장음표시 사용
121쪽
simpl. alimcnt.per totum fere volumen exaratu. Quare ad illud cst accc dedum. Verum pro minori legentium negotio inseruimus hisco scriptis uniuersum caput, a Galeno descriptum in lib. de bonitate Sc vitio succorum: quo bi cui perstrinXit quantum quale ue discriminatim nutrimentum ab eiusmodi particulis in cibo sumptis corpori nostro accedat: talia sint verba Galent. Itaque intestina, dc ventriculus, & uterus duriore substantia constant, quam caro: & quo duriore eo etiam concoctu dissiciliore:
minu S praeterea, quam carnes alunt, mi
nusque suci boni sunt. Caudar his etiam ipsiis duriores habentur : tum reliqua in his pro duritia proportione respondent in concoctione & nutritione, nisi quod
excrementis vacant ob commotionem.
Sunt his non dissimilia uolucrium colla. Aulum & pedestrium animalitu ventri nihil coueniti est enim avium Venter crassus, durus,,& qui ob id aegre conc quatur, qui q. cococtus multum praestet alimeti: optimus habetur gallinarii atq. anserum,quii tamen reliquae anseris partes durae sint,& cococtioni aduersentur,& excrementis redundent praeter alaS.
122쪽
In magnis vero struthis, quas nunc struthocamelos appellant, singulae sunt partcs durae, aegre concoctibiles & excrementitiae. In auribus cartilago pars est quae neque alat, & sicca sit: obducta his cutis tenuis est & sicca, tum quae haud facile concoquatur, & alimenti parum subministret . Oculos paucit constanthi ex substantiis inaequalibus, siquidem
alia sunt natura praeditae tunicae, alia musculi, atque alia ciγstallinus humor &vitreus: ex his muticuli soli concoctioni sunt maxime accommodi in animaliabus, quibus natura sit succi bonitati ido. nea . Animantia in aquis degentia sunt pisces: Horum permulta genera,quoruomnium differentiae, vel accidentales dicuntur, vel specificae sunt ii vipula Α-
selli, Μulli, Μugiles, Turdi, ScaruS, re id genus alij. Qui si penes hunc modum simantur , dicendum est alterum alteri bonitate praestare, & Μullum tu voluptate tum iocunditate ac caeteris dotibus reliquos superare, ut videre li- .cet apud Galenum in tertio de faculta. simpl. aliment.cap. de Mullo. hic Vol ptate caeteros cibos superat, nutrit cem te cum probe consectus fuerit omnibus
123쪽
alijs piscibus copiosius. Ergo mulli caiar iucunda quidcm est, Vt quae alime tum est: hominum. naturae accommoadum. Penes diifcrentias ab accidentibus desumptas, pisccs, vel magnos vel par uos dicere solemus &c. e discriminis ratio nitrum immodum est animaduertenda iuxta Calenum tertio de facult. simpl. aliment. cap. 27. cuiuS Ora tio ita habet. Ceterum neque id intelligere queo cur permulti grandissimos mullos emptitent, quum nec adeo su uestat carne Vt minores, nec ad coinquedum faciles, ut quae dura admodum sit. Sed nunc a loco in quo vivunt disse rentias , quae etiam accidentium dicum Gal. de bonἰαtur, desumamus. Dicimus in saxatiles o I . . melioris stacci esse qua caeteros pisces, 's' qui in alijs locis commorantur .. Et qui ex maritimis in puro mari vivunt, prae cipue quum Ventorum proces is agitantur, bonitate caeteros antecellunt 3 nam eorum qui in quieto, nullΗque agitato fluctibus, tanto piscium caro fit deterior, quanto minus exercitatur,Vt aper. te declarat Galenus in tertio de facult. smpl.aliment. cpp. 21. At certioris doctrinae gratia annectamus huic, cap. 2 8.
124쪽
quod Gal.scriptum reliquit in re θει facult. simpl. aliment. de piscibus Iax
tilibus appellatum. Scarum, merulam, Turdum, Iuliam,Fucam, Percam l cis in quibus versari comperiuntur, pia sces saxatiles appellant. Non. n.in lae tubus, aut arenosis, aut terreis littori'
bus, sed in petrosis promontorim, &ubi saxa sum doli te scunt, ac pariuntunister hos autem scarus excellere Savita te credituet: secundum hunc merulae ad Turdi: tertio loco, Iuliae , Fuces, Percae. Porro alimentum, quod ex eis sumitur, non modo ad coquendum est facile, sed hominum etiam corpori a. i cst salubberrimum, ut quodi sanguinu. in medium consistentia generedi Medium autem Voco , qui neque admodum I nuis est, neque aquosus, neque o smenter, crassus. Nemo tamen inficias
eat de nostra initio cibariorum di stinctione ub quae stilia ipsa connumerauimus ; q uum si h Ga lani. sententia in secundo de seculi. sim . aliment, opab Animalibus 5 Plantis sumamus. alia mentum ius generis fossilia n6 sunt. Ideo respoudendum. est verba Galeni non esse simpliciter nec absolute in teli
125쪽
HUMANT CORPOR PS. 68 Iigenda, sed vi plurimum ; unde sensin
verborum talis sit. Alimentum sumi mus a plantis S animalibus, sud nos solis: quo fit ut caetera non excludamur. Cui rei argumento nobis sunt eius. Oriverba in tertio de facult. simpl. alimcnt. . i . libro, cap. de melle aereo, quoc & ip- sum nostra corpora nutrire f3 lsu sc st; .ut nihilominus idem mei Galenus eiusmodi mel esse quid seiunctum ab animalibus, nec esse partem , neque succum , Deque fructum plantarum . At si I cm
hanc exactius distinctiusque assequi studueris, per lege uni persalium D in taxii volumen illud , quod Ysaac Isaia ita Salomonis Arabiae Regis filiu*: optiuus exarauit; in quo diuisioncm pila mo, fructuum : secundo Herbarum τPostremo, Animalium reperies Diuidiim Fructus uniuersaliter hunc id m-
dum: se uetitum alij sunt continui duri, sicci, diu permancntes postquam si par ti fuerint ab originibus sitis, sicut Tri, licum, Hordeum,& similia quaec inque grana Vocantur. Alij molles, & tendiri ; qui postquam ab origine sua segm- 'Vgantur ι non durant,sed putrescunx; sicut Melones,Mora,& smilia. Hcrb H a rum
126쪽
rum diuisionem hanc posuit . Aut. n. siluestres in altis locis nascetes & siccis. Aut Domesticae in hortis Orientes, vel locis aquosis & humidis . Animalia deinceps diuidens in tria secauit gene , ra,& ait. Alia terrestria sunt. Alia di-
' cuiatur Aerea. Nonnulla autem aqua
tica . Terrestrium, nutriendi discrimina desumi asserit tum ab ipsorum natu ra , & ex aetate, tum qualitate ciborum& pascuorum, tum ex eorum gracilita te & obesitate, tum ex anni tempore, quo ipsorum caro nobis sumitur in cibo, tum Regione, in qua vitam agunt, tum ex apparandorum artificio. Mox aerea,seu volatilia diuidit.Primo, penes eorum temperiem & aetatem ectindo, subtilitatem & crassiti m. Tertio eras. sitiem & maciem. Quarto penes loc rum membrorum positionem. Aquaticorum animalium, piscium videlicet differentias plurimas in medium adducit. Αlij namque pisces ex varietate suorum generum sumuntur. Alij cxdiuersis aquarum suarum naturis. Alij cx rounditia earum . Ex motu & quiete ipsorum Alij. Quinta eorum differentia de exitu pisciu insurgit. Sexta,ex jui H natura
127쪽
natura Ventorum,& eorum quae secumventi ferunt. Septima, ex cibarijs eo ι bi . rum. Octava, ex eorum aetatibus. N na , ex anni temporibus. Decima, ex suorum membrorum diuersitatibus. Nouissima,ex apparandorum artificijs.
Quae omnia praesidia, quo pacto subd
uiuantur, quale ve nutrimentum, pr
bum ne scilicet. vel improbum praestet;& quantum siti demum in ipsis virium
ad humana corpora nutrienda, poteris cibi discere facillime, quum nos breuitatis amatores,& ei studentes i illa su licere voluerimus. Ceterum, ad Remiam descendentes decernimus quod te- pc ratis corporibu S offerenda sunt edulia, quae illis in simili temperie corre- - ci spondeant. Animalibus naturalem tem . . periem inculpatam quidem seruanti bus similia suis naturis cibaria conue- niut, hoc dicit Galenus tertio de simpl. aliment. facult. cap. q2. corporis Vero constitutio inculpata teperatissima Vo t.: catur ab eodem mei Galeno de bonit.& ivitio succorum cap. 29. Di stem peratis De bcnis. ω autem, cibi praebeantur illorum intem- γδ. o succ. perantiIs conuenientes. Q mcunque sanguinem habent plus iusto melancholia
128쪽
Tum inquit Gai. Hi sol i mentis opus est temperamento calidis & humidis scu--ti frigidis&humidis, ijs, qui biliosiorer u pituit; sum, calidis & siccis . Con seruanda siquidem moderata sunt: quae
modum excedunt immutanda. Iam mugatio non nisi ex contrarijs fiat immoderatis 3 nam, quini ultra modum corpus,
aut iam est calesaetiim, aut calfit, restia gerari quaerit : quod vero est refrigeratum, vel refrigeratur,calefieri. simili ratione in immoderata humiditate & si citato: Hec habentur a Galeno in lib. de Dieta comm. 2. Moderatior autem in cibis temperies quae habeat Humano corpkari proportionem nullibi est sat i quam in carne, praeter panem probe pa-
Impl. obmεi. ratum, cuius prs parationem docet Gal. I xap ro in primo de fictili. simpl. aliment. cap. z i' ρ' secundo nec non de Bonit.& vitio succo
Cum cap. 2.& 3. Corporibus igitur quae Cal. d. soriis. mediam temperaturam sunt adepta, ci- neca. 1.3. 'baria sunt conducentissima panis rith
conseditus idest modice fermentatus,ca . ius coetura sit in textu, seu Clibano. vesparim sumo cum modica salis mixti
ra . & 2nte id subamor gallinarumquep terea carnes, gallorumque gallina
129쪽
Ceorum , tum fascianarum auium &cl. Carnes quidem cum probh concoctae fuerint optimum gignunt sanguinem, di potissimum sit eae fuerint animalium boni succi, cuiusmodi est suum genus ex Galeni sententia tertio de facult. simpl.aliment. cap. 2. quum sit caro de illis quae corpori nostro in prospicuisqualitatibus & substantia uni consimi lia . Manifestantur autem istae dotes in carne suilla magis quam in caeteris in clibus. suillae autem carnis similitudine cum humana dicit Galenus,ex eo pote 3ris intelligere, quod quidam carnes huia imen 'ς manas pro suillis sine ulla in gustu , vel olfactu suspicione comederunt: id .n. ab
improbis hospitibus,& alijs quibusdam
chum fuisse compertum est. Patet V que suillae carni secundum colorem, &etiamnum secundum erus temperat
ram , quae ab emorescentia cutis aut ιhore Gal.) desumitur, secundum pari- ς' messii corpoream substantiam cum humano corpore maximam familiaritati - inesse. Vnde Hipp. ausus est dicere cat rem suillam esse omnium optimam, quem imitatus Cal.in eo libello,qui de bono maloque suceu inscrtaitur . d. xiti
130쪽
inum autem inter animalia pedestria optimi sinat succi sues&c. Illud porro
nequaquam hoc in loco praetermittcndum duximus, non de quacunque suis, neque hominum aetate, quibus eiusmodi carnem Offerendam curamus, intelligendum fore. Distinctio enim hac in re semper est adhibenda, quae docetur ab eodemet Galeno in tertio de faculta
simpl. ali m en t. cap. 2. cuius sententia, huiusmodi est. Ceterum , ex suum earnibus hominibus quidem aetate florens tibus,sortibus,& qui se se multum exer cent , suum aetate florentium carnes ad
Concoquendum sunt prςstantiores;alijs vero suum adhuc increscentium. sed id epertius legere poterimus apud eudem Galenum in tertio de secul t. smpl. alia
ment. cap. I T. Praua autem admodum
est caro novellornm animalium,sed dii uersa ratione ac senum: siquidem horucaro dura est,& sicca,ac neruos idems praua ad coquendum, & exigui nutrimenti . Contra animalium nuperrime editorum corpora mucosa sunt i ac h mida, eoque excrementis plena o Haec in cunctis animalibus memoria tenetos