Codex diplomaticus et epistolaris Moraviae

13쪽

Grectorius Papa IX. archidisconum, cantorem et decanum inratistariensem, inquirere jubet, Willelmusne an Conradus leuitime electus fuerit in episcopum Olomucensem. DL Laterani, Idibus Aprilis, 1241.

I regorius epiSc0pus Seruus seruorum dei. Dilectis filiis archidiacono, cantori et decano ratista utensi salutem et apostolicam benedictionem. Sua nobis capitulum Diomucensis ecclesie petitione monstrauit, quod nuper eadem eccleSia a Store vacante, idem prout Spectat ad eos, ne Sub diutina vacati0n langueret, ad tractandum de suturi substitutione episcopi in capitul conu nerunt, et cum omnes per scrutinii formam in magistrum Willelmum eorum concanonicum, virum uti tu nobilem, literatum, prouidum et h0ne Stum, in Spiritualibus et temporalibus circumspectum, per cuius industriam dicta ecclesia o bono in melius creditur reformanda, concorditer conSPnSiSSent, ipsum in Ol0mucensem episcopum elegerunt. iii cuin ad multam eorum instantiam electioni de se acte consenserit, Conrudus canonicus Ili semensis, autor . dicti Imperatoris, dei et ecclesie inimici, in episcopatum Olomu censem per laicalem potentiam so procurauit intrudi qui Sp0liatis eorum domibus, de ipsa ecclesia eiecit eosdem, et in ea fractis eius ostiis in ipsius bonis hostiliter debacchatur. uapropter prestatum capitulum nobis humiliter supplicauit, ut cum de ipsius electi meritis et elio sentium votis apud Sedom apostolicam non possit fieri certitudo, idem ecclesie ac ipsis, qui per dictum inii usum bonis omnibus spoliati, Xperii vincula et carceres miserabiliter in dedecus ordinis clericalis mendicare coguntur, prouidere paterna S0llicitudine curaremus. Cum igitur instantia nostra quotidiana Sit omnium ecclesiarum sollicitudo continua, mandamus quatenus Super premissis inquirentes diligenitus veritatem, si dictum C. taliter intrusum et electionem predicti magistri inueneritis de persona idonea an inice celebratam, pretatum C ab eiuSdem ecclesie roginii ne amouere et electionem ipsam auctoritate

14쪽

nostra confirmare curetis. Si vero predictum C. electum canonice, et lectionem pretati, minus canonicam PSSe repereritis, ea rite caSSata munus

confirmationis C. impendatis idem c0ntradicii 0 ne etc. Ceterum si quod de utroque factum Xstiterit, inueneriti perperam attemptatum, Vos virique sicut iusium fuerit silentium imp0nentes, faciatis predictu ecclesie de pastore qui tanto congiuat oneri et hon0ri per lectionsem canonicam prouideri. 0uodsi non omnes his Xequendi potueriti interesso, duo vestrum nichilominus exequantur. Mat. Laterani, Idus Aprilis. Pontificatus nostri anno XV.

Regesto Gregorii IX. anni XV Iit. 20. in tabulariis Vaticanis.

II. Grestorius papa IX. monasterio Lucensi consirmat jus patronatus ecclesiarum in Primetice et rosmerice. it Laterani, VI. Nonas Iulii. 1241. Gregoriu episcopus seruus Seruorum dei. Dilectis filiis . . abbati et conuentu mona Sterii lucensis premonstrat ensis ordinis Olomu censis diocesis salutem et apostolicam benedicti0nem. Cum a nobis petitur quod iustum est et honestum tam uigor equitati quam ordo Xigit rationis ut id porsollicitudinem officii n0stri ad debitum p 0rducatur offectum. apropter dilecti in domino silii vestris iustis postulationibus pato concurrente a SSOn Si iuSpatronatus de Primetia et de Prosmeri ecclesiarum quod Carissimus in Christo lius noster . . oemi Rex illustris tunc patronus ipsarum. Venerabilis fratris nostri Olonlucensis piscopi earum diocesani et capituli sui accedente assensu monasterio vestro pia liberalitate concessit sicut illud iuste ac pacifico obtinetis uobis et se uos eidem monasterio auctoritale apo Si0lica confirmamus et presentis Scripti patrocinio communimus. ulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostro confirmationis infringere uel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc itemptare presumpSerit indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius Se 0uerit incursurum. Datum Laterani VΙ. 0nas Julii Pontificatus nostri

anno quint0decimo.

Ex originali in archivo ejusdem monaueterii.

15쪽

III. II enceslaus, reae Noemiae, monasterio Cellae S. Mariae Brunae jura montana in in eis juxta Brunam ad mensam resis spectantibus condonat. Datum

in Buryllino Inuryli las. 1241.

In nomino sancte trinitatis et indiuidue unitatis. Os ence'laus dei gracia rex Bolieniorum quartus omnibus presencium noticium habituris ad rei memoriam. Ρgie ingestati congruum fore dign0Scitur, ut ea, que perpetuare decreuit, robur debitum si mitatis debeant obtinere. oscat igitur tam presens hominum eias, quam futura, et in Christo Successura p0steritas, quod in honorem Dei et gloriose matris eius beate Mario uirginis

pro remedio nostre animo ac nostroruin antecessorum ad pia procos domine et uxoris nostro Chun 0gundis nomine, sorori uerbui se et conventui dominarum de Cella sancte Marte in Brunna iura, tu ut vulgo dicitur orch- rectit, que ad nostram mensam Spectant de Vineis, quas posSident circa dictam ciuitat0m et habiture sunt imposterum, ad Subsidium Colle memoratomisericorditer relaXantes, perpetuo condonamuS. Volente nichilominus, ut hec elemoSina nostra a nostris Successoribus nulla tonus infringatur. Vt autem huius indulguntio pagina rata sit se inconuules nunc et in euum

ipsam nostri sigilli munimine iussimus ines igniri. Actum presentibus iis: Vitigone de nouo castro, 0ynrico de ita uia, Gallo de Lewenbercti, nati bori de oblin et quam pluribus. Datuin in urget in se manus Romb0thonis nostro curi notarii, anno CCXLI.

Ex originali in c. r. arch. aulico Vindobonae Sigilli appensi Dagmentum SupereSt.

IV. Episcopus Pataviensis moro monasterio Cellae s. Mariae Brunae indulgentias largitur it Prasae. 1241. E. dei gratia Patavi ensis episcopus omnibus presens Scriptum inspicientibus salutem in eo, qui si salus omnium et ulla. Debitum officii nostri postulat, et persuadet ratio pietatis, ut illos assiduis beneficiis pro-

Sequamur, qui nouerint domini iugiter famulari. Cum igitur ecclesia in o

16쪽

Cella sancte Marte in Brunna, ubi dominarum Societas domino famulantium est collecta, nouiter Sit erecta opere uuaptu0S0, nec ei ad perficiendum eam proprie suppetant facultates, nivei Sitatem ueSiram Xhortamur in domino attentius conmonentes, quatenus ad predictam n0uellam Structuram uestras elemosinas erogetis, reueniente operibus mi Sericordi diem messionis extreme, in quo percipiet quilibet u0rum operum retributionem scientes, quod quicunque ipsis dominabit manum p 0rreXerint adiutricem, consist demisericordia omnipotentis de XL dies X criminalium et XXX uenialium de peccatis, quibus uere contriti fuerint aut 0nsessi, Super quibus penitentiam habuerint iniunctam misericorditer relaxamus. Datum Prage anno domini CCXLprimo anno electionis noStre primo indictione nona.

Literae super castro Venowe ad episcopatum in densem pertinente sub testimonio Nariberti dapiferi, et Wardi et Heinrici de Hemenhusen, Helemberti camerari . . . 1241. Wurd twein, Subsid. dipl. 1. 393. VI. Gregorius papa IX. Belam, regem Ungariae, ne matrem ecclθSiam iti

1241. in tanta necessitate destituat, hortatur it. Laterani, V. Kalend. Iartii

VII. Litora nomine et sub sigillo Bela IV. regis Ungariae, ad 0pulum deludendum a artaris Sparsae. 1241.

Fejer VII. l. p. 276.

17쪽

VIII. Boemiae resis epistolum ducem de Brunswic de Tartarorum irruptione, contra quo ejus auxilium implorat. 1241. I ex Boenii duci de Brunsu ich. Amaritudinis doloribus ex intimo

cogimur iure lamentari et convertere gaudiui nostrum in mestitiam et merorem e infausto nostri casus eventu chriStianitatis excidium trepidantes, dum redemptore ultra modum eXtente malitie c0rporiS, et peccatorum n0Strorum

habunda iacia soporato usque adeo tempesta insurgit, quod non solum agitare fi agitari videtur fidelium navicula, Sed Submergi, nisi clamoribu et 0- cibus Saltim querula manu Xcitat dominus genti l0ngiori latet mora . . . Subueniat seStinanter. a in pS0, cuiu motu si nutu omnia diriguntur, propter peccata hominum, prout firmiter credimus, permittente barbare naciones, que uulgo thartaros se appellant, de plaga orientali uel ud Iocuste X herem prodeuntes maiori Ungarie. Cri Rosesia et pars parieJ Catiae et munimentis quibusdam exceptis, que adhuc Se defendunt, XceptiS, depopulati totaliter, non absque strage personarum miserabilium infinita,

pariter cede . . . . terreque gleba incole nouo relicte.

E codice M s. c. r. bibliothecae palatinae Vindobonae sect philologicae

Grestorius papa IX. abbatem . Crucis fratresque Praedicatores Teutoniae jubet praedicare cruciatam contra artaros, qui Boemiae et eumniae resna jam inradere moliebantur. it Laterant, XIII Kal. Iulii. 1241. Gregorius episc0pus seruia Seru0rum dei. Dilecto silio . . abbati S. Crucis Cisterciensis ordinis, Patauiensis diocesis, salutem et apostolicam benedictionem. Vocem in Xcelso lamentationis et eius audiuimus et nos multis amaricati doloribus deploramus, quod iaculatum de celo iudicium iam depopulatur undique populum Christianum, quod infidelium gladius in fideles reciproca cede conuertitur et in Christicolas paganorum mucro critii eliter debacchatur. Clamor enim scelerum uiuani generis multiplicatus ascendenSin aure omnium conditoriS, pSum qui quasi non videns huc Sque iacuit,

18쪽

qui correctionem populi ut velut patien expectauit, ultorem iniquitatum gladium coegit exerere, et ab oculi patienti Sue abominationes emulidare flagitiorum, expetita graui de peccat0ribus ultionθ, propter quod omnes quorum corda timor domini eligit, perto cilicii et aspersos cinere in suspirio et lacryniis diuinam conuenit mi Seric0rdiam impl0rare, ut qui Semper ad ignoscet uua multus Xstitit, qui preStabili Super malitia omni esse tempore consueuit, Xertum gladium ad Vaginam iubeat regredi, et iram ingentes que illum non nouerunt essundens, dignetur proprio filii sui insignito

caractere misereri. Sp ramu autem, qu0d PtSi deus noster nos dura increpatione redarguere ceperit, regna amen, que ipSiu nomen inuocant,

a lacie sua disperdere n0n intendit, quinimo a pena perpetua peccatores curat eripere, qui bii temporalis Studet ultionis beneficium ad castigationem nostri generis adhibere; quia etsi filios Israel tentatio mortis in ei senio quandoque tetigerit, in eis tamen ira domini diutius non permansit. Grauiter igitur de uniuersa fidelium oppressione turbamur sed diebus istis specialis et grandis tristitia cor nostrum impleuit, quod sicut in luctione

literarum nobilium virorum . . ustrie et . . Carinthi ducum non sine multarum lacrymarum ossusione didicimus, Tarturi post regnum Ungarie inuaSum et pro magna parte occupatum ab eis, inebriantes gladios suos sine dissorsentia etatis et SoXus de Sanguine omnium qu0 cap ΘΓ potu Drunt, Boemi et eumni regna iam inuadere moliuntur, totam Christianorum terram desertam ponere et eorum fidem perdere cupioni es Firmam igitur

Spem in illo ponentes, qui etsi regi Assyriorum Senacherib liberum in

terram Israel ingressum Xhibuit, Super Zechie tamen contritione commotus adusti Sariorum multitudinem nocte una doleuit, discretioni tu in virtute obedienti districte recipiendo mandamus, quatenus per Vicina prouinciaS verbum crucis iuxta datam tibi a deo prudentiam per te ac alios quos ad hoc idoneo cognoueri esse prop0nens, viro catholicoS, ut con Siderantes quod sicut a dictis Tartaris totius populi Christiani perditio queritur, Sic in eorum eX pugnatione Salus omnium procuratur, et considente in illo, qui saluum facit populum humilem et oculum humilia arrogantem, contra dicto Tartaro ad defensionum predictorum regnorum a SSumpto crucis Signaculo potenter et viriliter Se accingant, salubribus monitis inducere non p0Stponat. OS enim omnibus, qui taliter c0ntra prelatos Tartaros proceSSerint, illam im-

19쪽

munitaten concedimus, aliique indulgentiam largitimi , que terre Sancte succurrentibus in generali concilio conceduntur. Si qui vero e crucesignatis huiusmodi pro violenta iniectione manuum in ei Sona ecclesiasticas Seu pro incendio vinculo suerint Xcommunicationis astricti, eis dummodo iniuriam et damna passis iuxta prouidentiam tuam Satisfaciant competenten, et non sit eorum adeo gravis et enormi excessus, quod propter hoc merito sint ad Sedem apostolicam destinandi, secundum formam ecclesie abSolutionis seneficium impendendi, nec non contra dictos Tartaros commutandi vota eorum, qui in terre sancie subsidium proscisci vel alias pro peccatorum Suorum remedio peregrinari voverunt, liberam tibi tribuimus lacultatem. Dat Laterani XIII Kal. Iulii anno XV. In eundem modum priori proiunciali fratrum praedicatorum eutoniae. In e. m. priori fratrum praedicatorum Viennae. In e. m. ministro provinciali fratrum minorum eumniae.

Ex autographo Regesio iterarum Gregorii papa IX. anni XV epist. 90. in tabulariis Vaticani S. X.

Η. Lolliaritagiae ducis pistola ad ducem rabantiae de auxilio adversus artaros serendo. t. die, qua cantatur Laetare Hierusalem. 1241.

Matthaeus Parisie n. - Historia magna 496.

XII. Epistola ducis Brabantiae ad episcopum Parisiensem de artarorum invasione. 1241.

ibidem.

20쪽

dii iune ad

si, idem.

XIV. ei