Caroli a Linne ... Amoenitates academicae; seu, Dissertationes variae physicae, medicae, botanicae antehac seorsim editae nunc collectae et auctae cum tabulis aeneis

발행: 1785년

분량: 608페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

381쪽

spONSALIA PLANTARUM. 333

conamine alium in vos igabimus sorem, aut in eadem, aut in planta alia ejusdem speciei, qui stigmatibus aut cum antheris simul, aut, ut plerumque, sine is gaudet. ΡΟNT EDERA ex auctoritate Horti alabaricidari plantas antheris destitutas contendit, e gr. 0 da-panna , Mallam To dati, steli-tati Sed numerus antherarum in hac, quae est Anti desina, an illa, quae est Celtis, in ista, quae Ocas, hodie Bolanicis innotuit. Hinc errorem illum Risini sectatorum perspicimus, quum nectaria in Helleboro, Nigella, o ιμ- sora, oco florum assumserint, cum tamen nec gau- leant propriis pistillis, nec antheris hae corpora. 3. XIX. Ad actum secundationis duo omnino requiruntur, organa nempe genitalia utriusque sexus, quia hortim alterum sexum propagare nequit g. l. , in flore peragitur actus fecundationis q. XVII. , ergo in ore adesse debent organa genitalia utriusque seXus. Observes tamen, quod non semper in uno eodemque flore snt organa genitalia utriusque se Xus sussciat , quod in unosor adsint organa enitalia masculina, in altero

feminina confer. b. XV. 3. XX. Cum omnis planta sua proserat semina, quibus soboles propagari queat 3. II. - :nullum ero Uum ante secundationem excludi

possit f. XI ergo secundatio seque necessaria est ac ipsa semina. Hinc patet organa genitalia utriusque se Xus secundationi inserviuntia omnino necessaria esse g. XIX. , si perfectus existat sos; sic sunt essentialia. ullas Vero partes essentiales oris invenimus, nisi antheras' stigmata f. XVIII.); ergo hae partes sunt organa genitalia utriusque sexus, secundationi inservientia. Irim L Z Anthe.

382쪽

as SPONSALIA PLANTARUM.

Antheras eqse plantarum genitalia Masculina Mearum

Pollinem veram genituram, docet si Pentia, Proecedens, Sittis, Tempus, oculamenta, Castratio, ,

gura pollinis. Fund. Ol. g. 43. f. XXI. Genitalia masculina animalium diversa omnino sunt Alia enim gaudent pene, ut quadrupedit, aves, serpentes, pisces plagiuri, infecta vermes Alia eodem carent, ut pisces plerique Conchae Alia vesculas habent seminales, ut maxima pars quadrupedium: Alia iterum non, ut Canes; Alia testiculos possident distinctissimos a vesculis, ut quadrupedia Alia eadem in unum corpus coalita ostendunt, ut i sies. Nostra asserta haec sunt, quod antherae, florum organa genitalia masculina nihil aliud sint, quam

corpora praeparantia' includentia genituram sunt itaque hae ANTHERAE tesiculi una cum vesculis seminalibus, OLLE earum genuina plantarum genitura respondens corpusculis sub nomine vermiculorum propositis in regno animali. q. XXII. Veritatem hanc g. praeced. probant Primo Praecedentia. Antherae enim earum pollen semper fructum antecedunt. Quando fructus semina sua emittit, maturus est Ita etiam cum antheris sese habet quippe cum antherae pollende mittunt, ad maturitatem per Venerunt, omneque ossicium absolverunt pollen tamen semper cum

flos adhuc viget, effatur, Winutilis deinde decidit anthera. Secundo, Situs Anthera ita semper collocatur ut ejus pollen, tanquam genitura, pistillum, Fig. I. seu organo genitale femineum pertingere queat Aut enim staminat Fb pistillum circumdant ut in floribus plerisque aut si pistillum versus latus superius inclinat stamina subsequuntur,

ut in id namia aut si pistillum nutet, stamina

383쪽

spo NSALIA PLANTARUM. ass

adscendunt, ut in Capit sin Parola faminibus ad cendentibus, i illis declinatis Flor suec. 33oo

Tertio Tempus Anthera stigmata eo domomnino tempore vigent, hoc non solum quando unum eundemque florem occupant, sed' cum distinetis gaudent thalamis, adeo ut Corγli, eluis, Alm longissima amenta nunquam pollen antherarum suarum projiciant, antequam stigmata infra

habitantia progerminarunt. CANNARI mas minime polle demittit, ante.

quam pistilla in feminis apparent.

Quarto, Locri lamenta. Antheras renum uin, nus pridie stare alimenta e partibus aliena purgan-

,,tes, sibi persuasit ourn ortius , sag. 69. quod minus apti continet planta alimenti, in se reci-

, , pere, earumque Ual Vulas a congestis excrementis, , diduci, perperam statuit Idem p. 7o. PONTEDERI sententia est, quod , anthera nil aliud lint, nisi utriculorum congeries, qui pecu- ,,liarem succum X cipiunt dein per lamenta ad receptaculum transmittunt, a quo embryoni subministratur; id Anthol. 67. Sed obstat tota Diaecia figura pollinis artificialis fecundatio, prificatio, palmae cultura. Si vero antheras, antequam pollinem demittant, dissecamus easdem tam miri vice Martificiose structas esse comperimus, quam unquam eri carpia ipsa. Intus enim vel sint niloculares, ut Mercurialis vel biloculares, ut Helleborus Uel triloculares, ut Orchis; vel quadriloculares, ut Fritillaria atque dehiscunt, Vel longitudinaliter, ut Leucojum vel ad hasin per partes seu valvulas discedentes, ut Epimedium vel ab apice, ut Galanthus; et duobus rostris, ut accinia, ricet, Pyrolet, Andromedae.

Quinto, Cas ratio. Si antheras alicujus plantae uniflorete auferamus, , ne aliqua alia ejusdem spe-

384쪽

sue SPONSALIA PLANTARUM.

cie adstet, curemus, abortit fructus, vel saltem ova proseri subventanea, quod adeo certum, ut quisque nullo non silc cutit id experiri queat. Sexto, Figura pulveris sat solide evincit, pollinem istum non fortuito conflatum esse, aut ab ariditate antherarum. Malpighius, Greetvitis, Mori-

guram harum particularum oculis viderunt armatis, omnes particulas inter se ex asse aequales experti sunt, in diversis autem generibus tanta quoad figuram gaudere disserentia, quantam umquam possident ipsa semina. E. g. In Heliantho particulae pollinis sunt globosa Mechinatae In Geranio pedunculotini loro assimilantur perforato globulo focali; nil lois ut rota apparent dentata; In Ricino formam reserunt grani tritici In Viola tricolore sunt angulatae In ea compressae, laeves In Borragine

convoluta philyra n Narci se reniformes In Θmph3to globuli didymi in aliis aliter.

Pollen antherarum quoad genituram respondet termiculis ita dictis Leeti nenhrhianis stigma quod hocce recipit, semper madescit, ut pollen illatum

statim adhaereat. Notatu sane dignae sunt observationes Clarissimi Bolanici BERN HARDI Ussiae de Acere. Micro graphi, qui pollen antherarum Aceris Xaminarunt, idem formam crucis referre delinearunt. Sed Do

minus uspreus formam ejus esse globosam expertus est ut vero particulae pulveris humidum aliquod

attingant, in quatuor valvulas ad formam crucis exsiliunt. Quae observationes ansam hujus conclusionis suppeditant, quod nempe particulae ista pol. linis sint globuli intus cavi, aliquid peregrini in se. se continentes quam primum vero humidum libant globuli cavi, dissiliunt, contentum illud tenuissimum emittunt; quae observatio non parum lucis

addit

385쪽

spONSALIA PLANTARUM. 37

addit generationi animalium ex analogia ad vermiculos seminaleS. Omnia itaque haec inter se collata antheras esse organa genitalia masculina, earumque pollen Veram genituram, satis superque testantur.

g. XXIII. Cum in omni flore antherae' tig-rnata organa sint genitalia, secundationi inservien-tja g. XX. antherae organa genitalia masculina quilibet hinc videt si mre, quod floris alteram partem essentialem constituit, organon esse genitale femininum. Hoc sequentibus etiam corroboremus. Stigmata, germini tibique rennexa esse genitalia feminea, probant 'sentia, Pracedentia, Situs, Tempus, Decidentia, Abscissio. Fund Bol. 3. 44. f. XXIV. Pistilli partes tres sunt Germen α

g. 86. Germen in ore semper imperfectum mimmaturum sit, quidem rudimentum futuri mutus Stγ-lus nulla pars essentialis est, quandoquidem in mul-δj plantarum speciebus desideratur 3. XUIII. ;Germen Vero fructum nunquam ad maturitatem proferre potest, nisi cum stigmate fori insit. Hinc ergo sequitur, quod stigma ilia foris pars sit, quae impraegnationem suscipit, cui vulva in animalibus majcribus' plerisque respondet. Haec Vincunt Primo, Situs stigma enim semper ita collocatur, ut anthers una cum sua genitura, polline, idem attingere queant, ut 3. XXII. n. 3. ostensum est. Idem porro stigma propriam semper' peculiariis habet guram, adeo ut in plerisque plantis quamvis non semper in omnibus DUPLEX sit, quando fructus est bi locularis, ut in Personalis Umbe tatis; TRIPLEX, ut in iliaceis tri locularibus oUΑ-DRUPLEX , Ut in amassa quadri loculari ; QUINTUPLEX, ut in quinque locularibus aut pene aspermis, Gera-

386쪽

3s SPONSALIA PLANTARUM.

Geretnio P rotet Oxalide; EITUPLEX, ut in Assoroseu loculari; DECUPLEX Ut in Ph3tolacca decem loculari; Ui TIPLEX, ut in alvis multi loculari hus, vel in Panavere totidem receptaculis seminum instructo videre licet. Secundo, Tempus. Eodem omnino tempore, quo antherae vigent etiam stigmata. . Quo die in Z ea antherae disrumpuntur in aere sese pen- , dulas produnt codem cernuntur etiam fasciculi stylorumque X tremitates, ex spicae integumentis se in a ire protrudentes Logan. V. 8. Tertio , Decidentia. Stigmata in plantis plerisque ut munere filo perfuncta sunt, quem a 'modum antherae decidunt, quod sonum est luculentass-mum , stigmata ad maturescentiam fructus nihil contrihuere, sed generationi tantum inservire.

Quarto Abscissio. Si enim stigma, antequam

genituram antherarum conceperit, dissecetur, 'Hnta castrata a parte feminina e Vadit, frustusque semper perit. Stigma itaque partem conceptionis femina esse, hinc satis demonstratur. Stigma oris duas praeterea sngulares habet proprietates, quod nempe semper Didermidis X-

per sit, nec cortice gaudeat, ut cetera partes, deinde semper humore madeat. Hinc etiam constat, argumenta Cl. Ponte ferae nil contra nos valere. Ille enim generationem op nugnaturus, Vim suae sententiae ab umbellatis desum sit quarum cum stamina apparent styli adhuc non excrevere Ashstigma est pars illa generationi inserviens minime vero stylus hic enim in multis abesse potest quippe essentiam soris non constituit. Suffciat itaque, quod stigmata in umbellatis eodem cum antheris tempore vigeant stylus vero umbellatarum post conceptionem elongetur, quemadmodum' in

Acere cernitur.

387쪽

Generationem vegetabilimn feri mediante geniturae Antherariun illapsu iura stigmata dictitat oculis, Proportio , Locus, Tempus, Pluviae, Palmicola, lores nutantes , submers, isngene fia frustraneo immo omnium Florum genuina consideratio. Fund. Ol. 3. S. g. XXV. Generatio itaque plantarum fit, quando testiculi vel antherae, genituram suam ut Varfemineae vel stigmati inspergunt g. XXII sqqo. Quo potissimum modo generatio in regno animali fiat, adhuc non satis constat g. ΠΙΟ Quod

vero genitura maris Vul Uam femineam attingat, dubio caret, si alias fecundati peragatur. In regno vegetabili ope aeris fertur Polle genitalis in humida vulvae stigmata, ubi rumpituris dimittit contentum tenuissimum, quod fecundationem caus-

satur.

Ita sese in plantis habere, dictitat

Primo Oculus. Flore florescenteis pollineantherarum volitante, quod stigmati pollen inhaereat, prima fronte obvium est. VIOLAE TRICOLORI Q Bauh. os hoc jucundo spectaculo ostendit flore nempe vix adhuc explicato, virgineam ulvam lascive hiantem , globi instar concavi, ad latus aperti, albam niti. dam simul ac autem genituram suam projecerunt quinque ejus inter se astinos mariti, totam vulvam farina genitali repletam, colore fusco desipurcatam observabis, tuba tamen existente clara pellucida. Ante hanc fecundationem si comprimas ulvam, exstillabit liquor quidam lacunarum melleus, qui farinam istam et italem retinet, attrahit forte extrahit. Flor lapp. 276. GRATIO LA est o Venere agitata, pistillum stigmate hiat, rapacis instar draconis, nil nisi masculi. num pulverem affectans, at satiata rictum claudit,

388쪽

s SPONSALIA PLANTARUM.

deflorescit, fecundata fructum fert, Hori Giss. o. in aliis aliter. IRI particularem nobis ostendit structuram; stigmata enim sese dilatantia antheras omnino operiunt ilium tamen ad petata referunt situm, ut, aura subeunt stigmata, polle per rimas illorum

ascendat.

CAMPANULA a ceteris in eo dissert, quod pulvis lateri hispidi styli adfigatur is exinde per certos canales stigmati communicetur. SYNGENEs L stigmata per cylindrum antherarum surgunt quum itaque mergit stigma, semper

genituram fecundantem secum fert, unde fecundatio hic raro fallit . . Secundo, Proportio. Plerumque stamina 4istilla eandem ferunt altitudinem, ut eo melius ad stigma pollen, mediante vento, accedat, in quibusdam vero non, ubi singularis observatur processius fecundationis. GERANIUM inquinans col. monophγllis storeulibus erectis, folir subcordatis, Hori. Clis. 43 ubi pistillum staminibus minus est flores ante florescentiam penduli sunt instante Vero florescentia eriguntur, ut pulvis hori Zontaliter, ope Ventorum, ad stigma perveniat; at post peractam Venerem nutant ad maturescentiam usque fructus, qua instante, sese iterum erigunt, ut semina facile dispergantur Idem in Claγtonii specie, Limnia dicta conspicitur. D1ANΤnus haud raro pistilla sert staminibus longiora, flos autem non nudat, pistilla ergo, cornuum

instar arietis, retorquentur Uersus antheras. NIGELLA artensis cornuta C. Baub. I S. cujus

cum os primum expanditur, quinque pistilla erecta 1laminibus longiora sunt flore autem bene explicato retorquentur styli, ut circumpositos pistillis maritos attingant accepto ero polline, iteruruelevantur semperque manent erecti.

389쪽

spONSALIA PLANTARUM. 61

I TA MARINDo. PASSIFLORA' Ass II eodem fere modo reflectuntur styli versus antheras. Tertio, Locus Etenim stamina plerumque

pistillum ambiunt ut ventorum ope semper quidquam pulveris attingat stigma.

DIDYNAMIA. Plantae, quae flores habent erectos ad angulum acutum a caule distantes, stamina sua

pistilla ad labium superius flectunt, ubi stigma,

inter antheras collocatum, ab imbribus plerum quo

tegitur. DIADELPHae, quae flores tenent plerumque ad

angulum acutum a linea perpendiculari nutantes, stamina pistilla ferunt declinata intra carinam corollae compressam, ut eo facilitetur fecundatio, vexillo lux'ias arcente. MONOEc F sores masculi plerumque supra sores femineos collocantur, ut pollen eo melius in pistillum decidat, e gr. areae, est, Coiae, Sparget-nium I pha, Xanthiron, Ambrosia, atropha Sagittaria, Friopha thim, Ricinus, paucis tamen X-ceptis, quarum inter alias multas numeramus inuin Abietem, in quibus anthera quam ma Xime redundant, adeo ut, si arborem feriat animal aut entus, pollen instar fumi sursum volitare cernamus;

tam quoque copiosus est pulvis ut, si sub orescentia in Abietis, aut uniperi pluvia cadit, annulis fulvis stagnantium aquarum ripae pingantur

polline harum luteo. I EUCRIUN. favmn . IB. 24 . Hort. V al. 6 . n. . profert corollas a Vas, quarum laciniae duae superiores adscendentes tamquam digiti comprimunt antheras, lamentis nutantibus insidentes, ad stigma, ut pollen genitalis tangat ipsam vulvam absoluta vero secundatione adhuc per aliquot dies tegunt fovent stigma novam v nuptam, dein discedunt laciniae a corollae, nec amplius curam gerunt a trimonii. 5 VERA

390쪽

1 H sp ONSALIA PLANTARUM.

VERATRUM flores suos mastulos inferius locatos quidem tenet; attamen flores reliqui superiores Omnes hermaphroditi sunt, quam ob rem flores masculi, utpote minus necessarii, in serius positi sunt. Quarto, Tempus. Primum hic attendendum venit, quod stamina' pistilla una proveniant, non solum dum unum eundemque forem occupant, sed ubi alii flores sunt masculi, alii femine in eadem planta, exceptis tantum paucissimis.

Summi Conditoris mi a in utroba, Musa

institutio scit sane digna est. IATROPHA foliis pol, at is dentatis retrorsum acvleatis, Hori. Clij. 4 S. corymbum tenet, cujus primae dichotomiae serunt flores semineos, qui florescentes maritos uno altero e die antecedunt subsequentes vero dichotomiae alios emittunt sores, eosque masculos , at horum podine praecedentes femine flores fecundari nequeunt, cum defloruerint ante horum explicationem adeoque abortiunt femine flores nisi ex alio corymbo, soribus masculis superbiente, pollinem accipiant. Mus spadicem producit, ducentis saepe superbientem germinibus horum pauci sores feminei per aliquot dies cursum absolvunt peracta florescentia femineorum florum, succedunt mares, qui viritim florescentiam ad maturitatem fructus usque producunt, in fructibus vero nullum omnino semen invenies. , Semina plane encere in Musa statue- , ,runt Horti alabarici Auctores, quod mihi plane, , paradoxon cum autem Viderim primi matrimonii, , primorumque florum feminas, maritorum suorum, officio destitui, maritos sequentis thalami ad possessa Venire, perceptaque gaudia seros, intel- lexi, nulla unquam semina in hac specie proditura, nisi plures plantae simul positae eodem fere tem pore florerent, una tum in alteram agere posset,

SEARCH

MENU NAVIGATION