장음표시 사용
71쪽
ueri & Antonini constitutione costat. Nihil interest,qium
ob caussam egeant commilitonis liberis tutore vel curatore quod emancipati sint,an quod pater mortuus sit. Priami pilares ex Imperatorum costitutionibus a caeteris tule-lis excusantur,praeter primipilaris filiorum tutelas. Hi v
ro primipilares esse censentur, qui primipilo lancti sunt. Od si ante moriantur, quam peregerint, horum liberis
Cap. io. ρυμονομάx &c. Non solum primipilares, qui in caligatis militiis,aut aliis permilitauerunt,sed qui quomocunq; reipub. Romanae caussa absuerunt,postea,qu.am fuerint reuersi,anni habent vacationem. Annus tamen hic non
tantum his, qui co suetum militiae tempus, impleuerunt, in reliquis publicis munerib' datur,sed & his, qui quomodocunque reipub. caussa abesse deserui, & si minus temporis consumpserint costituto. Caeteram quas tutelas antea gerebant,&ob id reliquerunt, quod reip. caussa abibant, eas reuersi statim suscipient.neq; eis annus proderit, qui ad futuras nouasq; tutelas datur, non ad eas, quas recipere debent. Atque hic annus c6tinuorum dieruaccipiedus est,ex quo vel reuersus est, vel reuerti debuit recta via redeudo, non si circuitione usus sit. Et iam hi, qui testamento tutores dati sunt, iure excusabiint se a gubernatione earum rerum quae in alia prouincia sunt. ut intra scripta Seueri comstitutione manifestum est.
Paulo post,6 ι ut πιλο ι &c. Qui primipilo sunctus est,
si cum unius pupilli tutelam suscepisset, rursus ad milit Tia munera adstam plus sit, deponet onus tutelae. Similiter in illius quoque tutoris locum , que postea ad setarem quis secu duxerit,curator dabitur,ut ait Diui Seueri costitutio. Qua qui rectd ad omnia similia capita producet,curatorem dari dicet in eorum locii, qui ad tempus vacati nem habent. Si minor libertus a patrono tutor liberis suis dabitur, vel etiam alius, qui minor vigintiquinque annis
sit,clum minor est,non grauatur: interim tamen alius cur
rator creabitur . Similiter si legitimus tutor minor sit. namque in huius quoque locum interea curator dabitur. Si quis non ita aegrotet, ut oporteat tutela omnino vacare, in eius locum curator datur. Postea vero,quam conua- Iucrit,
72쪽
Ivera' tutelam suscipieti cui similis est, qui in furorem imciderit.& Vlpianus ita scribit. Capite duodecimo.ci σιν sunt alii, qui qua-
uis sint iam tutores aut curatores, in perpetuum deinceps onere liberantur. Vt qui domicilium alio mutare ex imperatoris rescripto consecuti sunt. si modo princeps norit eos tutoros esse, & aperte mutationem dom iciiij concedat,& utrumque literis significet. Capite decim otertio. ειδένα, &c. scire oportet,
neque creatos tutores,neque testamento datos prouoca-
di necessitatem habere,ut ex constitutione Diuorum Severi de Antonini apparet. Quod etiam obseruari conuenit in creatis curatoribus. Nam valde sunt pauca ea,in quibus curatores a tutoribus differant. Sanda sententiis, quae eis
excusationes auserunt,prouocare licet. Multa vero obseruare oportet tutores, vel curatores , ut causias excusationis allegare permittantur. Nam debet intra tempora c5stituta ad iudicem accedere,& constituta sunt haec. Ques in urbe est,in qua creatur, aut intra centesimum ab urbe miliarium,intra quinquaginta dies excusatur.postea verὰ nopermittitur ei se excusare,sed oneri obligatus est. Et cunihil horum secerit, in eadem erit caussa,ac si suo periculo id contemnere visus esset. nulla enim ei relinquetur ad excusationem via . Qui vero ultra centum milia ab urbe abest. vicenis milibus in singulos dies enumeratis,ex quo
se creatum cognouerit, namque oportet certiorem a magistratibus fieri aut coram,aut domi suae, alios deinde triginta dies ad allegandam excusationem habet. Et hoc ad eos quoque pertinet,qui testamento dati sunt,sue tutores snt, sue curatores, quos curatores a Praeside confirmari eonsuetum est. Illud vero inuenimus ex Marci legissatione quaestione dignum . Nam cum ei, qui in ipse urbe est, in qua creatur, aut intra centum milia legissator tempus quinquaginta dierum dederit, ei vero, qui ultra centum milia habitat, vicena milia in singulos dies numerari ius-st, ct amplius alios triginta dies ad se excusendum praebuit: euenit hinc, ut si quis ad centesimum & sexagesimum miliare habitat, tempus habeat octo & triginta die-ee iiij rum.
73쪽
ruin . Octo enim dies ob centum S sexaginta milia competunt, numeratis in singulos dies milibus viginti, triginta demde dies ad se excusandum dantur. Itaque peiori eonditione est, qui longius habitat eo, qui intra ce tum milia est, aut in ipsa urbe: si quidem his quinquagi ta semper dierum tempus est , illis pauciorum . Sed & si maxime scriptum legis eam sententiam efficiat: tamen legislatoris mens aliud vult. Mando & Cervidius Scaevola,& Paulus & Domitius Vlpianus iurisperitoruin principes scribunt haec ita oportere obseruari, ut nullo pacto alicui minus detur temporis quinquaginta dierum et tum v d longior dies, cum numerus dierum itineris additus ad triginta dies , quos ad excusandum lex dedit, excedit quinquaginta dies. Ut si fingamus aliquem ultra quadringenta & quadraginta miliaria habitare, hic eni habet
duos & viginti itineris dies, excusationis triginta. Hoc a te tepus omnes obseruabunt,qui quomodocuque a tutela vel cura, vel ab eius parte se excusant . Consequens his esse sciendum est, ut si qua specie excusationis fuerit liquis usus, non aliter audiatur, quam si seruabit tempus constitutum , nisi cum alterius ciuitatis ciuis sit . Sic autem necesse est, id tempus seruare , ut quamuis ob alie- sationes liberatus sit, liberum non fieri eum Diui Seue
rus & Antoninus constituant. Idem iubent non valere alterius in eius locum creationem , utpote cum datus sit. eum non licebat in eius locum, qui erat adhuc tutor. Sunficit tamen intra tempus saltem adesse, & si postea inuitus caussam omiserit , non erit praescriptioni obnoxius. Vnde si defunctorio adsit solum , neque permaneat ad allegandum, post tempus in praescriptionem incidet. AGque hoc constitutione Imperatorum Seueri & Antonini eonstitutum est. Sed si ob valetudinem aduersam, vel aliam necessariam eausam maris puta, aut hyemis, aut i petus latronum, aut alicuius similis rei in tempore ades.se non potest : veniam consequitur. Cuius rei fidem δε- .cere ex ipso naturali iure est satis: sed tamen haec eaden Impp. seueri & Antonini constitutione continentur. Scire etiam oportet non sufficere venisse quem ad ius dice-tem, sed opus est, speciem excusationis testari. quod simultas
74쪽
multas habet caussas excusationis, omnes proponet: sinminus, similis ei est, qui principio non Venerit, quamuis venit is quidena, non tamen caussas excusationis di- it: Qmnquaginta vero dies continui numerantur ab eo tempore , quo se datum esse cognouit. Vna autem oportet testari excusationem apud tribunal, aut alias apud acta, aut potest supplices libellos dare,ut idem imperatores constituerunt. Haec de his, qui obseruare debent te- pus constitutum . Age vero de his videamus, qui huic tε-pori non siibiacent . Qui non legitime tutores dati sunt,noc est a quibus non oportet,aut hi,quos non oportet,aut his, quibus non oportet, aut quomodo non oportet, si neque confirmabuntur, neque incipient administrationem: immunes sunt. neque eis obiicietur, quod consti
tutum excusationibus tempus non sermauerint: cum ex
cusare se eos non sit neces . Ut ex infra scriptis constitutionibus apparet, quas exempli gratia subieci: hae enim ad omnes casus trahi possunt.
Paulo post . ὁμοiωρ simili ter si non subditum iurisdi
ctioni silet magistratus tutorem aut curatorem creaverint:
ne hic quidem habet necesse tempus obseruare, ut si neque ciuis sit, neque incola. Capite decimoquarto . aπελευθερο Libertum, cum de excusatione tutorum Sc curatorum loquimur , sciendum est non solum patris pupilli, sed etiam matris intelligi oportere.& cum de patroni liberis quaerimus , scire oportet nos non in primo gradu eam appellationem statuere, hoc est filium . filiam , sed & ad nepotes ex eis, &caeteros posteros producere. Ille quoque qui ius aure rum anulorum impetrauit, hac in re in eadem erit coi dicione , in qua caeteri liberti. Qu'd D. Antoninus. Magnus rescripsit. QEi de sua pecunia emptus & manum ita sus est , nullo pacto caeteris libertas comparatur. Si plures liberti sint: unus ex omnibus,patroni liberis tutor dabitur,& a tribus tutelis non liberatur. Capite decimo quinto. Σπάyοντα . dcc. Spado creari
potest tutor , oeque enim habet excusationem ., t con
75쪽
Di pupilloru promist se futuru tutorem , excusare se hac
tutela non potest,quauis alias excusare se iure possit. Scire oportet dignitatem nemini praebere excusationem.Vnde si quis senator sit, tutor erit etiam liberorum corum, qui inferioris ordinis senatores sunt. Idque Diui Marcus & Commodus rescripserunt. Si vero quis cum tutor aut curator esset eius filii qui neque senator, neque in ita dignitate esset, postea senator fiat, perperuo ab on re liberatur. Sin autem, qui sub cius tutela, aut cura sunt, liberi sint senatoris, non liberatur a tutela. Quin inferioris ordinis est, non excusatur a tutela maiorum . Neque librarios, neque calculatores, quos Ret J μφιςὰς dicunt, habere immunitatem sacris constitutionibus dicitur. Iam vero Iudaei quoque non Iudaeorum tutores erunt, quemadmodum caetera munera subeunt. Namque eos constitutiones solutos esse volunt solis illis rebus per quas s perstitio eorum pollui videatur . Rationes ciuitatis no pro una quidem tutela prosunt . Liberti xxorum seriatorum, quamuis eorum res asant a tutela non liberantur,est enim id solis senatorum libertis concessum . Magistra ius municipalis, boc est ςρατηγος, si ob creationem tutoris obligatus sit tutelae periculo: cam tutelam cum aliis non computat , quςmadmodum neque fideiussor tutoris, neque tutor honorarius. Qui vectigalia a ciuitatibus conduxerunt, a tutela non ex cu santur. Is, qui plures caussas excusationis allegare potest, quarum perso unaquaeque valida non est, quaesitum est , an possit excusarit ut si neque septuaginta annorum est, neque tres tutelas habet, neque quinque liberos, neque alia ratione se excusare potest i attamen tutelas duas habet, liberos duos, annos sexaginta natus est , aut eiusnodi alias caus-
fas se habere dicit, quae per se quidem persectum auxilium non serunt, tamen si inter se coniungantur, non iniustae esse videantur : sed tamen placuit non excusari. Qui accepit, aut habet immunitatem ciuilium aut publicorum munerum, is a tutela vacationem non habet. Qui tutela aut cura liberatus est, non semper eisdem actis utetur ad excusationem alterius , nisi maneant caussae excusationis. Is, qui se ignotum esse dicit patri aut matri pupilli , ea
76쪽
de caussa liberandus non est. Interdum etiam is , qui tres
tutelas habet aut tres curas, non habet iustam caussam eX-cusationis , ut puta si quis ut tutor fieret , adsectauerit, atque is qui pauper est tutor, adsectasse videtur. Paulopost. Si quis creatus est tutor, cum in patris p
testate esset, neque pater velit pro eo cauere, iubent leges etiam patrem tutorem creari, ne ullo modo tutelae cautio differatur, ut ex D . Hadriani constitutione constat.
Titulo. I x. cap 3 . M. si ius . ἔμφ' υτικον . ius perpetuarium . ita enim latino ius emphyleuticarium appellarunt Arcad.& Honor. A A. Constit. r . Codice de Otancio com . c. pal . nimirum quod hoc titulo sterilia praedia perpetuo colenda dabant veteres: cum fertiliores agri publici non nisi ad tempus concederentur : id
quod ex secundo Οἰκονομικων Aristotelis haud obscure colligimus , quo in loco haec verba sunt. Buἐάντιοι
γιάρπιμα χρονον τινώ, πι-ακαρπα α As. hoc est. yraniij com pecuniis indigerent, publica praedia certis hominibus indicta pensione tradiderunt: fertiliora quidem ad tempus , sterilia ver0 in perpetuum. Vnde & ipse contractus ἐμφυτευσις, quasi implantatio : & qui exe
cendos colendosque eiusmodi fundos recipiebant. εμ-ςυτευται quasi implantatores graeco vocabulo dicebantur, παρὰ ab insitione plantationeque: quaquam imperitia seperiorum temporum inualuerit,Vt vulgus hodie non solum contra rationem , sed Sc contra an tiquorum exemplarium fidem, non emphyleuta&em
phyleusis, sedem phyleota de emphyteosis pronunciet. Quod autem sequitur ἐμβατcυτικον, inque solis Pandectis Florentinis additur: accipere poterimus pro iure detentionis , quod ni ita in po gessionem ex primo decretoeontingit,viq; dii secundo impetrato, aut horitate iudicis dominium rei sortiatur: dictum απο τοῖ ζαβατ υμν, quod missius in possessione eo veluti pedem intulerit. nam ut de iure eundi agendi per vicini sun dum intelligamus: obstare videatur ea, quae sequuntur, cum seruitutis mentio in ge
77쪽
nere fiat.quare cum ista admonendi tantum lectoris eaussa scribamus: non erit quod quisquam succenseat, cum int grum it doctioribus de ea re suo arbitratu statuere. Titulo . 9. capite quinto . In primis . συνοψι eompendium, quod & inuentarium aut repertorium, seu dicitur. In hunc locum vide Antonium Augustinum libro quarto,capite secundo.
Titi I. cap.22-5 . signum. αρακτἡρα. formam, inscuuptamque signi imaginem. Cap.29- ταυτην &c.hocque testamentum ratu esse vo Io,quacunque ratione esse vel licebit,vel poterit. Tit. I I. cap. O. ἀλνατος. impossibilis. LIB. XXIX. . Tit. I. cap. I GP. Miles .aiλιοι. mille. Ibidem decem centuriae militum. Ibidem ταγμα agmen. Ibido tribunum militum.
Titulo I. cap. s3.5 . si haeres λειψοινοι. reliquias. Sic etiam Constantinus sacras illas diuorum reliquias appellat libro tertio,titulo tertio Q d enim constitutione tertia de sacrosactis ecclesiis capite tertio dicitur: Nemo martyres distrahat, nemo mercetur. sic ille vertit. λει ανα ἁγιων πι πασκ το . Sed hoc loco
intelligemus carne, corium, & cornua.ut capite quin qu
gesimo delegatis,libro secundo.& capite decimo quarto de condi furti. Cap. Io .s. In testamento.g Nνατος, impossibilis.
Titulo de legatis 3c fideicommissis.2. cap.34. Tαρια- Στρατοvi κη &c. Octauianae Stratonicae dulcissimae filiae meae. Salutem.Volo,ut ipsa a semetipsa praedium Gazam cum omnibus eius dotibus accipiat. Octauiano Al
xandro dulcissimo filio meo. Volo,ut ipse a seipso possessionem Comianam agniferam cum uniuersis dotibus, quae in ea sunt, praecipiat,idque eximium habeat. Ibi de circa finem. retro v xi e v &c. Caium Seium maritum meum comendo tibi o filia, cui volo dari in vitae usum dc fructum, possessionem pagi Nac leni, quam olim in dotem cum cor-
78쪽
roribus doti illatis dedi:& nulla in re eum molema asei
Erunt enim post mortem ipsius, tua&liberorum tuorum. Cap. 88.M. Instituto βουλομα A&c. Non volo autem, vi a meis haeredibus aedes meae veneant,illarumve nomine pecunia mutua accipiatur: sed ut apud eos siue filij,siue nepotes sint in omne aeuum inuiolabiliter permaneat. Si quis vero eorum partem suam vel vendere vel in caunsam mutui obligare voluerit: salte cohaeredi suo eius ve-dendi vel obligandi potestatem habeto. Quyd si aduersus ea quis fecerit: quidquid eius rei gestu esse dicetur, id in
Cap.r . Hi quibus: απολιδες. extorres ciuitate. Cap. Codicillis βουλο unu πάντα &c. Volo, Vt omnia,quet subiecta sunt,firmitate obtineant. Maximo do . mino meo denarium quindecim milia, quae depositi nomine a Iulio Maximo patruo eius accepi,ut illi, cum in virum prouectus esset, restitueram : ut maxime cum usuris in triginta milia excurrant, ei restitui volo. sic enim patruo eius iuraui. Ibidem paulopost. pio tisy &c. Constitui darique volo Callimacho mercedis loco decem milia denarium.
gnorum. Ibidem. α ποτωμελοῦν, a paludibus. Cap. 6s A. Pecoribus.ypas τόν dcc. sectantem videas,qui errant per pascua,porcos Ad Coracis saxum,iuxta sontemque Arethusam. Cap. 78. συνταῖς εvθηκας. cum dotibus. Cap.7 o. ita per se natu sit,nulla arte sucatum. Cuiusmodi Virgilius finxit Nec varios discet mentiri lana colores: Ipse sed in pratis aries iam suave rubenti . Nurice iam croceo mutabit vellera luto sponte sua fandix pascentes vestiet agnos.
Ibidem 5 .Lanam .hiiquλο .ligneam lanassutaquet gompinis aut eius generis arboribus depectitur.
Cap. IOI. τῆ γλυκυτάτη magis dulcissima patria mea fines ac territoria sua tueatur: decerno adsignoquG
79쪽
Graecorum interpretatio. gnoque illi uniuersa praedia,quq in syria possideo,eum o/ .mnibus,quae illic sunt,pecoribus,seruis,fructibus, reconis ditis,omni apparatu.
Tit.I II I .cap. I 4.τἰμθυγατέρα &c.Filia mea Crispina, quam cupiebam collocare nuptu, cuicumq; amici cognatique mei adprob. assent: ut recte collocetur, Puidebit Pollianus,cum is mentem mea cognitam habeat de aequalib portionibus in dote dadis,quibus & sorore ei' collocavi. Tit .v ii I. capite vicesimo tertio.οσρει κατελιπομ&GQuibuscunque libertatem reliqui, & legata, hosce volo excutiendis rationibus solutos esse. Tit. I X. cap. 3. . servius.λογοι ιον,ratiunculam. Tit. x. capite septimo tasHἀναρ έ. inarticulata voco dc confusa. Cap. I x. το &c. Haud alius quisquam fabricaui hoc ipse cubile. Inter septa secans ram6sque virentis olivae Argento /tque auro varium leuique elephanto. LIBRO XXXIIII.
. TitiI. p.4-τοις τε &c.libertis,libertabulque meis,quos vitia,sive in testameto, siue in codicillo,aut manumisi, aut etiam manuimisero: praedia, quet in Chio imsula habeo,dari volo: ut ad ea, quae a vivente me acceperunt,adiiciantur illis cibarii & vestiarij nomine. Cap.16 ἀπορουφίας &c Rufina Pgnato liberto nostro.
dem.κληρονομοις usi.&c. Ηψedib' meis.s.Volo,ut sub- omnia rata iint,quaecunq; ante in Paphili nomen eo- tulisse visa sum. Si Seia collactanea mea haeres ex parte, qua ea scripsi, non erit: volo ei dari latisin diu circa Colonam. Ibidem Qui filias. τὰ όx λοnti &c. Reliqua aute omnia de niea substantia, quemadmodum &haereditatis onera, pertinebunt solummodo: ad Primam & secumdam filias meas,aut quae ex his superstes erit.' LIBRO XXXV.
Tit. I I. cap. 88.τωμ απορ . inter perplexa. Ibidem rei Δευδο-θου, frustratorii cauillatoriiq; scilicet syllogisvi.
80쪽
Tit. V I I. cap. I. παρατατικλ.large & cu extensione. Tit. X.cap. . κυρος.socer per Virum. Ibidem ε ρὰ. Ω- erus per Virum.πενθερὸς socer per Uxorem.πενθερὰ. crus per uxorem. Ibidem yαue. leuir.paulo post. δαίρ.&c. Le- uiri mei canis omnis mali caulatricis, horrida . Ibide γα- λως. glos. Ibidem εινατέερ. inateres,seatrum uxores. Ibidem n. Leuirorum aut glorium,aut materum
Tit. III I .cap. sexagesimo. Ενό ονι &c. Volo,ut Endonidentur mille solidi, eo quod primo sit genitus postea, si mater eius ad libertatem peruenit. Titulo quinto.cap. zo.κεμ τὸμ lineop. Etsi alterum pedem in tumulo haberem, non pigeret aliquid addiscere. Capite vicesimono. risci σόν μοι. &c. Crede mihi Zoiale, gratiam tibi reseret filius meus Martialis. imo non tibi solum, sed etiam filiis tuis. Cap. X I. I SI .sorore. ζουλομαι ictu &c. Volo atq; obsecro dulcissima mea soror, ut Stichum & Dama aetores meos tibi commendatos habeas: quos,ego talisper manu. mitas esse nolo, donec rationes reddiderint. Sane si tibi quoque placuerint: significavi tibi mentem meam. Capite quadragesimo sexto.τονδεω dcc. Illi, si prosa, ueris,libertatem dari volo.