장음표시 사용
211쪽
soLARIUM Fensterbanken sig. 4. Versus meridiem Vaporario respondet fenesi et ad occiduntem Vergunt, sub quibus per gradus scamna sunt
disposita ad urnas plantarum diversissimarum recipi das quae ita collocatae .calore maturitatem adsequuntur magis, .adversus vim tempestatis frigoris noctii meiertim communiuntur. Solarium vero hoc ulnas 3 in altitudinem patet. APRICARIUM fg 12. Aquariis e regione objicitur, fenestris coopertum, in quo plantae sicculent a ita te colloc intur, solare radios excepturae.
AREA MERIDIONALI fig. s. magnum est Forum idque nudum, arena constratum haec de Hybernaculo prodeuntem Floram Versus meridieme Xcipit, urnarum positu ac serie mire uetanda, quae aut, in tempore hiberno in Frigidario commodum accipiunt hospitium. Haec Vero area sepe iocundique septa, portu seraque clauditur. AREA VERNALI fig. g. pars illa Horti juncupatur, quae confinis est aporario cujus latus occi lentem inter' aquilonem pariete alto includitur, juxta quod plantae scandentes virescunt, lariis si-
vitreae per longitudinem domus mobiles. Altitudo fenestrarum quinque erit pedum Furnus ad latus muri septentrionem vergentis erigendus, facto scilicet primum foramine in medio muri, quod ab omni latere duorum pedum latitudinem complectatur ad cujus si premum usque furnus exi fuget eiusdem cum apertura muri latitudinis in fronte foramen habens, pro prunis ingerendis. quod post irijestas prunas claudi debet anua ferrea Dicto autem urno utimur tempore autumnali, aestivo, ad prunas excipiendas ne sub ipsis cancellis admotae radi ees herbarum undiquaque dispersas penitus exurant Seia mina terrae istinctae per tubulo terreos, sive vasa ficti lia rotunda, atque oblongo - concava, undi expertia
212쪽
laetissimae reliqua hujus areae latera sepe cinguntur, porta exitum claudente. AREA AUTUMNALI fig. 6. Area vernali respondet ad partem areae meridionalis australem, circumvallatur, nisi quod ad austrum Pergulis es*alieo septa invenitur. DOMICILIUM ΡR2RFECTI fig. 6. ad occidentem ambitum horti excipit, per quod PORTA
MAGNA quidem ferrea fig. 17. , quam munificentiae Illustrissimi Comitis Domini riderici Gγllenborgii Judicis Provincialis, debemus grati, de platea ampliori SNaribacksgat an aditum in hortum patefacit. Illa parte exteriori scutum gerit tribus Coronis, Insigne regni Sueciae, ornatum; parte autem interiori Comititium insigne Gyllelaborgianum ostentat. Hac itur Via per AREAM RAEF cet 1 aedificiis propriam, ab eoque satis ingenio se formatam fg. 9. o. jacet ad dextram ipsis quam diximus, domus fig. 6. ad sinistram aediculae villae posterioris fig. 21. 22. 23. In hortum ubi perventum fuerit, a villa rabsecti Pergulis rediis secretum, in Vicinio obvenit puLv1NU fig. 34. ad 33 virescens' altius paullo egestus commoda ille sedilia praebet, qua pergulas
spectat variorum neci florum peram aenus. Pars meridionalis horti interjectu Vic s. plateae minoris a finitimarum fissum tractu disterminatur. Interiora series arborum diversarum ornat, quae ventos' procellae injurias arcet facillime. Ρartem horti borealem aedes civium prope attingunt, ubi sepe opere optario si g. 33. tondendae,
ad contegendum hortum plantatae. PARTE EXTERIOR L horti fig. 6. Orienti oppositae, terram praegnantem, stercus, ignorum
213쪽
conceditur locus, aut quae sunt in duplo. Ab orien- Iali latere domus hortulani fi 32. Fundus nuper Academici iuris factus ad usum ejus pri Uatum. AMBULACRA gangarne latius patentia Horti hujus Bolanici haud vulgarem Ornatum conciliant,
nec non epimentum fig. 4bs illud quod disjungit
Aream Vernalem, autumnalem Meridionalem, ab ambulacro Aquariorum, includitur PALIs, quibus imponuntur urnae Jorigerae Pelli Uo tempore, ad speciem Horti Pensilis efficiendam. Via Aream in ter autumnalen latus meridionale Ambulacro tectoi ' . 6 destinatur, ad ardorem solis prohibonis dum quod huic vero ad aquilouem respondet inter Aream Vernalem sepimentum a tergo parietis
fg. 39o Ambulacro Obdiali adsignatur.
HORTICULTURAE partes in horto hoc nostro pleraeque quotannis tractantur' exercentur, easque
facile addiscere possunt studiosi, quales Ablactationes Sugningar Amputationes, Bes karningar CD- cumposition 's, Afflin gningar Delibrationes, mpnin- garo arken. Fossiones Gramingar. Inocritationes, Oculeringar. Irrigationes, at iningar. Instiones, Vmpningar. uncationes, Rens ningar. Stercorationes, jodningar. Submersiones , flaggningar. Tonsur et , lippiringar Transmutationes, Flytini n-gar Sarritiones, S octingar c. FisDRAM HORTI in Prose ectu' in qua sundamentali communica Ui, ut Orbis Bolanicus etiam de longinquo hortum nostrum quasi oculis intueri queat quo qui clem instituto eorum sequutus sum vestigia, qui ortos Academicos antea sic exhibuere. T. gr. BOERHA AUIUD ROYENUS L densent. TILLI Us Pisanum, AIERU Alidorfnum, CHEXCRIus Pata nimi, MONTI Bunoniensem , CAU Hei elbergensem hortum conspectu aliorum subjecerunt. ΜΞΝsURARUM HORTI indicem in hac Dissertatione sicco pede praeterii, contentus ipse ichnogr
214쪽
phia seriam, adcurate observatam adposuisse, brevitate Lectoribus fortasse non injucunda litaturum h9.
SALARIUM annuum Tragardens stat horto nostro adsignatum sic dispensatur, ut serat HORTU LANU ISO Thaleros monetae argenteae, przeter usum aedium ei adsignatarum, quae tamen erces ad nutu Sacra Regis Majestatis clementissamo summa so Thalerorum adaucta est Ad haec HORTO quotannis 1 et Thalari, monetae ejusdem, transscribuntur, impendendi ad simum comparandum ad sepimenta, urnas aliaque necessaria coemenda. Insuper Thalericlo argente pro lignis ad focum hyeme alendum. opERARII Trugardiarangar duodecim, quorum singuli quavis gestate laborem 24 dierum prae-i stant, gratia simul Regia conceduntur ex hisce itaque quotidie aestate duos operarios in horto videmus. Hybernaculo denique exstructo vecturae so 1 1GNORUM ad locum calefaciendum addicuntur, em ipore uniuscujusque anni hiemali: Merces etiam et Thalerorum argenteo rura persolvitur FAMULO HIBERNACULI, cujus sidium est quotidie, quamdiu durat hiems tempestive Cal ldario valvulas seu operimenta fenestrarum Luci or lney removere Madponere, nec non focos omnes Hybernaculi accendere. Pretium operae vigilantiae PRAEFECTO Horti AEdes Lotanicae fig. 16. habitandae gratis locantur; sic tamen, ut rationem reparationum reddere te
k9 Si quis Lectorum mensurae ulnarum nostratium, . Sueci carum, parum fuerit adsuetus, sciat universa nostra scala quadrantem Sueticum M. quarter confici, quorum quatuor cubitum 1 in constituunt.
215쪽
Antequam ad recensionem plantarum herba.rUmque raritate .specie insignium, inque Horto
nostro succrescentium accedamus memoriam eorum
honorificam preteterire, iniquum foret, qui de seminibus e plantis undiqus colligendis aut huc transmittendis solliciti, praeclare de Horto meruerunt;
IUSSI EUS, Lernh. Pro . Otan Parisinus. SAU UAGES, Franciso Pro f. Botan Mon spei. ROYEXUs, Adrian. Pro f. Lotan Leidens. GES NERUs, Albert Archiat. Duc. iirtemb. BARRERIUS , Petr pro . Med. Perpinianens GROXoVIUS, Job. Frid. Senator Urbis Leidens DII LENI Us, oh. Fac Pro f. Bolan. Xoniens. COLLINSONU Petr Mercator Ci Uit Lond. LA SONUM, IJac Med. Castrens. Reg. Angliae. CATESB EUs, Marc. aris L. Peregrinator Lond. HALLERUs, Pro f. Otan Gottingens GLEDIT SCHIUs , P. G. Pro f. Lotan Bero linens LUDUIGIUS, Chr. Gotti Pros Med. Lipsiensis. WAGXERUs, P. Chr. Arch. March. Brand Culmb. BER GENI Us, Car. Aug. Pro f. Botan Francos.
GMELIX Us Georg Pros Hist. Nat Petrop. ΑM MANNUS, Iob. Pro f. Botan Petropolit. Horum nomina in horto nostro semper magni sunt facienda, ut qui omnes ac singuli magnum numerum rarissimarum plantariam misere, maxima vero in copia Gesnertis, Samuages, ob einus , qui reliquis facile hac in parte praeferendus, Pu proelis. Nec lentio praetermittendum horum unumquemque amore' amicitia quae illis cum Celeberrimo Domino Praeside intercessit, ad hanc operam
216쪽
Νostratium e numero sequentes plantarum plurimis speciebus hortum locupletarunt. Ut: CRONSTEDT, Jacobus, Comes, Regis Regnique Senator, chorto proprio ulteroens artas misit. ΕΚERI AD , Claudius , Comes Consiliarius Regiae Cancellariae, Mini ter, Plenipotentiarius Regis Regni iti Sueciae ad aulam Gallicam variarum genera plantarum e Gallia huc transmisit. BsΕLCRE, Steno Carolus, Lib. IVr. S. Dicanterii Aboens Consiliarius, misit numerosissima seminae Rustia, praesertim ibi rica . CELSIUs, laus, Theol. Doct. X Pr Prim L fallensis, Varias quoque plantas ab interitu vindicavit, horti antiqui indigenas apud se o, endo, quas deinceps priori suaeque patria dona reddiadit fide.
BAECK, Abrahamus, Med. Doct. X Pra . toch-holmensis, plurimas, praesertim succulentas, in itinere apud Xteros conquisitas misit. BAELI ERUS, Streno, S. Regia Celsitudinis Concionat Aulicus, Mosco via Varias transmisit plantas
Sic adeo ope Uirorum doctrinae fama clarisii morum, nec non indefessa opera' studio dissertationis nostrae Celeberrimi Praesidis, intra triennium duntaxat in tantum excrevere horti divitiae ut si hortum Parisinum , ei densem , Oxoniensem Clissortianum exceperis, alius quisquam in orbe Europaeo multitudine' copia specierum plantarum diversarum ViX, opinor, superabit. AREA PERENNI superbit plantis, quarum radices vel gelu nostrum hibernum maxime intensum ferant facillime , quorum in numerum pleraeque plantarum indigenarum adscriptae, quibus tamen in-1ignis portio de plagis Americae X Europae horealibus advectae ungenda. Nominatim ero, pauca recensebimus:
217쪽
Aconitum, Anthericum, arum s Adonis, Arabis,
Althaea Artemisia Carol. Aristolochia,
Betula nana, Circetias Crocus Comus herbacea,
Clematis, Dianthus, Dentaris, Epimedium, Erγngium, Ehuius, Echinopus, Fritillarior, Galanthus, Gladiolus, Globularia, Hedera, 'acinthi, Hemerocallis, Irides Impersitoria,
Ranunculi, Rheum sSangui orba Saponaria Carol. Saxifraga, Squamaria, Struthiopteris, Tradescantia, Thalicirum, Vinca, C. Daphne, AREAN ANNUAM illae occupant plantae, quae aestivo tempore sub diu seruntur, quarumque radice unum annum aut etiam per biennium durant; ut: Andro face, Vallis, baca,
Argemone, Crucianella, Cerintbe, Caucalis, nila,
γ eola, Cheli anthus, Crepis, Diti acus, Digitalis,
Fumaria canaden- Glaucium, 'pecoum,
Hesperis, Hippocrepis, Isatis,
Mici opus, Medicetines, Moseucetis, Moehringia,
Oenothera, Omithopus, Panicum, Phalaris,
Sherardis, Sceptrum Carol. Scandiae, Scorpiurus, Securida a, Tor lium, Tropoeolum, Tri
218쪽
Tribulus, alantia, Vulvaria, Trionum, Vicissi, eranἱhemum. Trigonella, c. AREA VERNALI ille plantarum species continentur, quae hiberno tempore contegi debent, , adventante Uere, fenestrarum beneficio interdum sua capiunt incrementa. His vicinae sunt plantae deSIBIRIA, eaedemque variae, Veluti:
tragali, Heracleum, Anemones, IV pyrum, palathi, Leonuri, caron T. Lactrica, Blitum, Melica, Lunias, Nepeta ophan-
Corispermum, Papazer, Draco cephala, Porra, Habet quoque haec Area plantas uXta sepimentum scandentem utpote , Convolvuli, pomae , ρ
nes, C. AREA AUTUMNALI adparatum earum ostentat
plantarum, quae hieme ramis abietum resectis muniuntur, in quarum nassem copia quaedam insignis VIRGINU debetur illae sunt: Rr schiana,
Seneciones, Stretice, Sedas Scutellariae,
Atropa Clinopodium, Coreo is, Erigeron, Monar loe, Papaver perenne Rudbechissi, Silphitim, Verhenoe, C. Eupatoria, Helenia, Kleinia, Linum perennd, Mimulus, AREA MERIDIONALI gestiVo excipit gremio illas
plantarum species, quibus per menses hibernos hospitium accommodavit Frigidarium nostrum suntque:
219쪽
Arctotis, Acanthus, Alaternus,
Asclepias arbor. Ammi, Aralia,
Bignonia, Leida ar, Castanea, Cephalanthus, Cornus Virgin. Cedrus, Chio scomae,
Toxicodendr0n, Tinus' Trachelium, Teucria Telephium, Thoas Vitis,
cienopodium frui Menspermum, Cochlearia lusi. Melitiis,
Crithmum, Marrubium, Coriaria, Frtus, Crambe, se permum, Colutea, oenanthe, Diei villa, baseoloides, FRIGIDARIUM pestivo Vacat tempore, inservitque Lectionibus Publicis, rosessori Bolanices habendis, plantarumque demonstrationibus. CALDARIUM hieme aeque atque aestate recipit illas plantas, quas regiones ardore solis calentes intra Tropicos posita nobiscum communicaverunt: quale ASIA, FRICA ΑΜ ERICA Ut,
220쪽
Acasa aeg)ptiaca, Cardio permum , lumbago, Abrus, Dioscorea, Phoenix, Adhato la, Elephantopus, Par insonia, Ammannia, Gomphrem, o si lorae, Acalapha, Guilandina, Physialis, qua latica, Vispium, Paullinis, Ageratum, ibisci, Pelionuae, Bahobab, 3menaea, Psilium, Basella, Indigo, Ph)llanthus,Boerbaavia, Pussaea, Rivina, Barthinia, Iatropha, uelliae, Bromelia, rem eria, Se ban, Cossea, Lontanae, Sidae,
Colocasa, Martγnia, legesbechia, Cossus, Milleriet, Solana, Commetinae, Malpulis, Satirurus, Corallo iendron, elothria, Styrax, Cossue, Mimosae, Trilin etia, Conoolouli, Melochia, Torernesol, Capsca, Mollugo, Urena, Cunns, Momordica, ingiber. Olosa, Nerium, &c. Coix, Myanthes, TEPIDARIUM plantas continet vel succulentas, Vel de Capite bonae Spei advectas utpote: Amor Ili des, Euphorbi foliac Ph)llis, Andrachne, Gerania africana, Porophyllon, clamen, Gledit chia, foralia,Cercis, Hermannia, Rhus african. Cleome, minanthus, Sempervioum cacitri, arum cana nariense,