장음표시 사용
141쪽
ctus pietati ad expiationem sui ortus: verum mpetisti animus, in beluinum quiddam redolet.Quod enim ad cacodaemonis astum refert vir insignis, id voluntarium est eius assertum nulla co- probatione munitur sed hac de re mox. His verisimile reddutur, quod vetustiores historiae testantur,Attilam Hunnorum Regem,vulgo flagellum Dei nuncupatum,ex muliere ortum a cane cunstuprata: humano spermate ferinum viribus su perante: secus ubi aequipolleant, monstrosa ex utroque parente species enascetur;hac enim ratione verisimile redditur, qis vulgo fabulosum existimatur, Pasiphen olim Cretensium Reginam insano amore percitam intra Daedaleam Vaccam tauro se supposuisse, indeque minotauri monstrum conceptum peperisse. Denique vero & pleraque monstra,quae noua semis per affert Africa, ex variae speciei animalium congressu exoriri,atque adeo nonnunquam ex hominum cum bellu is nefaria mistura,id mihi plane persuadet, quod ea regio tum ob a ris calidiorem constitutionem valde prona est in Uenerem ;tum ob iordidae sectae licentia homines a nefario belluarum congressu non abstinent; quod nobis non semel testati tune insignes viri, qui apud illas gentes plurimos annos vixerunt . Ceterum in animalium genere variarum specierum commistionem Veneream esse proliticam quod plerique negare audent absolute praeter experimenta,&Αristotelea decreta superius allata, una iam ratio e stirpibus deprompta plane d monstrat: quum enim vis generandi comunis insit apud Aristotelem omnibus viventibus nostratibus, hominibus,brutis, ac stirpibus ab una,&eadem anima vegetalii profecto si diuersarum specierum plantae coire quoquopacto inuicem possunt ad iMuorum fructuum proPagationem Ieadem plane ration diuersis animalibus conuenientibus in unum, prolem momst rosam procreari continget vel Aristotelis obseruatione: At 'vero certo constat insitione, quae congressus est,ac veluti umnus arborea,plantas vel natura steriles,alienos tamen a sua ua. tura fructus procreare; de qua pulchre Propertius, Insitor hic soluit pomosa Nota coronas ' . 'uvum nrus inuis stipite mala tulit ἀpulchrius Ouidius,
Venerιt insitio De ramum ramus ad'ptet, Stetque per grinis arbor operta comis
142쪽
cultus O in primis succos emendat acerbos sFissaque adoptiuas accipit arbor opeI. pulcherrime omnium Syrenophoenix ille Virgilius Et saepe alterius ramos impune videmus Uertere in alterius, mutatamque insta mala Ferre pyrum , oe prunis lapidosa rubescere coma.&paullo poli, Inseritur vero ex foetu nucis arbutus horrida: Et Beriles platani malos gessere valentes, sanea fagos, ornusque incanuit albo 'More pyri. glandemque sues fregeresub ulmis. Arbor sua na Si ergo ex tam diuersi generis plantarum commistione fructur a sterilis tus enascitur; quinimmo si arbor sua natura sterilis, accepto 2 μοιμ ς' in se fecuudae stirpis seminario principio per insitionem, frumctus ex eo producit; quidni ex animalium diuerse speciei gressu scelus edamur t
Dubitationes propositam theorιam vetentes diluuntur, O primo edacta ex Arsotiae abcabi nogante monstrum fieri exanimassibus diuersa speciei. cap. LXIX.
Animali cuique strum esse nascendi tem
Animalia diueris specie luae coeat ad prolem.
SEd hic nos urgent viri Clarissimi, quorum obiectiones
praeterire, nec ulterius differre possumus ad propositaemon strorum caussae confirmationem aiunt au tem ple- 4.degen. rique Aristotelem aperte negare monstra fieri posse ex V c Α animalibus diuersae speciei,quod vincuique animali suum sit ascendi tempus distinctum: sed reuera noc dubium soluit a.degen. Aristoteles multo prius asserens animalia diuerta speciei ha- an. m. . bentia tempus grauiditatis quoquOpacto aequale coeuntia generare; licet quae valde inaequale tempus nascendi obtinent, aut nunquam, aut raro admodum simul congredientia pr creent. Nobis deinde hic de monstrorum natura tractantihus, quorum procreatio rara est, non Osticit eo loco Aristoteles ea proponens, quae semper eodem modo, vel ut plurimum Ex pluribus eueniunt. Demceps autem obseruamus Ibι Aristocelemnes ciebus t gare Phy siognomis duorum,aut trium animalium formas in nequeat Vnu unum monstrum commisceri, quasi plura animalia seorsum litie. '' concepta In Vnum monstrum confunderentur, eaque potissimum, quae diuertaminium tempora nascendi Obtinuere; at
143쪽
NATURA, ET DIFFERENTIIS LIB. II. Qi
hoe non tollit quominus ex duorum animalium diuinae spe- 'ciei coeuntium seminibus quorum tempora nascendi possint Monstrum ex eadem esse, tertium mons rosum procreetur, ut homo cin cephalus,centaurus,minotaurus,& id generis: quippς homi' s, ki,hesianem nouit idem Aristoteles habere tempus uterum serendi ius. satis enorme : quum enim alijs animalibus singulis unicum , Hominis nati sit pariendi tempus, homini uni quamplura sunt; quippe quuiuitas vi& septimo mente, quod mihi contigisse a parentibus audiui .is . saepius,& decimo nascatur; atque etiam inter septimum, eis siterauita decimum positis; qui enim mense Octauo naicuntur;etsi mi ditatis repus. nus,tamen vivere possunt: quin & sapientulimus Praeceptor Autor septi- Costaeus insigni edito libello De tempore partiri docuit homi m e tri partunes etiam undecimo,ac duodecimo mense natos: ut proptar' Homo equite ea homo cu animalibus uariorum generu diuersa gestationis tempus graui tempora obtinentibus aequale tempus grauiditatis habere va ditatis habet leat; & proinde serina Genere abutentes generare queant. Cum animali-
Altera dubitatio Maniliana,ct Lucretiana diluitur, gam qMid ob tuentibuι esse nobis commune cum feris, ct plantis adinvicem. cap. L X X.
OBijciunt sit nihil gigni posse ex animalibus brutis,
& homine; nihilq: ex plantis diuersae speciei; qui'pe concurrentia animantia ad communis sobolis propagationem communem aliquam naturam Obtinere debent; attamen & Manilius negat nobis esse quid comune cu feris , ct Lucretius infitiatur e pluribus plantis commistis tertium gigni, Fropterea quia que detenta nune' quoque abundant Herbarum genera, ac fruges, arbunaque lata e Non tamen inter se possunt complexa creari cui assentiri videtur apertissime alicubi Aristoteles inquiens non fieri vitem oleoproram,nec oleam vitiproram. Sed haec refellit ratio, qua primo contra Manilium costata pertissime nobis cum serisesse communem animalis naturam , α ani- Homini cummam sensu λlem, ac vegetatricem, cuius munus proprium siqn quid v' est vel Aristoteleo decreto generare sobolem. Deindeconia m*μφης tra Lucretium liquet factum tapenumero fuisse ut arbor una ramos aleret alios serentes pyra,nuees allos,& alios Poma ἔ
144쪽
Ex pluribus quin Parbor eadem ex malo citrio, auranti me,ac limoni planti cum, I ramis constitueretur. Certe natura sola non euicit vite Ole stiβ xς R ' proram,nec oleam viti proram, ut ait Aristoteles, id tamen-yut fiat vitia facit ars,Vel natura arti unita in insitione;ars etenim plerunx 'Diys. oleoprora & que naturam perficit Aristotelis obseruatione j Sed quid ni olea vitiPr H dixero sine artis auxilio a natura talia in plantis neci legi' δ' . .. mus enim apud Plinium in alboribus nata frumenta; quin ex li, r8.e. 3us umhri' e dem radice germinasse oleam, & ilicem apud Paulamamia. 'in Arcadicis; ted hac de re fuse superius; quae hic nobis fruitra ea . s.
repetenda non lunt. Immo vero vitis,& olea sunt adeo diuersae naturae, I t in unum iungi nequeant ad tertij constitutiin Non omne aia nem;sic non omnia pollunt omnibus animalia iungi prominimal cuique scue ad sobolis procreationem; sed tamen diuersae speciei ciniunctum pro- putari possunt in venerem, unde sobolem suscipiam , alia. i' p ψς ς- ς , ino nitrose virosque parentes va ijs partibuS referen em in- subitantia;&alias citra monstri deformitatem Uni parentum in substantia similem, alterius tantum nonnulla retinens ac
Tertia dubitano viri eximii negantis ex variisspeciebus posse i id
πηι tantum parenti congene m nasci: ercitatis cum
acutissimo Detrio. ca LXXI-' R dua sane tertia dissicultas est, quam vir egres is Ubi j cli, negans ex congresia hominis cum bellua aut purum uolni nem,aut puram belluam eiusdem cum altero tantum parente speciei ς ir δ*ς n.1 icitatis verbis, 'Dim ut verus homo ex seminis Vaccivi materi mist. dis nascatur Poe organica ista disposito per ficta humani corp0 σἰα ii. i.
vacca utero , oe νaccina anima calore , ac riri te perfici itur; ta pag 3 3i . Thilosophos omnes mecum arbitror inter g ωα. computaIuros. Ceterum ego PhIlotophorum minimus doctissimi virilea' . tentam hac in re accipere non possum; in primis enim senssuum euidentia comprobatu mest post nefariam hominis cavacca venerem bouis Uterum intumuisse,ac ex ruuencae aluo exivisse pueru in omnibus hominem perfectum referentem,c t. Qui vaccinas propentiones haberet colendi prata, herbas oua 'inre'a se ruminandi: Plutosophi autem omnes in rebus naturalibus,
suum iudicio ijsdemque sensui lubiectis, alensuum iudicio non discedunt.
145쪽
.Quocirca Pi utarchus Philosophus minime vulgaris Agesilao
aisentitur,cui tertio Italicorum Fulvius Stellus a mulieribus animo alieno cum equa rem habuit: quae suo tempore filiam edidit perpulchrami cui pater Eponae nomen indidit: atque haec Ethnicis Dea est equorum procurationem gerens. Deinde verum hominem ex seminis vaccini sola materia non nasci dabimus viro eg gio; at si cum vaccini semini S materia per' ut ex mistum fuerit humanum sperma, indidem nascisos se verum vaccino semihominem non dissilebimur: haud enim magis mihi distant negigni ολ- specie homines a canibus, ursis,equis, asinis,ac sim ijs,quam , ἰς platam a malis, castaneae a fagis,orni a pyris, vimia quercubus,arbuti a nucibus,& corna a prunis. si ergo ex materia redundante nutricatui platam virtute principi j seminari, malorum per insitionem platano impacti possunt mala vera ge
nerari: si ex materia orni virtute principi j seminarij pyroru Ornvs Vt omis insiti pyri flores, ac fructus enascuntur: si ex materia , N p;ς - ὸς horridae arbuti vi principi j seminari j nucis insiti nuces exoriuntur: si ex materia ulmi per insitionem seminarij principii roboris blandes producuntur: ut supra ex Virgilio legimus,
Comprobante experimento: quidni Philosophi omnes arbitrentur ex vaccino semine virtute spermatis virilis illud optime subigentis polle verum hominem physice procreari λimmo quum experimento comprobatum sit pueros ab ortu ferino lacte altos in perfectos homines adoleuisse: atque in Gallia speciatim recens nato, infantes lacte vaccino pasci; quumque Aristotele doctore ex ij idem alamur ex quibus constamus,& quae materia est nutricationis eadem sit quae prius fuit constitutionis: quidni ex vaccino semine, ac sanguino, qui Lx utero ad mammas delatus in lac tran1inutatur, infans humanus vi seminis virilis enici potuerit Z Deinceps autem organicam illam dispositionem persectam humani corporis in vaccae utero fieri posse nil mirum: quia vaccinus uterus aptus locus esse potest, in quo laetus humanus conseruetur,&cuius calore tepido foueatur, & cuius tegmento procul a ceantur omnes iniuriae exteriores, aliasque functiones,& usus omnes erga semen, ac embryum humanum edere valeat, nuhilominus quam humanus, ut patet ex ijs, quae alibi de sunctionibus,& usibus uteri promulgauimus. Demum vero concedentes viro eximio verum honunem in utero vaccino, ex
146쪽
vaccini sem inis materia, solo calare animae vacetnae, ae .viris tute non perfici I negamus verum hominem in aluo bovilla ex iuuencae materia seminali virtute seminis humani,& caloris in eius portione spirituosa vigentis haud poste constitui;
cooperatur quidem virtu, vaccinae animae virtuti animae in semine humano existentis .sed in aquam agens secundarium
agenti primario: 6 ealor, non quidem animae vacemae; an, Anima ineor ma enim vel brutatis incorporea substantia est nulli corpo- porea est. reae qualitati subdita; sed galor vaccini eorporis Quere potest caelorem humani seminis, & virtuti Drmatrici humano semini insit denti ceu instrumentum deseruire ad Orgamaeam da, corporis humani partes, non secus atque calor planis ceu organum deseruit virtuti sormatrici alienorum fructuum in- suae particulae stirpis diuersis speciei. Et sane ubi viri ute humani seminis ex materia vaccina, seu verius ex mole compacta ex humano semine, ac vaccino tum semine, tum languine,conmrmatum fuerit corpus ambus membris humanis, quidni dispositiae huic materi et,conceptuique a parente vege talem, a lentientem animam sortito vel Aristoteli, decreto 3. degentxtrinsecus adueniat rationalis anima, quibus prius vegetas, t ς/p 3
deinde animal, demum efficiatur homoὸ Haec eae sunt, quibus a viri doctissimi sun te litia discedere cogor in proposito. Pinincte re agis explicatur origo humani monBri ex fera
OV .m possit igitur ex hominis,& serae nefario con
gressu laetus exoriri, ut nuper ostendimus, quia non semper hic laetus uni uim Odlnalcitur. 1ad alti quando lotam obtinet patris essentiam; aliquando tam male inam. aliquando utramque simul in monsi iolam naturam consercinatam; &quia masculus homo cum fera semina commisceri notest, & vicissim mulier a bellia malaulo
iubigi; operae protium est de horum singulo dist ncte agere . Ex hominc se Si quidem ne larius homo bestiam compresserit, triplex indi /m rubi QR partus enasci potest, unus quidem laomo persectus,& hoc ubitus edi potest Πὶasculi lemen exacte semineo dominetur, ac illud ex toto subigat; sic puerum ex vacca genitum nuperrime vidimus: alter est brutum exquisite matre Tiscns, ac nulla ex parte patrem,
147쪽
patrem: atque hoc fiet duplici ratione, una est ubi materna materia inepta sit,quaeab humano semine humanorum membrorum figuram, di naturam recipiat; semper enim quodcu-que recipitur per modum recipientis recipitur; & ab eodem agente variae materiae variis de rantur formis, vilior qui de viliori,& pr stantior persectiori; tribuit enim agens materiei non nisi formam quam suscipere potest: ac efficiens caussa licet formam sua praeliantiorem nunquam emcere valeat; &in materia dispolita suae consimilem formam producat; lmpeditum tamen a materiae ineptitud me formam sua viliore in ea progignit: quare semen rnasculi hominis ex materia brutali, quae ad humanos artus induendos, & ad animam ve getalem,ac sentientem humanae partem, ac rationali associabilem subeundas inepta sit,ferina membra maternis consimi- milia, potissimum cooperante anima ferae, format; illi Ruria indit vegetalem, ac sentientem animam, quae imperfectioris notae est quam ut possit rationali subi jciaed specificae bruta Ii subi j cibilem. Altera vero ratio, qua ex humano semine in utero ferae 1era matri similis ex toto constit uitur, ac patri disssimilis, est paterna seminis imbecillitas, quae quum nequeat subditam sibi materiam perfecte subigere, cui non indit sor. mam humanam, illi tormam conciliat animalis, & speciatim matri similis , quia in efformando istu sibi maternum lemenc peratur, quod natura studet constituere quid ei simile, a quo exivit. Sed hi duo partus licet monit rotam habeant generationem, vere tamen monstra non sunt; quocirca eo, a p-pellat Plato veluti monstra. Tertius vero partus ex homine ac sera genitus, qui viri utque parentis effigiem habet in variis artinus, monstrosus eii, ut centaurus ille ortus ex equa a Pa- ore iubacta;& puella illa cruribus asinam spredita ex asina compressa ab Atallonymo Ephesionata , Plutarchi te tim mo narurae stae causiam habet viri Esque seminis ua varijs partibus efformandis praedonsimum, ac materiae in vari parti. bus variam dii positionem ; m allatis enim exemplis paternulamen partibus supernas efformandis a natura dicatum robur habuit, & lubditam materiam dispositam ad humanas partes Induenda S ; comi a partibus inferioribus fingcndis destinatu aut materiam ineptam humanae thraeae suscipiendi reperi jt, aut robur non habuit, quo illam eXacte iuba gerec; unde animal Is
pre ducat. ut homo ex fera semina belluam gignat. Ex horrvnea
148쪽
re potest. Mulier ex sera masculo 'tferam concipiat.
Mulier ex sera ut homine concipiat. Mulier ex se.
utriusque parentis effigie habes pariat.
na ut homine concipiat mostrosum.
malis membra effaxit,& cooperante matre matri similia . . Sin autem mulier aut sponte se belluae masculo supposueri aut vim a bellua patiatur, trium sormarum partus edere pota terit, nempe vel persectum hominem, ut virgo illa in Sueuia ab Urso compressa; vel puram belluam pariet, ut Lusitana mulier a Simio vim passa I vel tertio monstrum utriusque parentis formam retinens, ut mulier cani se turpiter subij ciens, quae puerum semicanem peperit: Porro mulier ς x fera seram patri similem nullo negotio cocipere, ac parere poterit; ma-1culeo semine optime semineam materiam subigente. At difficilius est mulierem ex Vrso, aut cane hominem integrum parere; id autem fieri poterit, si muliebris materia exactissimas habens ad humanam formam propensiones,& muliebris seminis pars spirituosa, in qua vis activa residet, robustior fuerit,quam semen masculaum tunc enim coniuncti ex mascuis leo,&femineo semine pars spirituosa ob piaedominium vi tutis humanae hominem poterit efformare; quod facilius adhuc emcietur, si pater concumbens alta imaginatione defixa habuerit hominis estigiem; ut par est seras habuisse,quae quasi naturali seritate deposita mulierum, earundemque sormos rum amplexus expeti uerunt,& exercuerunt. At vero muli rem ex fera monstrum in se humanas, & serinas partes obtinens concipere, ac parere ideo con tingit, quia in quibusdam partibus efformandis maternum semen paterno praeualeat; in alijs vicissim paternum materno praedominetur in materia subisenda: sic plane in semicane mulieris, bcta canis filio, partes supra umbilicum humanae, inferiores caninae fuero , quia seminis portio supernis partibus cfformandis dicata materiam habuit digniorem, & partem spiritu osiam, in qua cis activa residet, magis robustam, quae a materno semine Jefluxit , patrisque coeuntis imaginatio a subditae seminae vultu, ac membrorum superiorum vehementius imagine commouebatucex aduerso spermatis portio partibus infernis constituendis inseruiens inepta fuit, quae formam humanoru membrorum indueret; habuitque paterni seminis siubstantiam spirituosam robustiori vi praeditum,quam materni. Idemquo iudicium seras de alijs in eodem genere monstris variarum specierum animalia referentibus. Ceterum fieri etiam potest
ut semina bellua ex homine puerum, & ex sera super incuba
149쪽
NATURA, ET DIFFERENTIII. LIB. iII. 'a 27
te hinnulum eoncipiat; qui duo Miuxob uteriangustiam in e
vnum monstru copulentur: idipsum statuas de muliere, quae Mulier rim: humanum,& serinum concubitum passa sit;ex homine siqui- P . dem hominem concipiens, & ex fera belluam, utroque tatu 'ob angustiam uteri in unum coagmentato', monstrum denique pariet;ita profecto geni tus esse potuit partus ille mostrosus,quem anno Domini DCCCLIV. mulier edidit , specie videlicet thominis, canis integerrime corporibus coniumctis,dorso connexis,ac dorsis spina solidissime conglutinatis. Sed & hac ratione gigni etiam poterit citra gemellorum eOpulationem monstrum quibusdam partibus humanis ab hominis masculi semine constitutis; & quibusdam ferinis a bruti masculi spermate formatis siue in utero mulieris, siue in aluo belluae feminae. quado de mulier,& bestia femina seorsum possunt deinceps hominis masculi,& bruti animalis venerem Iterata vario- perpeti. Ut ergo modis contingit ex ar speciei seminum commistione monstra variorum animalium Partes imbς fitat. tium physice procreari. i
Undecima caussa, ct origo monstri varias speeleiatumasiam partes
Ndecimam, & postremam mussam originis hum ni moliri varias brutorum figuras varijs partibus
. . aemulantis in Cacodaemonem. referre voluimus cum viria egregij λ; at vero multo plures dos,
quam illi pronunciauerint esse centemus, quibus vi daemonstmotastra contingant: in primis enim poteti perfectus, talus at mζltifariam parentibus ortus vi daemonis illudentis conlpicientium sem possunt monis ius monstrosus apparere; ut enim praestigijs homo videbatur stra fieri. Mai63. alija figuram asini induisse, sic nullo negocio potest m- colloq. a fans variorum animalium membris compaginatus apharere Lutatu, .malo.Daemone aspicientium sensus illudente. Deindωpotest Daemon idem malus aliunde sublatum monstrum aliq a ex propositis caussis enatum parturieoti clandestine supponere, vero partu ablato, aut ficta grauiditate. Deinceps potest Dς- Monstru sup-rnon monstri constitutionem promouere applicando. ut dici p0si m consueuit,actiuλ piniuss, ncmpe singulas antea propositas
150쪽
Monstrum ut monstrorum caussas in uterum afferendo:nam vi Daemonis. constitui phy permittente Deo, potest tum generatrix, ae efformatrix ut peti Damo tus in semine degens adeo in quibusdam partibus enervari xiii. ut similem parentibus faetum constituere nequeat: tum semis nis natura aliqua ex parte in uiliorem essentiam deturbari, quae non nisi animantis imperisctioris membra constituere apta sit: tum materiae laetus partes aliquae ineptae reddi fodimae eiusdem speciei eum parentibus reum uirtu,faetus altrix. labefactari ne possit alimento partibus applicato earum figuram conciliare: tum materies alimentaris ijs dispositionibus aliqua in parte priuari, quae necessariae sunt ad induendam ingiem membrorum,quibus applicatur: tum in corpore seditus morbus induci, quo eius emties in ferinam deformetur: itum imaginationi parentum eiusmodi spectrum alte Infigi,
quo monstrosus faetus enascatur: tum in uterum feminae uari riorum animalium semen prolifim latenter infundi,quorumlι mulionem nuper nouimus huiusmodi monstrorum caussam iexistere: tum etiam in aluo grauidae animantis semiformaisto Detui adiungi aliunde susceptum ex utero ferae semi emctum catulum, & humano conceptui conglutinarim mon- .stri constitutionem. Cuius quidem monstri caussa essiciens Proprie physica esl,daemonautem Imnister est, atque artifex apponens activa passivis, ingerens dispositiones, remouens, Monstra pro- aut adducens impedimeta, 16lum motus locali monstrorum gignix DPmo caussas agitans. Tot ergo sunt Monstroruin exuarijs parti-hi1ἶ eluci si bus diuersia dissimilium animalium in eodem genere mempli earum. bra referentibus Origines, &caussae physicae . c
Monstra multiformia fuisse constructa ex partibus referem Musanimantia diuersigeneris. cap. LXXIV.
REperiri etiam in rerum natura Monstra , quae paris
tes habeant referentes membra animalium diuersi generis , ex ijsdem historicis manifeste constat: uoco autem animalia diuersi generis, quae noris comunicant eode genere proximoe & sunt in quatuor classes An Dni. distributa, Aues, pisces, terrestria persecta, & insecta. Nam Gualtherius cum Rubeaquense fatetur in Thracia ex mulie-
I. renatum esse puerum, qui Oculis, palpebris, M supercilijs