장음표시 사용
21쪽
iflud systema pertinentes subitam 5c gravissimam laesionem patiantur. Ea dogmata simplicissime deducuntur ex notissimis experimentiS. Etenim motus & sensus si jactura irreparabilis in o gano cui prospicientium arteriarum truncus arcte revinctus est Stenon , Kaati Boerhaave , Schwenche ).' Multo celerius accidit quod ligatis aut resectis nervis omnibus qui ad organum quodpiam feruntur, in illo dispereant motus ac sensus vitalis: scilicet quatenus pertinent ad affectus Principii Vitalis in reliquo corpore. Nam ibidem sensum & a sensu motum perseverare satis ostendit ratio minime mechanica qua artuS a corpore ViVO recens truncati moventur, ut illatum stimulum fugiant aut repellant.. Vicistim ligatis aut praesectis nervis qui in datum o ganum distribuuntur, hujus organi affectuum tollitur influxus sympathicus nervosus in reliquas corporiS parte S.
Penitus sistuntur , qui in illo organo primum percepti secus in aliis membris gignerentur; dolores , Vapores epileptici aliive . Institutis circa nervos hujusmodi experimentis delusi Physiolosi asseruerunt; quod omnis vis motrix in inte-
22쪽
gro corpore a cerebro per nervos derivetur, omnis Vero sensus ad cerebrum ascendat. Inde laborarunt ut commentum quod sibi finxerant explicarent vanis hypothesibus. Opinati sunt facultates motrices & sentientes de vehi aut spiritibus animalibus, aut oscillationibus fibril-
Iarum nervearum. Itaque coacti fuisse videntur ad absurdum; aflirmando quod vires spontaneae incognitae , imo vires sentientes a motricibus natura divisae, propagentur juxta leges necessarias communicationis motuum in materia inerti demonstratas. Ιis conceptibus crassioribus favere visum est: vulgatissimum experimentum: quod nervi ligati tensa aut vellicata parte quae est infra vinculum, fremant carnes in quas is nervus dispergitur. At vero tunc superest earum
Carnium vis motrix vitalis ; quae facile potest suscitari stimulis vel hujus tractionis mechanicae vel succi nervet expressi. Verum enim vero in omnibus corporis vivi organis inter generales sympathias vincit dignitas synapathiae nervosae. Nempe , cum nerVi sensibilitate praepolleant, huic sympathiae speciei potissimum alligantur communicationes virium sentientium. Sed vires motrices ubique in corpore vivo sentientibus excitandae videntum quam.
23쪽
vis iuxta proportiones incognitas de admodum Varian
Cum in prima nervorum origine existat centrum sympathiae nervosae , adeoque praecipuum sensus Vitalis promptuarium; nulla est pars in corpore humano , quae sit magis vitalis medulla oblongata. Nil mirum igitur si Principium Vitale gravissime perturbetur affectibus qui lacessiint organa propiora illis nervorum primordiis Hinc surgunt pericula dentitionis , anginze maliSiaae , vulnerum in musculis temporalibus, cet. Vicissim dum acerrimis sensibus percellitur Principium Vitale , quo celerrime se expediat, convellit automatice organa huic nervorum origini proxima. Hinc in epi-lepsia, hydrophobia, tetano; deglutitio laeditur, ni xillae constringuntur, cet. A prima hac sede vitalitatis progrediens idem Principium, necdum suas Vires eXpertum, in infantibus multo frequentius faciei quam artuum init convulsiones. illis . Rursus ad eundem vitae limitem cum redigitur in extremo agone morborum acutorum; musculos capitis iacolli succutiendo ultimos saepe edit conatus. Haec theoria de influxu sympathico nervoso, qui necessarii is est ad vitam fere omnis organi prorobandam ,
24쪽
pendet ab integritate nervorum eiusdem organi ; duplici animadversione est circumscribetida. In organis nobilioribus quando cessavit vel admodum labefactatus est influXus nervosus, Vita tardius desinit ; cum ea sint veluti centra aliarum sympatiatarum ex functionibus. Hinc, praeter caetera , apparet
cur in affectibus apoplecticis; cordis in quo minima est influxus nervosi energia Halter )b intestinorum dc
septi transversi motus syontanei lentius abrumpantur.
Hinc vicissim intelligitur quare in affectu veluti apo- plectico quem vis opii inducit, extremos artuS primum occupet ultimum relinquat paralysis Cullen ).ΙLaesioni gravissimae nervorum , vel in ipsa origine, non des ibito sed paulatim inductae , ita potest astu escere Principium Vitale; ut fere supersit integer in.
fluxus nervosus in organa quorum vitam ademisset eadem laesio in instanti acciden S. Ita non modo in foetibus , sed etiam in pueris qui ad aliquot annos vitam tolerabilem duxerant, universa cerebri ac cerebelli moles inventa est in aquam distis-lpta , aut redacta ad membranae speciem.
Haud dissimili ratione ; cum violenter compressis sub axilla nervis brachialibus brachium infirmetur δέ tabes
25쪽
eat; iidem nervs visi sunt premi immedi te ab an evrys
male arteriae sub claviae dextrae , quin ullus brachii dextri torpor ullumve aliud in muliere vivente extitis .
set hujus compressionis indicium. Morgagni. ) ab
Etiam subitae & magnae laesioni nervorum alicujus organi modo non omnes corrupti fuerint) paulatim assuescit Principium Vitale ; Sc demum huic organo propriam functionem valet perficere. Si cani vivo caedantur ex utroque latere nerVi recurrentes aut ipsi nervi paris vagi; statim amittit vocem, sed eam aliquot elapsis die-hus recuperat Valsalva, Emett): faue ex influxu aliorum nervulorum qui laryngi dividuntur. Quis credat in hoc experimento aliisque similibus, nerVulorum cum resectis communicantium meatus non patere spiritibus animalibus nisi pos nisus satis longo tempore iteratos ZInter systemata sympathica virium quae peragunt si11-gulas functiones analogas corporii vivi existit sympathia universalis; quae Vicissim continue mutata per Omnem vitai decusium vires singularum functionum diversu
sa) Nulla depreliensa fuit affectio paralytica in hydropicis quibus nervorum Plexus de involucra humore aqueo gelatinoso opprimebantur. Idem) cet. Praedicta de sympathiis partium quae eandem lanctionem exercent, & da
26쪽
prorsus nos latet quaenam sint vires singulis orgaliis vivis ab ortu insitae ; & qua ratione eaedem propriarum
functionum exercitio renoventur, atque etiam intendantur. Sed Medicorum est, respicere ad incrementa Vel decrementa quae summae virium ingenitarum ferunt di
versimode alteratae functiones & functionum sympathiae.
Dum in universa constitutione ita alterantur cons tantes sensuum Sc motuum communicationes, ut singula
systemata virium ex functionibus sympathica debilitentur quin tamen ullus functionum consensus prae reliquis vitietur ; tunc adest simplicissima Nevropathiae species. Quod illustrari videtur praestantissima hujusce morbi medicatione. Hanc semper vidimus pulcherrime praestari
alterne & diverse prout discrepat in singulis aegris re-
nexu vitali earum sympathiarum, congruynt doctrinae maximi medicorum Hippocratis. Etenim haec habet is Auctor Naturae verique Lib. de Alim.): DConfluxio una, D conspiratio una, consentientia omnia. Omnia quidem consentiunt luXta naturam a totius corporis; juXta partem vero, uniuscujusque partis particulae consentiunt invi-D cena quoa 2nctionet . Et alio loco Lib. de Locis in homine,init.) D Si quis minimai nn corporis partem acceptam male assicere velit, totum corpus passionem persentiet B qualiscumque ea fuerit; propterea quod minima corporis pars omnia habet quaen cumque & maXima. Quidquid vero, bonum aut malum, minima pars pertulerit, a refert ad partes eiusdem generis , unaquaeque acribuni genus. Et propterea corpus &Ddolet & laetatur ob cognationem cujusque minimae partis; quia in minima omnes vinsunt partes particulae omnigenae & hae singulae referunt & transmittunt omnia
i omnes assectus) ad cognatas sibi ipsisu. - Aliis concordibus Hippocratis seu-etentiis allegandis supersedemus
27쪽
satio virium motricium ad sentientes ) subjungendo ex
citantia sedantibus , vel laxantibus roborantia , demum utendo medicamentis vere tonicis. Scilicet alternata frequentius priorum remediorum commutatione , Veluti repetitis oscillationibus, Natura pellicitur ad constantius obeundas Virium communicationes quibus per sanitatem insueverat. De hinc medicamenta vere tonica focilius restituunt tenorem mediocrem, sive energiae stabilitatem a qua Principium Vitale aberravit
Quo plura systemata virium ex functionibus sympa
thica simul labefactantur gravius Sc diutius ; eo magis resolvuntur vires integrae Principii Vitalis : eaedem Opprimantur ut Veterum more loquamur) seu symptomatice afficiuntur, si unum modo aut alterum ex dictis systematibus graves Sc mansuras noxas contraxerit. Profecto maximi momenti est ea distinctio ad faciendam morbis acutis medicinam. a)Sy mpathiae
sa) Ηujus discrimitiis signa characteristica vitiose tradiderunt Galenus aliique ab ipso deducti viri, Vallesius, Potice de Sauctacrux, ceteri ; paulo rectius indicavit Seb. Nasius. Sed ea signa , si fuerint ad ductum Naturae delineata, produnt verit tem nostrae eXpositionis. Egregie huc faciunt ingeniosae observationes Sanistorii de causς febrium mati- gnarum sin quibus scilicet indicationes a debilitate essentiali subjiciuntur indicationibus ipsius febris, caeteris quibusciimque dominantur . Νempe Sanctorius Per
28쪽
. Sympathiar universalis qua diximus regi consensus virium functionibus analogis tributarum , effectus non perpetuus , sed frequentissimus esse videtur harmonia in universo corpore intercedens motus vitales fluidorum dc solidorum s juxta quam ii motus proportionalia augmenta aut decrementa concipiunt. a)De illa harmonia operae pretium est meditari quae Baglivus protulit; hinc arcessens varias animadVersione S: circa aetiologiam Sc therapeiam morborumi summorum. Ex ea vitali harmonia evacuationes criticae in febri-hus acutis sequuntur praegressam coctionem, mox ab humorum depuratione laxatis meatibus. Vicissim febres inflammationibus succedentes coctionis residuum in urinis exhibere deprehenduntur, cum primum loca inflammas a fiunt permeabilia ; uti observatur statim atque mollescunt madentes orae magnorum Vulnerum , vel ante
vidit febres malignas potissimum determinari 1'. Cum plures simul incessus patratistere in usu aerum mon-naturalium ; uti curni mensae & veneris deliciis atque una mentis affectibus nimis indultum est. 2'. Cum hujusmodi erroribus vexata Natura acta est veluti in contrarios sensus; quod accidit iis qui fervida tempestate assiduo cibos ingurgitant, aut somnos trahunt. ι br) Hinc sequi videtur quod observante Digello ) homines quibus est tenuis re rara cutis textura, ut plurimum sanguinem habeant non facile concrescibilem; vicissim quibus constat densu & dura pellis, eorum cruor celerrime in grumost ca satur.
29쪽
Necessarie existere videntur leges sympathiae uniVera salis Sc singulorum consensuum. inter fundi iones cor. poris vivi semel peractas ; cum ii consensus nulla animantis affectione spontanea possint inhiberi. At vero ipsae functiones excitari, suspendi, immutari, inverti postlint juxta determinationes quas Principium Vitale sponte concipit, non modo a rebus extraneis, sed etiam ab internis stimulis sollicitatum. , Illae spontaneae determinationes Principii Vitalis nullatenus possunt ad mentem referri cum abest illorum affectuum notitiae vel liberi delectus conscientia , quae menti vigili propria esse videtur. Adeo ut non opus sit 1d confirmare multis exemplis quibus arguitur frequens dementia instinctus quem sequitur Principium Vita
, Attamen sapienti consilio si1mmi conditoris effectum est, ut is instinctus Principii Vitalis sine ulla animantis providentia ut plurimum ad fines utiles dirigatur. Eadem ratione movetur animal nascens imo eductum ex matris utero profecto Galenus ut oblatos cibos uti
a) Ita equus nititur in ferrum quo punctus fuit: infans recens natus , si lacte de fraudetur, manum sugendam ori admovet, Aristoteles) cet.
30쪽
-.. ἶ7J Ies sumat, noxios refugiat ; qua favos mellis apes e truunt, telas araneae, nidos aVes dcc.: imo qua pampini cucurbitae vegetantis varie diriguntur & contorquentur ad diversias regiones unde ipsis admoti sunt paliquos complectantur Fanton); cet. Ars illa divina qua materies ex seipsa moVetur ad finem ab artifice destinatum agitat singulas partes cor poris animalis; quod eapropter Galenus ingeniose contulit cum Vulcani ossicina ab Homero descripta, in qua ipsi folles viVebant. Defectus providentiae animalibus inditae etiam arguitur ; quod in prima animantum aetate, priusquam absolutus fuerit partium organisinus, Principium Vitale motatus olim perficiendos per instrumenta nondum evoluta conari deprehendatur:
Cornua nata prius vitulo quam frontibus extent , Illis iratus petit atque infensus inurget; cet. I.ucretius).
Itaque Principii Vitalis perfectio non moratur abse-lutionem organorum ; quorum usibus praeludere videtur ex harmonia quadam praestabilita. Ultimum igitur quaerendum superest quaenam sit Principii Vitalis origo, quis finis 8 Sed Hujus termini, perinde ac essentia, sacro teguntur involucro. Nescimus an