장음표시 사용
11쪽
s etiam adire , doctrinamque Zeteticam ab ipsis repetere.
I. Asserimus igitur primo, qubd est apud Iamblichum in
Iib. de Myst. Pythagoram, Platonem, Eudoxum &c. philosophiam didicisse ex Mercurii columnis ; recte intellectum ab Auctore Systematis de Mosis doctrina lapidibus, ut mos Gen iis erat, ab Asyptiis inscripta. Quamvis enim non plane assentiamur Uollio, Bocharto, Iluetio, alijsque , qui innumeras deorum, ac veterum heroum Mosi perssinas imponunt; probabile tamen putamus, ipsum sub Mercurio latere: S ex rebus ab illo gestis, atque editis, conficta esse illa omnia , ouae de Nercurio perhibent poetae, alijque scriptores exotici. Rei autem hujus argumenta, & indicia non ea omnia probamus, ac defendimus , quae sequuti sunt eruditissimi viri nuper commemorati r sed haec dumtaxat, quae hic exhibemus. Merc rius apud Cicer. lib. 3. de Nat. deor. Nilo Datre natus : Moses Exod. g. 3. in carecto Nili infans expositus. Mercuru recens nati venustat em Vulcanus Apollini praedicat in Lucian. dial. in Nose infantulo formae elegantia commendatur EXOd. 2.2. Mercurius, ut est apud Pausaniam in Arcad. lotus a Nymphisci editur in Tricrenis r immo nascentem Horae excepisse, &aluille perhibentur: lac suum Juno ipsa praebuisse dicitur. M ses Exod. a. s. a regiis puellis e Nilo extractus, & a Thermuti- de ipsa Pharaonis filia educatus. Oves, ac boves pavisse sertur Mercurius sibi dono datos ab Appolline, pastorumque Deus est habitus, ut ex Homeri Ili. probat Pausan. in Corinth. pastoralem vitam Moses egit, & Soceri sui dethro oves duxit Exod.3. i. ac subinde praemit Istaelitis, qui ct erant pastores, ct pastores se prosem ipsi sunt apud Pharaonem Gen. 47. 3. Mercurius deorum famulus dicitur in veteribus epigram. &Mereurius Misiprator in inscriptionibus: Mosesservas, ct famulus Doniπi, quasi proprio, & peculiari cognomento distus
stigiator fingitur Mercurius e Moses verorum quidem prodi giorum e flector , sed quidquid Nivm o virtute supra hominem edidit; id eum incantamentis tecisse , ac da snO- ccepisse omnes serme intiquos qui hoc Systema construxit,
12쪽
num vi, ethnicii crediderunt . Caduceum Mercurio tribuitur, virga nimirum serpentibus intexta, ac portentorum et lactrix : Mosis itidem virga mirifica , quae in terram dimittacolubri more reptavit, veneficorum AEgyptiorum virgaS ab sorbuit, & admirandorum operum iustrumentum apii deinde fuit- Statuae Mercursi pro domorum foribus Iocabantur ad arincendos fur es,& at ias pestes propuIsandas,qua de causa σε μεο apinpellatus est ab Homero Iliad. s. Mosis jussu domorum postes, ac superliminaria mactati agni sanguine alpersa, eaque nota praesenti exitio exempti Ebraeorum fit id natu madores ἀFurax habetur Mercurius, ac furibus praeesse dicitur: ld. iptum, ut videre est apud Justinum lib. 36. c. a. de Mose tradiderunt Scriptores ethnici, qui AEgyptioriam jura, prius etiam, quam res ipsas, ad Ebreos transiisse nesciebant. MercuriuS itinerum praestes existimatus, Deusque semitasis , vius, &-di eius apud Phornutum de Nat. deor. Moses per annos quadraginta , desertis, & avus in Iocis Israelitis viae ducem prς-buit, ut est in sacris libris. Mercursi statua, Pausaniae testimo nio, in Phocic. Priap. erat in Troade, ad sepulchrum Hierophiles sybillae in luco Sminthei Apollinis, α aquae ad lςvam emicantes e silice, & in subjectum labrum de suentes: statuat
multae sit miles hujus Mosi positς , aque monimentum e rupe quondam ab ipso eliciis. His omnibus illa etiam accedunt, quod deorum, hominumque nuntius, interpres, sequelter , di alia ejusdemmodi, quae pallim audit Mercurius apud pro- Phanos Scriptores; conveniunt eadem in Mosem , eaque qua- maptistime quadrant: quippe qui a Deo ipso toties ad homi nes est allegatus, rerumque tam grandium transactor , atque administer fuit: quique propterea & ab Apost. μ MMU dicitur Galat. 3. I9. & ipse de se testatum reliquit m Deuter. s. s. sequester , O medius fui inter Dominum , O vos in tempora
illo, ut annuntiarem vobis verba ejus. Immo vero, Proptet crebra colloquia, secretosque congressus, quos cum Deo in Sinς montis fastigio habuit Moses, eaque, quae descripta inde Ie- tulit ; factum putamus, ut Saturno charum, atque inumum Mercurium, eiusque consiliarum, & scribam , dixerit Sa Clioniathon apud Euseb. Prς p. I. i. c. io. Prst Crea, quod est Exod.
13쪽
Exod. 34 3s. Mosem obuelata dicie circumfusam muItitudinem alloqui solitum , ne contuentium oculos indito sibi Di vinitus fulgore perstringeret; Eschylus in Mercurio poetice
expressit, cum ait Choep.v.8is. eum ποctem ante oculos, ct ιε-inebras ferre. Atque hoc illud ei se putamus, cur media quiridem parte albus , media vero niger Mercursi petasus fuerit reiusque effigies partim atra, partim aurea facie ab AEgyptiis. pingeretur. Cornua quoque, quς Mosi ex verbo tu , quod habetur Exod. 34.2Q.3o.3s.appingi solent; Mercurio secerunt: eaque de causa a Lycophrone, α Harpocratione via -- esta et Iarus: ac sabinde ad ipsius, seu verius ad Mosis similitudinem Zaleueus, Charondas, Zamoixis, Lycurgus, Draco , aliique legum conditores, quod apparet, atque extat in vetustillimis nummis, pingi voluere cornuti: ut sibi quidem majestatem, praescriptionibus vero suis auctoritatem conciliarent: quemque in legibus strendis imitari studuerant, eunmdem vultu quoque , ac specie ipsa reserrent. Tandem, alijs, omnibus prςcisia, quς multa promi possent e sacris, prophanisque Scriptoribus, simulque ciniserri; quo Mosem in Mercurio clarius agnoscas, ac furta ethnicorum manifesto teneas; ille est Mosis caraeter maxime illustris, ac certa qu dam veluti nota, di insigne, omnigena doctrina, ct sapientia : Pentateuchus ab ipso conscriptus, qu que Pentateucho Drςcipue studebat, & allaborabat , Schola utraque ramun, & ndaan
Investigationis, & Congregationis, sive Conventri ab ipso instituta . Porro eadem larme a pro an is scriptoribus attributa Mercurio. Is literarum repertor, scholarumque auctor, ac
primus historiae, & Commentariorum scriptor habitus Pla - . toni in Psdr. & Phile Ciceroni lib.3. de nat. Deor. Diodoro lib. i . Plutarcho symposlib.9.q.3. Quid que de Nercurio striinserunt Philo Biblius , di Porphyrius apud Euseb. Prςpar. Evang.lib. i. eum, quς ad Dei cultum pertinent, in literas retulisse primum; ejus lucubrationes sacras esse, & maximae apud Ebrcos auctoritatis; norme Mosi plane congruunt, ac de ipso dicta omnia videntur Z Quid,cum apud eundem iidem, Sanchoniathonem Berytium Nercurii commentaria, atque ejus prςsertim Cosmogoniam abderombalo, Sacerdote Dei
14쪽
Deo accepisse , multaque inde , Judsis certissima, memoria prodidisse , testantur ; dubium ne est , quamvis de Mercurio loqui se dicant, quin Mosem ipsum significent Z de rombalum Certe hunc, ipsum Gedeonem fuisse censemus , auctore Suida in Perovisal α , que modo superstites sunt Shnchoniat bonis reliquiς Mosis doctrinaria, ut videre est apud Bochartum Chan. l. a. c. g. S Scaligerum Fragm. p. o. passim spirant, ac repraesentant: planeque in locis , & nominibus exprimendis , vel ipso Porphirio teste, consentiunt. Super hec omnia Mercurium philosophie auctorem faciunt Strabo l. 17.Manilius i. i.
Arnobius i. a. adduntque, Syderum cursum ab eo observatos, certamque anni normam descriptam , ad quam certa , nec aberrante periodo stati quique dies revolverentur . Geometriam quoque, omnemque Mathematicam disciplinam ad ij-cit ipsi Plato in Phedr. Musicam Plutarchus de Isid. Rhytmicam , ct Metricam Philo de vit. Mos. l. i. Denique rerum Omnium inventionem Mercurio , apud ipsos nato tribuisse TEPI tios, auctor est Iamblichus in lib. de Myst. Cyrillus adv. Ju-ian. l. i. Johan. TZetZes chil. 4. His auic in omnibus notis, &caracteribus in hoc fabuloso omnium sere gentium magistro manifeste se prodit, atque explendescit Molcs , Scholς Zetetice caput, librique ab eo relicti: inquibus, sicuti descripta sunt rerum; ita scientiarum sunt posita initia. Hi enim, ut diserte notant Bellar minus de Script. Eccl. & Huetius Dem. Ev. prop. q. primordia comprehendunt, non solum mundi, renature; sed religionis etiam, δέ theologiae: historis quoque humani generis, & animalium : geographiς, politicς scientiς, castrensis disciplinae, Qqui, bonique, ac legum serendarum doctrinς, staticς artis, & architectonice, fabrilis, fusor is , sutoriς, baphics, coriarie, phrygionicς, aliarumque com plurium . Sanxit ibi sacrificia, ac perpetuos ritus sacrorum rannum sacrum, & civilem festis distinxit quibusdam : spatia
temporum in certas discrevit periodos : ut merito scriptum reliquerit Artapanus apud Euseb. l. 9. C. et . Mosi armorum, navigiorum, anethliarum , tollenonum . sacrarum literarua1.& civilis discipline inventionem AEgyptios, nationesque Omnes debere. Quare locum hunc ita concludimus : in eo, qui
15쪽
primus, ac vetustissimus cuique genti habetur, humanarum, divinarumque rerum doctor, Thoyth, vel Theuib AEgyptiis, Taautus Phoenicibus, Tao Indis , Teuti Nexicanis, Tat Hl-spanis, Tautates Gallis, Teves Anglis, I sis Danis, Teuthitem, seu No dan Germanis, Imbramus Thracibus, Hermes Grscis, Mercurius Romanis , aliis alio nomine nuncupatus ἔin eo, inquam, Mosem ipsum latere: qui tametsi non ubique fuit; ex illo tamen profectum quidquid ubique est scientis, ct doctrinae: ex eju1que libris , & Schola ab ipso instituta, ut
notat Auctor Systematis p. i. n. s, tanquam ex fonte biberunt , asportaruntque, pr stantillimi quique orbis terrς magistri. Qua de re hactenus generatim , atque universe : deinceps vero particulatim, gradatimque dicendum. I. Primum id sacris Ebraeorum codicibus, ac Scholae Zete liciae antiquos philosophos debere contendimus, quod ingenitam in hominum animis Dei notionem assirmarint, eundemque in rebus creatis, tanquam in speculo cerni. Ita Tri- smegistus Poemand r. par. a. ser. i. itidemque in Asclepio et quae opera, tametsi nobis adulterina, ct supposititia habentur ;quod tamen aliter existimasse videntur veteres aliqui Patres,
ct nominatim Augustinus ; isque Trismegistum Mose posteriorem facit bi8, de Civ. c. 79. idcirco nequaquam nobis praetereunda esse duximus , Ita praeterea Homerus Iliad. II. qui Deum valde notum appellat: Plato io. de Legib. Cicero I. i. de Nat. deor. aliique: quorum dicta ex eo expresta videntur, quod est Iob. XXXVJ. Es. Deum omnes homines vident. Et
Psalm.IV. 7. Signatum est juper nos tamen cte. IlI. Id eos secundo Ebraeis, eorumque Scholae debere a Gserimus ; quod nihil de natura ipsa Dei a nobis vere cognosci
posse censuerint, sine ipso Deo . in quam sententiam Tri Gnaegiae ad Tat. Deum , inquit, percipere non poteris, nisi ejus aliquis radius intelligentia tua henigne refulserit: Pythagoras ;Nemo de Deo , sine IuMne loqui audeat. Eamque ob causam , Deus a Platone comparatus est soli in sexto de Repub. Quae ducta sunt ex Psalm.XXX V. t o. In lumine tuo etintimus lumen. IV. Ebraicum pariter est , .& ex ipsam et douctum Zeterarum Hypothesi, quod Deum solum vere, & proprie esse di-
16쪽
cant: eumque,ipsum Esse, definiant. Sic Trimegist. in Asclep. Sesus Deus es t meritὸ Iolus ipse in Ie , O aD , ct elaeum serotus, plenus , atque persedius Oc. Extra Deum nisu, extra
nihil Deus: in eo omnia, in omnibus ipse est. Eadem ferme Parismenides apud Simplicium t eadem Melissus apud Laertium: eadem Heraclitus apud Plutarchum et eadem Plato , & Plutarchus ipsemet, aliique citati ab Auctore Systematis p. i. n. . Quae omnia, ut ipsa etiam Zetetarum Hypothesis tribus Dei nominibus nituntur π, n , n'nu, 'sum Esse significantihuS. U. Iisdem ex sentibus haustum, quod Deum, Veritatem ipsam appellant. Cum enim Jolus Deus sit vere, ct propriὸ, ne quaquam in terris, o Tati, veritas est, ait Trismegist. p. a. Poemand. ser. 3. ad Tatium t & apud Stobeum ser. Io. tOm. i. Itemque Plato s. de Leg. apud Plutarcta in lib. cui titui. amicus ab adulatore dignosci qui possit. Eadem docuit Menander in Nan. Simmias apua Laert. Jamblichus apud Stob. &ut Stobeus, & Laertius iidem referunt; Magi ipsi, quippe qui deorum maximum, quem Horomasdem, seu Oromasim Vocant, eo ore quidem asserunt ese luet similem, anima veris Veritati. Mirum autem prae Omnibus est, quod habet Plato s. de Legita Neminem fore beatum , nisi ab initio statim Veritatis particeps fat. In quo aliquo modo illud agnostas Christi Domini apud Johan.XIV. 6. EgoJum via, ct Veritas ctc. nemo venit ad Patrem , u per me et cui conssina multa in Test. vet. VI. Iisdem auctoribus, ct magistris , scripserunt antiqui philo phi, in Deo , modo quodam exempto, esse Omnia rsc , ut Unitas, ac Centrum dici possit rerum omnium: Toistumque extra Totum: quae Dei notiones sunt Zeteticae, &ab Auctore Systematis afleruntur p. r. n. g. illustranturque in toto deinceps opere illo. in hanc sententiam Tritaegissus in Asclep. Omnia Deus, ct a Deo omnia ... Omnia ab eo , ct in ipso, per ipsum. Ser.4. Poemand. Deum Monadem appellat.
tum fer. s. Nihil est, inquit, in omni natura, quod ille ipse πον fit. Ut ille siquidem quae sunt, est ea etiam , quae minimὸ sunt cte. Et aliquanto post Deo hymnum concinens ait : Ipse profecto es quidquid ego sim , lase es quidquid uam , ipse ei qui
17쪽
quid denique dieam. Ipse enim es omnia, neque aliud, praeter istquidqaam . Gud sanὸ non est, et Ine : Ipse omne quodcunque ge-πitum . Ipse omne , quod nunquam genitum Oe. Quae Catholice explicat Auctor Systematis cum in tota Flupothesi , tum etiam Prop. Vii. & VIII. In eandem sententiam loquuti Xenophanes apud Plutarch. sive Galen. lib. de hist. philos &apud Theotaret. qui id ipsum confirmat dicto Parmenidis .
Quibus accedit Plotinus : is enim l. 2. Enn. s. Iuam Unum, iu-quit , est omnia , rursumque nullum est ex omnibus . Haec autem omnia ex eo nata videntur,quod est Exod.XXX. is . ubi Mosi Deum videre cupienti respondet Deus ipse; Ego ostendam omne bonum tibi. Cujus non dissimile est, quod est dolian. i. 4. aeuos Delum es, in ipso vita erat. Ull. Tametsi Deum existere , atque unicum esse naturatis ipsa ratio satis ostendat; ex Ebraeorum tamen disciplina prosectum credimus, ut Deum unicum , singularemquω, Ianto consensu, agnoverint, & confessi sint haudquaquam obscure omnes ferme antiquitatis Sapientes . Quod primum defendimus de Poetis: de Orpheo, ex eo, quod babet apud Justinum M. in Cohori. ad Gentes. latuere solum mundi Regem e P . Unus est per se genitur, O ab eo Uno cuncta proguata sunt . Et apud Eusebium 3. Praepar. cap. I.
Principium , atque ortus rerum vis una , Deusque Unus, ct Omnipotens
De Homero, qui secundo Iliad. vanae deorum multitudini illudens Ulissem ita loquentem inducit imus profectis singuli praeesse possumur , ο Acbimi:
Non est bonur plurium principatus et Unus sit princeps, unus sit rex .
De Hesiodo , qui ad Fratrem , haec scripsit:
Sunt homines , diique una ab radice creati rItemque apud Clem. Alex- Ipse etenim rex cunctorum, domis que gubernat Numina et nos Deus huic alter contendere possit.
Praeterea de sophocle ex iis,quae apud Justinum in lib. de Monarcia. Tandem de Pyndaro, qui Od.6. stroph. I. ita cecinit.
18쪽
Duam Patrἔ, ereatorεsummLatque optIma ari es habemur, Rui progresus singulis diversos seeundum mertia praebet. Qui Poetae, sicubi innumerabilium pene deorum turbam videntur adstruere ; ibi seu totidem Divinitatis ipsius emcientias adumbrari, ut est apud Orpheum, Omnia sunt unum , set plurima nomina quammir ἔsve Angelos, Dei administros, sive etiam aliquando Daemones, ut saepe apud Homerum , ct Hesiodum , significari defendimuS VllI. Mirum quoque hac in re, Ebraeis iisdem praeceptoribus , extitisse amrmamus veterum philosophorum consensum : Trismegisti primum, qui 2. p. Poemand. l. i. Haec autem
omnia, inquit, in unum congredi , abjque congregantis virtute
impumile es. Oportet igitur , aliquem esse talem , penitur
ωπum . Aam , cum malli, variique fimi motus, O di milia corpora, unus autem ordo .elocitaris in omnibus ; Impossibile est , duos, sus plures esse faHores , neque enim ordo unus Jemareturis multis . Praeterea , qai inter illos imbecillior eset, potentiori nimium invideret: ex quo seditio quadam exoriretur. Et Paulo post. Ue itaque horum omnium unum aufforem , pra eateris es
conspicuum . . . Unus igitur fluuia Deit in multis Oe. Thaletis deinde, & Anaxagorae, qui Mentem unam , rerum omnium opificem am ho agnovere: & ille quidem ex aquis , is vero ex similibus particulis ab ea res omnes eflectas docuit. Plaeterea Pythagorae, qui cum maxime Monadem praedicat apud Eusebium , ct Cyrillum , qua , tanquam Symbolo , Schola Zetetica utitur; tum vero apud Justinum ii lib. de Monar. ita cecinite Si quis dicet; Deus sum praeter uπι- , ἐs debet Mandum huic parem eondere , ct dicere et Hie meus est tDe Jolum tondere, O dicere, hie meus est. sed habitare se in eo, quem feeerit, me autem ab eo factus est. Philolai etiam , ejus discipuli, cuius illa extant apud Philonem et Priaeus , dux omnium Deus Unus , semper exsens , singularis e. Euclidis, qui pariter auctore Laertio, μωeu
Duum, naturamque Lonitatis Unam agnovit: eamque multis nominibus moia Peum, modo Sapientiam , interdum Mes-
19쪽
xem xuneupavit. Empedoclis, de quo haec in I. de Mundo rab ipse uno
Ruae set, quae fuerint, quae mox ventura trahantur , Et Plantae viruere, Marer, mina quαque Atque Ferae, Volucresque Oc.
Et apud Simplicium l. physic. 'oriuntur ab uno
Ignis , Aqua, o Terra, immensi visque Aeris petens. Praeterea Xenophanis, apud eundem Simplicium, Parmenidis , Metilli, maxime vero Socratis, qui Genios, ac Doemones, quorum facinora poetae decantant, a republ. exigendos docebat, supplicioque affectus dicitur, quod Deos destrueret: quo nomine maxime laudatur ab Justino in Apolog. IX. Platonem quoque de Deo , ejusque individua, singularique natura recte sensisse defendimus t de eaque cum aliis in locis, tum praecipue in Timaeo ita loquutum ; ut dubium esse non pollit, quin alicubi viderit, quod est Exod.ΙΙΙ. I m N, n)ΠΗ: qui locus Zetetici Systematis veluti fundamentum ab erudito Interprete positum est. Quod si Plato aliquando ea de re suboscure , atque ambigue disserit, divinitatemque aliis etiam a Deo videtur tribuere ; Coelo scilicet
in Epinomide, Syderibus in Legibus ; Terrae, Marique in ipso Timaeo; Ueneri in Philebo; Zamoisi in Charmide; Trbsmegisto in Phaedro ; aliisque pluribus alibi; eum ibi poetice,
atque allegorice loquutum censemus: Socratis enim supplicio absterritus, quae de Deo sentiebat, in vulgus aperte proloqui sibi minus tutum existimabat. X. Hic vero eorum sententiam plane reiicimus, qui in antiquos hosce philosophos referunt impium dogma Manetis, qui duo statuebat rerum Principia, Bonum, & Malum : Lucem , & Tenebras: Deum, & Materiam. Quod enim Pythagoras , quem primum in crimen vocant, duos rerum ordines poneret, Unitatem , & Binarium ; id intelligendum , dicimus, non de duobus Principiis, Bono, &Malo; sed de iis duobus veluti statibus, quos, ut habet Systema Zeteticum
P. I. l . I. creata quaequae res obtinet, Unitatis, ac Simplici-iatis in Deo; Distinctionis, ac Multiplicitatis in se ipsa . Vel
20쪽
certe de habitu, & privatione , ut velle videtur Aristoteles,
Simplic. ibidem. Quod vero Empedocles, qui alter impii
dogmatis auctor habetur , duo constituerit rerum principia ,
odium, & Amorem , seu Litem , & Amicitiam ; id ab eo
lactum interpretamur , non ut Deum honum , & malum induceret ; sed, ut rerum naturalia principia , seu elementa inter se contraria demonstraret; seu, quod verius putamus ,
Simplicio interprete i. Physic. ut Mundum intelligibilem ab eo separaret, qui sub sensus cadit: in statu enim Veritatis , quem Schola Zetetica Mundum intelligibilem vocat, ut est in ejus Systemate p. z. Prop.VII. & VIII. quique idem est Centrum , atque Unitas rerum omnium ;idistinctio, aut divisio non est : secus vero in statu adumbrationis; qui mundus hic est , extra mentem Artificis : idemque , Zetetarum sententia, radii instar, & numeri habet: quae progrelliones sunt dividuae principii individui. Quod tandem Plato visus sit animas mundi duas comminisci heneficam , & maleficam ; ejus rei interpretationem quam Commodillimam habes ex Ammonici Alexandr. Phylo pono, ct Marsilio Ficin. Caeter ima quam longe abhorreat a Manichaeorum dogmate Platonis doctrina, documento tibi sint libri de Repub. in quibus bona refert in Deum ; mala vero , quae quidem culpam habent, in pravam hominum voluntatem ; quae autem poena sunt, in Dei justitiam, scelerum vindicem , Universi hujus , atque eorum ipsorum , qui puniuntur, bono consulentem. In quam sententiam ex plicanda esse contendimus, quae de Uri iove, laevisque Numinibus dixerunt Gellius , & V irgilius, aliique Latini, ut non duo statuantur dii, quorum alter bonis praemia rependat, alter malis poenas infligat: cum utrumque ab uno, eodemque Deo politi commode proficisci. X l. Aristotelem quoque cum Ebrς is in eo consensisse defendimus, ut, etsi multis quamdam Divinitatis similitudinem ;uni tamen , a quo omnia sint, & administrentur, veram Divinitatem tribueret: sic enim habet 8. Phys & ia. Metaph. Nolunt entia male disponi et uec bonum plures principes. Unus ergo princepi. Tum 1aepe illud usurpat: Deus, O natura nihiι