De Amiani Marcellini digressionibus quae ad externas gentes pertineant

11쪽

PRO EMIUM

Hanc quaestionem Omnino dignam esse ad quam ludian OStra On Veriamus, nonnullis argumentis operae pretium est comprobare.

Ammianus a proposito saepius deflecti ut non tantum locorum descriptioni quam opographiam Oeam US, Sed gentium quoque Origini , moribus, ins lilialis in eum bal. Quae ero ejus digressiones ad terras pertineant, jam salis erudite ira latae fuerunt a nonnullis doctissimis viris ex quibus notissimi sunt inter secentiores ardi hau senius ac Momm senius' quae aulem ad gentes perline an neglectae fuisse mihi videntur. 0uapropter no velut iro inter vel 0ratio incedam, has accuratiore dispulation indig0nles pro virili parte atque

Separatim me pertracturum Sse existimavi. Praeterea res ipsa, ad alteram quaestionem perscrutan-

12쪽

dum ad alteram autem in medio relinquendam me invitabat. Eienim qualos minianus descripsit, sere sules terras etiamnunc inlustri licui gentes autem in omni mutum uiuium serie tu e0mmixue sue rurii, ut quale depinxerii, eus in recenti0ribus p ipulist agnoscere dissicile sit itaque

0piu0r, quod de gentibus scripta sunt, ea majoris pretii

QSSe quam qui ad erras pertineant.

Accedit illud quod has digressiones non minus mira

juciandi late varie lateque commendant, neque minu Super lea fortasse magis illustrant Ammianeam narrationem bellorum qui Romani eo tempore cum haud paucis populis laris in imperii sine irruentibus gesserunt. Quem sinem Ammianus ut ex nonnullis sui libri locis perspici potest, sibi proposuit'. ita in re vel Sallustii ' vel Tacili rationem Secutus esse mihi videtur. Quod vero in hoc opere suscipiendo propo Silum habuerim, lectoribus quaerentibus hoc respondebo : praecipue omni ope atque Opera m eniti ut reperiam quae ex variis libris et ex quibus scriptoribus hauserit Noster. Namque, his omis Si S, quantum ejus ingenio sit ribuendum, nequeat

aestimari. uibus in indagandis, quam multae dissiculi ales Superandae fuerint, quantum laboris insumptum sit intelligent ii qui jam aggressi sunt hoc studiorum genus Equidem lubens fateor hujus laboris magna adjumenta suisse eas prae glaras et utilissimas lucubrationes quas ad ge0graphico S

1. XV, Tune enim laudanda est brevitas cum moras rumpens intempestivas nihil subtrauit cognitioni gestorum n XV, 9, 1 - ... Galliarum tractus et situm ostendere puto nunc tempestivum, ne inter procinctus ardente proeliorumque varios casus ignota quibusdam expediens imitari videar desides nauticos, adtrita lintea cum rudentibus, quae licuit parari securius, inter fluctus reSarcire coactos e tempeState S. . . . XXIII, 6, Quisquis enim adsectat nimiam brevitatem tibi narrantur incognita nou quid si guatius explicet, sed quid debeat praeteriri, Scrutatur.

Conse Bunbury, istor os ancient geography, Ol. I, p. 79 et Suiv. 2. Hermes, XVI, p. 602, 34, 35.

13쪽

Ammiani sontes illustrandos Gard thau senius et MOmm Senius nuper composuerunt. Id autem non est Obliviscendum, caule

mihi fuisse progrediendum in his perlegendis. Nam uterque de iis locis qui ad erras spectant plerumque disceptavit mihi vero illi perpondendi fuerunt qui ad gentes Spectant.

Itaque non dubitavi evolvere permultos Scriptores a Gardi hau senio ac Momm senio quidem non indicatos, Sed qui in his locis perfractari potuis Sent. Nolis, quantum id a me praestari potuit, pleri Sque eorum quo adhibuerit Ammianus, et quae ex his deprompta Sint conjectura expeditius On Seculia Sum quid de suo adjecerit. Uuod cum inquirerem, sussullus Sum non

modo aliquot seni sentiis quas docti viri jam nominati enuntiaverunt, sed etiam iis indiciis haud spernendis quae in Ammiani vita atque libro reperire licet. Haec autem non

mihi salis suerunt, ut patefacerem rerum copiam atque Varie lalem quibus gentes descripserit. uod ut innotescat, necesse sui in auxilium vocarem priores scriptores in quibus

agitur de iisdem gentibus atque his perlectis, quid jam esset

antea nolum, quid non, latuerem. Eadem ratione, quae in ejus digressionibus desideranda essent, Xplanare eo magis in promptu suit, quo recentiorum commentarios ac Varia Opera accurat tu percensuerim. Quare contuli atque testes excitavi locupletissimos auctores qui hac nostravitate in iisdem rebus operam OS uerunt.

Mihi vero hoc opusculum aggredienti non salis visum e Stad legentium animos delectandos, quid ex celeris Scriptoribus hauserit, quid suopte ingenio invenerit, in lucem producere, sed quae ei fides adhibenda sit, diligoni studio

inquirendum quoque Cujus tamen laboris quodcumque Sit, non Sane meum praedica Verim plurimum autem deberi lubens prosiilebor, tum Ammiani interpretibus, tum eruditis viris qui nostra elate ad antiquas gentes cogn0ScendaS

14쪽

c0ntulerunt sua studia. Denique, cum materiem abs0lute tractare pr0p istium habuissem, navavi peram us illustrarem quem I0cum senueris Ammianus iniere0s scriptores

qui in eadem re versali sunt. Ex his perspici potest quam rationem seculus sim in hoc libro componendo, e qud reperienda explanandaque curaverim. Utinam in apric protulerim eruditionem ac do trinam quas in suis digressibus adhibuerit Ammianus il linam quo acumine gente inspexeris ei notaveril, quasi de qua auctoritate depinxerit. pertius explicaverim l0uodcumque evenerit, id haud minime in delectaverit si quid vel exiguum prioribus adjecerim.

15쪽

D 'An villo, votie sur ancienne Gaule, in-4', aris, 1760. D 'Arbois d Juba in vill0, es premier habitant de Furope, Paris, 1877. Au orbaeli tui Strabo sibi voluerit, thesis, PariSit S. Bellogia et Ethnogenie gaulo ise, PariS, 18 2. Boissior, Lisin dii pastantSme. Bunbury, Histor os ancient geographli, London 1879. d. Darme Steter studes raniennes, Paris, 1882. Diumn baeli, Ortyines furopaeae Die alten Othre Europas, Franc- sui Dam Mein 1864. M. Dubois, Eaeamen de a geographie de Strabon, Paris, 1894. Fus tui de Cout angus f Empire romain, e Germains, a roν autem ero vingienne 4875 La Gaule romaine 1894; 'Invasion sternianique et a si de Empire, dition dullian, 4894 Paris. Gardi hausen, Die geographis hen uellen Ammians, Babilitationssehrift, uipZig 1873 Ammiani Marcellini rerum est arum libri qui supersunt, ipsi ae 1875.

ΗerlZ. Inde scholarum De Ammiani studiis Sallustianis, ratista viae 4874.

16쪽

Ἱ0muisen, Iermes, Zeitschris fur Maalache Philologie, Berlin, t. Vill ei XVI, 88l Ammiani geographica Solini collectanea,

Mullen host , euische Alteriums unde Berol. 1892. Ad Selimidi, e fontibus veterum auctorum in enarrandis eaepeditionibus a Gallis ... susceptis. Berol. 1834 Abhandiungen auralten Gese hichte LeipZig. 888J.Wagner, Commentarius in Ammianum, ed. Et surdi, Ammiani Marcellini quae supersunt, Lip Siae 1808. Vivisti do ain t-Martin studes de geographie an lenire et Cethnographie asiatique, PariS, 1853 Disto ire de a geographie, Paris, 1875.

17쪽

Quod primum in promptu est cuivi inquirenti ex quibus

sontibus quidam scriptor sua hauserit, est in ejus per indagare indicia scriptorum quos perlustraverit. Quae apud Ammianum non minus rara sunt, in his saltem quae ad externas gente spectant, quam apud plerosque veteres. Hic enim in iis tantum locis, ubi vel suam ruditionem ostentare, vel in cujusdam auctoritate niti vult, eos scriptore quibus u SUS e St, mea Sententia, nominatim asserre solet. Ceteros autem Omittit, sive usque ad taedium nomina dictitare nolit, si vo adium nihil pertinere existimet. Haec igitur, nobis indagantibus quos auctore Secutus sit, non pro certis indiciis habenda sunt. Nam, si in eos tantum inspiciamus quos nominatim attulerit, multos alios scriptores in quibus studia collocaverit, ignorare possi

mus.

Ad hoc accedit quod non est Obliviscendum, Ammianum, utpote qui natione graecus esset, atque graecis litteris imbu tu S graecos auctores suo in libro saepius laudavisse. Multi sunt ii quorum memorantur sententiae Vel dicta : Anaxagoras, Anaximandor, Bacchylides, Democritus, Demosthenes inpicurus, Eratosthenes, GorgiaS, Hecataeus, Heraclitus, Hermapion, Herodotus, Homerus, Socrates, lato, tolemaeus, Simonidos Τhucydides, imagenes, istas , etc. Necnon quae

18쪽

uarravit, a volui roecum se arrasse ipse i dedicat V duo, ut niles qu0ndam dimi decus, inquit, a principatu suris ervostix0rsus ad usque Valentis inlexitum tiro virium 0xplicavi mensura quo sterii, iiiii, ut 0sier, quanquam de quibusdam auctoribus ortasso nihil nisi nomina comperta

habuit, tamen ab aliis nonnulla assumeret, ad ho loco componendos ubi do externisfontibus verba socii. EDdem modo, cuique jus Opus evolventi, primo quasi aSpecili, Ammianum in latinis litteris versalum prodela I OSque scriptores novisse erit manifestum. Quod aflirmatur, non lanium haud pauci poselarum flosculis quibus narrationem e XOrna Sua in sed etiam multis orbis et sente ut iis quod reliquorum

auctorum, Catonis, Sallustii, Livii, Ciceronis. Tacili, A.

Gellii lection didicit libro quo suo inseruit . uibus impelli

mur ut Suspicemur illum ex eorum seriptorum nonnulli Squaedam putiis su in his digressionibus quae nobis illustrandae Sunt.

POStremum nobis quaerendum est utrum rerum Scriptoribus, an geographis Saepius usus Sil. Cum vero ipSe rerum

Scriptori S Set e X hujus generis scriptoribus, ut probabile nobis Videtur, permulta hausit, quippe qui continuae narrationi geographicas digressiones inserer soleant. Cum autem Suo in libro nonnullos geographos laudaverit nominatim, Obi Squoque augurari licet os X cussos fuisse quorum scripta ad rem a Xime Spe clarent. Ex quo tam se nihil certi colligi po- te St. Namque salis convenit una valde quidem eruditum Suam doctrinam Ostentandi studio saepius indulsisse'. Quare nobis non dubium est quin ipso, quanquam praecipue ad hi Storica Opera perlegenda Se Se applicare potuit, tamen neque carmina, neque ratione philosophorumque lucubrationes, in quibus de X lernis gentibus sententias vel dicta sperabat reperire, negleXerit.

. XXXI, 6, 9. 2. HertZ, Inde scholarum De Ammiani studiis Sallustianis, 1844, m. 3 et Seq, . Hugo Michael, De Ammiani Marcellini studiis Ciceronianis, ratis lavide, 187έ, p . et Sem 3. Ibid. Hertz, 9 6 Michael, p. 6.

19쪽

llis perpensis, jam adducimur ut opinemur eum multo ac Varios rivisse libros, o quibus momoratu digna vel ad suum consilium idonea excors Serit. Altamen Gard thausonius vir qui dona ruditissimus, in hoc opusculo, ubi de goographicis Ammiani fontibus disseruit, ex quodam ignoti geographi opere, quod schematicam geographiam vocat, haud pauca esse petita contundit . Cui si credere velis, Ammianus non illos uotores quibuscum congruit, Sed tantum hunc geographum qui ex orum libris excerpta collegerit, plerumque adhibuit. Qua de re omnis unius, vir non minus eruditus ac Sano judicio praeditus, non idem sentit. 0gat enim aut ard thau-80nii conjecturam in auxilium osse vocandam ut Ammiani Marcellini se graphici fontes diludiit aporiantur pulat Ammianum non adscribundum hujusmodi scriptoribus qui ad Opera componenda fore uno libro utantur, sed iis qui complures volvant. Quam in sententiam e magi eundum S Se eXiS- limo, quod his supra disputatis ea jam comprobata esse vide

tur.

Itaque, quod hic vir doctissimus do geographicis fontibus in

universum asseveravit, id de his quos Separatim inquiro, non temere conjici pote St. Ex quo satis liquet quae rati mihi assum unda sit, ut fontos reporirem eos quibus usus sit Ammianus in his digros si nibus ubi gentes do scripsit Percensendi mihi fuerunt non tantum ii audiores quos nominavit, aut quo ut perlegeret, Origine, educatione, ludiis, SuScepti peris genere adductus est, sed etiam complure quos miSit Praeterea, qui gentes descripserunt, ut cuique aut ad Vera aut ad ficta pronum suit inguntum at tu plus minusve fastultatis curaequo ad conspicua perspicienda, indaganda, notanda, diversa tradid0runt. Quamobrem, si qui locus ex Ammiani digrossionibus mihi ocssurrat ad quo indam Scriptorem neque ad alium referendus, hunc x hujus libro oriundum habere liquat. Quod si sero

quemdam locum cum nullo ceterorum Scriptorum congruen-

20쪽

tem inveniam, mihi inquirendum erit utrum adstrictiorem co

gnation m vel in Verbis, vel in soni siliis cum alio quam cum aliis pro se erat, an ex intermedio scriptor petitum sit. Sed in non fallit quam difficit si omnes invenire quos tractavit Ammianus. Quod tantummodo ii assequi OS Suni, qui adem lectionis copia valent. Itaque uomm senio S- Sentior qui haud pauca non ad certos sontes referri posse

salo tur . Plerisque autem scriptorum qui cum Marcellino consentiunt, notis, quis ordo in his recensendis mihi tenendus est Certe, quo praecipue adhibitorii, neque ad duos aut tres auetores redigendos S So neque rerum Scriptore a geographis aut ab oratoribus poetis quo distinguendos esse arbitror. Nam, ut supra vidimus, nullam hujusmodi rationem secutus est Noster compluribus Vero libri perleetis, quae aucupat US erat Suoque con Silio apta esse pulabat, ea ad suam eruditionem ostentandam , Oblata Occasione, gestarum rerum narrationi praeponere Olebat.

Si aut ni in quom incidissut, qui de iis quae erat traetatur u S, maxime ustimanda scripsis so sibi videbatur ei, ut Suspicor, e fero totum dabat, atque cum eo ceteri comparati S, quae omissa erant, Supplere ludebat. Quibus de causis, multo magis componendi rationi qua Ammianus uti solebat, convenire hunc ordinem cenSeo, Videlicet : primum, de scriptoribus quos duces habuserit: deinde, do iis quibus interdum uSUS it. Qua in recensione, quantum re sineret, quemque auctorem in eo loco quem requirebat temporum ordo, ponendum S SeoxistimaVi. Ex iis quos duces habuerit Ammianus, primum assureudus