장음표시 사용
301쪽
ari. 1. de coloribus Humuiri, Siscis. 113
aispositiones,quamvis adessent, non sufficere ad productionem Phaen0meria, quae in omnibus liquidis observantur. Ac primo quidem doceant nos illi, qui ita sentiunt,quomodo sit,ut aqua vi frigoris concrescat in glaciem. Si enim illius fluiditas dependeta particularum ipsius figura,mole,&c..iis dispositionibus permanentibus, permanere debeat fluiditas , dicant quomodo frigoris accessu mutantur moles,figura,&c. p ticularum aquae, quomodb, redeunte calore, illa omnes dispositiones tam subito particulis aquae restituuntur memonon videt hoc solo congelationis aquae Phamomeno eam, quam impugnamus
Sed motus ille panicularum insensilium corporum liquidoriimessicacius pro i l batur per dissetutionem corporum Siccorum,quae in liquida immerguntur Ele P
nim si frustulas dis aut sacchariain alterius corporis salini incertam aquae quan iE edunt litatem injiciantur,dissetvuntur, illorum particulae ita per totam aqua molem impellenti.
disin uiatur,ut quaelibet aou e portio suae moli proportionatam accipiat quantitatem particularum salis aut sacchari,ic. Idem evenit si ligna, solia, aliaque corpora medicamentos in aquam infimdantur, medica enim vis aut particulae eonmi corporum , quibus vis illa insidet, simili modo per totam aquam dissipe unxur. Si corpora gummosa in vini spiritum injiciantur sensim solvuntur& per totam spiritus molen ita distribuuntur eorum particulae, ut cuilibet spis ritus portioni proportionata accedat particularum multitudo positis iliis experimentis, quae notissima sunt, propositionis veritas fit manifestassitenim cum sal sit grave debet haerexe in .ndo aquae, cum illius particulae aliae aliis adhaereantvi quiescant aliae juxta alias, in ea quiete debent permanere,nis ab aliqua causa moveantur. A quo autem moveantur non video, si
non moventur a particulis aquae,a quibus sella ambiuntur, nec enim potest particularimi salinarum motus referri in Materiam Etheream, quae facilius moveret particulas aquae,quae simi minus graves, minus inter se cohaerent. Si it que particulae quae movent particulas salis, necesse est ut ipta moveantur, cum impossibile sit corpus quod non movetur movere aliud. praeterea cum vis medicamentosa,quae e corporibus in aqua infusis elicitur, e profiuido ex intimis illorum partibus foras educatur, necesse est ut particulae aquae penetrent ad interiora illorum corporum, concutiant avellantque particulas, quibus virtus medica iusidet, ac consequenter necesse est ut aquaepinicidae moveantur , tum ad penetrandum intra corpora, tum ad evellendas farticulas,tum ad illas dispergendas. His accedit diverserum liquorum commistio.Si enim hinc aqua,inde vinum in unum vas essundantur, aut in duo vasa communicantia per latum foramen,
illi liquores sensim e iscebuntur, etiamsi nulla fiat vasbrum concussio, nul- la liquorum agitatio. Certe fieri nequit illa aquae, vini commistio, quin aqua transeat ad partes vini, linum aquae loca quaedam occupet, ex illis aquae particulas expellat aut ipsae sponte ni loca vini particulis cedant,vi-- ,---- dicet illum parricii natatum vicissim perfici sine
302쪽
Causa m itus particularum liquidorum.
Metallorum diversorum exacitissima commissio , si in eodem vase si mi ridem demonstratiMiscentur enim particulae, quae gravitate substantiae modo longe disserunt, eo modo quo diximus particulis aquae perinisceri salis parilam las.Cum itaque sine motu particulum consistere nequeant illa Phaenomena, δρfluiditas intereat, statim atque particularum insensilium morus in propositione expositus s.fflaminariar stat t-issimis fundamentis innixa nostrae propost imis veritas,quaecunque tandem sit causa motus particulariim insensilium erepotum liquidorum. lPropositio a perperua&praecipua causa motus particularum o porum N qui lorum est Materia Etherea Haec propositio sectaὰ deducitur ex iis , iue demonstravimus de subtilitate, velocitate particularum Materiae Ethereae, quibus esticitur, ut nulli sint adia exiles corporam meatus, in quos Materia AEtherea non penetret cum summa' icitate, adeoque nullum est corpus, cujus particulas non concutiat Materia Etherea, ad illius impulsionem excipiendam convenienter sint dispositae ejusmodi particulae. Ac consequenter Materia AEtherea excurrit rapidesinter particula liquidorum, illisprorium pro pellit,eius minias juxta dispositiones quas habent ad facilius obsequendum es pulsioni,Materia etiam Globulosa ad ejusmodi motum confert suo modα Nihil tamen prohibet quominas exilissimae aeris aut aliorum corporum particulae moveant variis modis particula liquidorum, fissint satis exiles ut item rumporos penetrent Verum illae aeris particulae eatenus tantum movent pari,culas liquidorum,quatenus ipsae moventur a Materia Etherea hi qua motus non deficit,nec potest deficere,cum quantum ex una parte, de illius moru detrah, tur, tantumdem ex altera addatur, ut patet ex dictis,quod dici nequit depan, bus aeris quarum motus potest deficere, aliquandὁ etiam illius particulae nequeunt intra poros exiliores liquidorum penetrare,cum Materiau therea omnis
Propositio 3. Dispositiones necessariae,ut particulae liquidorum facimminveantu sum illarum parvitas,figura sphaerica,elliptica,teres, in oblongis seri litas , in omnibus laevitas, aut si partes sint ramota si ima ramoru exilitas cum laevitate. Parvae enim particulae, caeteris paribus, facilius moventur,&is angustiis minora inveniunt offendicula ; sphaericas, ellipticas facilius minueri quam cubicas aut pyramydates est manifesturn Longiorum parricidarim flexilitas esticit ut si aliquod occurrat impedimentum, ab aliqua v. g. parricesitransversm posita facile levi inflexione particulae ad latera divertant, laevitas est omnibus necessaria, aliter enim aut omnino impedim motus, aut plurimum tetardamr. Aliquando qua in iam particaearum mistione fluiditas augetur, quia datur occasio Materiae AEthereae ad commovendas validii, particula insensiles aliquando ab ejusmodi missionibus,propter rationes contrarias, ei ctus contrarii producuntiar,quod quomodo fiat interius explicabitur in Physe
Quando plures ejusmodi dispositiones particularum concurrint,finitiitas est Major,minor vero quando pauciores adsum dispositioiles ex pane corporis
303쪽
. mite vero Materiae Oberea quae est praecipua causa motus particularum liqvinorum, ad majorem fluiditatem nec xia est major crassities particularum ipsius , major in earum moruVHocitas , quibus ut per se patet Materiaduherea, redditur idoneavid validiormn impulsionem est iendam. Si parrictilia Materiae AEtherea sint exiliores ε earum morus tardior, nullus fit motus pn tiaculanam corporum lurcidorum , liquida omnem amittunt fluiditatem Walse quando in lapideam auritiem obrigeseunt, ut observatur in aqua quando comerescit in glaciem. Unde patet inutiles omnino esse memoratas dispositiones particularum limidorum, si Materiae AEthereae vis motrix faeta fuerit imbeciusiurata dictis intelligitur quare liquida tangem facit cedunt,& corpora,quae ii xcvnquiris innatant in mines paries ab exigua Virdare Veamur. Etenim cum par Qualdutia ae limidorum in omnes -i disterentias moveantur, loca sita continuis de quid iam serunt aut deserere paratae sunt primo occupantici Si aliqua videtur esse resisten iacit cetis in partibus ad loeum aliquem accedems,hus ea temperatur avi infrisgitur a V 'impripa culis in contraria nitelaibus, qua aequales muri illis vires habent, quae adjunguis excinio corpori contra liquidum tenti, quod tu auxilio rob rarum ipus illius, Quod impugnati viribus vincit, adeo in omnibus, intem tu- minas,longe sunt hostium externorum conatibus perniciosiores. Moventur a
tem selida liquinis innatantis,si rancillum impellantur , quia quanta est impu,so particularum liquidi ad dextram v.g.delmarum, tanta est impulsio particul rum in coneraria nitentium, quod idem dici debet de particulis secundum alias loci differensias delatis, ac cordequenser corpus inliquido innatans, quod attinet ad actionem: resistentiam particularum liquidi,est in aequilibrio quod torusinistri parte altera momentura tantulum adjiciat Sed de his accinatius discetur inferius.
sex potest primo, quom o corpora quae habent aliouam consistentiam XLVitI. xstabilitatem fiant fluida, Huida vicissim acquirant stabilitatem quandam Quare quae keonin xiam. v. si ovi albumen , cum partes aliquam habent inter se d/in corpo inhaesionem conquinetis abit in corpiis valde liquidum, serum W--gu I
nis, quod est valde liquidum,concrescit. R. ex iis quae diximus iacile deduci iii ''lui uiritalestionis solatianem. Coneretio liquidorum,& concretorum aut con quantur. sistentium eliquatio aliquando dependent a robore aut debilitate Materiae Ethereae. Hinc oritur, ut diximus, quae concretio in glaciem , glacieis auo in aquam. Secundo eaedem mutationes possunt induci in corporibus ab ambiente. Sic glacies corporis calidi contactu eliquatur, Sc aqua contacta a vicinia glaciei aut nivis conerestit,& sic allaplurima 4 Fieri potest ut co pina conueta quae per actionemnentis exterritumantelis talia fuerint na lata,iit eorum fluiditas possit saliem per aliquot dies conservari. Sic quando ovia meo agitatione&con assatione liquatiar illius particulae non modo sep rametis invicem sed etiam aliquid de illis, quae facile cohaeretant mutuo attrita abraditur,aut quae eram particularum expansiones ut velut lanuginis flamenta,
304쪽
c ile ita particularum inter se implicatio, cohaesio,unde incitur ut albumini. particulae facile excipiant impulsicnem Etheris intercurrentis, donec expansissensim lanuginis filamentis, si quae supersunt, prior visciditas restituanu. Fieri etiam potest ut liquor tenuissimus,qui intra viscidas albuminis fibras tanquam in vasis coercetur, agitatione distiua vi crassiores particulas diluat. Sic obses vise licet quorumdam ruinium pulpas,quaedam folia, quaedam tenuiora piami tarum germina,quae firmitatis speciem quamdam prae se ferunt, si bene cor tuis dantur insignem fundere liquid tenuioris copiam, cui reliqua particulae sues,lissime comminutae ita innatant,ut cum illo constituant corpus fluidum.Nechabet magnam admirationis causam facilis ille transitus ab ejustiodi consistentii ad fluit itatem, cum videamus vesicam aqua distentam corporis duri spe. iem exhibere, quae s in partes tenuissimas c tringeretur, eaeque exactecommisisrentur cum aqua quae in vesica continebatur , ex illa mistione procul dubiuemergeret corpus liquidum.
Lix. Nec esset res ara ejusnodi liquidum inquidem liquores magnam partem . pii lia e partibus h erogenei , quarum aliae, quae tenuiores sunt, laeviores. ἡ..ies . Hςuς excipiunx impulsionem ineris , sunt veluti vehiculum erassorum, iuri tu i u isti sint,Materii in o non potest factu myvere propter impedimen, hieulum crassitiei, asperitatis c.Hinc fit, utparribus tenuioribus per evaporationem crvisiorum aut uiter separatis, reliquae cohaereant, in mesem mollem aut duram compi ganturAd observare licet in aecte,quod, sero separato, coagulatur in mollem Dseum, qui tandem insignem acquirit duriti Sic strum sanguinis mutam in massam glutinosam, nonnulla liquida caloris extinctione concrescunt ut um
Quaedam liquida si misceantur concrescunt,quaedam additis etiam sol maepiniculis magis eliquantur, a concretione prohibentur, propter parricularum convenientiam aut disconvenientiam, quod quomodis hae explicabitii in Physica particulari. ι aeri potest cum non solum Etheri, sed etiam Materiae Globulosa facilis pereat transitus per poros liquidorum ut patet ex eorum perspicuitate, qui fit, ut Matheria AEtherea agitet liquidorum particulas, cum non agitet parricuus vitri, crystalli cc qiuortu interstitia facile permeant tum AEther, Materia Gl bulosa R. illud discrimen provenire ex partium inter se cohaesione maiore, vel minore,vel nulla ut satis patet ex dictis.
L. Veniendum jam est ad corpu siccum, quod aliqui distingunt; duros eo . T... ': Q, lv distinctionς- xbitramur inutilem, nisi siste per corina duratim sin a a is ig x li , iqvὴς οἰ- ension duritiei speciem aliquam exhibent, ut Vesta j, h. diMRx qu*m pQ Uxigore philosophico non sunt appellanda dura,sed
Ea propter 'icci Huri nomen indiscriminatim usurpabimus eum Aristat.
Let.' Gn 9.a Corpora autem sicca dicuntiar ea quae prementi renitunm nec
patiuntur suas partes parari nisi validus agentis conatus adhibeantnta de ca - Sicca viligo desinuntur, Or' a quae sem termisi/f--, alio ου incia
305쪽
- in tar. Hae est vulgo recerta testi tio eo potimi siecorum, Quae sit causa
itinacis cohaesionis partium susino licos ruri inquirencum est, propositio A. Corporum Siccorum aut durorum partes ouiescunt aliae juxta '
dias Maee propositio Educitur Manifesto itinei tori, ex edsectu seu ex resi su. astentia aut dispositi one in resis elidum , quae cibservatur in corporibus siecisad, te 2 4 versus ea quae vim ipsis inferunt. Etenim ideo partes sicci corporis resistun cui sei agenti cas separare nitenti, quia status indueendus est contrarius statui, que imilitent, sed st-s inducendus est motus separati, quae illum motum scineuinir, cuius status coarearius . est ille, qui consistit in quiete mutua com iactione paretum. Ergo parricula eorporis sicci possident illum flatum, πιεonsistit in quietenuiuat juxta te invicem. Et sane tota vi agendi corporum euntist; in statu a quo iunt quo renituntur agenti statum contrariae inducem xenitenta, omne enim corpus, quod est in aliquo statu constitutum in o debis primauiae, donec ab agente validiore mutetur. Ideoque orporum se conrim
gentium potentisii mim lutena vis imem coniunctiostis est quin ipsorum
. Deinde ad statua comorimi contrarios, Mad diversis aptitudinin produco si effectus contrarios, dispositiones contrariae sim necessariae, sed uiHumigi, siccis status sunt contrarii, dc dispositiones ad eaceius contrario produce ias, contrarietas stauium.est manifesta nec minui est evidens eontrarietas semctuum, quo non sunt miniis contrarii quan ipsi Humiditas, Siccitas Ermisiecorum4 Humidorum dispositi m sunt contrariae, sed dispositio potissima Humidorum aut liquidorom sit motus particularum juxta se invicςn rs sceorum dispositio illi os posita est quies earumdem parsi lam Obiistine aliqui melius explicari posse particularum si Πm in siςςi uis . Ac
per consertionem hamulorum, aut per implicationem Tam lmam, 'uam ρο eulafumiuietem misistivam cum intinctu, Fatemur equidem Gorporum Siscorum fit per insero particulas posse per mutuam hamulorum insertionem fibrillarum implica tionein mu ,sionem firmius inter se colligari, negamus tamen ita ripis uniri corporam h η'liceorum particulas , auriciun est potentissimum unionis earum vinci1him. Eterum vel hamo aut shrillarum parriculae constant enim exmrita pax oculis sm inrer . eonnexae per solum contae cim diatum 'aim quieterespectiva, vel per hamulorrum eoasertionem, si primum conceda,ixur habemur intentum potissimum stilicet gluten ad partes eorpimm com mctendas e conminini immediatum cum quiete respectiva, si secundum.
quoiquaesitum est de primis miliquam poterit de secundi desi ei uis, v. 'itur processiis in infinitim, quod est ataudum, 'cum truque o nim siccorum paenein connet stantur par mutuum c-- JLtinum cum quiete ...ctiva, quo maj v exit parii linum contactus, major morit tretis sinibus e inm connexio, maior coloria duritios, m xj0c qissim obiri.i. . tu contra agens . . , pinicularum separationem molitur tam ob musam ea n colora soli seu suiρlena sunt inrativi stabilia, quia interius ilicrum particu tactus
306쪽
guntii ullo imer illas intercurrente liquidoSi damnar aliquod corpus ita eo stitutum illuc esset maxime Midum, nec ulla vi posset inflecti, nec partibus εduecto in partes opposeas trae is dividi, quia daretur in illa divisione vacuum, sed necesse esset ad illius divisionem. parte lapsu quodam super si erficies ta xiv - contistias ab invicem separari. . e. - corpora lida, inter ida, em ex partibus homogeneis constantista in homoge me sicca esse possunt ea, quonam parue sunt Mura maximὸ similes cubis ant-,simma pyranudibus aut parallelipedis parallelogrammis re triangularibus 'usmodi a bi enim particu ae corporiam, si sineses habeant figuras de sint aequales possunt ta componi, ut nullum inter illas spatium illis vacutun relinquatur,in possunt constitiine corpus me Midum ae conseqvientes partes , quae illis sunt m δε - es , Gigua inter illa relinquunt,ac constituturi corpus, cuia ei, quia mox descrip ii, , est soliditate valde assine Ea vero corpora homogenea, quoium partes sint haericae aut amnes sphaericis , habent minus amicitis, uia illorum partes tangunt: tanguntur in paucis punctis- Corporiseri vel oleterogeneorum paries magis se tangunt , itiditi intesis hei.,..e se cohaerent, quatum protuberantiae aliarum cavitatibus vicissim me iunmtinea totibi si pini tala habeant varias pronaberantias, d per earum extrema tantum ἡδο- αια tanganitp ac sone pingun- Particulae quae non habent supersei Glἡγnas , quo minores sunt, eo caeteris paribus maj e coninam a.dent rin siue molis, ac consectilenter validius inter se Iligantui:
Ε, se a mutuo a ticulae uin contactae eum Quiete oritur commis tabilitas sit 3 ἐν continentia potest appellari intrinseca, ria saeclia oritur λὰ ostionibus rporum stemaeum te coosileratorum, externas causis nihil conferentibus, ιοῦ π α euibus potest augeri corporum filmisas Validius enim inter se cohaerem ομ- poris Muthus particulae, cum ab ambiemibus corporibus undique magau,
comprimuntiar, propter illum compressionem validiorib- opiae est are ditina conmi is ad illo separandas
v I Imo illa compressione effici potest ut empiri cui in pateticuli is ali φει antes em in Materi, Etherea separantur, exhibeatheciem emporis, i, nec eius parari possintnisi a valido age e junci venim diria o za acredat adcubam spe metam quae perpendiculariter inaesta concipitur per medium perficierum, quibus se muni spectant nanquam tantus 'Mist eisinorum oborum .d se invio- aecesses, ut 'perficies quas exacte plana uir
loni os se tangam immediate, sed aliquid Materiae AEthereae nocetiario intersas inrepeipiarer utri ratione Mareris Etherea intercilietur inser cub. C si pari modo ad se remtus aecesserint. Idem eveniet Possii Aata sima iuncti accedant ad cubo C, Diimul fiampros 4 si 'atuor illi ad alios qua morini postos