장음표시 사용
141쪽
. in libris de medieament. saeuit, cophrsissime exposuimus demonstrantes a totius subdantiς proprietate suum eui que animantium generi cibum esse sa- miliarem . His itaque modis dicimus aliquid ab occulta qualitate, necnUD a tota sui substantia operari; quatenus scilicet substantialis forma concreti corpo
rum formis inuicem coeuntibus 1 unde eo usis eorumdemmet elementornm qualitatibus . temperies emanat, quae
per modum similitudinis bestigna est , dissim ilitudinis,uerb contra; adeo quod maligna qualitas seu qualitas improba& occulta, nil aliud erit quam aspectus. maliguus proficistens a disserasia como .ple annis; quo idsm aspectu resivna respicit aliam, per antipatiam infestas ac interficiens eam, & venenum appe, dant omnes. Nonest igitur mala qua.
Blasmaeulta Muti plerique existima. runt 'temperies ipsa, quam complexionem dicunt ι sed e stus quidam pro fluens a complexione per modum dissimilitudinis unius ad aliud , quo pacto oritur inimicitia. Ex quibus iam pota sis patet hoc esse diserimen inter eoin ua , I plexi
142쪽
plexionem & occultam qualitatem, st, coplexio est prout in suo subiecto consistit, ac diu dicaturr occulta Vero qualitas est operatio complexionis per comparationem ad Vnum Vel plura ; quemadmodum de vipera exemplum asteretes dicere possumus, cp eius temperies venenum est& lethale pluribus anim Iibus ι ipsi vero est complexio secundunaturam, & ceteris eiusdem speciei conueniens & amica, minime autem virus:
immo sit aliter esset, forte non seruatur id ea speciesque viperarum. Concluden um est itaque-Οpus veneni imm diate 3 qualitate occulta iam declarata profluat, a tota vero substantia media te, quatenus haec medio temperamento opus efiicit: & hoc in sensu visus latum quadoque manifestatur, Vt quum quis aliquam rem inspiciendo inficit eam propter malignoS spiritus ex eius Oculis exeuntes, uti patet de mulieribus menstruum habentibus, quae in specu tum inspexerint, illud inficiunt &c. Vel in sensu tinus vel odoratus,vel gustus,
quamuis ratam iste sit quidam laetus 4.d. ex Arist.sententia contrario se habet occulta qualitas' benigna, quae dicitiu-..ga et I aspectus
143쪽
aspectus benignus pri fluens 1 compi Mone alicuita sitim e tri a m ad altem
tur a toto Medicorum coetu,quod Ha manum corpus conserueti & ab co ga
licam luem expellit,quatenus id i h nigna qualitate familiare est hominibus, amicumque , illos tuetur & cust dit. Haec omnia vera elia facillimum est ostendere; quoniam, id quod est ali
cui cibus, ulteri virus existit non modo habita unius speciei ad alteram compa ratione, quemadmodum iliunt de studiano & Coturnice,que quidem aues elle horo cicutaq; vescpptur, olerihus alio qui corpori Humino. perniciosis r ve rum etiam facta corii paratione unius indiuidiri sid aIte in namque Compeiutum est experimento ,' quod singularis homo estat Arseniciam eoque murintur, quod est caeteris hominibus ins asum s Proinde rect ictu fuit a nobis;
venenum dici solum in respectu alien ius;quippe cum nulliun Venenumnaeque cuncta animantia interimat, quin nbri omnibus eundem asipectum .habeat,
144쪽
immo xst alicui ut comprobauimm alimentum. Consenum eri hinc nostrae impinioni quod Galenus protulit in ter tio de facult.simpi,aliment. c P.de Lacte sub hisce verbis.Atque etiam si Caprae aut alterius animalis scamoniam, aut Titi mallum depasti lac, cibi loco quis sumpserit, omnino illi aluus fluet: Ecce, Titi mallus qui est hominibus nocuus, pecudibus quidem est in alimetorum usu. Praeterea, manifestum est
qui si aliquod venenum per similem
elementorum qualitatem alteretur, magis citiusque operatur 3 utputa si calido veneno calida qualitas addatur , promptius reddetur ad opus uunt agedum. Contra vero si ab opposita qualitate refractum sit,tardius,operatur,& minore edit actionem. Id est quod isti dicunt de veneno ad tempus detei minatum
exhibito.Est a vero tamen lienu quod ad unguem sciatur, quousque incipiat operari y Sed pro maiori minori ue suae qualitatis remisti6neaborensita qualiis te causata, ocius tardiu ue gignit ope, rationem. In inimum, testimonium habentur ea quae dikit Puvm A n ireas Mat Ius, qualoquerettude Napello,
145쪽
i herba admodum calida & virulentaiae qua quum periculi iaciundi gratia, R mae, Cuidam in Carceribus Capitolii detento,penaeque capitis damnato, ill exhibere tenrasset;is citius obijt, qua mille qui Pragae elidem herbam degust uerat; Nec alia ratione id accidisse fate . ur quam Regionum discrimine I ealidior siquidem Romana Regio augedo qualitatem m Napelib, promptiore illii - in operatione effecit; quod non ita euonit in Germanica sepra modu frigida
immo ex ea remissio adeo magna subsequuta fuit, is anceps erat de eius actione venenosa. Haec de cibarijs venenosis sumatim dicta sint.
De potu veluti matria nutrientα
A M tempus adest, quo nos . . 1d pauenta quaedam de Potu vim dicenda descedamus, si prius memoria tenuerimus, quod Gorum quam plurima quae de cibis ars.tea dicta sunt, de Potu quoq; inteIligantur, M quantitate nimirum ipsius. α
146쪽
alijs nonnullis , quae breuitatis caussi' praetermitto. Dicamus modo, quod potus oportunus est Ninum. Nec ab rς dictum est; quoniam reperio Galenum in tertio de facult. simpl. aliment. cap. de 'in hunc in modum scripsisse s vinuquidem ex eorum egς uum πο, quae nostrum corpus alunt , Omnes fatentur et modo si quicquid alit, cibus est, vinum Ieriam in genere ciborum ponenta. Sed potus alius est puri simplicisque vini: alius est aromatici medicatique,cui herba, vel quid aliud modicam vim ha bens si admixtum: alius est ceruiliae,&smilium. De puro simplicique vino mediocrem quidem aetatem habςnti sit sermo noster, quum sit prima haec vini condi io secundum Galenum in tertio libro art. mcdic. Vinum quadrupliciter cognostitur: ab eius nempe substantiara colore pariter: a sapore: ab odore denique . Hanc eamdem sententiani vi detur pronunciasse Gai. per illa verba . Nec vero satis fuerit principalissimam ac primam cuiscunque cibi temperiem nouisse, sed ut in libris de medicament. mptaranim est yeoAuoquet quae hanc sequuntur qualitateχ cultero Opsert
147쪽
ut quae & ipse sunt utilissimae, multae
quide, si non omnes in saporibus, quae, dam autem etiam in odoribus. Ergo ciborum nonnulli quidem quemad- modum haud ita pridem commem or uimus) si quis eos gustaverit, aut olfe-. .d ...cerit nullam insignem ac manifestam a. :qualitatem praeseserunt , quos sano τα ποίουι & 6. I idest qualitatis e pertes , & aquosos nominant: alij a . . . tem manifestissimam habent adstrictio inem, aut congenitam dulcedinem, aut acrimoniam: sicut nonnulli quoque salsiores, aut amaritudinis qnippiam habere perspicue cernuntur: A substan tia ; aliud crassum dicitur viniam; aliud
vero tenue I aliua mediocre . Ubi etenim celeri modicaque nutritione egemuS , tunc Vino utamur tenuit si multa tardaque nutritiono opus est, erasso vino:est utendum:si nutri tionem requirimus, quae medium locum obtineat, mediocri vino uti debemus. Quantum ad colorem speetat , vinum quatuor habet differentias, Fulvum, Album, Ru-n . . brum, & Nigrum . Fulvus color in vi, no caeteris coloribus praestat. Huiuuear.3 o.
modi vinum eligatur quod sit media
148쪽
eonsistentia quando videlicet modera. ta perfectaque nutritione indigemus, is , i. Vt sentit Gal. tertio art. medicinalis. eap. ix. Ad modicam nutritionem facit vinum albi coloris, sui stantiaeque tenuis,quod Gal. r. vh.xi. pauciserum appellatur , & nutriendi de aliment. facultate parum differt ab aqua.Vinum .io . ... 'o vero nigrum & rubrum sumitur ad mavulo Dee.xii. iorem nutritionem parandam 3 tum GH. 1.aph.xi. quia indicat huiusmodi vinum, sui sub-κπ, . stantiam crassiorem esse; tum quia est sanguini adsimile. Pro quarum rerum conclusione in medium adduco Calenum , qui tertio de facult. simpl. alim. cap. de vino ita scribit. vinorum om- inium rubra simul & crassa sanguini generando sunt accommodatissima , ut quae minima egeant mutatione ut fanguis sat: Post ipse sunt nigra crassaque& dulcia , omnium autem minimumi nurriunt, quae colore quidem sunt alba , consistentia autem tenuia, & aquis
hidromeliti faciendo appositis quodammodo sunt similia. Quae autem admon dum fiant crassa, tardius quidem perficiuntur, ac distribuuntur: si tamen inventriculum adςomesilaim incidant. vi confici recte ab eo possint, alime
149쪽
tum copiosus corpori exhibcbunt. Vi num tamen omne celerrime pervadit,& alendi corporis partes permeat, Omomumqtie citissime nutrit, sed minus ς quam bona veraque cibaria. PropteIea, vino utendum esse consulo iis qui cele-ri egent alimentoru appositione: quod
quidem vinum gustui neque aqueum omnino, neque cum aliqua insigni qualitate, aut dulcedine, aut amaritudine, aut acritudine sentiatur. Dulcia vina conficiuntur in ventriculo,ac distribuutur facilius, quam austera ut quae facultate sunt calidiorar His minus acerba, Gal. tertio de facult. simpl. aliment. cap. 4O. Vinum eligere Oportet, quod optimi sit odoris ; nam odor multum Gal. d. binis. confert ad vires restaurandas,& ad suc- ct viis. με ci bonitatem praestat, etsi credam od i res nullo pacto corpus alere posse: cu ius oppositum plerique senserunt auis
thoritatibus tum Caleni tum Hippo cratis adacti ; Hippocratis inquam in libro cui est inscriptio de Alimento,
quam eamdcm lantentiam videtur as. firmasse Gai. in secundo aphorismorii commentario super II. aphorismum
hisce verbis. ijs qui indigent celeri adiPota
150쪽
positione , optimum remedium pro collige dis viribus humidum esse ; quod
si adhuc multo celeriori egent, odoribus sunt recreandi . Vnde palam videtur quantum hallucinentur hi qui censent odores ipsos esse nutriendi facultate praeditos, ex Verbis Hippoc. atque Galeni,dicentium recreandos esse od ribus qui celeri egent nutriti Oue, non
qnimaduertetes quod authores illi grauissimi primo vii fuerunt hac loquendi sormula. Optimum remedium pro colligendis viribus & . Hinc perspicuucst non dixisse Galcnum pro viribus acquirendis . Praeterea pronunciarunt verbum illud, recreandi, non autem alendi. Ratio autem eiusmodi sentcntiae scilicet quod recreandi sunt odoribus i i qui celeriori egent appossitione,
cst i quoniam odoribus recreati, tantu ij nancistuntur, Ut alimentorum ap- poli tione expediare commode queunt3 quum recreatio sit virium roboratio,
leti virtutis collectio non per subacti nem alicuius alimenti, sed ob quamdam refocillationem hunc in modum adeptam Spiritibus iam per uniuersum corpus distuss, imbecillitas aliqua in