praecipitur, qui fratres minO- res appellantur Beati Francisci regulae addicti, ut eiusdem Clementis constitutione continetur . He. ex Non omittenduna est nemini licere nouam religio- - de paranem instituere: sed quicunq; ad religione sese con- di rude venuertere Voluerint, unam ex olim institutis,&ab Ec- signia

clesia receptis optent. S consequenter qui voluerint religiosam domum fundare, ex veteribus reli gionibus accipere dcbent δ Probatae autem reli- Aa cf.

gione: sunt principaliter, Basilii, Benedicti, Augu- rra. dereli-iimi, F 'cilci. 'quibus tanquam fontibus caeterae Sio.domi. omnes manant. Et hactenus satis de xegulari- M summabus dictum videtur. Angeb.Mer

De Vita honestate Clericorum. Titi II. sui. col. u.

admodum in sortem Domini sunt vo- da uita secati , &a populo ossiciis & ordinibus Lu.bare. diuisi sunt, sic etiam summa ope nitantur, & studeant, vitae integritate ae

sanctitate caeteria se se praestate, ut aliis documen-

65쪽

- Institutionum Iuris Cano.

to sint,& disciplinae,& lucernam suam ardentem pa

Iam manibus praeserentes olei nunquam copiam noli abeat; ne eorum similes sint,qui lucerni, ut ardeat, tantum lichnum emungunt, & manu contrectant,

olei aute nihil instillant: quapropter certa sacris canonibus praecepta eorum vitae instituendς, & moribus caste informandis tradita sunt. Nam interdit his consulunt,quid eos maxime deceat,quidve eoru

gradu indignum sit,quid quemque clericum sequi,

aut quid fugere oporteat, interdum etia seuere imperant & bonae apud homines famae in cetrimentu. salutis i aeternae iactura minatur,& demu, quia praesentia saepe magis metui solent,quam futura,& quet terrestria bona auferunt, quam quae coelestium futurum dispendium portendunt,modo ossicia,modo be neficia,adimunt,suspendunt, interdicunt,& Christianorum consociatione priuant. Curare igitur debet hi,ut grauitatem in actibus. sermonibus,vestibus, & omnibus moribus, & omni deniq; vita prae se serant,hinc Inno. iii. sanxit,ne clerici ossicia & commercia secularia exerceant, prae sertim inhonesta; mimis ioculatoribus, & hystrionibus operam ne impendant i& ut tabernas fugiant, a nisi forte necessitate adducti,puta,dum peregre proficiscuntur;aleis,& taxillis ne ludant, nec ludentibus intersint ; coronamq; & tonsuram in capite viserant seq; in ossiciis ecclesiasticis tantum, aliisque honestis,& utilibus studiis exerceant,quod sanctius etiam postea firmatum est . per Leonem x. piae memor. in Concilio Lateranensi. Vestibus autem viantur neq; est usa prolixitate nimium luxuriantibus , neque angusta supra modum breuitate sordescentibus ue omnium deniq; vestium, & ornamentorum qui clericoru usui sint, formam quam exactis- a celirhi si me Innocen. idem praefiniuit. Clemens etiam V. hoc titu. poenam sanxit aduersus clericos,qui decori sui me

ras no strinates vestibur nimium mollibui usi sue

66쪽

Liber Secundus.' 32

rint,nam beneficia habentibus fructus benesciorusemestres ad imitabeneficiis aut carentes clericos,sacris tamen ordinibus inauguratos omnibns exce-

pto praesbiteratu sex item menses ad beneficia Eeclesiastica aspirare vetat, quod ad alios deinde neque beneficia,neque ordines sacros consecutos ci xicos extendit,qui prohibitas vestes & tonsuram si mul gestaverint. At, qui dignitatem habent vel personatum, vel beneficium,cui animarum cura incumhat, si citra iustam causam interdictis vestibus usi fuerint, anni unius fructuum iactura suorum beneficiorum damnamur. h Θ cis. ILI tem prohibentur clerici causa lucri negotiari.&monaci suo nomine coductas possessiones tenere. ς c ejecun

Item clericis ad Iacros ordines promotis tabellio- du instituta natus officium per beneficioru subtractione interdi ne cier. uel citur ' &.generaliter quis officia vel negotia di si mona. alioqui turpitudine vacantia exercentes,si tame cle d e. sta sricis interdicta sint, a poena immunes no abeunt,nams tertio moniti a negotiis eiuscemodi secularibus se non amouerint,priuilegiis omnibus priuatur,qui clericorum bonis a iure concesta sunt. φ Et quan-e c. n. doq; etiam seuerius puniuntur, si eorum contumaciat mores hoc mereri videantur. t f cis i. f Quintioo &Alex. iii .edixit .vt nulli religioso post votum religionis susceptum & post factam professionem a s Philicam, vel leges seculares legendas exi fre liceat, poena etiam violatoribus addita. S g cu'm Quam Alexandri Constitutionem Honorius iii. anoper . postea sic declarauit; ut eius transgres bripso iure ex canone lais sentetiae excomunicationi cestatur obnoxius;eamque extendit, ut Archidiaconos, De- rcanos, Plebanos. Praepositos. Cantores,& alios clericos personatus habentes,& presbyteros complectatur . h Sed rursus Honorii legem Bonifacius hT e . viii,sic interpretatus est, ut eos non includat, qui Ecclesias parrochas obtinent, quandiu ad ordinem . . I acer-

67쪽

Institutionum Iuris Cano.

Sacerdotale non sunt promoti ; nisi sub se habeane sacella,in quibus instituantur clerici perpetui ne

s ea. n V. que ut es ab eis citra causam legitimam remoueri. aliaque in hanc rem utilissima eadem constitutione idem Bonifacius comprehendit. Nouissime quoque ex Concilio lateranensi sub Leone x. statutum eit, ne quis In sacris ordinibus constitutas , in

gymnasiis generalibus, vel alias publicε audiendae Philosophiae aut poesis studiis ultra quinquennium post Grammaticam aut Dialecticam , sine aliquo studio Theologiae aut iuris Pontificii incumbat, Verum exacto quinquennio si illis studiis insudare voluerit, liberum sit ei, dum tamen si inui aut seorsum Theologis , aut sacris canonibus operam nauet. Et haec quide ab illis patribus statuta sunt, ... ne clerici humanarum literarum illecebris capti Theologiae studia omittant,cui eos omni cura vacare conuenit,cum insectas Philosophiae & poesis radices & aliunde ortas pestes per hanc sanare,& pur-k ς D. S re debeant. χProhibentur quoque clerici sacrati procurato-ι cii. res aut ministri in iudicio seculari laicorum esse.

quemadmodum etiam prohibentur procurationes oppidorum,aut rurium, aut quaslibet seculares Iurisdictiones hominum secularium vice & nomine suscipere, & exercere, nisi ab ecclesiastico ministerio velint esse alieni. & religiosi clerici seuerius m eap sed etiam puniri velint.

nee. Cuiusuis autem ordinis clericus quamuis nondum sacere flectus sanguinis iudicium ad mortem aut membri mutilationem inserendam exercens hon e. ele . nore priuatur & loco. R Et non modo sanguinis rieis in si- sententiam dictare, aut proferre,aut sanguinis vin eris.ubi ab dictam exercere non debet,sed neque, ubi exercea-ba. tur interesse,nec literas diAare, aut scribere in sanguineam ultionem mittendas, nec viris sanguinum

. lli tauquam eorum dux praefici potest. Itera

68쪽

Liber Secundus. 3 I

Item p sbyter, Diaconus, Subdiaconus a Chirurgicae artis exercitio repelluntur,qua adustio, vel in- . cilio aliqua irroganda sit,aliis que artibus,quibus similia ossicia inesse necessariumst. 0 Clerici quoq; ar- o e. cusen ma portantes,&vsurarii excommunicantur.PEt cle tentiam sanricus percussor,qui se non corrigit,deponendus est. guinis. Episcopus autem, cuius mandato mulier ob deli- p e.ii. ctum seuerE nimium flagris seu sustibus coeta sue- q e i. ii. rat, duobus mensibus a milliarum administratione ae cler.per- Gregorii Potificis Romani decreto suspe usus est. cus. Venationes item & aucupia a clericis omnibus ν de cler. aliena esse debent. υena. Iam ex supradictis nemo non iudicare potest,qua deforme existimetur in clerico incontinentis,& fornicationis vitium, cum supra dicta, quorum multa minora sunt,ta acerbam vindictam expectent,qua re Ab.e a1Clericus sornicator potest ab officio suspendi, siue si cleris.m . iam monitus se non correxerit, siue etiam nulla mo 36. ver. se nitio praecesserit,si ita iudici sedeat,qui & delicti po ideo coeludus,& locorum consuetudinem perpendet, atque ex do de iudi . eis iudicabit,an a monitione,vel suspensione,aut po s c. ut cleritius priuatione perpetua incipi praestet. Qui es e. eorum ubi ricus si contempta suspensione diuina celebrare au- Ab.hoetis. sus fuerit,& in vetere flagitio perseuerare, no bene- eap. sicut adficiis ecclesiasticis tantum exuetur,sed etiam perpe extirfandas tuo deponetur. Quae poena etiam Praelatos manet, c.clericos et qui huiusmodi subditorum vitia aequo animo tule- c si aut . rint,nec in eos animaduerterint Et clericus Concia cohab.ese et binam palam habens ipso iure ab ossicio est suspen- muli. sus,nec partem ab ecclesia suscipere potesta si e .siuperseuerius etiam puniuntur clerici quibus matri- hoe xxxii. monium contrahere cx regionis sorte usu permis ictines.sum est, si in haec flagitia lapsi fuerint. non tamen υ d. c.vi

Praelatus clericum coget omnino, ut concubinam clericorum.

abiuret, quia periurii metuitur periculum , sed di- eum aliis sis mittere recusantem interdicet,suspendet,& demum pra si g . etiam excommunicabit. Quae poenae si prisci, in o.

E compa

69쪽

qui non . Tit. ι Im D Eo in clericis castitas

Institutionum Iuris Cano.

comparentur, qui tunc infligi solebant. cum Nilesia adolesceret,quo tempore longe maximus erat in fide ardor, leues medius fidius iudicarenturmam vel simplex fornicatio olim iusta causa clerico deponendo existimabatur. Atque ut hisce vitiis via omnis quoad fieri potest)claudatur,omni, que occasio resecetur, certis iuribus prouisum est,ut ea vitentur, ex quibus contra eos leua suspitio oriri posset. hinc & prohibentur clerici mulieres domi habere, quae incontinentis suspitionein praebere possint,quamuis matres eorum essent, aliove cosanguinitatis gradu aut genere colunctae. Et quarumcunque mulierum frequens, & assiduum colloquium sacris clericis interdicitur:monitisque, nec tame absistentibus,excommunicatio in uritur. γ& clericus sine manifesta, & probabili causa ad sanctimonialium coenobia frequenrer accedes per Episcopum arceri debet. seque non corrigens ecclesiastico beneficio privari.

imonium contrahere possunt , Tit. I I I

commenda- 1, Luiau 1Olum secundum supradicta

a libidine etiam in laicis damnata ab stinere Pontificiis legibus iubeantur, ipsi etiam matrimonio alioqui san

, & a Deo instituto aliqui eorum aspirare pro-- hibeantur, R neque id temere, cum eastitas sit pri-b g.hoc de mum clerici fundamentum, d omniumque sacerdo- deo. in ausi tum ita excellens sit electio,ve quq in aliis membris quom. Ustri Ecclesiae vacare vitio creduntur, in illis tamen ha- Episco. beantur illicita. Quare Episcopus, Praesbyter, is d.c. i.di Diaconus, & Subdiaconus , & si irregularitatem . xxxis. etiam contraxerint, ad matrimonium tamen ac

70쪽

Liber secundus. 3

cedere prohibentur. at si matrimonium de facto contraxerint, nulla habita irregularitatis ratione separabuntur . VS compelli poterunt per ordinartu, suspensionis, & ex comunicationis remediis uxore Srepudiare: & nihilominus i maioribus ordinibus re Pellentur, de in suscep is admini lirare prohibebuntur. sane si religionem ingredi voluerint, maiores quoque ordines retinere, di assequi conceduntur.ψPotest tamen Episcopus sacerdoti, qui post nu- Ptias, vel contubernia verius contracta, eaq; dimissa diu se continuerit, Sc poenitentia acta laudabile sui ipsius specimen pretbuerit officium ademptum,& executionem restituere. Qui vero eli intra minores ordines clericus nuptiarum incapax non e li, verum beneficio, quod habet, spoliatur, recipit tamen ex Pensas, quas in rem illius ecclesiae irrogarat, L nec Prodest Clelico , Η, beneficium ei sit collatum post nuptias ab eo contractas, ut illud retinere possit. SItem hi clerici uxorati amittunt priuilegium,quo rerum suarum immunitate potiebantur: v saluum tamen eis remanet priuilegium , nec sub iudice laico conueniri possint: neue cura excommunicationis poenam manus iniuriosas quis in eos Inserat, dum clericorum in habitu incedant vellibus clericalibus utentes,& tonsuram gestant eb: dumque uxor, quam habet hic clericus, prima, unaque ei nupta fuerat,dc virgo. Sed sicut clericus a matrimonio repellitur secundum proxime supra a nobis dicta, ita e couerso dum quis iugo uxorio iam praesus est,neque ad beneficia, neq; administrationes ecclesiasticas ; sed nec ad aliquos ordines accessum habet, nisi forte castitatem Ouisset,cum uxoris consensum habere vel, si adolestens ea esset, religionem ingressa suillet, ct eam unam,eandemque uliginem habuillet uxorem.

Atq; ex his unusquisque iudicio assequi potest, quanto maiore ratione personae supra dicta; a digni-E a talibu,

e. sane.

a te de cle-

SEARCH

MENU NAVIGATION