Antonii van Dale Dissertationes 9. antiquitatibus, quin et marmoribus, cum Romanis, tum potissimum Graecis, illustrandis inservientes. Cum figuris aeneis

841쪽

78o DissERTATIO NON APrytanes convivabantur. Sed talem, aut fere similem Tho- Ium S: apud Byzantios vel Perinthios locum habuisse minime constat , aut mihi credibile est. Melius certe ac recte quidem, legit pro, θ' ἱερο, hoc modo, 64-ω ἱερο, vertitque juxta Sacerdotes. Quare totus IO

nempe reposui pro ολο , quod hic sane nullum commodum sensum exhibet: quum contra es habeamus in illa inscriptione, quam jam supra ex Classe VII. Reinesti, n'. a 3. attuli, tum & in Ista, quae ipsam n'. 2 . sequitur: ΚAi

clare evincunt, dg in hoc Decreto legendum esse προ οδιν. Denique in hoc Decreto habemus fui simul consideremus, quid in illo ulterius observandum sitJ & eλμια ν, ω - , Sc αλάl9ργαν, in illis Verbis, K- His κασικε ν ε λυ αν σπωλιν, αλεῖ ἡπις ηδε πα- aress -ν λώlουργαν. Quod igitur attinet Eriμμών, illa Ius matrimonii cum illis, ipsorumque concivibus a quibus id concedebatur significat. Quod & quandoque ex pacto mutuum inter duas conia sociatas gentes reddebatur. Sicut inde apud Xenophontem,

ultro citroque data est ab univeritis , cum convenissent ut per utrosque libertas utri ue constaret: ut C ONNUBIA cultus agrorum , ct ρ Τιones utrivique communes essent, &c. Hic namque Triγουρι- aeque jus matrimonii viri im, seu permixtum ut sic loquar contrahendi denotat, quam ε mia, jus, ac communio culturae, & emta a jus pascendi,

842쪽

Πολζέαν autem hic denotare jus e Magistratus munera capieui, quod alias per haec τά--τ nμν exprimitur) linguae Graecae, quique Antiquitatum gnaris scur & modo dicta) satis notum esse existimo. Tandem & aliquid addendum videtur ad illa verba, πιωσκαῆικῶν θέλουσι πιν πόλιν, ἀλειlουργητοις -- gπα- σαος πεν λωl - γαν, quae ad ατελειαν, de qua jam supra Pag. 2. dcc. obiter aliquid dixi, respiciunt. De qua ἀπλεια, praeter illa, quae obiter de ipsa pag. r. &c. locutus sum, haec insuper notanda duco. Aάλωα igitur erat I'. bonorum, seu possessionum: atque ita Pertinax Imperator, apud Herodianum lib. 2.)ελκε τε γεωργῆσι ιι τελειαν πισῆων ἀς δεκα - , te καντις ασmlειας άμενιotam Immunitatem a quibuslibet oneribus,

iis qui agros colerent dedit in decennium , is quandiu redinaret ime nisi mavis, per totum imperium) hujus rei δε-

raritatem.

nis , porro is Selinuntiis permultis, quι praeclare se gegerant , praemia cuique fortissimo debita publice prisatimque data: concessa ct immunitas perpetua , si quis esse civis cuperet. Selinuntiis etiam hoc, ut quando paιriam ilB amisissent, Ephesi jus civitatis Baberent.

Cum quibus verbis, ψ ομειν ἀτελειαν εδεσαν - βουλοι - άia, optime conveniunt illa Decreti Byzantiorum, emis κατοικειν εμψουσι -ν στολιν, ἀλώουρώτως ἀμι --ν πτος - λιδ ρὰ

Erat itaque, baec ιm a immunitas πιτι , seu census,

843쪽

DIssERTATIO NON A aut onerum ut nos hodie loquimur) impossit orum disca res istas quae talibus in usum cedere deberent: hincque circa omnia, ut jam saepius memorata inscrip io habet, ἁ αν εἰσάγωσι f ἐνγωσιδ μοι' vel solummodo certarum rerum; ut ex. gr. L norum;

sicut id habemus apud I heophrastum, in Charach. αλα- ο,ιέας , his verbis: K- χλαυης απύ ἐξαγωγῆς ξυλων ατελλ, ν ob απύρηται , ιπως μηδί υσενος συνωφανΘη. , cum esset bi Cmateriae signorum i concessa exportatio, oblato beneficio uti noluisse ε, ut om ues omnium calumnias est geret. Aliquando vero haec απλεια, & munera, onera sive λωlομαι & φορους , simul spectabat 3 ut apud Herodotum ς- ιας,

S alias immunitates etiam apud alios scriptores reperimus:& haec cuncta comprehendi videntur istis Decreti Byzantiorum verbis, ἀλώουργήτοις ηρ - προς των λεῖ γα et, nempe istis Atheniensibus qui aut apud Byzantinos, a t apud Perinthios domicilium figere vellent. At notabilis admodum est iste locus Aristotelis Politic. lib. 1.) de Lacedaemoniis p B si ο νομώτης ώς πλει-

φρουρον ειναι, τ 3MGυις, Mi -- Aam quum sellet Les lator quamplurimos numero e e Spartiatas, invitavit atque illexit cives ad quam plurimos tiberos procreaudos. E f enim Lex apud eos, si quis Ireis silas procrearat, eum: aeationem habere praesti , ct custodiae urbis: A quotvor,

ab omnibus muneribus publicis immunem esse. Sed consideret Lector an non hinc fluxerit illud jus trium liberorum apud Romanos. Namque Romanos olim suas pro magna parte) leges, ab Athenis & aliis Graeciae urbibus p tivisse alis notum est. Ac licet Dion1sius Halicarnassae s ub finem libri Io dicat: 'Eν lue τω απύ -ρεγινοντο Gλοῖς 'E 1ναν πολεων οι , Φεροντες

844쪽

DE FRATRI Is, THIASIS, ORGEONIBUS, &c. 78ν νοριους. Eodem tempore reversi sunt legatι cum Legibus, quas asserebant Athenis, o ex aliis Graecis urbibus, quae N BJ in Italia erant: tamen T. Livius, libro 3. ita loquitur : Λ1 ι legati, thenas Sp. Posthumius Albus, A. Manlius , P. Sulpitius Camerinus: j ique inclutas leges Solonis describere, is aliarum Graeciae civitatum misitura , moreti juraque nosicere. Quae Graecas urbes in ipsa Graecia, non in Italia, clare indicant. Unde e X illa ipsa Graecia hoc jusi trium liberorum mixis te, quin & ab ipsiis Lacedaemoniis, mihi nullum fere dubium est. Nec sane hinc abludere videtur Plutarchus; qui in N urnae vita narrat, Spartiatem P thagoram cum peragraret Italiam, confletudinem habuisse cum Numa, atque in constituendo regno consiliorum ei fuisse adjutorem. bicut & brevi post addit , Sabinos fuisse colonos Lacedaemoniorum.

Tum & inter praerogativas juris trium liberorum erat, ut viri excusarentur ab omnibus civilibus muneribus, quae patrimonii non essent: atque ut qαι Romae tres tiberos D- perstites haberent, a tutelis is curationibus liberarenIur,& caetera , quae plura huc afferri possent. Huic ἀτελεια, ut id adhuc adjungam, conneXa erant, quae in jam saepius nominata Gruteriana inscriptione adduntur; nempe , κ, εἰσωAν-εκπλουν s-i ἀοπον-δε : adeoque& ἀπλωα, cujus mentio quc e in marmorcillo, quod pag. φεῖ & 3 exhibui. Scilicet hi, qui illa gaudebant, quantumvis in hostico

commorantes, aut habitantes, adeoque alias inter hostes 'putati , secure ac libere ab omni hostili spoliatione eorum apud quos hac ἀα fruebantur, importare & exportare res suas poterant; ita ut minime ipsis necesse esset, super ista re pacisci: quod per illud ἀασο , quod adjungitur, sat clare indicatur.

Ex hisce itaque videmus, non tantummodo Templa, ac

845쪽

78 s. DissERTATIO NON Apraeter ista ob ista tamen) modo partem hujus illiusve u

his, modo urbes integras sic harum exempla, praeter vulgo nota habemus, in ' Αν χει -'Amοχάικ Σάρων, in 'A-μιευε, in Σαμοατα, & in aliis , quae inde in nummis sub M. Aurelio, Commodo aliis cusis vocantur ἱεροια σολοιJ: sed id certos homines aliarum urbium cives; quin& totas urbes, in aliis civitatibus, quae alias, ob Templa απλοι non essent, donatos ac gavisos fuisse. Quae α λεια eo tantum spestibat, ut a depraedationibus, ac confitcationibus aeque tempore belli quam pacis, quantumvis in holi ico commorarentur, aut habitarent, liberi ac securi es-

.sent.

Majoris tamen praerogativae erat gaudere πολιθύα : ut ad quam praeter alia) pertinebat illa - - εἰς Φίαὐ-&c. de qua etiam supra locutus sum. Continebat nempe illabus Magistrat ses obeundi, seu gerendi: quod Plutarchus, in Camillo, sic per tirοπολιlή-eXPrimit: Παροί, σοις συνεπρο- ξεν 'αυlος, ἀφεθῆνα N E. πολιν 'oωύας ά-ιης, αἰ τοπολ Deprecantibus adfuit ipse CamillasJ ut a crimine liberarentur , ac cιυιtarem seu jus civitatiso impetra

Quomodo & eadem res per is συμολιlώων indicatur apud Xenophentem, Hellenic. lib. quinto; ubi initio Crationis a Cligem habitae, de Olynthiis is ita loquitur: obmι

vius: Atque hi quaeism oppida sibi adjunxerunt , ea

conditione, ut legibus usdem uterentur, ct tanquam in eadem re publica vivant. At optime Henr. Stephanus , in Thesauro suo, ait: Dicerem autem συρι-ολι-lic'ειν σε, etiam communes habere leges , seu communibus

legibus uti s nisi praecederent illa verba , τοῖς ' τοῖς

846쪽

DE FRATRIIS, THIAsIs, ORGEONIBUS, &c. 78s Nec certe, hic Xenophon eandem plane rem verbis diversis exprimit: sed revera eam ipsam Ire πολῆάαι intelligit, quam modo ex Plutarchi Camillo adduxi. I andem in illa Dougiana, apud Gruterum, habemus & ΔΙ ΚΑC ΠΡΟΔΙΚΟΥ C. Apud Graecos quinam fuerint nos docent Plato, Plutarchus aliique. Fuerunt nempe Patroni, Curatores, dc quandoque Arbitri. Unde Suidae dicitur λα- φίλων ς Sicut ex Aristophane affert , 'Eγα, θ ειπις ηδε κησε, kκ δουνα BGν JUτ σύν. Sic apud bpareanCs exesAGι erant βασiλεων ἐπόπο- . Unde & quis cogitare posset hanc similemve στρολκω Intelligi. At cum in inscriptione pag. -r δέ - 3. e Whelero oc ex Sponio paulo aliter allata, habeamus rapo M ANTEI AN

En ITIM AN vel EA I TIM AN quasi dicas honoris causa, sive in decus atque honorem, aut honori ejus, cui haec tributa fuerant) conjicere aliquis facile possit, quod sicuti προ- μαῆεία primam,ordine ac tempore, vicem in consulendo Oraculo Delphis forsan& alibio denotabat; dc primus ordine ac dignitate locus in Agonibus publicis; ita & Σκατή-Aκους sic idem fere Icilicet primas vices ratione ordinis ac temporisb circa lites ac jndicia significasse. Verum enim vero, ne ab Antiquitatibus ad Grammaticalia sic delabi videar, manum tandem de tabula levo, atque hic finio: plura forsan, ac meliora, daturus, nam circa multa

mihi ipsi non satisfacio) si Deus Optimus Maximus, ad id mihi vitam , & otium & animum largiatur.

847쪽

Pag. 69. post verba haec, Indeque ridicule confictum M. AURELIANI. subjunge: Adde, quod Aurelianus ne dicam plusquam CL annos, intercurrisse inter Seυera moris rem de initium imperii hujus Valeriani post Claudium G thicum , inter Auintutam & Tacitum, imperium tenuerit; neque M. AURELIANUS appellatus fuerit, sed L. D O- , MITIUS AURELIANUS. sicut id marmora apud

Gruterum pag. . . clare indicanis ac nomen ipsius Graece eXprimitur, in nummo Graeco Thesauri Brandeburgici 1. in quo Habadathus in uno latere, ipse vero Valerianus in altero, cum hac inscriptione ATT. R. Λ. Δ. ΑΤPEΛIA NOCCEA. Imperator Lucius Domitius cAurelianus Augustus.

Sicut autem Taurobolium istud factum fuit per Provinciam Narbonensem, adeoque, & procul dubio impensa publica, uti illud quod modo iantecedit impensa Civitatis Lais istoratensis, ita contra hoc sequens, quod nondum in publicum editum mihi benigne communieavit Clar. Adrianus Relandus nuper in Geldria Harderovicenae Philosophiae, nunc in Ultrajectina Orientalium Linguarum Professor.

TAUROBOLIUM. INDICTUM JUSSU. IPSIUS EX. STIPE. COLLATA CELEBRARUNT. NARBON. Habemus itaque hic Tauroboliam INDICTUM pro-culdubio a Rectoribus Provinciae Narbonensis, ac quidem JUSSU IPSIUS, id est, inagnae Deorum MatrIs ssive id fuerit ex Visu, vel ex imonitu ejus, per insomnia,

848쪽

DE FRATRIIs, THIASIS, ORGE NIBUs, &c. 787 vel aliter a Sacerdotibus ipsius aliquo praetenso jussit. Ac plura exempla sic in marmoribus occurrunt. Ita enim apud dictum Gruterum pag. M. 6. habemus in lapide quadrato, inarae formam reperto Rylaici, prope Hagam Comitis:

DIANAE JUNIANUS AMABILIS

AUG. C V. T. EX IUSSU. IPSIUS Uti quoque apud eundem pag. 37. r. 4. in alio, atque apud Isaram fluvium ne plura exempla ex plurimis adducamb invento: MARTI. AUGCONSERUATORI CORPORIS. SUI MERCURIALIS. AUGN. V. m. JUSSU NUMINIS. IPSIUS SIGILLUM. MARMOREUM POSUIT

849쪽

788 DissERTATIO NON AIta namque apud Reinesium reperimus tum Classe I. no. I IO-- hoc modo,

LIBERO ET LIBERAE SACRUM P. GAUIUS ASPECTUSUI. UIR IMPERIO POSUIT

MUTILLIA ALBANA HOS IRI. ET FORTUNAE SUPERAE IMPERIO . POSUIT

Hinc nempe Ovidius . . . . Scimus ab

IMPERIO feri nil tale Dianae. Pro qua Diana tamen Eruditiss. Tanaquil. Faber legi mavult Cybellae. nec sane male; quamvis & Diana Isis & Cybele , quandoque unum idemque numen sint. Sic dc aliquando, MONITUS vel

MONITA vel MONITU vel denique EX MONI

850쪽

SACRUM EX MONiT

EIUS. D. D.

L. VALERIUS MEMORVI. VI R. AUGL D. PAd quod, seu quale, respiciens Monitum Virgilius ilibro IV. de AEnea , Attonitus tanto Mouitu imper stque Deorum. Hincque lucem foeneratur fragmentum istud marmoris, cujus inscriptionem simul cum superiori Narbonensi adhuc inedito, nescius hoc jam apud Gruterunt pag. XXIX. n'. 8. extare, tamen emendatius, seu curatius ac meliuS, excerptam transmisit, idem Clar. Vir , nempe hanc seqxientem, quam propterea, licet jam pag. 7O. hujus operis allatam, rursus exhibere volui. MATRI. DEUM

ACCEPIT. LIGURIA. TYMELE A. M. SACRIS. POSUI

Nempe in secunda linea pro IMI haec habet IMPR. Ggggg 3 quod