장음표시 사용
61쪽
la o. Π lustratum,exquisitissime liberatum estΘDemetallisim perfectis quibusdam haec forte dici queant, at neutia quam de perfectis,quae sunt ideo perfecta dicta,quia ab his fumis 5 substantiis corrodentibus per naturam sint expurgata, per artem quoque segregata, quae ideo imcorruptibilia habentur, quia nihil faecum corrumpentium talium in se habeant. Idem itaque dicunt illi bis pueri, cum aurum perfectissimum metallum hac labe imperfectionis polluunt,tanquam demonstrandum 1-bi timerent triangulum absque tribus angulis,aut circulum perfectum non rotundum Eant igitur nugatores ad sutopienses male feriatos, ib1que suam Caninam exerceant acundiam,quamdiu velint. De experientia&authoritate alibi satis dictum est,tum a nobis,tum ab aliis. Qu9circa ad rationes descendemus magis coti- spicuas.
laci, Figidum, dem calorem Ueditet, e
et irtutem medicinalem instide contra a Nersantium opiniones.s V Mi Lux IMI ex vulgo hanc nostram de auroe isquisitionem videntes,eam prorsus inutilem arbitra ibuntur,tanquam nemo haec ignorarit,antequam Theognis nasceretur, putantes, si modo auri copiam
62쪽
habeant,se optime ejus vires inemendo,pompoSe se o- stentando aut luxuriando , reipsa demonstraturos: Qtribus,nescio an plus sit ingenii vel prudentiae,quam mulis, qui herbasi avenam optime noverunt ad hos UluS communes transferre depascendo,at quae utilitas illarum in medicina vel hominum operibus aliis eri-slat,plane ignorant. Bos aeque castellum aliquod videt, ut veteranus miles,at ille oculis colorem externum solummodo, hic intellect u discernens, cujus sit tigurae cmunitionis Ille actu restigii destituitur laicutitur. Illem praesenti saltem ejus imaginem sentit, hic quoque longo tempore post: Imo tanta disserentia inter visum utriusque quanta inter somnium dormientis de actiones vigilantis Bobus Scinulis itaque ad sua pascua de missis, nos auri virtutes interiores alacriori animo rimabimur,non minus laetabundi jucunda illa&libero homine dignissima speculatione, quam servi illi avaritiae vel luxuriae, qui ideo aurum in oculis δ mente gestant, quia quantum ejus habeant, tantum apud alios authoritatiS uris,gratiae, favoris,obsequii,eruditionis de existimationis consequantur,licet revera sint stolidi, elingues, hoc est, ut Stratonicus de quodam nusii,mali, odi. H. magm,pifices: Verum audio eosdem ins fare adversarios,rum quiverentur,ne Coelum ruat,aut Elephantos cum potu
ab rbeant,se non habere strutiocameli ventriculos, quasi aurum possint digerere, ut ille ferrum Fateor,tales plerumque esse delii catulos, qui nec manum nec mentem multum fatigarint laboribus, studiis curis, ideoque tenera concoctionis haberi, quibus cavendum InprimiS, ne aurum crudum vel indigestibile de- vorent,& sic in obstruetiones ab auro factas,morbum
priori deteriorem incidant. viis ut uisfaciamus Mo
63쪽
mnibus allis, sententiam noliram clarius proserredi de re constituimuS. Physicorum ex Aristotele dicterium est: quod sol EG t di homo generent Tominem, hoc est, quod sol nin ' ' dat semini humano vim illam generativam dc vivificam, nec non calidUm nativum, unde generetur homo; quod absque dubio verum esset,si an1ma per semen generantis ingenitum traducatur, si vero, coelitus Immittatur,tat verissimum est,min1me Qtiomodocunque sit, Dra rvm
sympathiam habeat,non absque ratione credibile es f. rviniat ut enim ille calorem&lucem stellis Coeli,si Choc membris& visceribus corporis humani calore&sipiritus Itales suppeditat. Ad haec,Sole coeli, quasi imagine Scidolusui in terra produxisse, Aurum, negari non potest. Non movemur nudis vocabulis, quod Chymici auru selem Vocent, sed ipsius rei proprietatibus, quae sunt, tuo dAurum metallorum purissimum &clarissimum , nec non magis maturum CXistat ut Cap. . dc 6 dictum quodque in illis locis potistimum inveniatur ubi ma orvis de calor solis regnet,ut in India,Arabia, ubi obrigum purum naturale inventum est, SI adhuc invenitur. In aliis locis, quis magis ad septentrionem recedant,go aurum in ortu suo primo plus imperfectorum metallo rum adjunctum habet, quae si per aquas separatorias occineritium , aliaque Xamina inde separentur, mali a probata plus quidem amittit imperfectae subistantiae, at non minus perfectum aurum est quam Indicum δίArabicu: Ut patet de Hispanico, Ungarico,Germanico, alibue, quod illi aequatur per sufficiens purgamentum& examen. Aurum itaque naturale Solis es filius,&Auium δε-
erus ille eta, qui vellus aureum Iasoni seu Medico 'si
64쪽
co, et g Iacuto quies Iason exposuit in luco Martis. Qu9dsi ita est, fia
lius de patris natura plurimum obtinet,& sic calorem innatum selarem in suis visceribus abscondit Ore vultuque patrem referens soboles, plerumque ejusdem
mores,laoc est,uitia vel virtute imitatur. At Aurum colorem rubetam solis ottendit,nec non puritatem .lu-Aurumhε CCmi Ut argentum lunae albedinem dc nitorem. Quod imir D m si ea herbarum genera Heliotropia seu Solisequia recte vocemus, quae nocte stosculos suos langu1dulos claudunt, de die adsilis orientis calorem dc motum aperiunt Τί circumvertunt, ut in flore solisti in tybis seu cichoreis quotidie videmus, quidni aurum verissimum Heliotropium existimemus,quod ad orienrema meridionalem solem saltem Obvertitur seu generatur, calore gaudet,nec igne corrumpitur. Ut enim lateres Scultra in igne ardentissimo cocta d facta, post omnem violentiam ignis facile perferunt,sic auetum a solis aesta satis maturatum non pertimescit alienum quemcunque calorem. Ergo si aurum plurimum virtutis de sole impetravit, non mirum est,si cordi unice approprietur. . Alia eausa Quod s1 dicamus,hominis appetitum potius aurum de- μηέρrr si siderare coeco quodam raptu,quam alia mundi bona,
V, ... . id videri debeat illi,qui rei circumstantias penitius con
iraditu=,ti sideret. Albertub Magnus dentibus d craneis humanis 'Πφέβη aurificam vim allicribit, quia suis temporibus insuturis tib e. io. dentium CaVltatibUS mortuorum,aurum 1aepe m- Rei ni a ventum refert. At de his fides sit penes lectorem Dear- dearum tibiis vere narratur,quod in aquis retentae alli-
Ciant pisces, quos illa: absque labore captant c devorant. Sic Panthaera belua suavitate suae pellis feras ad se attrahit
65쪽
hyaena,chamaeleonte e pastinaca marina, quae simili scutia utuntur,dicemus ΘΑn Creator omnipotens cordi humano illa potentiam infudit, Ut aUru appetat, HVS qi.
virtutem medicinalem ad se trahat in languoribus, ut pinguedo vel medulla ardeae pisciculos 3De gallinae oss-bus tradunt,quod cineritio admista aurum ex naturae
proprietate abserbeant,&in se fugant, an forte Husim O-d1 quid cor humanum efficit Nihil hic assirmavero,ne
nimis absurdus videar, suam cuilibet censuram relinquens. Sed ad rem Aurum actu frigidum tangimus, με lima-- ponderosum,durum d terreum animadvertimus; qua ratione,cum aquati terra abundet, atque ita frigidis& Ῥctio. . siccis qualitatibus excellat,alienum a veritate videtur,
illud cordi, visceri calidissimo, quod calido lumido
sanguine purissimo nutritur, Confortatur,d vires iiscipit, nec non spiritus tenuissimos generat, vitae instrumentiti motus,similitudine totius substantiae vel proprietate occulta vel manifesta convenire cum frigida& sicca morti, calida dc humida vitae propinquiora unt, dc magis amica. Ad quae exante dictis respondemus,au Rυπ---rum habere multum materiae seu elementorum graviorum,st ad pondus respiciamus, parum levium,at si ad qualitatem&formam,tum tantum est caliditatis, quantum frigiditatis,&tantum humiditatis,quantum siccitatis 1n eo. Hinc cum materia sit palpabilis,no auteforma, ideo auru actu magis frigidusentitur,qUam Calidii, gravissimum potius, quam leve quemadmodum
similiter spiritus vini actu frigidus estri humidus,licet potentia calidus & siccus; imo ipsa aqua fortis®ia, . piper, inZiber, euphorbium, pulvis pyrius,& similia potentia proxima calidissima, actu frigida reperiuntur.
66쪽
externa, cum interius sit aequatum,& si trai stetur,ut debet, fiat calidum lumidum, cordiniue amicissimum. Hinc concludimus, quod aurum manens in sua corpu-
lentia clausum, aequatum in qualitatibus, magis passe, AEAEI una, quam activum, nihilominus radium quendam
'Σ virtutis ad Cor transmittat, licet valde tenuem Unde Medici nos frae aetatis vel extinctione auri in certis liquoribus,Vel pulverisatione ejusdem in confectionibus hanc vim aucupari conanturi qua spe non omnino falluntur. At si aurum reddatur absque corrosivis ullis,sive aquis sive pulveribus magis adctivum dc spirituale,aliter se res habet. Tum enim longe praedominantur
substandiare qualitates simul calidae humidae, quae est proprie forma auri abstracta non omnimode, sed haerens in subsecto, tanquam fomite Ut sipiritus vini substantia calida dc sicca in humido hospitatur,unde cmiscibilis est cum omni humido,non pingui: Nam forma illa per se est calidaec sicca,cum vero cum si echo
suo humido dc frigido, Ceu fomite compleXa manet, fit humida ratione subjecti ,δ est calida, ratione formar, ita ut pristina formae siccitas per materiae humiditatem superetur,d materiae frigiditas per formae caliditatem supprimaturi
67쪽
mUS, esse in auro aequatarum qualitatum quas uor sim gulas sedecim particularum, quae faciunt s1 mulcis . C liditas enim cum sit ii, ita doliumiditas rigiditaso si citas,& tale compositum administretur corpori humano,non ita aequato, apparet,quod vel nulla actio a tali composito procedat, aut valde exigua insensibilis, Cum Omnis qualitas,quae agere debeat,a suis contrariis sibi aequalibus in virtute ab actione impediatur 4 si aenetur,unde idem contingit, tanquam nulla actio interveniret. Quod melius conspicitur in quatuor bi Eae,mpli lancibus in aes uilibrios faterae sese invicem secantibus, eviden --m quarum unam ad orientem post tam 1 sedecim uia Talisarum eias ponderis projicias,mox alteri ad occidentem post auri. tae praegravabitur: at si illi ad occidentem totidem V cias inferas,aequilibrium siet;idem de reliquis ad meridiem& septentrionem versus dicendum ita, ut si in sim gulas sedenae unciae ponantur, Omnium Uatuor Contingat aequatio,idemque sit,tanquam nihil in omnibus Contineretur. Tale,inquam,cum 1t aurum in singulis quatuor qualitatibus aequatum, hinc probabile est,
quod nihil aut parum agat suis qualitatibus manifestis in corpora, quibus administratur. Sunt, qui respondent
68쪽
dent, quod aurum sit temperatissimum, d quasi me dium aeque remotum ab omnibus suis extremitatibus, ideoque agat ex aequo in omnes sua extremitates, quod quam verum sit hinc patet,quod antis reption&Cornutum argumentum seu dycephalon instar Amphisibenae utrinque feriens aut pungens Videatur,quia dicere vere quoque liceat,quoslmedium seu aequatum in nullas eXtremitatum agat, cum extrema saltem in 1-Aurvm4 bi extrema operentur. Ut igitur aurum aequatum fiat T. ἡ . medicinale dc optime agat in corpus humanum levia fiat: tificio ex bilance frigiditatis accipe octo uncias,& pone in bilancem caliditatis,& hic ex bilance siccitatis accipe totidem di pone in humiditatis, quo fiant in eodem Composito partes et . Caliditatis totidem humiditatis, frigiditatis vero 8.&8.ὶiccitatis;&erit actio in auro
optatissima,nempe in calido dc humido haud delebili; quod saltem in modum eXempli dichum sit, potius ut
genus actionis intelligatur, quam praecise monstretur, quod nec necessarium,nec possibile esto,cum sit ex arcasu fli ab niS naturae CCultissimiS. At quaestio es , an humidum rabilis radicate de calidum nativum in corde humano diminutum & semi extinctum, ab hoc calido δ humido, quod est in auro plane diversum ab illo, possit restitui, rumus. augeri Vel refocillari secundum totum vel partes Respondeo, calidum illud ingenitum lumidum oleo-
sum a seminali principio orta,s1 perierint omnino, morte superveniente,nulla arte restitui possunt Si vero ex parte consumpta sint, neque tum,quod periit, resarciri potest; at quod superest,ne ita cito evanescat, detineriti praeoccupata,nisi fallor, Optimis medicamentis, ut 6
cibis boni succi& facilis digestionis, possibile est. Nam si hecticae marasmus contingit calido praeternaturali
69쪽
in solidis partibus desipso corde nimis aucto crince
dente calidum nativum,ut brevi temporis spacio abstimat fere omne litimidum radicitus implantatum prout videmus in lampade nimis inflammata oleum OK consumente quod alias per multos annos conservari potuisset, ea medicamenta,quae vel id1ncendium Calori extinguunt, vel humidum oleosum ab eo defendunt, ne adeo devoretur, videntur calidum lum1-
dum naturale temperare dc conservare, ne rabIC Uadam in se invicem ruant aut taviant Tale quid posse feri a calido dc humido auri inter 1e proportionatis ita.
Ut alterum jn alterum agere tentet, at nihil m eo de struat si hoc cordi in debita formae modo propria et a raucios seratur,rationi de eXperientiae consentaneum aesti Nec vero cibi es potus etiam optime diges 1 individuum calidi de humidi absumipti res aurare poterunt alias possibile foret bene& temperate ViventeS DUn- quam morieX senio vel morbo,ctam tantum restitueretur, quantum absumerethar quotidie atquod remanens est autrimento quodam analogo simili mo diu illaesum tueri. Quemadmodum enim Camphora in se- Exemplum . mine lini,ne facile evaporet,&rhabarbarum in cera, ne eXU Ccum mOX fiat,bene conservatur, sic Calidum dc humidum naturale in cibis & succis euchvmis primae, se- cudare tertiae concoctionis. Qi Le,n Vera sunt, a Urea illa Au, eamὸ humiditas caliditati juncta, cordi instar seminis lini aut dicina qui. cerae, qua calida de humida sunt, habebitur. Ex quibus i patet . quantuna arti liceat retardare sene flutem ianos,aut reducerejuventutem,prohibere morbos imminenteS,curare praesentes&ejus1 nodi alia Medicinae verae opera praestare. Ad impossibilia naturae nullus corda
70쪽
tes, stoliditi indocti Medicus enim solum minister naturae est, non dominus, cui paret, non imperat, servitio, non mandato, medicamentorum, quasi instrumentorum; quae aliquando Deorum manus, si bene, aliquando nihil, si secus usurpentur, ab Herophilo recte dii hastant. At si dubitetur, cur calidum& humidum in qualitate firmiori cordis restaurativum sit, id patet ex eo, quia ut ante quoq; dictuna, vita in his hospitetur, dosai guis vitae thesaurus calidus&humidus sit per se, non altei ius qualitatis. Unde cum putrefa Thio omnis fiat, si calidum praeternaturale augeatur in humido vel propter Obstructiones viarum, quae prohibent perspirationem veluti usu observatum es faenum madefactum in angustis locis, ne eventilari positi, conclusum, calore adeo Concipere,ut inflammas erumpat& tecta coburat vel propter Chymi ad putrefactionem proni qua propter Mpost copiosam ingestionem facile putrescibilium, ut cera serum, prunorum, persicorum S si milium horariorum fructuum febres putrida semper succedunt degeneratIonem ad Venenosam qualitatem calidam de humidam, ut in peste vel febribus malignis contingit, hinc quod calidum & humidum non facile putrescibile reddit,vela putredine defendit, oportet esse firmiorum
qualitatum, essentiae tenuioriSed natui lumanae amicissima sciuale aurum esse. ex ante relati, nemo dubitat.
Quin, respondeat aliquis, multa sunt calida&humida, simplicia,& si non sint, componi possunt, cum haec sit
praecipua causa compositionis medicamentorum. Faterist ' - -- mur, ese quaedam simplicia calidai humida, ut sunt forte manna, cera, semen lini, melilotus, vinum oligophorum,& alia ejusmodi,sed eorum qualitates adeo in luperficie substantiae haerent,ut in ventriculo frimis