Iacobi Pontani de Societate Iesu. Progymnasmatum latinitatis, siue dialogorum selectorum. Libri duo

141쪽

t ustriam, cogitationem, melitem nanem fixi, uocaui sapientia quippe coelestes immortale';diuitiae. S. Quoties non obiisti ludum toto anno P.Ncc unam hebdomadem Sisinni; hebdomadam autem nec unum diem:quid diem: nec unicam horam abfuisse me tam tertum scio. quam me te eum modo cogredi. S.Rarum decus Quoties caesus P. Caesus; nunquam. S. Obitirga

tus P Nunquam 'S.Comendatus P. Quod apud ami eum effari liceat saepissime. Hoc ego simulo non ad stultam arrogantiam, sed ad maiorem industriam excitor nec considerare soleo, quam long Learceribus processerim, sed quam procul adhuc a metis absim. S. Laudoi hoc virilitis opus. P. Si pedem alterum in sepulchro haberem adhue disterem, ut ille de se praediacabat. S. Frustra te rogem, quo pacto rem.

rus transmittas,ciam tam inflammatam asdoctrinae cupiditatem in te videam . P.inscitear verum, ludis, itio parum apud me loei est. S. Illustrabis familiam tuam. p. Faxit Deus,quem ego praesidem, Mauspicem mearum literarem in dies singimio piksancteque veneror, caeleste irsus auxilium certis precationibus flagitare

142쪽

ti non desisto. s.Λeressi ad ignem tuam,' Pelagi,iam ealeo plus satis.

Pars posterior, seu laudatio Eruditianis .

sophi Gratificabor tibi quod tetisti,

siquid enim hae petitione tuadicii test aequius ysi paueis adhue,quae tam in seite ab inimica mea, tamquam odiose, de pntide estua sunt; temtauero . Α.Tui auxdiendi mira me cupido inreuit. s.cridas igitur ipsam partim falsa, partim sibilo digna,partim aliena locutam alterasque non modo laridati, sed nee vituperari sine lites posse, de quibius illa gustasse videtur ali quid, ut cani, e Nilo Vna seletia liberalis, altera necessaria est, ut suo munere peris cte fungatur. Habent Moddam inter se

communem vinculum o .nes autem hu .mano generi tantum conducunt, quantun

nullius, etiam eloquentissimi linga declarare potest . impetitus litteratum est ille

143쪽

Nidem homo, absolutus homo, quod . ad naturae humanae partes attinet: veru tamen socialis, ciuilis,mansuetus, simili-husaue laudum honestamentisexcultus, ac decoratus no est. Desnde si id necessarium interpretamur sine quo esse non possumus omnino id quod volunavs , aut debemus volumus autem omnes boni, humani,tractabiles,ac sapientes esse rad virtutem a nc, doctrinarum studia incumbendum est. nequarum praesidio adminiculoque in istorum, quae a me nominata iam

sint bonorum possessionem nemo pedem

est aliquando positu rus Incommoda quae resensuit, iocos, & castillatione S,quiis hus nugata est, existima ad homines,non

ad ipsa artes periinere A. Non habeo dii. Hum , nihd illam magnopere auditione dignun abeeruisse. Te autem, mater, eo re maxim rogo, pro tua facultate in maria praestantiam, fructus , suauitatemque studiorum explane e abs te enim verissima, certissimaque dici putam, lani mam relinquam cit is, quam tua castra drseram 4 Linuo tibi hanc operam , fili, teque iam desperatione illa emptum, qualuitio confictabare, auersumque ab illa

144쪽

vitae ratione, quam loquacula mulier insipientissime suadere nitebatur, mirunt in modum, vehementerque gaudeo. Am monstrasti perspicue miserias aulicorum hominum, tanquam in tabella spectanidas exhibuisti, grauique me huius volutitariae seruitutis odio ineendisti,quamobreme quidem certe non inestabit hamus ille, nec aureis istis compedibus unquam astringar 25. In terris nihil sane est admirabiles, atque magnum praeter hominem ,

quem nonnulli terrestrem, mortalemque Deum nominare voluerunt. At in ipso no. imine nihil eximium praeter animnm: in

quo ipso rursum nihil magnu prister vi

tuteminicientiam. Porro unus ille mundi rex,& constitutor scientiarum semina, cupiditatemq;cognoscendi mortalibus inge. nerauit: quidquid autem ab illo largi fluo, pereuntque bonorum sente promanat, hoc iustum, honestumque cofiteri mos pius, ac bonus est. Iam si non frustra insevit, adhibenda est cultura, qua adolescant illa semina, fructusque pariant innumerabiles.

Ecquid ita est fili A. Est vero haud aliter,

ac loqueris matet . . Quid vero aeque decens hominem reperiatur , quam in

dagando,

145쪽

dagando. di quotidie aliquid cognoscen ψq,addiscendoque con illum a natura vis uendi spatium decurrere cum enim in eo nihil sit ratione praestabilius, atque diuinius, certὸ nulla erit rationis functione nobilionilla autem est intelligere, quo nomens alitur. Propria haec,inquam,rationis est acti ut natatu piscium, volatu auiui cursus equorum.saeuitia belluarum. Vnde animorum nostrorum origo in terris nulla apparer, omniam coelestis est . Istoque modo ad diuinam similitudinem peruenitur;si quidem Deus alio modo ab homini bus non intelligitur,nisi mens soluta qua

dam,ac libeta segregata ab omni concreatione mortali,omnia sentiens, omnia mo uens Hebetes auten ndociles, Mintelliis

gentia parum valentes, non magis secuniadum naturam. quam prodigiosa corpina, remonstra videmur nasti. Apul omnes natione atque populos eruditis, ac sapi&tibus viris summus semper tributus est honos, amplissimaque decreta praemi ,

philosophis, oratoribus , poeti Messitas, mathematicia , iureconsulti . . Et qui dem non immerito S.Suspie hunc d cem, ac moderatorcin temporum Solem, assiα

146쪽

assidua artigine coelum obeuntem sua que elatissima luce perfundentum, Meollustrantem omnia. .Suspicio S. Nonne ii omnium quicunque oculorum sensu orbati non sunt, lux est, per quam res singulas intuentur fA. Est sane. S. Sic prorsus

omnibus,quibus coelesti beneficio concessa est ratio.taquam Ocnius, lumen, dux,&ornamentum est vir sapientia compos . Atque illi demum dicendi sunt vivere , memoriam sui, quam maxime longam efficere, quibus vel in senectute aspirare ad sapientiam licuit; reliquorum vita somno est,quam similima,in qu vanae imagines. inanesque rerum species deludere animos

conlueuerunt: nec est animal in terris puruchrius homi Me literia tincto atque adeo infecto Eruditorum vitam exupla quod dam dixerim illius beatissimi status, in is

quo aurea aetate homines erant victitra fuissEt quippe tum vita non allud ,quam uicim distina quaedam schola, in qua de rebus diuinis de natura rerum, desaeternitata animorum,d imotibus coelestibus, de

quibuscunque vitae officiis, de pulcherrimis demuni lucellionibus quam frequentissime disputaretur . Duae item res sunt, 'lu:bus

147쪽

i3 PROG. LATINIT.

quibus nihil habet natura humana con miatius, nihil melius nihil clarius, nihil

alia ius; veritas Liustitiae diuitiarum enim, formae reliquarumq; rertim gloria fragialis,caduca,&exigua est. Harum porro m-quisitio, explicatioq; schobs est conamelis data. Et quamquam in templis, aulis ,αλ- ro veritatem, atq; iustitiam regnare Oportet,earum tamen notitia e scholis petitur: Spludo generis,Mfamiliae, bonia in quoddam est a maioribtis acceptum. Di tritiarupossessio fortunae dominationi subiecta est. Honor res instabilis. Forma haud longi temporis . Sanitas quoque facile corrupitur. Etiam robur senectus,& morbus au ferunt. Et elephatis tauris. ac conibus validiores,quam homini vires concessisunt. Bonorum itaq; omnium sola doctrina cor teste quiddam, immortale est, nulli riculo, casibus uultis, nulli temporum varietati obnoxiu. A. Admirabilia haec,quaeque ita pectus meum , sensusque intimos, quam suauissimc influunt. S Quid dicam de fiuctibus di in animum idone uin,tan quam in pingue, ac sua natura sertilesio lum disciplinarum isti satus inciderint,

non poterunt non foecundas, ac laetaceia ferre

148쪽

serre segetes . An non memorabilis sapie-tiae fruitas hic tibi videtur,quod Reges,&Principes viris doctis amicitiae suae fores cupidissime patefecerunt semper, singulari eos liberalitate, beneuolentiaq; proseiaeuti sunt seq;illis instituendos tradere voluerunt ρ pericles, qui annis quadragicita Atheniensium Rempub admin strauit ab Anaxagora Clazomenio sectur institutus. Timotheu Cononis filium Isocrates, Epaminondam Lysias Pythagoreus, Alexandrum Magnia, Aristoteles ingesilaum, X

nophon, Dionem, Plato erudierunt. Solonis collocutionibus summopere tenebatur Croesus, cum Dionysio, Plato, inristippus familiariter vixerunt, cum Alexan. dro Callisthenes, alii demum cum alios. Inter sapientes autem non postremas poetae occupant, e quibus charum fuisse constat Eschilum o Simonidem Hieroni Euripide, Archelao, Scipionibus, Gatoiani maiori, Ennium, Laelio sapienti Lucialium, Memmio Lucretium, Maecenari Augusto Imperatori Virgilium Ic Hora tium . omitto alios,quos memorandi in sena mihi esset copia . Ac tametsi opes docti non sitiunt, fit tamen, ut eas asse. H quantur.

149쪽

quantur. Non vixit pauper;ae tenuis Arii. stoteles, non Demosthenes, non Gorgias non Isocrates, non Virgilius A. cent quinquaginta millia ςoronatorum acquia sinisse per amicos scribitur hic postre mus. S. D hic idem aliquando panes tr is mercedis loco accipiebat ab Augusto . . Legi historiam. S. Censen'quidquam utilius, quam secte vivere in Nihil. S. Atqui Philosopbia omnem virtutis facii, bene que, innocenter vivendi disciplina uti continet,omnium benefac orum, beneque dictorum malaer. Quid quaeris Eloquentia hominum fraus ad perniciem, integritas ad salutem vocatur. Iurisprudentia quid aequum , quid iniquum sit decernit. Poeta aut prodesse volunt, aut delectare aut simul, Liucunda,in idonea dicere vi tae . Mathematjearum doctrinarum terra; marique multis rebus, ac temporibus crebre est usus Eruditio iuuenibus donat sobrietatem,senibus assire sulatium paupestribus conelliat ope , diuitibus eximium decus . summatim,quidquid cernitur in

ter mortales humanitatis, arroderationis rudentiae, virtutis, ac sapientia: totum

150쪽

ntisus profluxit A. Sic me ad assentiendum commouet oratio tua, ut hactenus

a qu nulla. S. De voluptate literarum dicencium restat. A. Eam partem perou-pide eximetabo. S. Incredibile memoratu est, quanta ea 'nam multiplex sit rquam augent conuentus illi scholasti ei, ubi in omnium artium varietate versari doctores consuli , interrogarici audirique possunt. Natura simini delectatur; a in

gymnasiis multos quisque siti similes, hoc

est Insdem artibus initiatos, atque coia2- Eratos inuenit Asemetipso in rebus a. uersis soIatium petere vir doctus prirest obliuiscitur etiam calamitatum suarum Iaberrata molestiis eruditis cogitationibus intentus semper animus M. Tullius filia monua per litteras doctissimis, suauissimisque allocutionibus dolorem sibi suum leuauit. Dei hoe idem in exilio uidius seeit Boetius. Quantae autem iucunditatis putas , eum tot excellent illi. mis veteris semori ei hominibus colloqui, de eos quasi hospitio excipere 3 cum Homero, Platone, Cicerone, PIuraretio,