Aurelius Augustinus Hipponensis sacrae scripturae interpres

271쪽

ebetis loco Abelis datus Chr. resurgens de civ. D. XV. 18.Zem Chr. nomine inclytus de civ. D. XVI. 2. Saphete Chr. in cujus domibus gentium multitudo habitat ibid.

Cham calidum haereticorum genus ibid. Isaacus: senex, oculis caligantibus D vetustas V. T. Judaeis mentem non intelligentibus. Idem Jacobo pro Esau benedicens: Christianis loco Iudaeorum benedictum Ser. 4, 11. Iacobus Judaei Christo praevalentes, ab eodem vero

Judaeis benedictum Gen. 32, 26) Quaest.

Iosephus in AEgyptum venditus es Chr. ad gentes

transiens Idem in AEgypto exaItatus: Chr. post passionem glorificatus Euarr.

Benjamin: Taulus apostolorum novissimus Enarr.

Filia Iephtha et ecclesia virgo Quaest in lib. Dd. 49, 26. Saul: Iudaei, persequente assum Enarr. in s.

' CL 1iscriptionem Ps. 57 I: 'no corrumpas, in tituli inscriptionem, quum fugeret a facie Saul in speIun-Cam,' Cujus haec exstat explicati ne mutetur titulus a Pilato cruci infixus , quum Judaeis e Subduxit, Se Pulcro in rupe conditus. Enarr. in I. I. Addo s. 58 59), a Vmisit Saul, et custodivit domum ejus, ut eum uterficeret; quibus A. ita commentatur: Iudaei osuere custodes ad sepulcrum Jesu, ut nomen Te-εurrectionis ejus exstinguerent.' Enarr. iura. I.

272쪽

moides Christus Goliath diabolus i Enarr. in

Salomo Clar. pacis auctor Euarr. in s. 71 72), . O . 1. 126 127 , Iobusra ecclesia malis laborans Annot in Job. 29, Ionas Chr. ex mortuis resuscitatus de CiV. D.

Accedunt alia sive poetice expressa, siV Iegi bus instituta, sive historice narrata, quibus res Chri Stianas ora adumbratas esse certum Victumque ducit; β' ex multis pauca onimuS: Deus ab onere creandi req/ιiescens Clix insepulcro quiescens. de Gen. ad Ilit. 4, 21. Arca Noachir ecclesia, et corpus Christi Mensurae ejus 300-60-30; sic corporis humani longitudo sexies tantum habet quantum alitudo, decies quantum altitudo h. e. a dorso ad ventrem . Ostium: unde emanarunt sacramenta aqua et sanguis . Li- camerata Judaei et Gentiles Tiricamerata sides, Spes et caritas de civ. D. V 26. '

CircumciSio resurrectio Chr. quae desideria carnalia aufert. s e coItollo Detrinos, Et Chr. Petra d. 8VO. Chr. autem resurrexit postridie sabbati - aufertur praeputium superfluum cum quo

nati sumus) raci in Ev. Joh. 30, 5. Ser. 169, 3.

ε' Quas in libris mosaicis iubpud et vetando scripta sunt, Suut aeramentorum velata mySteritS, quae a PO Pul christiano nunc non tulit, sed tantummodo intelligendo requiruntur et tractantur.' Specul de Levit. Praefat.

273쪽

Epulam paschale e mors Christi. sanguine agni postes Judaeorum, signati, sanguine, Christi rotites idelium abigitum exterminator h. e. diabolus . Traci in v. Joh. 50, 2. Leae Sinaitica d. 50mo post epulum pasch. demissio Spiritus S. d. 50mo post mortem Chr.)ὸ

εtam abolendum, Novum substituendum. Quaest in X. 144. Sanctum G GCeωm Sanctorum e et Testam soris, l, . . . OVum intus. l. I. 112 erubim, arcam obumbrantes seque invicem attendentes duo foedera. I. I. 105. Iuvenca rufa Num. 19, 2 s.): caro Christi rufa,

propter passionem seminea, propter infirmitatem carnalem). - Pellis ejus et carnes et sanguis combin'enda Cum Stercore ejus: Substantia corporis, accedente Contumelia lebis. - Cinis juvencae fama,

quae secuta est passionem et resurrectionem. QuaeSt. Iri Nolo. 33.

Agnus, in lacte matris non coquendus es Chr. insatis ab Merode non trucidandus Quaest in Exod. 0. Petra virga bis percussa: crux Christi quia duo ligna composita essiciunt crucem. Quaest. in Num. 35. Ita ero Dum umbra Christi et figura mystice eXΡreSSa nusquam non Augustino adesset, quid Opus est monere, innumeros Veteris Testamenti locos ita

274쪽

explicatos esse, ut de Jesu Chrὶsto, de adventu eius in terram, de munere ejus de virtutibus et Chus gestis, de passione et gloria singula prophetico spiritu praedicta fuerint. In hoc autem ita genio iu-duIgebat, ut, sive quid de Deo poetice dictum esset, quod cum dignitate numinis minus congruere Videbatur, ηδ sive de homine quid hyperbolice, ut naturae et auctoritati humanae nimium tribui videretur, ' baec omnia ad Iesum, in quo divina humanis temperata, mox referret, indolis orationis verborumque

detur blasphemare, iis illum mediatorem Dei si hominum optare intelligatur, ut Per eum alleget Preces suas. Annot ad Iob. I. I. - Iob. 16, o 'nunc ecce in Coetis os testis meus: V A. 'des Domino videtur dicere, quia nondum in terram descenderat. I. I. ad I. I.

mirati sunt gaudentes discipuli, videntes ire in coeIum, quem Planxerunt mortuum. Enarr. ad I l. - Ps. 1 8a , C Deus stetit in syuagoga Deorum: V A. Chr.

stetit inter Iudaeos, ex quibus .ecuridum Caruem natus. Euarr. ad . .

φῖx s. 8 II9 , 99' super omnes me docentes intelIexi, A. Magnosco eum, qui super omnes docentes se inteNIexit, quando, quum esset annorum XII, remansit puer Josus in Ierusalem. EDarr. ad M. Ser. II. 5. - Ps. 158 159 , tu cognovisti sessionem meam et resurrectionem meam. A. sedic Dominus In lassione, aurrexit in resurrectione. Euarr. ad a. I. Eodem modo per integrum satinorum commentarium, quidquid de Potestate principum dictum est, quidquid do virtuto Piorum homilitim de miseriis amictorum, de gloria eorum, qui X malis resurguut, de Christo prophetice intelligitur.

275쪽

nexu nulla habita ratione. Neque mus duriter ea; ctuae dicta I illic sunt de usu sermonis hominum, de Logo . Christo explicata sunt, Cime interpretationis ex prologo evangelii Iohannis petita. R

Habemus ita, si recte iudico, exemplo Augustini confirmatum, quod omnis experientia docet tacilius

esse, regulas bonas et salutares litteris construero

neuticae namque capita potiora ita vidimus ab Augustino tractata, ut Iura quidem desiderentur, ea vero quae adsunt adsensu et laude omnia sere probari debeant in litteris exegeticis autem non tam bona malis, quam optima Pessimis, egregia ineptis mixta sunt ut nesciam, quod de rigene dictum est, an de Augustino potius dicendum sit: ubi bene, nemo melius; ubi male, nemo pejus. si )Id vero ne proverbii magis quam veritatis cauSadictum videatur, haec aucis monenda erunt. Mira Augustia, oia Gragenii Profunditas, ardens et cordata pietas, ut animum ad ea, quae intus quaeque in sublimi sunt, totum conversum haberet satis egisse in non prius arbitratus, quam sibi, usibus

ε' Ps. 44 45 , a Veructavit cor meum erbum bonum. A. dixerat hoc Dous Pater de Verbo suo bono et be-Ilefico dico opera mea: 'in Verbo Christo dunt Omnia opera mea. lingua mea calamus scribae: A. Verbum Dei Christus manet, non ut Ouu traua it. Enarr. ad . . Cassiodor de iustitui diu liti. c. I.

276쪽

suis religiosis , satisfactum esset,a Veritates ex sacro idearum sonte elicere ad interna conscientiae orachia revocare studio generos anuisus est , minc egregiae multae interpretationis virtutes ortae sunt sollicitudo religiosa gravitas Verecunda, pia sinceritas; suum litteras sacras fidei regulam, ducem pietatis, vitae magistram positas esse sciret, neque igitur, nisi ad doctrinam et vitam usus redundaret, docto labori laudem pretium rue constare Et quanta Nostri investigiis ad metam hancce dirigendis constantia erati quanta in sententiis multis dogmaticis vel tibicis esserendis construendisque Miligenti SagaCitas, sy, pientia vere christiana ut non tam argutando dixeris

eum intellexisse quid, scripserint .auctores sacri quam impetu interno ductum, quid senserint ipsum sensisse; ita in expositionibus nihil deest, nihil si Percst, nihil claudicat cardinem rei acu quasi tetigit feriitque, .ut veritate tibi persuasum, i pietate te

commotum, simplicitate delectatum sentias. - Αtvero, in hominibus virtutum Vitiorumque communis dePesons est Sic Aug- ἰpian quum, ut satissaqeret sibi,

nulli meditationis labori pepercit, saepe, nimium viribus confisus, ultra nes, qui positi mortalibus sunt,

evolare conatus est tum Vero impatienter omnia

egit, quidquid cingenio arridebat cupide arripiens, arreptum ac ri studi persequens; atque, dum γ'

steria recondere volebat . ad ambages verborum Te-

eurrere inques sermularum Ἀ subtilitatibus subsistere coactus est ' Et hoc tamen Terri aliquatenus posset. Sed quum, inimi ardore deceptus, mihi certius et eVidentius putaret, quam theorematibus suis purum

277쪽

ovarigelli aurum inclusum esse, intentatum nihil reliquit, ut testimonia ex s. libris quocunque demum modo sibi pararet. Et quomodo non laberet Rationes linguae enim, quae constantes et immutabiles arbitrium olutitatis, petulantiam ingenii, animi levitatem vinculis salutariter constringunt, Augustino Parum valebant iugenii vero subtilitas, disputandi deXteritas tanta erat, ut nihil non dialectice efficiatque probari posset, inprimis quum ad imaginum

etiam allegoriarumque umbras descendere laud dedignatus sit. Sic vero, Descio Pso Q Holente

quoties non Sacrae Scripturae Vis illata, sucus im-POsitus est lDeinde vero, ut quis idoneus et probus aliorum interpres Sit eqtie sua pro alienis Venditet, maX-ime requiritur, ut sibi, ut ingenio, phantasiae exuberanti temperare possit, aliorum autem cogitandi sentiendique rationem induere quasi et suam faceres quod nemo dixerit sine imagna sobrietate animi et motu quodam Virium singularum aequabili fieri posse. Sod hi ipse nemini regis quam Augustino defuisse videtur. Eximius quo natura valebat animi ardorct impetus tantum abest ut Xternis vitae rationibus restingueretur vel temperaretur, ut majores indies Vires acciperet deerant accurata et diligentia juventutis studia, quibus quod nimium est componi justosque sine intra cohiberi solet muliis variisque vitae casibus et gravissimis animi assectibus agitatus

erat, quorum in meditationem relligiosam Diagna le-Yumque is est. Ita, ut ad hae redeamus exempla

qui partem vitae prope dimidiam non sine u-

278쪽

dore contritionis respicere possit, justo severius de natura hominis statuere, - qui mira rerum Comersione ad poenitentiam non tam adductus quam traC-tus fuerit, singularem concipere fidem in decretum Dei homines nonnullos electos salvos aciendi, virum denique, qui procellas et scopulos vitae humanae expertus, portum Evangelii teneat et tenere gaudeat, eo adduci, ut nullam omnino salutis spem iis, qui extra portum cursum instituant, relictam credat in his nihil quidem est, quod movere admirationHm oscit, sod nihil etiam quod imitationem provocare debeat. In his omnibus enim quaestio non integra scriptoribus sacris ab Augustino Commissa est, Verum, quod sensus internus et experientia sui docere videbatur, testimoniis eorum confirmare cunctis viribus laboravit. Denique sors ita serebat, ut Augustinus inter disputationes continuas vehemente admodum a Clas ita transigeret. Quamquam vero recte dicitur, Controversiis et disceptationibus, ne vires animi tor

at quis tamen sausta dixerit auguria, si luterpres, id vere palaestrae armorumque trepitu excitatus, sacras litteras accedat. Ita vero Augustinum non sibi meditantem, Cribentem, agentem habemus, sed impetu hostili lacessitum, animo exasperatum, in multa PaYtes distractum et disturbatum, quid itaque mirum, Si, Causam suam ubique agens, leges a Se scriptas et Signatas Saepe violaverit, si artihhis dialecticis, ut ad- ETSaΓio Confundat, nimium concesserit, effata librorum Sacrorum torquendo cruciandoque in usus uos

279쪽

converterit dogmata denique ab una tantummodo Parte munire ac defendere conatus sit. Si quum optime moneret contr. Gaudent. II. 1): non hoc est respondere, quod est non tacere' ipse saepius animo commotus ita non tacuit, ut non bene Vel omnino non responderet. Ita verissimum est, libros Augustini interpretimultum prodesse, sed ne magis noceant quam Pro 'Sint, Caute admodum, sano liberoque judicio adhibito, consulendos esse. Et in hoc ipso exemplum

Elias, Cum magia profecto utilitate nostra, clamando docet, monet, hortatur in Viris magnis vitia non minus quam virtutes nobis exemplo data et ante oculos posita esse. αυτ παντα τυντοι συνεβαμ ον

ἐκείνοις ' ἐγράφη δὲ προ νουθεσίαν ἐριων 1 Or. 10 11.

280쪽

locorum Sacrae Scripturae qui observationibus Augustini criticis vel exegeticis illustrati Sunt.