Sphaera Ioannis de Sacro Bosco emendata. : cum additionibus in margine, & indice rerum & locorum memorabilium, & familiarissimis scholijs,

31쪽

DE SACRO BOSCO, CAP. I. 3IEt , ut Saturnus in triginta annis: Iuppiter in duodeta: Mars in duobus: Sol in trecentis sexagintaquoque diebus er fex horis fere: Venus σ Mere ius 1 militer fere cum Sole: Luna uero in Miginti septediebus odio horis.

rasponut,motus ide qui dicitur ob occidente orien- circa octa-temproprius est octauas harae: quoscundum Ptolemaeum in centum annis eradum unum ZoHaci regu ea,. lariter percurrit. Ideoque totum circulum in triginta sex miltibus annorum perficit: atque hoc motu omnes Auges planetarum praeter quam Lunae secum rapit. Sed nona sthara quae ponitur ab eis primum mobile, unico scilics diurno motu secum omnes octo instrioresstharas rapiens) reuoluitur. Thebit vero tantum lices noue 'haerasponat motum tamen ab occidente in orientem secundum longitudinem Zodiaci octauasthara negauit: eidem tamen motum trepidationis proprium concessit. Ptolemaeus vero econtra hunc in

octauaiphaera negauit dum vero approbauit.Hac les C Η O L 1 A F. I. Iuxta isiorum sententiam, qui nouem tantum hin

Diuersi asopinionum

32쪽

SPHAERAE I O A N. quitate Cr remotione aditillicem: er ita semper se bio bentesdentantis occassim continge, er uniformiter. Est Cr aliud signum. Stellae quae sunt iuxta polum am

innue Cr Mniformiter circa polum, describendo circulos, suos, er semper funt in aequali distantia adinvicem Cr propinquitate. Uniae per istos duos motus continuos stetitarum tam tendentium ad occa*m, qgam notaret, quos firmamentum mouetur ab oriente in occidentem. pars de ede. Q sed autem coelam fit mruntam, rei ex est ratio si 'NRdi' similitudo, commoditas, rnecesitis. Similirudo, quoin primara ttiam mundisssensibilisfacit sest adsimilitudinem mundi

33쪽

DE s Ac RO BOSc O, c AP. I. Isideam re seciem , ad cuius imitationem elo lum extra producit . ergo uniuersum ad imitationem mundi arche pi, id est ideatis vel exemplaris in intesieritia diuino sis tum est. Quoniam idea in Deo non distinguitur re ab essentia diuina: Etsic concluditur ab au- toreumuer tum ad Tea imitationem is lum.

Aρχετυστος substant.prirna forma idea,& exemplar, quod imitemur. Mundus Archetypus ut archetypas nugas archetypos Cleantas dixerunt Iuvenalis G Martialis) hic dicitur ea mundi forma, quam mcnte concepit Deus mundum hunc facturus . quae Dei cogitatio aeterna est, ut Deus ipse. Sic hunc locum interpretantur.

Commoditas, quis omnirem corporum isoperimetroes mrum 'haera maxim in est: omnium etiam formari in ro* mliurexere tunda capaci finia est, quoniam igit*r maximum Cy roo '0xi

tundum,ideo capaci fimur unde cicin mundus omnia conistineat, talis forma fuit illi utilis er commoda s C Η O L I A F. I. Figurasphaerica teste Archimede tu ira fatu de

seoperimetratibus capacissima est inter omnes j perimetrae. sturi Hoperimetralesccum c im corrum Vti thes es,nere omnia, debetur ei R pa ' res uehi es eu quitur quod corrum habere debeat jrma rotundam. Figurae soperimetra in geometria dicuntar duaves plures figurae quae ad uicem comparata ,perι- metros , id est circumferentias habent aequales. Deriuatar enim hoc namen Moperameter ab iso graeco,

quod est aqMale , ct peri, quod est circum , ct metros.

34쪽

iq SPHAERAS IO AN.qμοd est mensura: quasi istuma aquatium circundan-

1σον aequale, περὶ circum, pta ον mensura, περίμεlρος linea circundans. & ambitus. Si itaque fuerint duae intulae verbi gratia ambitus vicenum stadiorum, quarum estera triquetra sit , altera rotunda , si circuli speciem habeat, isoperimetrarum illarum maior erit rotunda. Sic habebit si ex eodem luto vas rotundum & quadratum finxeris. Theon in lib.a. magnae Syntaxeos Ptolemaei.

Nec itas,quoniam si mundus esset allierarius formae quam rotundae, scilicet tralaeterae, uel quadrilateis rae, vel multilaterae,

sequeretur duo impossibilia ,scilicet quod aliquis locuε esset vacuus er corpus sine

ioco: quorum virui

que est fusum , sicut patet in angulis eleuatis , Cy ciro

clinuolutis.s c Η O L I A F. I. AriRoteles in secundo de Coelo text. xxvij. dicit quoain figura sphaerica quomodocunque ponatur axis per eode modo sit motus: ed non sic in Rura ouali, aut lenticula quiasi certo modo poneretur axis, per siqueretur locum esse sine corpore , ct corpus sine loco Vt in textu auctoris dicebatur.

35쪽

Item cui dicit AI raganus, si coelum esset planum, aliqua pars coeli est nobis propinquior alia , illa sciliisce quae ess supra caput nostrum.

Quarta ramtio . quod coelum habeat figura circularem.

DE SACRO Bosco, CAP. L

Alfraganus tuus disserentia secunda nugatur, quia coeli in or bem acti puncta singula a centro semper aequaliter distam Iia conuerterentur. Annotauit Petrus Nonius.

Igitur stella ibi existens, est nobis propinquior, quam stella in ortu uel occasu. sed quae nobis propin αquiora sunt, maiora uidentur. Ergo Sol, uel alta stella

existens in nredio coeli, maior deberet uideri, quiminortu existens uel in occasu. cuius contrarium videmus contingere: maior enim apparet Sol, uel alia stella exis stens in oriente, uel occidente, in medio cocti. Sed cist rei ueritu ita non sit, huius apparentiae causa est.

quod in tempore Demali uel pluuiali uapores quidam ascen

36쪽

rs SPHAERAE I O A Mascendunt inter aspectum nostrum Er Solam, uel aliam stetam: Cr cum issi uapores sinit corpus diapianum,dise

gregant radios nostros uisiualas, ita quod non comprehendunt rem iri sua naturali Cr uera qgantitate: sicut patet taperimen i denario proiecto infindo Ακα bmpidae, qui propteri similem di gregationem radioru apparet maioris, qgam suae verae quantitatis. Sc HOLIA F. I., imum. Ex his instrtur Solem, Luna,st Gedri aliquando

videri antequam orizontem ascendantequando scilicet aer est vaporosusproptersimilem radiorum resta- Iionem. Hinc ortum es comune prouerbium: quod

seeundum. cum Sol citius solito de mane appara, signum futurae pluuia. Sequitur etiam ex dicitis quod tempore Rrenoselgi minores iudicemus, qua in lata distantia eas sib medio uni mi videremus: eo quod et sunt in medio rariore: nos autem in densiore: nodo oblumsit figuraepharisae AriRoteles a.de caelo cap. . declamauit rationibus phsicis.

DIaphanum nescio an apud probatos auctores legerit Rhodi. gin ego ηια φανες tallim memini. Sunt autem γναφανη aer, aqua, vitrum, crystallus, vapores, SI alia huiusmodi, ita rara, ut per ea videre possis. Pellucida Latinos dixisse puto: sicut & cribrum, & laternam Punicam, & agnum adeo macrum, ut eius exta insole etiam viui inspicere Iiceret: pellucere dixit Plautus in Rudente & Aulularia. Cur autem in aqua simulachra maiora veris cernantur, disputat Macrobius libro septimo saturnalium.

37쪽

DE SAc RO BOsco, CAP. I. 1 PQuod etiam terra sit rotunda, aret sic Signa σφυ Οου ερρὰ Ie no aequaliter oriuntur, Cr occidunt omnibus hominis rotu cibus ubique existentibim: sed priss oriκntur Cr occiduntiris, quisiuiit uersius orientem. Et qκod citius er tardius oriuntκr Er occidunt quibψdam, cassa est tumor terrae: quod bene patet per ea quae sunt in sublimi una enim erealem eclipsis Lunae numero, qκα apparet nobis in pri ma hora noctis, apparet orientalibros circa hora noctis

38쪽

i s SPHAERAE IOAN. prius eis occidit, Pim nobis cuius rei caUa est tantum

tumor terrae.

tuor horas, dicuntur integrarquia aequiparantur totidiei naturali , ct tantum semel quoliba die naturali incipiunt. Sed horum est dioerentia: quia apud curaecos oriente Sole quolibet de mundi horologiumpulse xxiij. horas: ct inde incipit currere per unam,duas, ires, ct caeteras horas. Sed in Italia Sole occidente xxiij. horae sint: ct inde incipit horologium ab una, ct discurrit per omnes horas usque aa xxiij. quas facit insiquente die Sole occidente. Et sicundum haec Itatica horologia computauit auictor cum dixit, Empsis Lunae , quae apparet nobis inprima hora notiti apparet orientalibim circa horam nostis tertiam: ides quando in horologio Italico sinant tres hora. Alia vero sunt horologia dimidia . quae scincestas duodecim hor , computant, ct inde ad primam redeunt O haeo bis in die naturali incipiunt scilicet in meridie , ct in media nocte: se his communiter utuntur

Vadi 2 Hi Iani. Sed de diseretia horum horologio rum sitis egregie trantauit Ioannes de Monte regio insuo Kalendario Astrologico.

39쪽

Quod etiam terra babeat tumorem a septentrione in seeunda austrvm, ' contra, silc patet. Hominibus existentibus yy4'

versus septentrionem , quaeiam stere funt fempiternae

apparitionis, scilicet qgae propinque accedunt ad polum arcticum: aliae uero sunt sempiternae occultationis, sicκtissae quae fiunt propinquae pola antarctico. Si igitur alio quis procederet a septentrione uerses aUtrum v tantum posset procedere, qμod sterae, quae prius erant eiseinpia terrue apparitionis, ei iam tenderent in occasium: Crb α Τμassis DE s Ac RO BOSCO, CAP. I. Is

40쪽

a o SPHAERAE IOAN. quanto magis accederet ad ali iram,tanto plus mouereno tur in occasum. Ille iteram idem homo posset uidere te Ias , quae prius 'erant ei sempiternae oc Itationis. Et econuerso contingeret alicuiprocedenti ab austro versm septentrionem. Huiκs autem rei causa est tantum tumor

Item si terra esset plana ab oriente in occidetem, tam cito orirentur stellis occidentalibus, quam orientalibus:

confirma- Item sit terra Ubet plana i septentrione in austrum, iψ σ contra ellis,quae essent alicui sempiternae apparitiois nis,femper aprarerent eidem, qμο iique procederet:

quod falsium est 'ed qμod plana sit, prae nimia rius quano

titate hominum Riμι apparet. s C H O L I A F. I. Praeter has rationes astrologicas Aristoteles ins cundo de Γὸsio. cap xi st xiij.yrmat alias phm sicas

rationes de rotunditate terra.