Scipionis Gonzagae cardinalis Commentariorum rerum suarum libri tres. Accessit liber quartus Paraleipomenon. Auctore Josepho Marotto. Quos Aloisius Valentius Gonzaga card. primum edidit et Cajetano fratri inscripsit

11쪽

Simo animo et velit, et iaciat eos nunc exhibere tibi, utpote cui debeant praecipuo quodam tuo jure meritissimo exhiberi. Habes igitur,

CAIETANE, redeuntia domum, quae a domo prosecta sunt; veruntamen ita redeuntia, ut ea, quemadmodum tu quoque desiderasti, multo uberiora redeant, atque ampliora .: In quo non dubito, quin tu item studium , et curam sis vicissim laud turus meam. Etenim mea cura il

lud est factum, ut tribus libris, in quibus Scipio ducentis amplius an

te annis res Suas exposuit ad eum diem, quo CardinaliS creatus est, quartus nunc item accederet a Iosepho Μarotto, Viro noStri studi sissimo, conscriptus, qui et ea, quae

12쪽

illum Scipionis honorem conSequuta Sunt, usque ad ipsius vitae exitum complecteretur, et ea de Vi tutibus ejusdem exponeret, quae ab

ipso, quod de se scriberet, modostiae causa minime prodi debuere. Qui sane liber nisi caeteris acce sisset, mihi crede, Vix Scipionem novissemus. Ea siquidem de clari

simi Viri ingenio, doctrina, humanitate, religione latuissent, quibus praecipue, meo quidem judicio, immortalitatem ipse videtur consequutus. Neque eo contentus illud curavi praeterea, ut ex iis monumentis, quae olim ad hos ipsos Commentarios uberius ornandos Caroli

nostri cura congeSserat, potiora Seligerentur , eaque adnotationibus ib

13쪽

lustrata, atque ad calcem operis adjecta, quae sunt in his libris e posita , clariora essicerent, ac teSt tiora . Utroque in labore quid Μarottus idem praestiterit, qui pro naturae suae facilitate rogatus operam mihi libentissime suam detu- Iit , equidem dicere non audebo; neque judicium interponam meum in ejus laude apud te statuenda, cum hanc limato, ac polito judicio tuo malim intelligi , quam auctoritate ulla mea declarari . Verun- tamen sic habeto; quae ab elegan

ti hoc Scriptore addita his Com

mentariis sunt, ea cum ob res, quae inventae afferuntur, tum ob concinnam quandam Latini sermonis Venustatem, qua hae sunt expos,

14쪽

tae, adeo multis hominum intelligentissimorum iudiciis commendata in lucem prodire, ut dubitare

nequeam , quin tu quoque, poSt- quam ea legeris , gratulaturus sis

mihi , quod auctor et Viro fuerim,

ut hunc laborem susciperet. Quae omnia si serius, quam desideria tua postulabant, perfecta ad te Veniunt, veniunt tamen in tempore, ac pedi

opportune. Quid enim aut aptius exhiberi a me tibi, cui nunc ista

est Regiorum Puerorum Cura Commissa , aut accipi a te provinciae, isti tuae magis accomodatum po

teSt, quam ea monumenta,eX qui

bus qua ratione Principum Virorum liberi ad summum decus instituti sint, possit cognosci λ Habes

15쪽

hic Herculem Gongagam Cardinalem, cujus vigilantiam in Scipione , ac Francisco adolescentulis ad omnem Virtutis laudem educandis proponas tibi : habes item nobilissimos Adolescentes ipsos, quorum famam, atque immortalitatem, quae diligentissimam illam institutionem ConSequuta est, Alumnis proponas tuis. Erit profecto, cur laudes minneris opportunitatem mei, cum tu

sedulam Herculis Cardinalis in illorum institutione solertiam imit, tus , simulque mirifica Adolescentium ipsorum facilitate in omni vi tutis praeceptione arripienda, imbibendaque Regiis istis Pueris ad aemulandum proposita, brevi senties, aliud munus nullum aut ad

16쪽

tempus magis accommodatum os

serri tibi a me, aut majori cum usui, tum adjumento tibi esse potuisse . Vale.

17쪽

IMPRIMATUR

Sl videbitur Rino Patri Magistro sac. Pal. Apost.

AUCTORITATEs CENSORUM

Jui duobus seeulis ignoti latuerant seipionis Cardinalis Gonr,gae Commentarii de Rebus suis, nunc primum eura Aloisii Cardianalia Valentii Gongagae in lucem proii eunt. Quae illius in agendo ex Lmia fuit, ea et in scribendo conspicitur prudentia, multa verborum sententiarumque gravitas, multa Latini sermonis sine ambitioso ornatu ellegantia , singularisque eum animi magnitudine eoniuncta modestia, ob quam eo magis magnum illud ingenium omnigena excultum Doctrina Lectores allicere , ac delectare possit . Cum nune igitur ad Rem Litterariam tanta fiat aecessita . et tam illustre Sapientiae,

Virtutum , et Nobilitatis Animi proferatur specimen , quis plurimam deberi gratiam ipsi Cardinati Valentio Gonzagae non agnoscat, qui non solum eos Commentarios magnifice edi voluit , sed in iisdem etiam suppleri, quae vel erant ab Auctore suas dissimulante laudes praetermissa, vel post susceptam Cardinatatus Dignitatem si quae seria psit non in .enta λ Multam illi operam, diligentiam, ae studium in hoc ipso praestitit Lycei Romani Rhetor Iosephus Marottus in inquiis rendis, exponendisque, quae deerant, non sine pluribus adduetis et monumentis , et i estimoniis , ac nonnullis etiam additis adnotationibus tuis, ut iam nihil, quod ad eius Principis Viri Vitam in suo eolloeanis dam lumine, posteritatique commendandam pertineat, desiderari posse videatur. Itaque, ut debeo , ipsi Aloisio Cardinali valentio Gonga-gae summopere gratulor, quod et sua in litteras praestantia meritatam hieulenter amplifiearit, et novis hisce laudibus Patriam illustrarit, et Nobilissimae Gonragae Domus gloriam hoc alio in lucem revoeato decore amplissime cumularit. Quapropter tantum abest, ut quidquam in hoe Volumine reprehendi possit, quod spectet ad Religionem, bonosque mores; ut omnia ad verae pietatis , honestatisque normam inacta plane esse fitendum sit. Judietum hoc interpono meum, ut Rino Patri Thomae Mariae Mamachio S. P. A. Magistro id ipsum manis danti satisneiam . Datum Romae ex Aedibus in Palatio Apostolieo

Quirinali die a8. Iulii IDI.

Beuedietus Stadi Ssai Dgi Nostri PII I P. VI. a veretis arevium ad Principes.

18쪽

incipionis Cardinalis Gonratae , Viri nobilitate ingenio rerum gestarum gloria praestantis , verissimoque multorum , quibuscum vixit, scriptorum praeconio ad omnem posteritatis memoriam commendati,

Commentarios de rebus suis legi diligenter, iubente Rmo Patre Thoma Maria Mamachio S. P. A. Magistro . Legi itidem quae a Josepho Marotio Rhetore Collegii Romani iisdem Commentariis supplendis , augendis, omni ratione perficiendis , atque ornandis adiecta sunt. Utria usque operis lectione maiorem in modum sum delectatus; in neutro offendi quidquam , quod esset non consentaneum religioni, ac bonis moribus i omnia comperi scripta esse eum scite atque eleganter, tum cordate etiam ae sapienter ἔ ut ea lectoribus et iucunda , et utilia futura esse minime dubitem . Quae huiusmodi sint , ea gaudeo in lucem proferri; magnamque Aloisio Valentio Gonragae Cardinali gratiam habendam arbitror, quod praeclara ingenii monumenta ab amplissimo Viro relicta , ac nimis iam diu in tenebris abdita, ad augendum Gonetam gae Familiae decus, sibi tandem edenda statuerit; quodque eorum editionis curandae, atque adornandae negotium dederit seriptori egregio , quo mea quidem sententia , nemo esse potuerit vel laboriosior in rerum notitiis colligendis, vel uberior in iisdem omni verborum elega tia, omnique orationis cultu explicandis. Datum Romae Kal. A gusti MDCCXCI. Raimundus cunisb Rhetorieae, et Iturae Graeeae in coli. Romano Professor.

IMPRIMATUR

Fr. Thom. Maria Mamaehius ord. Praed. Sae. Pal. Apost. Magisti

20쪽

LIBER PRI USi -t ULTos excellenti ingenio , ac prudentia viros, non solum

I l l priscis temporibus , sed re l l ii centiore etiam memoria de

V si rebus a se gestis commenta-V l rios scripsisse , aut ex vete . -.-i ta rum historiis accepimus , aut ex eorum , qui adhuc extant, libris perspicimus . Et illi quidem , cum praeclara multa, et posteritate digna egissent, jure optimo ea litteris commendarunt, ut quamplurimis prodessent. Mihi vero longe alia est de me ipso scribendi ratio , et propositum z ne- Di siligod by Coos