De vinculo quo moralis cum physica nectitur educatio dissertatio inauguralis quam ad medicinae lauream assequendam publice proponit Victorius Bioni Dalmata sibenicensis

21쪽

haud erit perspicuum quod illa quae, quin corpoream turbent sanitatem, ad rectum moralem tendati scopuni datos intra limites comenienter erunt sustentanda, quodque contraria evadent, oititii diligentia, compescenda Certe amor, gata .lium ac pudor convenienter directo Puerorum continuo edent utilitati et physicae et morali, nam

praecipue duo Prima pathemata cum animum ita citare valeant iiii luxum nervosum uberiorem uni versa in V stemata, universos in adparatus oeconomiae reddunt, ita ut functiones omnes ipsis ita-ditae et facilius et persectius per iciamur. Ira E contra, odium, taedium, timor, tristitia ceteraeque hujuscemodi animi pestes, paucis tantum Exceptis casibus a pueris omni studio arceudae, cum semper in damnum grassentur et mo invalis characteris, et organicae constitutionis. Qui bus enim ignotum est quod si sensim sensimque ipsis adsuetia animus, vitam qua ori S a C Oe-uain considerat, Ipsamque aversatur, ita ut hauditiisequenter in sellae ii, qui nimis talibus indulgent motibus juventute accedente, io Ientas insem Et manus imponant, ac immaturo occidant Ie-ilio e Sed quia hoc accidat, credemus ne vegetatione in recte incedere posse, et vitam normaliter

peragi liis eo iti iti dividuis in quibus en cephalicae adeo perturbata deprehenduntur unctiones, assicoque insensus nervos in cetera systematis influxus reperituri iis tibi ita omnem oeconomiam ex ira inducta phaenomen quibus ingens frequenteriaiirmitatum ager exsurgit, quibusque ipsa vita sumaminatur, os Plane docent, nullo Pacto vi

22쪽

,idis animum exagita tibus atliematibus sanitatem incolumem perdurare posse. At qui moralem molitur hominis educationem convenientem, relate ad somnum atque ad migiliam rationem habere debet. Praecepta quoad hoc institutionis argumentum tradere tentantes in easdem mei dimus dissicultates de quibus insuper sermonem fecimus. Somnus itaque, ut generatim loquamur, ita erit in lasantibus dirigendus, ut et aetati, et constitutioni, et exercitationi physicae et morali recte Espondeat. Semper inter vigiliae atque somni horas indita a natura lex sequenda erit in pueris, ne noctu vigilent, dia perudurante obdormiant, nam diurnus somnus, utpote pathologi observant, et minus quietus est, o minus restaurans. Quidquid tamen maxime in edueatione relate ad somnum et vigiliam animad vertendum est, in eo consistit, ut debita membris tantum quies concedatur, utque protracta exuberans pueris prohibeatur requies, nam ipsius abusu, et Physica et morali praepeditur perlaetio tum eo quod deficientes evadant ex agentibus exterioribus impressiones, tum eo quod organa convenienti carent illa exercitatione, quae in primis vitae momentis ad oeconomiae inclementum maxime evadit necessaria.

Superest tandem ut aliquid et de organorum volitionis nutui hodientium regimine, relate ad ilium quem ita vegetationem exercent iuilaxum, proferamus. Nostram potissimum inter ipsa sibi animadversionem vindicant Iocomotionis adparatus

ac organa vocis.

23쪽

23 Prima enim convenienter exercitata non tantum quibusdam relationis perficiendis tinctioni hus inserviunt, verum etiam vegetativa vitae, rum in modum perlectionem promovent; utpote et altera haud solum nos eum similibus nostris in Conimurcium ponunt, ast et evolutioni ac ro-lior organorum pulmonalium lavent. Quae cum ita sint, necessario consequitur, ut ad onam moralem institutionem symbolam suam aptam organorum exercitatio contribuat, quae potius quam compescenda, Promovenda omni erit ex parte, dummodo puerorum oti cedat damno.

Ast quomodo id cognoscere possumus Ex desiderio quo ipsi ad motum atquo ad loquelam im-Peisuntur; nam videmus quod instinctiva quadam ratione ad quietem atque ad silentium quodammodo deducuntur, quando organa longa defatigatione laxantur.

Reliquum modo est ut et de gymnasticis exemcitiis aliquid diceremus; sed cum ipsa magnam

cum physica educatione servent relationem, iis evolveudum consulto argumentum hoc relinquimus, qui de liae IIygienis parte ex professo Pei

tractant.

24쪽

i Necessitas medicinam invenit, experientia perfecit. a. Duo sunt praeripui medicinae cardines, ratio et observatio. 3. Cholera morbus coutagiosus morbus. 4. Inter amauroseos species ista tantum sanatur, quae ex congestione Pendet. 5. I calculis vesicae sola cystotomia persecte

sanat

6. Ad statuendam diaguosim morborum cordis et pulmonum stet hoscopia mirifice iuvat. . Ad statuendam veram graviditatem tum et quando sola stellioscopia sussieit. 8. Aqua cohobata lauro-cerasi optimo cum est e- et in philiis pulmonum administratur. s. Vulnera ante mortem nunquam absoluto ac necessario judicantur lethalia. io Consuetad obtundit sensum persieitque iudiat. Nulla datur in organismo solidorum perturbatio, quin naida perturbentur, et vice versa. 14. xercitium determinat organorum evolutionem hinc e cerebia organica volutio majod per facultatum intellectualium usum evadit.