장음표시 사용
51쪽
6 o Aa RIE FALL eo' O volunt esse calidam,& siccam intemperiem saltem ostea superarent per medicamentum refrigerans, set omnia desinunt in sumtus, lignum Guaiacum &sal sam peritiam non video saccarum Violaceum, nee exhibitum refrigerans aliquod ipsum epar. Habe rem multa, alias rationes, sed quoniam leuiores sunt Ma vobis ipsis excogitari possunt, ideo concludo a sectum hunc non esse intemperiem calidam,&n,inridam, neque frigidam siccam,ne jue calidam si cam quoniam hoc non possum iudicare ex aliquo.
amiod affectio Gassica non distingua
NE scio quid volunt illi, qui distinguere intendunt morbum hunc ratione humorum, quoniam vident in homine aliquando hori aliquando illos abua
dare humores,iaciunt hi quadruplicem morbum, stnon vident quod multiplicantentia sine necessitate. cum aute maior pars doctissim Grum consentiat uni esse, Sunius partis affectum ideo necessarium est asserere non esse veram sententiam horum. Qui ergo erita non vicus, non tumor, non intemperies, non putredo ergo nihil utinam Dis hoc sacerent, non enim oporteret homines excruciare in miseros iuuenes nuncio nunc illo madicamento vexare. ideo aliquid est, & maximum videamus ergo veram eius naturam,in modum generationis, sed prius rasit morbus. All
52쪽
An assectio Galgica Morbus sit necne Os morbus in quo genere. p. XX.
o Ravs GaIlicus nouus est,quia nulla habetur eius mentio apud antiquiores, non a caelo delapsus, nec exurgens ab inferis , sed per contagium ex occisduis Indias communicatus, unam habet partem,qua proprie affectam dicimus; epar est non est inte- peries calida, tumida non calida,& sicca, non frigida,& humida, nec frigida,& sicca, non solutio continui, non tumor praeternaturam, non aliqua passio in conformatione, numero, ut facileqvis coniicere potest relinquitur ut nos inuestigemus an O bus sit. Nam cum omnis natura morbi aut sit partiusimiliarum, hoc consistit in temperamento, aut partium instrumentalium . consistitii ccinfirmatione, numero,& situ aut sit communis ambobus, consistit in unitate soluta, cum morbus Gadlicus non sit ex istis, ergo non est morbus Tamen credo osse morbum in omnes mecum in hoc consentiunt . sed quis nam erit morbiis' omnis alteratio,& immutatio qualitatum naturalium laedens actiones partiti mosebus est, nam color mutatus, frigiditas, & caliditas actualis nunc accedens nunc recedens a partibus,
quia non haedunt actiones non erunt morbi .seid it n- mutatio ardens necessario est morbus, haec est definitio Galeni, inaturae: est velut axioma in mediciana.Videamus iam quot nam sint genera rerum incorpore humano sus,omine, fieri morbi ista erunt a quibus nascuntur opera in c0rpore,naturiliter existens color cutis,quia nullam edit certam operam,siue mutetur, siue non, non est morbus: sc dicendum
de caliditate, &siriditate moderata, quia ex ipsis
53쪽
non dependet opus . Hoc dixi Vt reuocetis in men.
tem causam cur in natura morbi necessario llas, lactio requiritur, quia actione integra pars non erit laeta neeessario. Hoc stante videamus quot nam sint in particulis ipsis ad quae consequantur necessariis actiones, ego reperio tria sunt temperaturae manifeste, temperatura sermalis,&omnia, quae pertinent ad consormationem. Prima est caliditas, frigiditas, humiditas, siccitas Pse sunt causae quarundam operationum in particulis siue sint simplices, siue eon positae. Vnde os sua frigitate,&sua siccitate agit. secundum erat harmonia resultans e quatuor qualitatibus, nam quando dicimus ofelle imgidum,&siccii non est formalis teperatura onus, sed est proportio, quς latet sensibus, quae est forma ossis, ab hac oritur operatis,4 1arciit ut os generet Os tertium genus est,numerus quatitas,conformatio, figura. s.coia
locatio particularum, Munio, b di solutio ista cauitate hoc essicimus, quod angustiora non possumus exhoc non est, quod ego probem: Ista ergo tria sunt, in quibus omnes morbi continenturi morbus Gallucus est morbus, ergo debet contineri in uno ex his capitibus non est primi generis, quia non est calidiatas non frigiditas, non siccitas, nec humiditas simplex nec compolita, nec terth generis, quia non eis c6 formatio c. ergo pertinet ad secundum genus, hoci est ad sormam, substantiam rei, nam cum sco Nperaturam,&harnioniam illud est ac si dicam substantiam totam si igitur dantur isti morbi, ergo necesse est, ut Gallicus contineatur sub hoc tertio gene Nubisario. e. Sed quis dubitabit an detur hoc tertium genus, cum in lib. dedi Tmorb.&caus morb. &In princi pro Meth non inueniati hanc diuisionem actam a
Galeno de hoc secundo genere, ideo rana diuisio, S.Iu:i, non dantur morbiisti; Quod dentur hi morbi in tota
substantia probatur, quoniam tria genera rerum reperiuntur,&hoc probatum est; quod autem rem- .peratura
54쪽
heratura sit diuersa ab illis qualitatibus constat lanta, ratione, &operibus nam nos habemus maniχ- stellare omnia in medicamentis Accipit Reuua barum, siccat,in calefacit quaero, ego qua rationei laetio dicetis quia habet hanc facultatem 1accantem, calefacientem, postea educit bilem, qua ratione non nisi sua forma, sua temperatura, quae quin uis resultet ex contrari squalitatibus,2 qui rhus Vincit calidum, Iccum tamen est distinctum
qu oodam . ut quanuis grauis sonus, atque acutus concritum costituant, aliquando tamen symphonia non estgrauis, nec acuta sed est concentus, harmonia ex aui, acuto resultans, ita sorma Reu . rouenit colerae educt1o, est diuersa hec temperatura aqualitatibus. Ecce patet quod distincta sunt opera, aliud est siccatio ossis,aliud est generatio alterius ossis primum aqualitate ossis, secundum a natura, &substantia propria originem duc1t. laeditur eroo rnia, velit actio diminuatur, vel ut Doleatur, velit intendatur, hic est morbus, ut quando eam non potest gignere carnem, ob corruptam formam, nonne corrupte, deprauate agit nonne est caro illa ecce quod caro cum deberet generare carnem ex toto aboletur, vel carnem malam gignit, & sic laeditur actio in forma tota ergo dantur orni in sorina,in quo consentiunt recentiores medica, Gall. adprobauittasiones tota substantia, licet de hoc tertio genere mentionem non faciat; nam Orbi prouenientes veneficijs, venenis, male licis
aspectibus infiniti sunt, non possunt reserrim ud
formam, non ad qualitates, wideo petunt distinctas partes,4 ab aliquibus vocantur morbi in substantia, ouia tota substantia laborat. at Gai non secit de hoc
dentionem in dictis locis, quia non cadit sibraonem methodi,& ideo cum ipse Methodum instituervellet omisit. Secundo, quia rarum est genus mor
bi, ideo proposuit frequentia tan uni, non quia fud
55쪽
eii et iacitum, quia sexto Methodo, o de tem hoe meminit colligo igitur quod dantur morbi in toti substantia,&sunt a venefici)s, a venenis a malefiebaspeetibus, & per contagium. hi morbi immaniis sti sunt, caeteri sunt manifestissimi possunt ne uno. sci iribus indilijs, primum est, quia non cedunt ilicii medicamento inuento ratione, quoties videtis aliquod genus morbi tractatum a medico diligeati, in quo ex arte medicamenta applicentur,4 quod nos a natur. Praeterea alius Medicus alia tentat sicundum rationem, in vanum laborat , dicatis es e naturam morbi occulti consistentem in tota substantia, R nescimus eam metiri, secundum in ditium est ex longa obseruatione obseruatu a doctissimis viris partim ex sua experientia, partim ex scriptis aliorum, partim ex historijs, dicimus in tota substantia consistere pestilentiam ipsam , vel febrem petiis, non dico febrem pestilentialem, sic dicimus in tota substantii
confistere venenum, vel ictum venenatum, fascinationes omnes, quae fiunt puerulis. Et medici testantur hos morbos afficere partem nobilem vel cerebru, vel cor, vel epar, tartium signum est, ut non in determinate nec indistincte assiciat ab quam partem, sed iste determinate afficit hanc ille illam δε ita cognoscimus analogiam , seu proportionem istius affectus in tota substantia ad aliquam prς cipue partem nubilem, S ad aliquem spiritum nam tres sunt spiritus, animalis, qui a ceri broci vitalis, qui a corde: naturalis, qui ab epatet in quo satis dubie proposuit Gal.
loripinem ducit. Ego diuertendo non possum proba re hoc, quia non est locus, teneo tametuquod datur,
si ergo aliquis morbus habet analogiam ad aliquam
artem, pariter hanebit analogiam ad spiritum ilius. partis,4 iste ad spiritum epatis, ille ad spiratum corpis, vel cerebri quod hoc sit verum dicimu, quod denenatus morsus dicitur affectio in tota substantia valicuiusqisceris, hoc est cordis, perit homo ex actu
56쪽
DE MORBO GALLI eo. Ivenenato , quia statim laborat cor morbo in tota substantia, quia morbus habet analogiam ad spiritum vitalem . est hic mulier quae vestitur indumentum peste laborantis , primum' uod tangitur est corium,primuiri, quod recipit sunt venae in porositates, assiciatur primum cor , ergo non indisserenter omnes pasetes. Praeterea est inuenis vestem induens phtisci,&breuiter inficitur pulmo, quia assectio ista habet praescriptam illam partem nobilem. His ita constitutis videamus modo an ista nota adsint indue Gallica &ptimum haec est una potissima conditio, quod non cedit medicamentis inuentis ratione testatur medici, qui aderant in principio , qui desperarunt in arte, caviderent Methodo non potia isse inuenire rationem curandi, Merant in maximo despectu medici tum teporis apud omnes,&nisii Hispani illi superuenissent docti quomodo ibi morbus sanaretur. nisi casu chirurgici audacissimi inuenissent Hydrargyrum adhue rebellis esset morbus, adhuc saeuiret. Praeterea hepar est quod inficitur,4 hepar est pars nobilis , ergo adest secunda conditio. De tertia quod tantum heia pari,&non aliae partes, patet ego video puerulum conceptum in utero matris ex materia Gallica, illi per spatium nouem mensium non est insectum nisi epar; nonne potuit infici cerebrum , cor in illa colluvie Ergo sciatis quod Empirica est morbi huius curatio. cum habeat laesionem partis nobilis, laeterminatae, cum quest affectus in tota substantia, sed quidam v cilunt reddere causam cur hepar in hoc morbo inficiatur. haec est nos videmus quod inficitur homo percontagium, aut osculo, aut coitu , aut actritur communicatio ista primum fit ad venas, quam ad ara rias, quoniam copiosiores venae reperiuntur,&in coitu , frictione , aperiuntur, dilatata admittunt saniem illam δε materiam Gallicam δε quia venae istet pertinguit ad hepar non ad cor, ideo primo , peris hepar inficitur .atarinia sunt solidores, nec inno
57쪽
frequentes in exterioribus, haec est ratio cur edi tu primum hepar non cor Pulcherri inum quidifiest hoc commentum, atque inuentio subtilis,&pi cet his, qui volunt certas, rum reddcre causas se ego nolui credere hoc,quia si esset verum sequerelatquod in ictu venenoso non priWio cor, sed hepara, horaret, pariter in usu vestimentorum phzisici, pe stilentis hominis, tamen videmus infici cor Pungi
tur cuticula in ictu venenoso,& tamen venula atruqua perforatur, praeterea venenum epotum pertrisse per hepar,4 pe non laedit hepar, sed cor ad quod secundo venit, in puerulo quem dixi nutriri id Vtero per nouem menses possibile non est quod si, quando non communicetur cordi cum sit pu er inclusus in sacculo Gallie , sed quia morbus hic habet analogiam adspiritum, totam substantiam hepatis,
ideo hic morbus occulto mo introducitur,nest ex tota substantia hepar inficiens, cuius mensuram scire, aut verbis explicare non possumus, sicut nec etiaformarum, tactus, & passiones in tota substantia notos dico antiquioribus, metiam Gall. nam si legimus eum tertio de temp. cap. primo, videbimus certo, quod dum loquitur de medicamentis inquit, quod nullum medicamentum calefacies,aut siccans, restigerans , aut humectans agit a propria substantia, ex quo loco colligimus quod dantur citiones,&pas. stolies, alterationes in corporibui nostras, quae nihil habent commune cum temperiebus, idem 3 medi. 6.loquens de dolore inquit, quod nos debemus tetare inuentionem medicameloru scdatium dolorem, si illud quod facit dolorem a tota substantia facit,debemus inuenire medicamentum a tota substantia sanans ego video Gali supponere alterationem a tota substantia laedentem Venenum a tota substantias cit dolorem, non quia calefaciat, aut siccet, vel alia
qualitate aggrediatur.ideo ex his collige re possumus Galenum cognouisse alterationem, Mimmutationet
58쪽
a substantia propria, quod morbus sucus sit inli egenere morbi pro concluso, declaratio habe tis duod autem habeat analogiam adspiritus nat eales, hoc est uda primo, & statim illos corrumpat,
atque inficiat probo Nisi inficeretur primo spiritus saepe,& pius non gigneretur,&tamen gignitur, Nam ego vidi homines nunquam passos ulcera, nu Ouam onoream, quaero ego quomodo inlactum est hepar ouomodo potuit pertransire limul modi an cito ad hepar nam si vos dicetis insectum est hepaeo uia infecti sunt humores, qui sunt circa partes, ego dicerem quὁd oporteret partes illas etiam esse 1 fectas, necessarium est igitur, ut spirituali modo penetrarit labes ad hepar. Ego curaui quatuor, aut uuinque passos Gallicum, gummata, pilorum defluuium, & nunquam sensisse pruritum circa uidenda, nec ulcusculum minimum, nisi ergo ipsi pir tus sint primi, qui instrumentum proprium visceris, recurrentes ad proprium sontem inficiant,ego nescio quid dicam . Praeterea homines uno coitu insecta
sunt pessime, ita quod sequenti die apparuerit bubo:
erant a scolares, qui duxerunt meretricem in domum quandam , ut experirentur an eius esset appetitus insatiabilis, ex his tres infecti sunt, inter quos unus fuit, qui semel tantum cognouit scortum illud, nihil tunc apparuit inpudendo; sequenti die statim caepit erumpere bubo, postea tota barba, meere1-lia, capilli evanuerunt, laborauit doloribus intensssimis, cur ergo hic potuit infici ita valide ut sequeta mane hepar materiam ad pubem transfuserit' ego non valeo aliam assignare ausam, nisi quia spiritus succensi fiunt,cum sint agentia valde velocia, ideo potuerunt inficere hepar. Reuocetis an mentem quomodo fieri potuit ut medicus accedes adlectum pelli letis post duas horas gravetur eadem febre pestilenti vix attracto aere perlatices, in quo laborans fuerit, post spatium duarum horarum videbitis erumpentet
59쪽
Caebuneulum ad axilla , vel inguina. Praeterei quod huiusmodi a flectus primo spiritus insciat Ubi hae ratione cognoscere potestis. Nos videmus plui rimos pati intemperies hepatis, non videmus is gna dissipationis spiritu λ, ut in Gallica lue primuin
enim sunt mala cococtiones m Ventriculo,cerebro &caeteris partibus similaribus, unde hoc nisi quilfiunt spirituum dissipationes nam vexa, immedia ta instrumenta actionum sunt spirituum,vitalium itales, animalium animales, naturalium naturales. Vnde labefaetata actio spiritus indicat labefactatoa. Praeterea statim concidunt in torporem univcrsi cor poris, immutatur color faciei in Gallicis, unde est boc nisi , quia dissipati sunt spiritus' praeterea cessat appetitus coetuadi .ego noui infinito iuuenes robore virium valentes, atque semper astantes mentulierecta, satiriscos istos, vix primum Gallicum libaniates decidere ex hoc appetitu ,δε nullam aliam ob causam nisi, quia dissipati sunt spiritus Ideo colligo Gallicum esse affectionem hepatis in tota substantia dissipantem spiritus.
Ε, quo modu generationis affectus colligere possumus. Namst percontagium, omnis morbus qui fit percontagium fit per communicatam substantiam quae communicatur vel immediato contactu corporum seinuicem tangentium, vel per commune cor-trus ambiens, scilicet aerem . Docebo cum omnia morbus contagiosus sit collocatus per totam substantiam, ideo opportet utinficiatur tota substantia, exesi gratia in phtisi adest vis ista contactus quoniaira pulmonibus continuo exhalat vapor, hic autem reor
60쪽
or sunt corpuscula quaedam minima illius sanier, uae exhalant cum aere, dit funduntur, per ambietem aerem , qui attahitur ad pulmones alterius, s
reperiunt materiam praeparatam inficiunt, uommunicant ni orbum idem accidit in febre pestilenti, in morbo oculorum fit autem eontagmm per contactum corporum, non per ambientem est mulier i horans scabie, habet corium exulceratu, tangit iuuenem, simul corpora fricantur , fuligo exhalans a cute eius scabiosa inficit cutim , statim repertum humorem firmentat, fermentatio facit ebullitionem,&itas contagium fit etiam communicato vapore, qui attrahitur vltro citroque in corpora nostra, cum incalescunt,4 extenduntur arteriar, lenae umirritur iuuenis cum muliere infecta dormit, simul su- .sant, incalescunt corpora, si evaporario, quae communicatur, cum mulier insecta est absorbetur a cortore calefacto evaporatio eius, S cum habeat anseogiam ad spiritus naturales , statim per eos communicatur sanies hepati, Si mulier habet pudendum i sectum tunc communicatur sanies &ideo quidam statim abluentes se ab ista calamitate liberantur,&eo magis si urina , vel aliquo alio abstergente se niundent, sed si detineatur acris sanies solet praeputium ulcerare, siue glandem inficere demum spiritus.
Hinc est quod tres coeunt cum Gallica, unus infici. tum teliqui vero immunes a tanta lue liberantur.
Domini ratio est, quia non omnibus aequaliter coninmunicatur , secundo, quia aliqtii habent corpus priapi densius, atque solidius, aliqui rarius, mollius.
tertio,quia aliquot sunt mundiores in actu Venereo io facilius, .commodius se expurgant sed sciatis quod potissima causa est illa communicatio, quoniaalicui plurimum, alicui minimum communicatur,re hoc euenit ex volunptate foeminae, si quis pulchrior est, magis excitet voluptatem mulieri molliciesq;