Titi Livi Rerum Romanarum ab urbe condita libri

발행: 1843년

분량: 431페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

381쪽

alti dareine, respons uncium patrum ab dictatore est, eonsules novos ita aenatum daturos a se. amilia indo habita creati consules Cn. Cornm Itiis Leutatiis P. Aelius Pa tua praetores M. . Iunius Pennus, cui sora

bana evenit, N. Valerius FaIlo Bruttios, M. Fabius Buteo Sardiniam, SP. Avia .Tubero Sisiliam est sortitus. de provisolis consulum nihil antoplacebat agi quam lagati Philippi regis et Carthaginiensium auditi essent belli finem alterius, terius principium prospiciebant animis. Cn. nimias eo ut eupiditato sagrabat provinciae Asrieae, seu bellum loret,saml-Hetoriam lare, seu iam finiretur, siniti tanti belli se eonsule gla-10riam petens negare ita prius quiequam agi passurum quam bi provi eiu Asriea decreta esset, eoneiaenio uollega, moderat viro et prudeuii,

mi seriae eius e tamen eum Scipione, praeterquam quod iniquum e ael, etiam impar suiueum emebat Q. Minucius Tharinus et LiscuIM Glabrio tribuni plebis rem nequiquam temptatam ab Tib. Claudio vii

eonsule Cn. Corniatum rumpilare aiebant: ex auctoritate patrum latum, ad populima esse, unius vellent imperium in Africa esse onmes quinque et triginta tribus P. Seipioni id inperium decresse. muuia Mentioni-bria et in senatu et ad populum aeta res ostr m eo deducta est, ut senato permilterenti patres uitur iurati cita enim eonvenerat, en 20a--- tui consules provineias inter se eompararent sortirenturve, uterritiam, uter assam nisium quinquaginta haberet en Massis obvenis set, in Sitaliam navigaret, si pax eum Carthaginiensibus omponi nequisset, in Ahioam trai reli onsul mari, Scipio eodem quo adhuc iure imperii iere rem sereres: si eondiciones eonvenirent paris, tribuni plebis AEpopulum Togarent, utrum consulem au P. Scipionem iuberent pacem daro et quem, si deportandus exercitus vinis ex Asriea esset, deportaro: si

paeem per P. Sespionem dari atque ab eodem xercitum deportari iussissent,no oonsul ex Sivilia in Asrieam tralaeret alter eonsul, cubna. Ma evenisset, duas legiones a M. Sexuo praelara acciperet I. . . Ses 30 pion, eum exareitibus quos haheret in provinia Asrina prorogatum ain- perium praetori M. Valerio Faltoni duae lesiones in Bruttiis, quibus C. Livius priore anno praesaerat, decretae P. Aelius praetor duos legiones in Sicilia ab Ox. Tremollio acciperet legio una M. Fabio in Samdiniam, quam P. Lentvius pro praetore habuisset, de mitur M. Servi-35 Moi prioris uni consuli eum uia duabus item legionibus in Etruria prorogatum i atinum imperium est quod ad Hispanias adtineret, aliquot annos iam ibi L. Cornelium Leuiuium et L. Manlium etdisium esse: uti onsules eum tribuni agerent ut, si iis videretur, plebem rogarent, eui iuberent in mania imperium esse: is ex duobus exercitibus in40 unam leg-- oonsoriberet Romanos milites at in quindecim cohortes meis Latini nominis, quibus provinerim oblineret: veteres milites L. Co nefas et L. Manlius in Italiam deportarent. Consuli quinquaginta navium ei ais ex duabus Iasathus, Cn. Octavit, qua in Astiea saet, et

382쪽

P. Vim, quae Neaeae oram l-batur, demeta, ut quas valet -- -- ligere P. Seipio quadraginta naves longis .achianiliset haberet q.

hiis si Cn. Octavium, si ut praeliasset, praeesse vellet, octavio pr. praetore in una annum imperiuria esset si Laelium prae eret, ut.- vius Romam de deret redueeretque naves quibus onsuli usus . e set et M. Fabio in Sardiniam de m longae naves deeretae et ema- ea duas urbanas legiones seribere ain, ut quattuordeiam Iemnibus eo anno enlum navibus longis res publiea administraretur.

XLiI. Iam de legatis Philippi et Carthaginieasium actum. Privm.1omoedonas introque Haeuit quorum varia oratio fuit, partim rem tium quae quest erant missi ad resem ab Roma legati de populationea.eiorem, partim ultro Mensantium quidem et socios populi Romani aedinalto insessus N. Aurelium, quem ex tribas ad se missis legatis dueetia habito substitias et a bes ocia salsae eontra Bedus et saepe eum Prae s helis suis signis ollatis pugname, et postulantium ut a donec πη- eorum Sopater, qui apud Hannibalem mer de militassent, tum apti in vinetis essent, sibi restituerenturi adversus a M. Furias, animae ad id ipsum ab Aumio ex aeodonia, disseruit, Aurelium relistum ne socii

pia Romani ses populationibus atque iniuria ad regem deae re

so finibus sociorum non ex Mase, dedisse operam ne impaena in m. . rem populatores transeenderent Sopatrum ex purpuratis et 'pisquis regis esse eum eum quattuor milibus Maeedonum et Munia missum

nuper in Meam esse Hannibali et Carthaginieniabus auxilio de his rebus inter ati a dones eam perplexo responderent, neque ipsi iis in responsum tulerunt bellum quaerere regem et, si emat, 'pediom i Venturam dupliniter ab eo foedus violatum, et quod sinis poma R niani iniurias Aeerit, ae bello armisque is salverit, et quod hoote . xiliis et peounia iuverit et P. Sespionem mete atque ordine ista e Mderi et laeem, quod eos, qui arma eontra populum Romanam serentes 30 eapti iant, hostium numerucia vinclis habeat, et M. Aurelium . - bliea iseere gratamque id sanata esse, quod socios populi Romani, quando iure laederis non possit, armis tueaturicam ho tam tristi responso dimissis naeedonibus legati Carthaginienses oeati quorum aetatibus dignitatibusque eonspeetia - nam longomprimi eivitatis erant, tum in se quisque di re, vere da paea si insignis tamen into eoteros Basdrubia erat uaedam p.pulare . n mine appinabant - aes semper auctor adversusque Barianis e. tum 'piva illi auctoritatis sui belli eulpam in paneorum oupiditatam ab is p bliea transtirenti. qui eum vina oratione usus esset, nun purgando μω mina, nune quaedam latendo, ne inpudenter Meta negantibus diuisitior

Venia esset, nune monendo etiam palma eo eriptos, ut rebus Mundia modeste a moderate uterentur Miso atque Hannonem a sinent Carin

giniense et tempore uti voluissent, daturos suime patas eo Mones, quas inne peterent raro iamia hominibu bonam Brinnam bonamque --

383쪽

Pere et eonsulere me-i erit. et hereui miritumati fuisse, auter Qeret ex insolentia, qui in nova ruma Bel uia sit, impotentes laintia. Insanire populo Romano iisnata a prope iam ex obsoleta vietoria gaudia esse, ae plus paene parcendo letis quam vineendo imperium maintia. Icete rem miserainior ratio tali ommemorantium, ex quantis opibus quo Meldissent Carthaginiensium rear nihil iis, qui modo orbem prope terram obtinuerint armis, superesse praeter Carthaginis vi nisi his Inclusos non tem non mari equam sui iuris ernere, aer a quoquos' a penates ita habituros, a non is eo quoque, quo inhil alterius soaeit, marive populas Romanus enati eum Meti misine via patres a pareret, senatorem unum infestum perfidiae Carvias laniatim subolamassa semis, per quos deos foedus totus essent, eum eos per quos anterietum visae sesellissente per eosdem inquit Hassebat, is quouiam sam inseati sunt Aedaea violantiu M. I XLIII. Inclinatis omnium ad Mem ulmis Cn. Lentula eo vi, evi assis prorineia e senatus eonsulto intere sit tum Aemias et Q. Ninucius trumni plebis ad populum tulerunt, vellent tuba Mnesanatina de more ut eum Carthaginiensibus pax fieret quem eam p. eam dare quemque ex Africa exerestum deportare laberetit de paea --gata erant omnes tribus lusae ut paeem dare P. Selpionem, eundem - euua deportare ex hae rogatione senatus deerevit, ut P. Sesse ex de m legatorum sententia paeem eum p wlo Gethaginiensium quibus Iesibus ei videretur saeere gratias deinde patribus egere Carthaginis aes et petierent, ut ibi in urbem introire et olioqui eum civibus assim Meeret, qui apti in uiatea ustodia essent esse in .lis parsis propia . quos amitosquis auos notales homines, partim ad quos mandata a propinquis haberent quibus onventis eum reus peterent, , quos in Iant ex iis redimendi potestas foret, iussi nomina edere Meum due-- sermo ederent, aenatus eo ultum factum est, uti sa4 Romani a meen os ex captivis, quos Carinaginienses vellent, ad P Cominum in Ah, mim dep.rtarent, nuntiarentque ei aet, si pax eonvenisset, in pretio ea ---nis istis redderes titiales eum in AMeam ad minua seriendum Ire lubereti vir, ipsis postusantibus senatus Onsu tam laetum stria haeo verba, ut privos lapides si ea privasque verbenas seeum tiri.nt ulla Praelo Romanos imperaro ut foedus seriemit, ni praetorem agminal . renc herbae id genus o are sumptum eualitas dari soleti Ita unissi ab Roma Carthaginienses eum in Ahioam aenissent ad Seipuniem, quibus ante darium os leo a paeem se runt naves longaa elephantos perfugas sagitivos, aptivo in quatino milia vadide in im'Meter quos Q. Terentiae Ciale aenator sui naves pisvectas in auum i adiendi i ia quingentae istas omnia generis, quae remis agerentur, ML dam tradant: -- eo poetam repente inuendium iam lamiam salmo

Poenis quam si ipsa methago arderet. do peribos ramus quam de s

384쪽

olivis eoi lani nomitus Latini qui eran4, Meampo assi Romani iuerit an satiati XLIV. Annis ante quadraginta an eum melli βω--sibus post uti laeta erat Q. Lutatio A. Manlio sustiniaret inlum inbiani actis post tribas et viginti P. Cometio Tib. Sempronio onsulis , finitum est septimo decimo anno Cn. Cornelio P. Aelio Paeto onsuli. s. aepe post a Scipionem serunt dixisso Tib. Gaadii minuam a Lditatem deinde Cn. Cometii suime in mora, quo mimis id bellam exitio Carthaginis sal tosarthagini eum prima ollatio poeninae Sisino bello ea usus di is suis videretur maestitiaque et avius in curia amet, ridentem Hannibal . -ate mospectum in s eam uasdrubal Haedus risiunciae anet in publieo fietu, eam me laesimarum ausa esset, , si quem ad modumaeis habu miis oeulis M inquit, me et antinua latus nesse vobis appararet, non laeti sed prope montis, mala eordis hune,

is quem inerepitas, risum esse qui tamen nequa am adeo eae intempe- .inua quam eam ista absurdae atque avitorrentes a rimae sunt tune Miso Hemit, eum adempta sunt nobis arma, in usa naves, interdictumeatomis bellis is enim uiuae eoncidim . . ne me est in vo odioveor eo ullum ab Romania credatis nulla magna vivitas inemerem putesit si soria hostem non habet, domi invenit, ut praevalida orpora ab Mortua austa tuis videntur, ae auia ipsa viri mouerantur tantumni mirum ex publicis malis senuinus, quantum ad privata re Pertanet, nae in iis quisquam aerius quam muniae dammam Mimulat itaque in volia vivioriae Carthagini detrahebantur, eum inermem am a nudam in Malitia inter tot armatas gentea Asrieae eemeretis, nemo ingemuit nune quia rivatum ex privato eonis uviam est, tamquam in uiateo si nem inploralia quam vereor ne prope diem sentiatis, lev-imo in mala vos

hodie iserimasse inaeo annibal apud Carthaonio m. ipio eontione advocata Masinissam ad remum a. num Cirta o M pido et Mieris urbibus agriaque, quae, regno Syphacis in populi Romana potestatam venissent, adieatis donari r Cn. Octaviam et a- in Siciliam aetam Cn. Comelio oonsuli eadem iussit, legatos meth Lniensium Romam proselaei, ut, quae a se ex Moem legatorum aenisatia acta essent, . - patrum Ructoriisto populique confirmarentaena XLV. Paeo terra marique parta, exemitu in naves imposito, in Siciliam Lilybaeum misint inde magna parte militum navi a mima ipse per Iaelam paeo non minus quam actoria Italiam, effusis non uehiutis modo ad ha Mos honores ae agrestium etiam turba idante vina, Romam moeni triumphoque omnium elarissia, uinam es inuectus argentia Mit in aerariam pondo entum vigisti tria milia. insita ex praeda qu dringenio aeria divisit moris subtracina vectaeuis magis hominum quam triumphantis gloriae Syphax est, Tibu haud ua multo ante mortuae quo ab Alba traduolus haeret: oonspeia mora tamen ussiit, quia P. bile lauer ea elatus hune regem in triumpho due in Polyhans, haud

385쪽

LIBER XXX. 187

quaquari spernendus auetor, tradit secutire Sestilonem triumpiatntem ut pilleo opiti imposito Q. Terentius Culleo omnique deinde vita ut dignum erat libertatis auctorem coluit Asricani eognomen militaria prius favor an popularis aura elebraverit, an, si uti Felieis Syllae Magnique Pompeii patrum memoria, coeptum ab adsentatione familiari sit 5 parum ompertum habeo primus certe hic imperator nomine violae a se gentia est nobilitatus exemplo deinde huius, nequaquam vietoria pares, insignes imaginim titulos claraque nomina familiae liquerunt.

386쪽

LIBRORUM LIVIANORUM.

Hannibal ad laruam in urbe Romana lapidem per Anienem amnem

iam posnil inde eum duobus milibus equitum usque ad ip-- penam portam, ut tum urbis exploraret, obequitavit et eum per triduum in aciem utrimque exemitus omnis deseendisset, emtamen Em.14esta diremit nam eum in astra rediissent, statim serenitas erat. C pa rapta est a Q. Fulvio et Ap. Claudio onsulibus principes Campanorum veneno bi mortem eonaeiverunt eum senatus Campanis, ligatus esset ad palos, ut semes seriretur, litteras a senatu missas Q. Murius onsul, quibus lubebatur par re, antequam legeret, in ianu posuit, 10 et lege ociussit et supplicium peregit eum in omitiis apud populum quaereretur, ni mandaretur Hispaniarum imperium, nullo id volent a. cipere P. Scipio, P. filius qui in Hispania eciderat, professus eat aerata. mm, et suffragio populi eonsensuque omnium missus Novam Carthaginem expugnarit, eum ageret vi simum quartum annum, videreturque is divina limo genitus, quia et pse, postquam togam e peret, quotidie in Capitolio erat, et in ubieni matris eius anguis saepe numero vis erat res praeter ea in Sitalia gestas eontinet, et amicitiam eum Aetolis Iunctam bellumque gestum adversu Acarnane et Philippum a d

ma regem.

20 Cn. Fulvius meo ut eum exercitu in annibala ad Medoneam eamus es meliore eventu a claudio Marini eo ut adversu eundem ad Numistronem pugnatum est inde Hanniba nocte re aiat Nareellas inse tua est, et subinde edentem pressit, done eonfligere priore pu-- Hannibal superior fuit, Nareellus sequentla Fabius Maximus palers eonsul Tarentinos per proditionem re pii Claudius Nareello T. Q.inetius Crispinus onsules speeulandi ausa prosem e matris insidiis ab

387쪽

Hannibale ire ivmiti sunt Mareellus Melms, Crispinus sagit lustremn ensoritias eonditum est tensa sunt civium apita entum triginta a Ptem milia entum et oeto, ex quo numero apparuit quantum homitium tot proeliorum adversa fortuna populo Romano abstulimet in Hispania ad Baeeulam Seipio eum Hasdrubale amitearis onflixit et teli inter 1 alia aptum puerum regalem Nimiae formae ad avuneulum Masinissam eum donis remisit Hasdrubal, qui eum exercitu novo transeenderat Aupes ut se Hannibal eoniungeret, eum milibus hominum quinquaginta aeaceaesus est M. Livii eonsulis duet sed non minore opera Claudii Ner nis eo ulis, qui eum annibali oppositus esset, reliciis astris ita ut 1ο hostem alleret, eum deleeta manu prosectus Hasdrubalem elisumveniti res praeter ea a P. Sulpicio praetore adversus Philippum elaetae amatas eontinet.

Rescin Hispania prospere gesta a Silano Se lonis legato et ab L.

Scipione fratre adversus Poenos, a Sulpicio proeonsule et ab Attalo res 15 Asiae adversus Philippum mem Maoedonum pro Aetolia reseruntur. eum M. Livio et Claudio Neroni eo usibus triumphus deeretua esset, Livius, qui in provincia sua rem gesserat, quadrigis invecius est, Ner

quoniam in ollegae provinciam venerat, ut tua victorian adiuvaret,

equo est secutus, et in hoo habita plus gloriae dignitatisque habuit, nam κε plus in bello quam olim Aeerata ignis in aede Vestae negligentia

virginis, um non ustodierat, exstin.tus est: virgo aesa est stage

P. Seipio in Hispania eum Poenis debellavit quarto Meimo anno ei helli, quinto post anno quam ierat exclusisque in totum possessione eius hostibus Bispaniam re pii. et Tarraeone in Ahisam ad Syphaeem mingem Masaesuliorum transvecius foedus iunxit Hasdrubal Gissonis ita cum eo in eodem lecto Meubuit emavitque munus gladiatorium in vi morem patris patruique Carthagini nova edidit, non ex gladiatoribus sed ex iis c qui aut in honorem ducis aut ex Avoeatione descendebant, iaquo reguli ratres de regno serro eontenderunt. eum Astapa urbs ab Ro Mananis oppugnaretur, oppidani libero et oniuge rogo exstructo Meid runt et se insuper praeeipitaverunt. Ipse Seipio, eum gravi morbo implicitus est, seditionem in parte exerenus motam eonfirmaius dise sit, xebellantesque Hispaniae populos megit in deditionem venire et amiebaia saeta eum asinissa rege Numidarum, qui illi auxilium a in Asel. Maeam tralatasset, polli batur, eum Gaditanis quoque post diseessum inde magonis, ut ex Carthagine aeriplum erat ut in Italiam irai ret,

anam reversus eo utque ereatus. Ameam mvineiam polenti, contra dLaeonis Q. Fabio Maximo, Stellis data est, permissumque ut in Asrieam mearet, si e re publiea reo enseret Naso amitiaris lilias a mi. 40

mori Baleari uinua uia hiemaverat, in Italiam traiecitii Hoby OOsie

388쪽

XXIX.

Ex Stellia C. Laelius in Atricam a Scipione missus ingentem praedam reportavit, et mandata Masinissae Scipioni exposuit conquerentis, quod non dum exercitum in Africam traiecisset bellum in Hispania fini. tvm victore Romano, quod Indebilis exe;taverat ipse in acie occisus,5 Mandonius exposcentibus Romanis a suis deditus Masoni, qui in Gallia et Liguribus erat, ex Asrie militum ampla manus missa et pecuniae quibus auxilia onduceret, praeceptumque ut se Hannibali iungeret. Scipio a syraeusis in Bruttios traiecit et Locros pulso Punie praesidio lagatoque Hannibale reeepit. pax cum Philippo acta es Idaea mater mio portata est Romam a Pessinunte oppido Phrygiae, armine in libris Sibyllinis invento, pelli Italia alienigenam hostem posse, a mater Idaea

deportata Romam esset tradita autem est Romanis per Attalum regem Asiae lapis erat quem matrem deum incolae dicebant exeepit P. Setipio Nasica, Cn. filius eius qui in Hispania perierat, vir optimus a senatu 15 sudieatus, adolescens non dum quaestorius, quoniam ita responsum iubebat ut numen id ab optimo viro exciperetur consecrareturque Locrenses legatos Romam miserunt, qui de impotentia Plemini legali quererentur, quod pecuniam Proserpinae abstulerat et Iiberos eorum ac coniuges lupraverat. Pleminius in eatenis Romam perductus in careerem mortuus es eum salsus rumor de P. Scipione proconsule, qui in Stellia erat, in urbem perlatus esset, tamquam ibi luxuriaretur, missis obhoe legatis a senatu, qui explorarent an ea vera essent, purgatus insamia Scipio in Africam traiecit senatus permissu Syphax accepta in matrimonium filia Hasdrubalis Gisgonis, amicitiam quam eum Scipione iun-25xerat renuntiavit Masinissa rex Maesuliorum, dum pro Carthaginiensi. sus in Hispania militat, amisso patre Gala de regno exciderat quo per bellum saepe repetito, aliquot proeliis a Syphae rege Numidarum vici in totum privatus est, et eum ducentis equitibus exsul Scipioni se iunxit, et cum eo primo statim bello Hannonem Hamilcaris filium eum amas pla manu oecidit. Scipio adventu Hasdrubalis et Syphaeis, qui prope

eum centum milibus armatorum venerant, ab hsidione Uticae depulsus hiberna communivit. Sempronia eo vi in agro Crotoniensi prospere adversus Hannibalem pugnavit lustrum a eensoribus conditum est: ensa sunt civium capita ducenta quattuor decem milia. Inter ensores . LI-

aevium et Claudium Neronem notabilis diseordia suit: nam et Claudius Livio collegae equum ademit, quod a populo damnatus actusque in exsilium fuerat, et Livius Claudio, quod salsum in se testimonium dixisset et quod non bona fide secum in gratiam redisset idem omnes tribus una oeepta aerarias reliquit, quod et innoeentem se condemnassent et 40 post ea eonsulem ensoremque fecissent.

389쪽

In Aselea Carthaginienses et eundem Sypha in Numidarim regem Hasdrubalemque Scipio pluribus proeliis mei adiuvante Masinissa bina hostium astra expugnavit, in quibus quadraginta milia hominum sermignique consumpta sunt Syphacem per C. Laelium et Masinissam epit Masinissa Sophonibam, uxorem Syphacis sillam Hasdrubalis, aptam .a 1 tim adamavit et nuptiis saetis uxorem habuit eastigatus a Scipione venenum ei misit, quo hausto illa deci sita effectumque est multis Seipionis victoriis ut Carthaginienses in desperationem et in auxilium publi.

eae salutis Hannibalem remearent isque anno sexto decimo Italia Medens in Afraeam tres it temptavitque per olloquium paeem eum Sei. 10pione eomponere, et eum de condicionibus paeis non convenisset, eievictus est pax Carthaginiensibus data est elentibus. Hannibal Gisgonem pacem dissuadentem manu sua detraxit, excusata deinde temeritale facti ipse pacem suasit. reversus in urbem Scipio amplissimum nobili simumque egit triumphum, quem Q. Terentius Culleo senator pilleatus 11 secutus est meipio Africanus incerium militari prius lavis an populari aura ita eognominatus sit: primus eri hi imperator vietae a se nomine gentis nobilitatus est Mago, qui bello in agro Insubrium eum O. naanis onflixerat, vulneratus, dum in Africam per legatos revoeatus re-Verteretur, ex vulnere mortuus est Masinissae regnum restitulum est. Λο

390쪽

BREVIS ADNOTATIO CRITICA.

I, 5. P. III pag. . vere. 23. eomm urbes Cod. Ibertiniussam Xu. et , arbosoω cinnaeorum urbes L Cod Medae. saee. XL et earloerun urbes LXXI, s. p. s. v. 16. conciri so M. Cur se eometri solent ε. Ε dem mendo in Pa Coib. 22, 1 aeriptum est se natauerat apes LXXl 10. p. 10. V. 1. ,, per deos foederum arbitros a testes en rum Oh ει αδ ne Romianum cum Saguntino uacisorent δελ- monuim praedixime se ex sin restituimus. XXI, 11. p. 11. v. 18. quam uo caederetur. C: is qua qua ea deretur quam qui ederetur LXXI, 18. p. 14. v. m. Cnt laterentur ae defenderent his os

terent ε..

eras in Banam ingressum cum inser omne conale eet. Cr amisisse taurinisi gam pruxima gena erat laritaliam digressosit eum inter m. 2. se gallis L M: . amisisse tam Hula ne galli 'xuma gens erat in italiam dis moid eum inter ε. m. a. istaurinisque gallis prurima L sp. 26. v. 17. t Seduni Vera Lot ab transitu poen rem nullo sed uno uel aeri in lae M oti r ab transitu poenorumiae uno uel acri inoia '. m. s. Dis poeno in nomeae uno M. i. iij6d by OOQlC

SEARCH

MENU NAVIGATION