장음표시 사용
791쪽
L 16 HisTORIAR vM GALLINsuscis & scuatillantibus oculis, viribus de animo ingens, S ctariorum terror & flagellum, unde Sectae odia in ipsum immortalia , dc demum dira ultio. Desiderati item in eo praelio Claromontani armiger, dcephoebus : Claro montanus
Apamiis expugnatis Condaeus castra in Realmontium movet; urbs erat omni in bellum praesidio munita: urgebat eam expeditionem Elbenus Episcopus, simulque Albii dice-cesis omnis ; quippe totam late Albiensium planiciem serro Se stamina vastabat praesuliarius Realmontii miles. Expediunt arma, militem, de pecuniam dioecessent; veniunt & in tributum belli Tolosa, de Narbo; Tolosa bellica tormenta
quinque subministrat, Narbo φλ, Albium duo; Albieni pecunia partem stipendii facit. J gionariorum numerus sex
millia, alariorum trecenti de quinquaginta : cohortes Normannica, Falciburgica, Vieulelia, Molieria, San-Crucaea, Lescuria , Ambretia ; alariorum ordines Condaei, Mommorancti, Mongoni, Mombrunt de Linterest. Circa idus Apriles Realmontio advolvitur miles reclus, qua parte ad Ocridentem assurgit monticellus haud cul muris : hic ellum construxerant in modum arci. ,ppidani , praesidis iue firmaverant urbi quandocunque oblideretur ab ea parte muniendae : primo conamine expugnatur ascentione castellimurus, caeditur ad internecionem quodcunque intus praesidii erat, at non inulta est caedes
caesi e regiis Brullius in cohorte Normannica centuriae praesectus, de Vergerius ejusdem in Falciburgica muneris. Statim triplici verbo . ratione icta munimina, urbem procurabat Maugius, emeritus miles Sc mus. Post octavum a prima oblidi ne diem , vallis.i iam productis murum contingebant regii, mox suffosio cuniculo diruendum , cum obsessi sit sperato penitus subsidio, quod Rohanaeus scripto promiserat )dia deditionem inclinant. San- germerius cui ex vicinia studi sui probe agnita regio omnis circumjecta ) submittendi subii ii munus a Rohanaeo acceperat ; obilitit vigilantia de studio Condaeus , oppositis opportune alis qua venienti traniitus. Demum dicta in deditionem lex , per quam vita, libertas religionis , de bonorum usus permissa oppidanis. muri de munimenta diruebantur. Piget dicere parum servatam militi dc oppidanis fidem sub tanto Principe:
792쪽
cipe: tumultuaria irruptio est ; Normannici Sc Falciburgi- i 61 s.ci facto impetu urbem occupant ; praevalente licentia reverentiam exuit miles, proculcantur primipili, centuriones,&legati obstare ausi : parum valet ipse imperator seditioni restin uendae. vastatur serro urbs, desolatur incendio.
Condaeus promissi sui vindex & ultor , ire praecipiti passu
quo vocabant flamma & gemitus; sternere serro obvios, minari , prohibere , donec tandem post primos impetus poneretur modus effraeni licentiar ; seditionis autores in surcam acti.
Etsi ex capto Real montio Regi laeta victoria fuit; improspera plane sunt quae hinc sequuta. Pulsum Castrensi urbe
San- germerium , quia Robanaei partibus favebat ante me moravimus ; alebant secreto commercio Actionem eminae, viris in San-germerii familia potiores : ecce opportuna in seditionem occasio. Realmontiani utriusque sexus per obscura noctis dilapsi, pars seminudo corpore , pars sauciati, sanatici omnes die appetente Castri muris succedunt, planctuque & lacrymis commovent oppidanos in haec verba: Flamma se ferro deselatum Realmontium, Iugulatos crudeliter contra fidem datam oppidanos, raptas in stuprum virgines, paucos evasisse, eosque exanimes is seminudos quales aspiςi bant. Indigna passos fratrum genibus advolvi ut earitate
qua valent, necessarita in vitam fomentis σιtulentur , nuditatem operiant foeminis quas cum horrore vident, sauciatis agris medicamenta imperflantur, famelicos cibo reficiant.
His & talibus studia in contraria sciui Castrenses; vulgus ScSan germerii familia omnis in seditionem inclinabant; magistratus, praecipuique inter oppidanos in fide manebant, quando San- germerius agnita discordia inter cives, cum lecta manu proxime urbi siuccedit, nemineque aperiente portas quodlperaverat) scalis admotis murum ascentione superat: ita urbs capta, mi sponte dedita. Et Montalbanum per idem tempus , pessimo Castri exemplo, rebellat Castro exe n. b. acti Succius, & Rosellus principes Sectarii in Cameraedicta- consita, Ii magistratus ; exacti item Montalbano Scorbiaeus , & mu- en O Cha nicipii rector, primus Consul: Montalbano regendo praepo- bre ς E situs a Rohanaeo, Rupe calesia e gente vir strenuus, cui a San' . t. Eho Michaele nomen, partium duci cognatus : Castro prae g..5ὸ sectus Chavaniacus, San- germerio insensus vir, quo male chaiau..
793쪽
7. 8 His TOR RuM GA i reddita ipsi a Rohanaeo gratia, Castri in ipsius pote statem reducti . nec diu cum a Chavaniaco urbe Sangermerius pellitur. Rohanaeus, Condaeo ad Apamienses & Realmontianos victore, ne pro desidioso ipse , aut proditore apud suos audiret , famae armorum queis imperitabat propaganda: ad Ruthenos montes serro & flamma grassabatur, cum huc Condaeus Castra movere statuit: in transitu Catina Malausio procurante deditioncm facit.Urbs est Ruthenis & Castrensibus interposita , per quam Rohanaeus a Septimania inferiore& Cebennis, ad Albienses, Fuxenses , & superiores Aquitanos per abrupta montium haud aegre commeabat, unde infesta Sectae deditio fuit. Captum deinde ab eodem Condaeo Castronouum Brasiaci, expugnata item Viana , castra praevalida. Interea, distracto in eas expeditiones Condaeo, Ro-hanaeus eductis Neinauso tormentis bellicis, Aymargas,munitam in Nemausi vicinia arcem obsidet seudum est Ducunt Uticentium antiquum & nobile ) sperabatur propugnaturus praelidii miles tantisper dum venisset Monam orancius cum exercitu quem instruebat; res contra cessit. Post ruinam in muro editam, timens irruptionem praesectus dedit arcem , ex quo facto pessime audiit apud omnes. Rohanaeus ruinam reparat, munit oppidum, militemque distribuit circumjecto Nemauli agro in stativa. Properae deditionis intimiam purgat egregio facto Mommorancius: mille Semriis statio ad Galargas erat sub Valescuro , qui Nemausi viciniae fisus , neglecto annonae praetidio solitus ab urbe. mutuari victum in diem: id ubi Mommorancio agnitum, huc castra properus movet quingentis circa alariis, legionariis quatuor mille imperitabat: Rohanaeo haud impares copiae. Cingitur obsidione pagus urgente fame expeditu ad Rohanaeum nuncius, quo monetur rem in extremum disia crimen venisse. &nisi proxima nocte fitccurritur postridie deditionem sore, Vix milliaris spatium intercedebat in rex utramque aciem: viam vi haud aegre moliturus erat praesidii miles, si emmpere sustineret, interea dum in hastra nostra per obscuram noctem divitis manipulis in diversa locorum Rohanaeus irrumperet; ambigua & incerta nobis irruptio aperiebat iter obsellis, neque enim Mommorancio vires
queis utrique hosti ex aequo resisteret ; equitatu praevali
794쪽
dus erat, in quo praesidii nihil per noctem ; solum Rohanaeo amicum ex Nena ausi vicinia, infestum Regiis: quis credat sine praelio venisse in Mommorancti potestatem, militiae Rohanaeae delectum Z Deditionem facit cum mille legionariis Valescurus in conspectu imperatoris sui, in Nemauli vicinia , in amico loco: tionis conditio ad vicitorem transmissa qualem diceret, inmorancius vitam & libertatem promittit si Aymargas actutum restitui procurarent. Quanti momenti Catholicis arx ista vel ex eo patet, quod ponderabat una mille cum praesectis suis legionarios; constat item quanti apud Sectarios ponderis, ex eo, quod permutationi obstitere. Valescurus pacto exsequendo a Mommorancio dimittitur, ea lege , re insecta ut rediret: multis actum cum Rohanaeo & Nemausensibus, donec Mommorancio agnitum ludibrio haberi petitionem siuam. Ingens erat hosti in misericordia victoris confidentia, quem antea m gnanimum saepe expertus nihil ambigebat in ea virtute perstiturum.Capto interim Mounlio Hannibalis Monam oranciis eudo is Mommorancio natura frater & in pago deprehen' sis quinquaginta Catholicis, minabatur Rohanaeus his parem exitum , qualem sui subirent: vana in gloriam libidine fecit Dux Mommorancius ut clementiae arbitrium quod habebat, amitteret. Captando ex memorabili facto honori, Re-naudinum ad Regem mittit cum litteris, queis facinus m gnifice memorabat; Rex audito negatam a Sectariis Aymargarum restitutionem , habito captivorum delectu praecipuos in furcam agi mandat: sussi xi patibulo quinquaginta , quod ubi Rohanaeo agnitum , suffixit e Catholicis totidem ;eo discrimine, quod hi e vulgo gens ignota erant, illi pars magna nobiles: ita Regi suo poena talionis aequabat se dux partium. Valescurus s qui Mommorancio fidem adegerat rediturum se negotio insecto salvam habuit fidei desertione vitam ; namque &in ipsum lata sententia: fide potiorem habuit vitam, quam nupquam gloriosius ponet. Per idem tempus oblidione cingitur sanum Africanium
ad Ruthenos: procurabat eam expeditionem Condaeus Princeps : imperitabat in urbe Vacaressus rara per juventam experientia, animo ingens; sub illo Bimartius belli haud rudis : utrique adjunctus Bastidaeus per pravam in sceminas libidinem ex Sacerdote nuper ad Sectarios transfuga: is ' Bbb xv
795쪽
76o .HIs TORIAR vM G A L L 1 mtum pastor ejus Ecclesiae & rebellium caput in provincia Ruthenenti) hic oppidanos , Vacaressus regebat militem ; quatiuntur muri, editur ruina sussiciens irruptioni faciendae. irrumpitur magna vi, longa δc cruenta pugna est Normannici& Picardici veteranus miles) manum strenue conserunt; quo minus muri ascension rerentur, obstant sunera cui imperabant caesos
Passaei & Magdaleni, quos ubi i t videt, statim in fugam rapitur : caesi quadraginta nobiles.
legionarii trecenti : nec multo post auctis novo sublidio Sanct-Africanis obsidionem Condarus solvit. Et vices sua: patitur bellum, qui hoc anno Apamias, Real montium, Caunam, Vianam & Castronouum Brasiaci praevalidas Sectae urbeso expugnaverat, Sanct- Africanum oppugnat nisu irrito. Redeo ad Rupellanam obsidionem, in qua praecipuum belli momentum est.
796쪽
LIBER DECIMUS OCTA S. RVP LLL A CAPTA, CASAL IS LIBERATA
D liber memorabilam Rupesiae obsistionem continet. Ipso initio praemittuntur de Rupellae origine ct augmento singularia quaedam. Post invectam Dini haeres in Re esJuos rebellat urbs; fru- 'aque obsissetur arHenrico Duce Andium sub Carolo IX. Ex in rebellionis in Gallia caput est: δε-bertatem Anulatur, qualem Ordines Batavi excusso Hispani Vopossident. De modo obsidionis; cunctatione, an vi aperta moliendae, varie dictum in conclavi praevalet Richelii Cardinal sententia in cunctationem inclinans. Fuse de hoc negotio in utramque partem dii eptatum. Rupessae situs describitur, qualis erat eum obsessa es. Memorantur ordo obsidionis, linea circumvallationis, ct propugnacula queis cincta urbs qua continent spectat. Ingenti )raeno cohibetur Oceanus , quonam modo. Accurata δε-Jcriptio aetifcii omnis, quo Richelius Cardinalis Aus ae rantes repres: Navium ct militum numerus. Venit in belli tributum Clarus Galgicanus Dolanea largitione , venere ct majora totius Galliae municipia. Dino per ca a nostra transitus, dum a Belgio in Hispaniam pergit: a miratio ue indignatio eius m. Revocatur classis quam Rex Catholicus in Fub dium Regi Christia issimo submiserat. Rex exigendae hyemi Oletiam divertit, statimque in eastra redit ineunte vere. Fecialis ex more antiquo in urbem praemissus , riditionen rustra petit. Buhingamus cIHAn auctiorem in Rupelia sub dium distruens a Felione occiditur ; quanam ex causa, quonam modo : Buhingamo substitutus Comes Linsersus, mela in Galliam intendit, statimque parat se ad praelium. Describitur puina in Anglos, ct Rupellanos. Funditur hostis e Rupessani inediam ct famem patiuntur. Oratio pastoris ad populam, verba Guilonis item aὰ populum: matronae nobilis in Guitonem ex fame indignatio, alim seditio: verba e tu dem matron
797쪽
chnant. Obstat Gruto Oed irritus unius conatus contra omnes. Vrbs
deditur; triumphalis Regis ingressus; Musae celebratio, Sareor em restauratio. Supplicationes pubi eae habendis Deo gratiis toto rex indictaP: ingeriptiones. Vincentii II. Ducis Mantuae obitus. Cou-t, mersia fuccessionis inter Principes. Tabula Genealogica. C salis a Cordubensi Mediolani Prorege obsidetur. Marchio BG- i ironus propugnandae accurrit ct glande ictus moritur: Guro rus iad Ducem Sabaudiae pacandis , aut trahe is in moram rebus, lia Rege Christiamisimo delegatur. Marchionis Uxebi exercitus Mantuan ubsidiarius in AEpiuo transitu tacentia militari di
bitur. Variae in concilio Regissententiae, super expeditione transea ina quam urgebat Rachetius Cardinal ina utrissue in eam irem fuse memorantur; praevalet Cardinali Berialis, o Proda chilario Marissaco Richetius Carrinalis. Regis advero hyemem Italiam per Mes transitus : memorabilis ad Sus Duces pugna. Inseris in loco iniquo victoria. Susa obsidetur. Princeps Pedemo tantispacem orat ct obtinet Iisb certis legibus cum Richelio Caia, inale conventis. Grassatur in provincia Narbonenis epide a triabus constanter amis. Mors Masu eri Tolosani Pammenti Pro se prae si As ex ea pse. Rohanaetis desperatis Sectae rebus cum Hispanis R ege paciscitur Bellum iterum in Septimania. Ab Italia reaeo ct . imictor Rex, bello iterum cum Sectariis experitur O vincit. Prim- Q. tium capitur ; ex urbe capta seditionis is est. Richebus Cardinalis Montaibanum ingreditur , Ofidem Iervat.
Enit tandem decretoria Sectariis dies , dies Dei
non hominum ;quanquam ex Deo est expugnatio centum urbium , quas in totiderari arces evexerat Secta : quanquam ex Deo ti mphus
de Anglis ad Ream profligatis: prae ue arparuit Deus in expugnatione urbis, quae in hanc diem ine pugnabilis , Sectae armamentarium clerduellion ἰς caput, S lomnis mali somes fuerat. Aliquando tandem aemula Regum lRupella capitur. Obsidionem tota Europa celebrem aggre- ldienti mihi:expeditionem memoranti, cui non vidit similem exacta aetas, non visura est sequens, haud erit abs re quaedam lde Rupella praemittere; ut primum Orfi,ut aucta,ut pcrdus Iis per varia tempora , ut ignara regum viribus suis diu stetit , donec mole sua ruens vocaret in casum Sectam omnem icui jura dabat. Rupella Duces Aquitaniae primitus agnovisse fertur , pagus ignobilis: raro in prima origine concursu civium, crevit postmodum, solique sertilitate,& omni ex mariabundantia civibus a Boreali plaga , dc muris aucta est.
798쪽
L i a x R D E c I M v s o C T A V vs. 76 i, Exstat Eugenii Summi pontificis rescriptum ad Bernardum a 628. . Xantonensem Episcopum , sub annum M. C. XL vi. in baec
verba ; Cum Clunia censis Abbas fur nobis insinuatione ostenderat, quod, quia Eccs a Sancta Maria de Rachelia qua
juris , sui monasterii esse dignoscitur muisitudinem hominum, qua inibι ad habitandum noviter venit, capere minimi
potes, aliam Ecclesiam intra ejus parochiam a Iscare dem .deret; mandamus ut infra termιnos parochia praedicta Ecclesia, memoratum filium nostrum Abbatem , novam Ecclesiam caedificare nullo modo perturbes.&c. Auctius municipium,Gal
Iica ditio suit, ex capite Eleon orae, Gulielmi Ducis filiae
ea Ludovici VII. uxor. Repudiata regina transit in sce-dus nuptiale cum Anglo, Aquitaniamque, Pictones, & Ru pellam transfert ingentem Gallis inithicam. Sub annum M. CCCC. O I. memorabili ad Castellonem praelio victus Anglus, Aquitania, Pictonibus, S: Rupella Gallo decedit; dein Gallis Regibus Rupella paruit, donec nascente haeresi, pravo Calvini errore insecta , fidem una exueret Deo & Regibus debitam; ab co tempore Sectae armamentarium fuit urbs impotens sui, omni que dissidii tames . Memorabilis est
obsidio, quam anno M. D. Lxxi I. iub Carolo nono sustinuit, quo tempore Henricus Dux Andium Regis frater , fa- Hens Duoma belli praevalidus,sexaginta tormenta bellica, triginta ho- i 0ο--minum millia expediverat in id belli. Carolum, Henricum, conjuratamque in excidium ipsius Galliam universam una vicit. Ex ea victoria adeo insolescit, ut impatiens fraeni
privatim& publice regia statim usurpaverit, & retinuerit postmodum in aetatem nostra . qualia sunt tributi indictio, belli de nunciatio, legis promulgatio , &similia. Condaeos Sectarios Principes, ipsumque Henricum Borbonium eum t lavarrae Regem , prima Sectie columina , coluit per bella: civilia; non usque adeo ut agnosceret supra se, aut patere- tur intra muros cum eo comitatu, quo dominari possent; , rari cum iptis admittebantur: & Reges suos codem ordi- . ne habuit, admissos sine armis & milite , aut prohibitos. y Iam quinquaginta anni erant, ex quo regia omniS autori- ras in populum transtata suerat, transiissetque nuper ad Anglos urbs , niti principatus ipsa sui ambitu ageretur: urge- batur exemplo vicinaevei publicae, quae excusso Regis Ca-
holici jugo, asseruit se in libertatem exacto seculo. Rupellaeodem
799쪽
64 HIs TORIARUM GA II eodem studio a Caroli IX. temporibus exagitata , vocaverat Anglos excutiendo penitus Regis Christianissimi jugo,& , quanquam spem illis secerat accipienta legis quam darent, obstitit odium in Reges , quorum societatem affectabat, dominium aspernabatur. Penes Rupellanos Gallici maris imperium fuit, fuit & insularum dominatio quae ad plagas Alnixii & Pictonum porriguntur, donec navali & terrestri praelio a Mommorancio , & Toyrassio victi , insulis una& maris dominio Regi decederent.
Post Buhingami fugam Regi Christianissimo nihil potiuς
fuit, quam ut inucterati criminis poenas lueret Rupella perduellis; expugnari urbem oportere,dirui munimenta & mu-TOS nemo ambigebat; erat omnis negotii moles in belli Armula : vine aperta , an patientia opus, varie in Regis Consilio dictum. Queis vis aperta placebat ajebant; Falso errore duci, qui Rupeliam arcem inexpugnabilem faciunt, diversam
esse temporum rationem , neque valere argumentum a Caro
lo IX. ad Ludovictim XIII. velut inter pares; praevalere hunc illi immensis dat iis. Sub Carolo IX. copiis ingentibus oppugnatam urbem , muros sexaginta tormentis quassatos, tentata in expugnationem omnia , quo modo tentari solita per hanc atatem ; restitisse obstipos , solutam inglorie obsidionem. Hae , secta adulta ct fortiore , hae Rege in varias occupationes distracto, se invalido: hac labes temporum fuit, vocato in Polonia, coronam Henrico Andegavensi qui obsidebat. Lus sub Carolo nemo adulta erat Secta , sub Ludovico ex ausam esse; expugnatas ab ipso in Gallia centum urbes quarum Ru- petra caput erat; caput sine membris transire in monserum, cu-
Ius parum es durabilis vita. Sub Carolo IX. per factiones diamjhm, quod hodie sub una Rege unum imperium es et motum Gallis omnibus oraterquam Rupellanis j unum esse in prasens pro Rege; Θ,si Rohanaus in seditionem maxime agitur, irritum esse conatum unius hominis, guem in Gallia Narbonensi
Condam adeo premit, ut in secta velut animatia , capite ex
ciso caudam circumfe/re dici possit homo infelix, magis quam pratiari. Regi gloriosius cessuram expeditionem, si vi transigitur, plenam ultionem fora , si ferro se flamma urbs desolambitur, quod in proclivi est. Rem esse Rupellanis cum Rege, cui nihil restitit in bane diem , in quo Deus mavis avit se e stirpando penitu Calviniseno. Galloi primo impetu validos, Ion
800쪽
LI aER DE cIMusoc TΑvvs. 76sb Duis expeditionibus enervari, O, penitus fatiscere: quod
menses tres, aut quatuor fecerint vi aperta,vix operaturos i iidem annos cunctatione is patientia; multa interim evenire
posse , pravisa, impravisa, qua facient temporis decursu longiore obsidionem irritam. Haec in Consilio Regis,militiae praesecti. Richelius Cardinalis in cunctation ovictoriam fore ostendit his serme rationibus : Si eventus rerum felices ex virtute penduntur,expugnationem Rupeta sub Rege Ludovico certam fore, neque ambigendum de victoria sub tanto princi- pr ; si ex fortuna praeterita in prasentem argumentum valet, pos captas aperta vi arces centum, forte is eadem vi Rupesia expugnabitur: assisum patitur vices ipsa virtus, si fortuna mutabilis es ; pessime argumentatur qui ex centum urbibus
captu , concludit Rupellam captum iri; aquius Mncludetur captum non iri, quia fortuna mutabitu est. Vna Rupesia, captas centum preponderatri reliquefibra erant hac radix matrix. per quam flat sedia ct viret: reliqua tumultuaria recenti humo utcunque munita thac omni in bel- tum praesidio infructissima, prater quam commeatu, cujus pe- nuria brevi deritionem faciet, qua tanto acceptabilior erit, quod cunotatione parcetur sanguini Gallico e res pretium Re- l ei inastimabile. Diversam esse hesiorum civilium rationem rubexternis,partam vi aperta victoriam, in externis gloriosius ce dere, quia fama pracipue transiguntur hac bella, quia item tu-
visim qui effunditur sanguis di trMm bello civili viritoriam Regi, per pralia,queis sanguinem ipse suum essundit misere, quo cunque fortuna inclinatura sit. Etsi rebelles hodie, qui Rupeia Iam habitant cives cui mutantur saepe consilia hominum ex . perduellibus,patria liberatores fieri pose,vindicesque Uus u ' j toritatis, quam opprimunt. Si magno exemplo opus est fanan- da deinceps Sectariorum in Gallia rebellionι; magnum exem- ' plum fore ab urbe,inedia o fame desolata;cives qualem Regis' misericordia legem dixerit subituros. Sed qui capietur fame & inedia, urbs omni commeatu abundans, & si maxime indigeret quam alluit mare, statim vectura reparandis quar perierint3 In plano est objectionem solvere. Constans lama est huc deductam hodie Rupellanorum fortunam, ut careant com ν meatu se fomentis in vitam nece gariis : exhausit Bul ings- mus omnem frumenti vim, quicquid in urbe comesibile, durante Martiniana arcis obsidione, pretio conducto in castra