Sphaera Ioannis de Sacro Bosco emendata. : cum additionibus in margine, & indice rerum & locorum memorabilium, & familiarissimis scholijs,

21쪽

IOANNIS DE

SACRO BOS COprooemium in si iam sphaeram.

Ra Fatum duphara quatuor capitulis dining mmm: dicturi primo compositionem Jhara, quidsit Jhara,quidsit eim centrum,quid axis Jhara, qui sit polin mundi,

quot sint θhara , qua si firma

mundi. In secundo , de circulis , ex quidvisphaera materialis coponitur,2 ilia sepercariectis squa per istam imaginatur) componi intesistituri In tertio , de ortu ct occasusignorum , ct de diuersitate dierum 2 no ZZium,ct de diuisione climatum. In quarto, de circulis ct motibus planetarum, ct de causis ecli um.

Capitulum primum. Sphaera igitur as Euclide Ili describitur: Sphaera est sh ilo sphitransitus circunferentiae dimidi circuli, quae 'ra diametro eoli que circvnducitur, quousque ad loci myim redeat id est:sphaera est tale rotundum et folium, quod describitur ab arcusemicirculi circundum.Sph π seeunda

22쪽

quoddam v superficie contentum, in cuim medio prasai. h.id qηφ omitta litie.e dume ad circunferentiari deeri 6 sunt quaesjor ire pundius dicitur sentrum spherae. ista, ἡ ' misca Mero recta, transirens per centrum sphaerae, apsis cans extremitates suas ad circunferentiam ex utraque 2 ,όζ. ri inqR Mθhσω μolssit graeicitur axis sphaerae. Duo Hero macta axem terminantia diculur poti,haerae. S c H O L I A F. I. Hoc nomens aera apudgeometra qui principaliter de magnitu ubin , ct corporibud intendunt corpus omnino,st per e rotundum: cuius mensione,. omne d mension s me si rauturper diametror

videlicet longitudo, latitudo, re profundita , μυ

omnino aequales.

4Md.'' Corpus definitur a quibusdam, quod est magnitu do qua potest tribuι diametris sese ad angulos rectos intersecantibus mensurari. Corpus ab aliis eriam definitursic: suod est magnitudo in qua sunt protrahibiles tres diametris sese

ad angulos rectos inter sicantes. Si igitur alicuius corporis omnes diametri sunt aequatis: ct omnes dimensiones erunt simititer aequales. Et tale corpus erit tam

Iongum, quam latu, ut profundum, ct hoc e phaera. Unde per hoc θuod dicitur in definitiones'haraea quo omnes lineae ducta ad circunstrentiam sunt aequales: inteligitur eriam quod omnes eius dimensiones sunt aequales: ut pat re de globo ligneo quem artifices torno

sebtiliter fabricant. Ex quo dicimin quod sthara es

globum asolute rotundus mundi iuram reserens , qua circu

23쪽

DE SACRO BOSco, CAP. I. 3

eirculos .ctuariassiderum figuras continet. berae, Axis, Centra, ct Diametri descriptio sumpta est ab Euclide Megarensim undecimo libro geometriae in definitione ι . 11. b. ct ιλ.

Euclidis definitio istietrae est haec in elemento undecimo. Phaera est quanao sena i circuli manente diametro, ci cunductus semicirculus in idem rursus redit, unde coepit circinis eribi figura illa. quius definitionis sententia ex lub-iςctis picturis patere potest Q uam autem ponit auctor,corruperant GCecorum Euclidis interpretes. Si enim lignea in latus fluens defcributantum luperficiem, circunserentia semicirculi circumacta, delcribet luperficiem flobi solum, non globum solidum.

24쪽

In sphaeras novem. Recentiores Astrologi decimam sphaeram addiderunt,propter tertium in octaua sphaera animaia uersum motum , quem dixerunt motum trepidationis,&motu accessus & recessos: de quo Parbachius in Theoricis.

Quod no- Scilicet sphaeram nonam, q*α prim motus, Me pri*sInia Unimobile dicitur : C in sph am sistarum fixarum, sto firmamentum nuncupatur: er in septem sphσr

Firmamem septem planetar lim, quarum qMedam μnt maiores, quo AR ' dam minores fecundum quod plus accedunt uel recedunt a firmamento. Vnde inter iras phaerus, sphaera Saturni maxima , sphaera vero Lunae minima, prout inseqwenti figura continentari S c Η O L I A F. I. Septem manetae. Flem rectores Mundi, a qui septem dies hebdomada nomen acceperunt.

25쪽

DE s Ac Ro BOSCO, CAP. I. sFigura octendens numeru ac ordinem ob rarum coelestium . dicisse diuisionem mundi secundumsumantiam.

26쪽

rum magis altero istis eleliati : vel quoniam eorum boarimn interfecat aequinoctialem, er intersicatur ab eoauuibu, di dem ad angκ os rectos sphaerales. Illi uero dicuntur braeivir b bς- bere 'baeram obliqvam,quislinque habitant citra aequio ob uiuid noctialem, Mel gltra. Isti enimfupra horizontem aIter polorum semper eleuatκr,alter uerbsemper deprimitur: vel quoniam issorum horizon urti'cialis interfecat a quinoctialem, er interfecatgr ab eodem ad angulas ima pares ta obliqMos. sc HOLIA F. I. Horinon squem finitorem dicimuι est circulus, qui partem mundι visam a non vis dirimit, hoc est, in erius hemiliarium a superiori.

SCHOLION VINETI.Hocleton artificialis,quis hie dicatur dum quaerant& contendant interpretes, tu eum interim accipito, qui capite secundo obliquus & decliuis appellabitur.

27쪽

DE SAc RO BOSc O, c AP. I. ZDE PARTIBVS Μ V N D I, re quae sunt partes eiusdem.

VNii erfilisagiem mundi machina in duo diuiditgr, Pt o

in aetheream sciIicet, circlementarem regio em l . Elementaris quidem alterationi continue peruia e stens,in quatuor diuiditur.Est enim terra tanquam 1 κπα di centrum in medio omnium sita, circa quam aqκα, cir ca aquam aer, circa aerem ignis, iris purμs er nos i mesu, ela budus orbem Lunae attingens, ut ait Aristoteles in libro Meteororum. Sic enim ea dosgit Degs gloriosei Cr me omnia sublimis.Et haec quatuor elementa dicuntur,quae uicisima semetipsis alterantur,corrumpuntur,σ generantur. s c Η O L I A F. I.

Definitio regionis Hementaris in hoc φῖ es accipienda , videlices quod est ista pars uniuersi in qua

coritinua sunt rerum trans mutationes, alterationes,

scilicesgenerationes, ct corruptiones, unde accipitur in hac definitione alteratio largis epro omni trans mutatione. Ideo regio Hementaris ab omnibus diciturohara activorum, &passivorum. Sunt autem elementa corpora simplicia,q ae in partei diuersarum formarum minime diuidi possunt,ex quorμm commixtione diuersae generatorum species sunt. Quo ατum trium quodlibet terrum orbiculariter undique ciris iidat,nisi quantum ficcitas terrae humori aquae obsistit

ad uitam animantium tuendam. Omnia etiam praeter terram mobilia existunt, quae ut centrum mundi, ponderosi talesui, magnum extremorum motum undis aequaliter

Uiens rotundae sphaerae medium posidena ' circa

28쪽

s SPHAERAE IO AN. Decario- circa clementirem quidem regionem aetherea regio R 'N' laeti ab uariatione , sua immutabili essentia , im munis existens, motu continuo circulariter incedit, Crhaec a philosophis quinta nuncupatur essentia: cuius s c Η O L Ι A F. I.

Cuius na- e therea autem vocat totam illam crientum m v ςβ μη corporum molem quae elementa amplexatur. Sed circa

definitionem de natura ct jubstantia criorum, oesesiarum magnouit philosophorum diuersitas. Ant qui enim quorum praecipum friur Empedocles , ut L Hoteles tradit in secundo de Caelo, ct in primo e Meteororum P putauerunt crios esse de natura

a eris asyra vero de natura ignis. Sed Arinyoteles

Omnes philosophi post eumβιbnantiam criorum , ct

sedarum quintam essentiam corporalem dixerunt: id es naturam diritincisam a quatuor elementorum, ct mixtorum naturis. Diuersitas Et licet omnes moderni philosophi cum Aristotele

eirea hoe. in hoc concoraent: es tamen inter eos aliqua iuers-Prima Opi' lin. Quidam enim eorum crios ex materia, o firma

ponunt compositos: materia quidem nonsublesta alicui transmutationi adstrmam eo quod, ut dicut Otaidius materia potentiaistas sua 'rma est a tuata, oestiata, ct ad nudam aliam firmam est viserisu in

secunda o- potentia. Quidam tamen eorum hanc materiam Pini0 eiusdem rationis, a speciei cum materia generabilium

Teiis, Wi- ct corruptibilium dicunt Ali' vero diuerse. Sunt stnio, ali' qui crium simplicem substantiam' onunt: uorum praecipum Sst commentator Averrois. Quin quidem philo phorum diuersitates quia de mente Aranote- Δι

29쪽

DE s Ac RO BOSc O, CAP. I. lis circa hoc non constatInunc relinquimus. Vtraque enim pars satisprobabilis est, ct do Iores solennes habent Νutores. Hoc tamen unum certo scimio Aristotelem sensisse calentia corpora lilius quinta essenti qua diximus ab elementis,st mixtis dis tincita) ese.

sHOLION VINETI. Quinta nuncupatnrestentia. Ab Aristotele otista quidem, id ess,estentia, libro primo de Coelo: in libro vero de Mundo quem eiusdem esse Aristotelis quidam negant τοιχειον, id est,elementit,aliud a quatuor illis,igne, aere, aqua, terra

nouem Jhaerae sicut in proximo pertractatu est ,scilicet

Lunί,Μercgri , V eneris,Solis, Martis, Iouis, SatArni stellarum Darum, er coeli ultimi. Ist κηι autem 'hα 'ε ρth ararum quaelibesuperior inferiorem*haerice circumian caelorum. Iarum quidem duosunt mot*D Vnus est cinii μ ti is bεὶ, bis, per duas axis extremitates ,scilicet, polum aesticgm En caelorum. anto ficum, ab oriente per ocidentem iterum rediens in orientem,quem aeqgino tulis circulus per medium diuia

dit. Est etiam alius inferiorum sphaerarum motiis per obliquum huic oppositussi per polos suos distantes a priomis uigintitribus gradibus er trigintatribus minutis.

- . de Zodiaci

s c ii O L I A F- I- declinatiori Aristoteles in primo de caelo te xiij- 4 cit Τηq bes. a. motui circulari nullus alius motus est contra Ideo ei Gipieneum textim dicit huic ore tin 'pq π intelligere a loeuhdli ess ab hoc diuersus. Et quo dicitur per obliquum, po' sec&raria, test exponi dupliciter uno modo, id est per et odiacum qui est circulus obliquus, ut dicitur insecundo deg neratione. Sicut enim equinotitialis est maper quam

30쪽

s PHAERAE IO AN. D motus primi mobilis, ita esia Zodiacus es via perquamst morus instrinum Jhararum, ut insta dice- seeundo. tur. Alio modopotest intesili quod secundus motus est oppositus primo per obliquum,id est non directe oppositus sed obliquo modo. Essa enim impossibile quod per eunde circulum, ct super eisdem polis on hara

ad partes directe oppositin per diametrum in orien- te 2 occidentesimvlmoueretur.

s CHOLION VINETI. A primis scilicet polis mundi, id est, archico & antarctico.

Pro vigintitribus minutis hoe loco solum Fabri Stapulensis exemplar habet unum & quinquaginta, fortasse, quod is numerus sit capit.secundo, ubi de Coluris & circulis min noribus. Quoniam autem haec ex Ptolemaeo sere sunt, quae obseruarunt diuersa recentiores Astrologi, ea lege in Pu

e pMM Sed primus omnes aliis sphaeras secum impetu suo 'Tebia Em rapit inti a diem G noctem circa terram semel, illis Mismen coma nitentibus, ut octaua 1phaera incentum annis gradu uno. Hunc squidem motum fecundumdi dii per medium Zodia

cus , sub qμο quilibet

septe planetarilaph. ram habet propria in qua defertur motu proprio contra coeliis diuersis spatiis temporum φ*m m ab ira