장음표시 사용
61쪽
quando non ic est modum generationis huius a fectus, modo ad causarum inuestigationem prodi
Qv ex causa oritur Gallidus iam dicendum est,
cum certum non esse morbum, qui ortum ducat . causis communibus, ab aere , aqua, Sole, cum non sit epidem talis assectus , praeterea cum non oriatur ex interna humorum colluvie a rebus non nat ratibus facta. Uerum omnis occasio in contaoium refertur; primum sunt causa externae, secunda internae. inter externa est contactus per communiucationem substantiae communicatio fit communicata sanie, vel fuliginosis vaporibus ex insecto corpo- Te ortis, sed non una est ratio extrinseca, quaa uius. modi substantia communicari possit, neque omniε pars est apta ad recipiendam communicationem Sartes aptae primum sunt pudenda, qua requirunt -haec duo, primum, ut, molles sint, deinde ut per actitaionem incalescant,&rarefiant Hinc est quod quimon admodum duri sunt in coitu ,hoc est qui non taride emittunt sem euissicilius inficiuntur; qui vero tarde illud iaculantur acilius, quia incalescunt magis, raresunt partes, iraebetur aditus morbo Prael aea oportet ut pudenda sint admodum mollia, nam dura,&callosa non ita se cile admittunt vaporem caliginosum, inc ego inter mille homines non credo quod viderim duos otii habeant detectam lan leni,&praeputium decurtatum insectos Gallico ratio est quoniam detectς glandis durius corium redditur. a que eallosius. Atqui oblongum habent praeputium,
glandemque obdutia facilius insectos vidi, qi ia glans
62쪽
interna pars praeputi, mollior est. Prater pudet
das partes additur etiam os obmolliciem plius, rara talem substantiae, quae ficile admittit saniem; unde iis, clinguae,& saliuae communicatione lues alteri infigitur Fraeterea tota cutis quoties est rarefacta vel receperit scabiem Gallicam, si uiscum ipso scabioso dormiet scabiei pruritum sentiet, atque luis Gallicae morsum. Hinc coitus inter extrinsecas causas connumeratur, sicut exosculatio, contactus,&fricatio. Uerum adduntur iis vestrum, nam si quis Gallici caligas induatur Gallico inscitur; Hocq;
maxime erat temporibu nostrorum parentum, iam agitur 1 o. annus, quando non Italibere accedebant ad Hebraeos ad emenda vestimenta,sed nunc noita facilis est occasio indumentorum si quis uteretur caligis sanie imbutis inficeretur certe, sed non ita facile, scio autem, ego eos qui curati sunt a Gallico a que elidemisi in calciamentis iterum in luem incidisse. De ablutis non est timendum. Ista sunt cauta extinsecae , inter quas addatur mam miliarum su-ctio primis temporibus credebant ex usu vitrorum, atque poculorum posse nasci affectionem istam. ς, EIo locutus sum cum sene, qui hebebat domi duos laborantes , habentes partes posteriores viceratas, asserebat se infectum ob usum eiusdem latrinae videte quanta morbi uiuis erat rabies Hodie non est
timendum de hoc. Inter causas Internas connumeratur primum vis imbecilla spirituum naturalium nam non omnis communicatio substatis tu ficit: ex θ-pli gratia est hic laborans pestilenti morbo, omnabus nobis communicatur eadem fuligo, tamen hic insicietur peste, ille vero non ,huius causa intrinseca est non extrinseca, quia eundem attrahimus aerem, est quia cordis spiritus istius imbecillus est, 1llius'ero robustus. Ita in morbo Gallico sunt decem costumtes cum Ga tica, quorum sex no inficiuntur, quoniae
hepat habent robusum, S spiritus potentes, non L
63쪽
cile aptos pati sed paratos hosti resistere . Addis,
dilatationem vasorum, nam nisi Venae .pori,4 mea
tus dilatentur nulla set communicatio, ut possit se,itransitus vaporibus msaniet. Hinc est quis qui habent penem solidum, laurum, non ita facile cotripiuntur. Addatis accesionem facilem humorvo.
ego obseruaui quod qui sunt frigidioris habitus nouita facile corripiuntur, neque frigidiores aetate visenes, quia in his non facile humores inflammantur, senes coeunt soria fle frequentius, quam iuuenes, stl1cet non ita prompte, coeunt tamen. Ego obseruauisenes, adeuntes meretrices publice insectas , numquam insectos, ego non possum dare aliam causam nisi, quia humores non facile incalescunt, quia libbitus, aetas non facile incalescit. potest etiam re- serri occasio ad duriciem cutis , ad siccitatem, ad piueam quam cum eis habent foeminae delectationem,
ad duritiem glandis, internae cutis praeputi eor quoniam eunt in tot congressibus, si sint suis lanceii qui fieri potuit, ut non obduruerint quae omnia in sausa sunt ut hosti impetum facienti reli statur.)Addatis,4 substantiae naturam, molliciem, lenitatem partium. Addatis ultimo animi astectionem, nam noeit dubium, quod si quis affectione intenta, coluerit eum muliere, lagatur amore nimio non inficiatur. Et haec erit fortasse alia causa cur senes non siciantur ita facile quoniam friget Venus in eas, amor fragidas est innxus medullis, curis animum implicitum habent familiae, filiorum, atque nepotum sol
licitudine vexantur, non ita ut iuuenes cogitationibus experte non nisi praesentibus voluptaribus intenti, otos se brachi s meretricum atque earis amplexibus dedunt Hinc est cur reperiamus tot maritos Gallico non inficere coniuges,&e contra consulatis nohilissimos, arque excellentissimos viros in praxi exerc1tatos. Unde hoc ego credo quod prouenit exanimipassione quum Adultera cognoscit amasium fer i
64쪽
DE M ORBO GALLAEC o. 'net amore, ideo inficitur, non amat virum, non feruet animus, non incalescit cum eo, sed frigida ia-Cet, atque morosa Praeterea tortasse morsus adest
conscientiae testans esse adulteram , idcis sine amore coit,& potius timeo ob id multi credunt habere co- iuges honeitas, castas, quae tamenque Gallica plorant. Praeterea contracta ei cosuetudo coe uidi ideo in utroque deest affectio animi. Ego nunquam vidi hominem Gallicum in pramis nuptij non inficere uxorem,quia tunc in illis primis diebus Amor adest, sed in his, quae pepererunt, in quibus antiquata est consuetudo coeundi cessat hec causa.Videamus ainsgna' ilibus morbum istu cognoscere possimus atq; ab alijs secernere.
COGNITA a Gallici Natura, quae ex conseqta εtibus aflectibus cognosci potest atque patefacta causa, hoc est contagii, superest ut loquamur de signis, quibus cognoscimus talem luem adesse corpori humano Et quoniam signa aut fumuntur a natura affectionis, aut a causis morbi, aut a consequentibus morbum, aut ab analogia, si nos naturam morbi capiamus nullo modo possumus cognouere quoniam latens est hepar in penitioribus partibus. Praeterea morbus est in substantia, substantia autem non patet adsensum . ab ipsa causa possumus reuera consectari aliquid, s incia est certa, iecessaria cauD, ut quoties quis coluerit cum intecti, necessario contagium sentiat, nil serrima esset iuuentus, si hoc esset; aliquando centum adolescentes scortum uilectissimum, atq; turipidimum causa ioci cognosciit, tame vix nus inficitur . facit quidem, si cognoscimus mulierem laborasse Gallico ad coniecturam, sed non ad demon-1trationem , ad certam fidem ab analogia non e pectemus ligna. omnia quae possunt demonstrare co
65쪽
eo GARRIELIS ALLO Qtinetur subessectus,&consequentibus morbuni, qui
sunt duum generum , alia sunt puta accidetia, &syri promata, alia sunt morbi symptomata sunt,defluuia pilorum, dolores capitis, arctuum, leuissima inse
etiones cutis Morbi sunt Vlcera uissima, tumoresino uinum,&aliarum partium, pustuli e quaeve lut umbra corpus , Gallicum consequuntur. Verusticum in morbis diuturnis dentur tempora, principisi, incrementum, status, declinatio . cum morbui Gallicus diuturnus sit merito distingitur in sua tempora.&ratione istius mutatae aetat , sunt sympi
mala prodria morbi principiantis, quiescentisisti hac ratione, ego distinguam omnia symptomata in
duas partes, in illam quae continet affectus consequetes ad Gallicum principatum δε in illam quae conturam Ius net affectus inueterati morbi . Pri ira continet haec Diudb ona. statim cum adolescens insectus est sentit leuem
lassitudinem sponti iram omnium membrorum saeuumorbum pronuntiantem, cum tamen prius robustis.
simus, Lanimosissimus esset. Percipitur grauitas in
corpore toto praecipue a somno. sentit torporem, grauitatem, segnitiem in uniuerso corpore. ratio huius est, quia1nsem sunt spiritus naturales, qui sunt immediatum mitrumentum acultatis subitentantis corpus, rideo grauius hoc quam antea videtur. Pret Dola is terea adest dolor vagus, paruus per uniuersas partes, Di post lassitudinem corporis nunc dolet caput , statim cessat,aditque humerum nunc dextrum, nunc sinistrum, inquit hos, re uidet crus unum, aut alterum,
xsic facit de singulis membris . Causa et vapor quidam, qui incipit leuari ab hepates nondum genitus
est humor malus morbi, sed ratione hepatis est erum scentis ob communicatum morbum gignitur vapor paruus ideo dolores sunt vagi Tertio incipiente morbo, aliquantis per ingrauescente, immutatur color mutature faciei. Videbitis angelicam, vivacem, splendidam Leis faciem iuueni mutatam in deterius spatio trium,aut quatuor
66쪽
quatuor dierum. Qua mutatio Falloppius ignorat sussicit quod sit mutatio , toto caelo distat acies posterior a priori, immutatur color spiritus oculorum os, labia,gena subuetunturAE notate signum, quod potest explicari, Sest quod sub oculis apparet circulus liuidus, qualis apparet in mulieribus mei fruatis obseruate an ebrius sit, an vigilijs laborarit, an somno iambutus nimio, an curis vexari animum,
si hoe non ust laborat morbo Gallico. Quarto o Calor in malet suboririxator insignis in vestigh manu una, se nibus p.
dum etiam in hieme. Haec causa patet quoniairi in dibus. facie animum cognoscimus ob spiritum vaporosum, qui ortum ducit ab hepate, quo laborante laborat facies, hinc extrema haec seruent grauiter affecto viseere , hinc ille liuor. Quinto addatis somnolentia Somnus in sepe interruptam , inuasi corporis inertiam Ra ser tui. tio est ob turhulentum vaporem , qui ob contractum morbum,&seruorem augetur. Addatis a stillam. - .rierit latus iuuenis testiuus hilaris, atque iocosus, craserit insectus Gallico subito maeror succedit.vnde hoe
nisi, quia affectio exories adurit sanginem,qtti ad animum vapores turbulentos evehit Solet aliquando p.bri lafebricula adiungi ob feruorem circa feruentia. sed hoc radio fit. Octauo in loco est carie moderara, hoc curiis. que est signum Patoc nomicum quasi quoties, ergo videtis cariem quandam Gallicam, leuem tamen, circa pudendum,&quod occasio praecesserit, dicatis es.se Gallicum morbum quae est ratio Non pol st suboriri caries, nisi duabus causis,aut quia san .es pudendi minei sua a credine ero sit pelliculam ic communicato contagio hepata per spiritus naturales hepar propellit eos insectos, contagiosam saniem ad pudendum de carae quomodo cognoscitur quando est Gall1ca,4 quando non est Gallica, dicam postea Nono in loco succedunt bubones moderati . coitiit adolescens cum feminas eruenit torpor, mat stitia,
67쪽
o Aanr LO FALLO Pyrr. sus, non valide crescens, significatur, quod morbiulariis est, incipiens. Sed causa istius est, quoniaci
in reuina sunt partes emulgentes hepar, ideo excγε menta hepatis mala excernunt hepate igitur in se insur ens vis eius ad repellendum simul, semel ex crementum casu in viscere repertum exceruit, ita Gono=rae fit bubo. V I imum signum est Gonorea Gallica situsi incipientis morbi, quae nobis indicat istius Protei Naturam. Primis illis diebus per spatium O. annuiarum, non erat defluuium pilorum agitur iam o .annus, ouo hoc defluuium in carpit, non sutrius anni, quibζs obseruata est Gonorea Gallica. Ex tuo collic imus variam esse naturam lmorbi,&possumus expeciare noua symptomata Vtinam leuia sint quoia
modo autem cognoscenda hic Gonorea postea doce bo, ne hic aggrestem omnia Causa autem eius est labefactatio spirituum, qui regunt facultates testiu, R ita dissipatur robur illarum partium, sic non posuistmi M sunt contineres men, sed continuo stillat in iam
h progressi, confirmati morbi signa inuestigemus. himum sunt pustulae in uniuerso corpore durae,&n oraues in capite , barba. aliquandocum crusta,alis ' a' uillo non ali quandocum sanie, aliquando non &sciatis non posse est,morbum nisi se , aut ad minus quatuor mensium, quando huiusmodi sympto-ma pullulat. Qui incipi hieme producet crustas
principio aestatis quivere, autumno, c. Suboriuntur autem pustulis; quoniam materia infecta transmittitur ab hepat: secundo quoniam pars laborans pustulis non bene concoq uit sua excrementa, & ideo Vleusiuia congentea. Secundo suboriuntur ulcuscula in pu . ἡ- , audii dendis callosa,vel fiunt callosa,quae incaeperant.Quoet: 'ties videtis sanatam cariem , inuod remanent calli circa cicatricem, tenete esse confirmatum Gallicum,
68쪽
ns MORE 6 ALII eo. 3ωolificatio.in faucibus gurgulio dependet,quεvue avocamus, tuae si humidi fiat pendet,&humectat auces, Vnde strati cedo Voc's, aperiteo, , quum audietis voces istas raucas, videbitis viteam humectatam ton est catarrhus diltillans dicite eis Galli eum confirmatum. causa huius humectationis est suiritu, naturalis labefactatus, qui una cum angu ne insectus mediantibus venis ambitum totius corpoesis eirtuit , adeo imbecilles eius unctione sui, ministrat in ventriculo praue concoquit, ideo pituita, 1 cerebro mucum , in venis finguinem piruitosum nerat, quae si adurantur processu morbi acria fiunt cideo ratione huius humidae humorum lacu non est mirum si,ue humectatur, si ratione acredinis sanguinis scabies cutim in lastat si radices pilorum erodens eorundem defluuii causa existit, palatu vicerat, os, atque nasum, cum Galea cerebri conterit, atque fons est, principium multorum aliorum symptomatum raucedinis autem vocis causa est humiditas, atque excrementa canales impedientia. umores Ouarto addite tumores glandularum in faucibus, glandusaram ut hoc est non dubitare de infectione Gallica iam in cibus. confirmata, quoniam communicatur materia inis corruptio facta capiti, quae excernitur ab emunctoriis . Addite lata, Odem corruptionem palati,& dentium quum harcadsunt num. non possitne reperiri gradus morbi intensiores. Adduntur sexto in loco dolores s i,4 clamosi, ut isti duunt, ια. hora incipit dolor, non peruenit ad mediam noctem,&clamor percuti auras. Nam dolores isti fiunt a vapore quod da noxio, maligno , qui attollitur ab hepate,' ab excremento ingesto per malam nutritionem in particula qualibet, praecis pue circa perihostia cuiuslibet partis. Praeterea ad eorruptio fdatis eorruptionem ossium capitis,in bracchlorum sium cap.. antequam appareat aliquod ulcus . Quomodo aut brae norum eo noscitur os corruptum integro corio remanente summi
dicam postea. Addatis 3,tumores ateromaticos quq
69쪽
s GABRIELIS A OPPII. tum nora vocantur assumpta similitudine ab arbori bus quoniam in morbo Gallico crescunt tuberculi emulantia gumnias arborum)fiunt autem aut, quia pira ipsa non bene nutritur,4 coaceruat excremestum,vel quia hepar comni unica materiam infectam.
ά ά Addatis. q.in loco ulcera maligna niuersum corpuiu ς obsidentia, quae exulcerant totum corium, caput, 1 Rr uniuersas partes ob copiam materiae peccantis. Sec eoinmune illud symptoma, defluuium pilorum stru'mρμ' ' infestat Iam est transactus annus,quo
non radimur ob vituperium nostrum, antea non erat
defluuium pilorum,&radebamur Hispani induxe,,j I re Tirannidem in Italiam, Gallicum, Sc barbae long
Vημ προ . Casti; autem pilorum causa est ma eria salsa, τ' i &ehoden, SEo pulcherrima insurgit quaestio an r' maduessione non indigna inuare est, quod pili capim ς' A balbae tantum concidunt, mon ex aliJ partus ' citi, uniuersi corporis. sed locus hic non requirit ista. ης r M' Addantu, erusta, quasdam, vel callos, rhagade di grς' vel impetigines, praecipue in vota manuum, qη p 4 planta pedum. Haec sunt dolorosa va: de adsunti enim rima quaedam,&ulcera serpentia, horunt.' θ' ausa est materia pessima pituitosa valde ex usta,quae
M qmqv eonfirmata lue valida in hepate, oritur Accedit pe- ηm V 4 ultimo id, quod prae caeteris me unam opere gra A re uat, A est tinnitus aurium Vltra Io anno nun tam mς pi audiui ab aliquo mentionem factam de hoc tinnitu, o phimus obseruaui, iam 8 agitur annua, rari sunt mri hii immodi tinnitum non habeant in Valde con-ς g Pr semato Gallico observetis diligentissime hoc, cum ς γε H' seriptum non reperiatis ab aliis hic tinnitus solet obaba suboriri, sed etiam fit ex Gadico. Sed hic obieruans estectum satur causam spreuit, vel tortasse tat quam ex dictis hauriendam Nos ad eam propere
A mus . cum constet ab hepate vapores noxios ad caput
attolli, cumque continuo, continuo subminiitrentur, si cantis expellens tela per omnes debitas pro-
70쪽
ellere vias, deducit ad cutim, ut ratione pororum exalent, hinc cadunt pili ob erosionem , demittit ad os 4 ideo palatiam corrumpunt, atque dentes per nares fugat, rideo eum vicerant vltimo conatu er aures tentat detriadere, cumque flatus, vapor hica sectus sit, atque crassus violent a lectus sonitum sicit. Ultimo succedunt aliquando quaedam affectiones velut assina, quae superueniens indicat morbum incurabilem, non crucietis aegrum astinaticum,quiano sanabitis. De his omnibus symptomatibus,mo postea lenitioncm, atq ue curationem tradam, dicet dissicillima sint tamen polliceor me inuenisse meditamenta, quae certo, cito, & tuto quantum fieri po-:est curant.
I cap. proposita in hoc tractando negotio quartum curationem morbi continet post cognitam affectus naturam , causas, atque signa, quae curationishiplex,est,& varia hac praecipue ratione, quoniam non habet vim collocatam in Methodo ipsa, semper fuit empirica, quia casus in experientia simul iuncta remedia subministrarunt,4 quoniam casu inuenta lant remedia varia, adeo varia sunt rationes curandi morbi prima ratio est illa, leuis tamen, quae est in Mereis xima corporis agitatio 4 exercitatio,& haec valet in lib. Iuvenibus robusti si1mi , qui solo sudore facta simplici corporis expurgatione,sanati sunt aut Iucta, aut Iaculo,aut saltu,aut Iusu pilae,tantus calor cressit, tanta discussio fit excrementorum, renouantur spiritus, sunt puriores apti ad superandam labem 4 hoc non