장음표시 사용
321쪽
quae & quantae tuae sunt deliciae ' Quantum tibi bonorum Deus voluit conferre 3 me loquutus, incerens iter continuat. Huculq, Rasis. Probum autem hunc aesti inatoremncmo non possit digne centere, ab quo videat ipsam rci veritatem, ipsam natiui soli praeliantiam tale, gcmitus,talcm vOc m, tantum elico iniuria cxtorsisse. Metalla Cordubensia sunt Et iam inter authores celebratissima. Auriferam, quod mox apparebit, poctae Coldubam vocant; de aes Marianum, hoc est, quod prope eam urbem incius montibus a ditur, maxime Plinius laudat: cum argenti vivi, stibii ditissimas fodinas hodie in eius tractu Conspiciamus. Habuit ca ciuitas duo nomina,qucmadmodulia apud Plinium legimus. Corduba enim, atq; eadem Colonia Patritia est appullata. Sed Cordubae nomen priscum fuit is de peruet iustae originis, illud alterum quo temporc ci sucrit inditu, coloco dicemus. Et verum rectumq; vocabulum Cordubam cilis Silius Italicus, Martialis. Prudentius, atq; alii poetae attollantur. Lex enim carminas incorruptiora & incontaminata voeabula conseruat. Potuit cane nominis huius veritas fidelius ex nummis,&ex lapidibus astrui. Sunt qui se nummos vidisse assirment. Sed ego harum rerum non indiligens pervestigator, omnis patriae meae antiquitatis in primis studiosus, Romanum nummum aestuc vidi nullum,qui Cordubae nomen habeat inscriptum: cum coloniae patritiae nomen inquam plurimis Augusti, Tiberii ae Germanici etiam, quorum nonnullos ipse habeo,conspexerim. Lapides, in quibus utrunm, M alterum seorsum n men iniit, quinq; apponam : quorum quatuor pii mos omnes ipse vidi, Δ: ipse deleti-: vltimum relatu doctiis hominum habui. In oppido Zinares basis e B marmorea, higra, ex ruinis Casulonensis irbisa orim vicina aduecta, sistiteris inseripia.
marmores,cum H dedicamne en eruta.
D. N. CORNELIAE. SALONINAE.A V G. CONIUGI. D. N. I M P. CAE S. P. LICINI. GALLIENI. PII. FEL. ET. INUICTI. AUG.DRCICI. MAX. GERMANICI.MΛX. TRIB. POT. Iul. COS. III. IMP. III. PP. PROCOS. PROVINCIAE. BAETICAE. DEVOTA. NUMINI. MAGE STATI. ME. Elvs
322쪽
Lm, quod oppidum in medio itinerester me est, quo Corduba Hissulis iuur, in basimarmoreaproforibus tempti. δε- ωα-
Patriciae vero nomen libentias in usu fuit tempore Romanorum Imperatorum,tahquam honorificentius &illustri de causa, ut pollea vid ubina', Cordubae impositu. Cordubς vero nomen incorciiptu credo eum Roniano imperio S lingua,ad Gottioruusq; tempora permansit.Tunc demum coepit permutari, V Cord Oua, quemadmodununc Hii pani pro rimus diceretur: nec subitε tanto, sed paulatim immissa corruptela. Testimonio sunt aurei nummi Gothici duo quos ego habeo, di vel sis satis typis percutas. Receesuinthi regis Gothoru sunt,& altera parte Cum rcgis ipsius facie insci iptu vi ,
habent. RECc Esv IN TH vs. R Ex. In auersa vero parte scriptu in orbem est. COR Dos A. PATRI Ti A. vitam. v. versum in. O. esset: B. autem nondum esses in. V. permutatu.
so Ad cundem etiam modum tam in Didi Eulogii vetera exemplari,quam in quibus bris Gothicis lituris quos vidi plurimos descriptis, scriptum seli per Cordo ba repet itur. Et de nostrin urbis nominibus haec satis: nunc de eius antiquitate est dicendum: Priscam admodum,&peruetustam urbem Corduba futile: cuiusq; originis pro . . pici suturnam antiquitatem, nullum extet in hominum thenrotia principium ditabus: Σ' potissimum de causis adducor ut credam. Primum enim quaecunq; urbes in Hispania Iduobus nominibus olim Romanorum tempore compellabant ut: alterum Hispanum 1wmen,priscuin,vetustissimae Originis,&quasi vernaculum pectiliaris linguae habuisseeonstat: alterum vero tanquain Romanae ditionis Se imperii stygmaeisdem fuisse ima piessum aut adulatione dominantium Imperatorum certe ex prcilium. Tales fiere in
Celtiberia illurcis ab Tiberio Graccho, mutato nomine, ut author est Verrius Illa ', Graccutis dicta: Salduba in eadem regione Plinio teste, Caesaraugusta polleati. ta. Eodem aut laoteia pii scis lapidibus etiam attcstantibus, bulco Municipiu Pon it 1 cense nomen accepit. Attulit, Clatitas Iulia: Astigi, Iulia Firma: Tucci, Augusta
- et i lia: Iliturgi,Forunt Iulium: Hispalis, Romulentis Colonia est dicta. Multa lim: Nαι. inodi apud eum aut liorem S in antiquis marmoribus δί nummis nominum in v r.
bo, qua c ololiis Patricia postea et cognonii nata. testem suae vcrustatis priscum no- in ea liabet vialuti nascenti sibi olim impositu. Illud delude nostrae urbis vetustistiniam, o potestam uitarem astruere: quod cum Turruli populi omnium vetustissimi de sapi-ῖ -- catillimi in Baetica fuisse ab Strabone tradantur, Cordubensis vero situs feracitate Seai tinnitate tantOopere praecellat: crodi par est, Oppidum ibi non paucis retro saeculix fuisse conditum, neq; neglectam ab cius regionis accolis praestantisimam habitandi commoditatem. Quemadmodum igitus de Cordubae oligitie nihil certi afferri iam dium potest: ita etiam vertisti, limam ipsam fuiste, merito creditur. Quida ab Persis, quos in Hispaniam etiam veni sic Plinius ex Varrohe tradit codi-2, 1 vi, 'tam Corduba fui sic alie uel ant. ipsum urbis nome eos, ut opinor, in cam sententia ille- - υα
dicit. Nam Cordubaetia in Perside cillitate fuisse credidere. Sed n. leuis cst coiectura, At qua nullo veritatis fundamento subnixa, facile nobis critin historia nosti a, occasione oblata conuellere. Hii
323쪽
Prima G -- Apud aiuliores nullam prubrem Cordubae ntionem inuenias, quam quae apud . . Sili iam iraticu in rc peritur. In Catalogo namque earum Hispaniae ciuitatum,qui Hanni-
NaIi iii Italia intrantelinii milites in iter rim, Ct, militi icia a connum crauit illo carmine. Nec decus Autrifcra cessura Corduba terrae.
,-- ' eiusdem situs mira cappareant: alter quem Vlb SipI H ccupat alicr, quem q rto abvrbe ad occasum milliario clarissimo Di iii I l: cronymi ni an alterio vicinum ciam vet crisCordubae nomine desolatum cernimus. Ego non leuibn coniectiari, adducor ut crC-dam, priscam urbcm e. dem quo nunc est uinior ista situ fuisse. Q iodi plum tunc ostendemus,cum quae necessimo praemittenda sunt, persequiuifucri inu . I
Sequens igitur postillam Silii italici,Cordi ibi; mentio in I ignis ac modu est D illu- Rcter tenim Str.ibo, Corduba al3 Marco Marcia loquasi conditat , Ο paulo post
magnificcntissime auctam. Eius lib. 3. haemunt verba. Corduba Marcelli aedificiu, eo magi in ud miscrevit, ut nominis celebritate'potentia polleat. Quae verba doctos homine, ni paucos petant uis te video, ut crede icnt hanc primam iste urbis nostrae originc. S eiusde Marcollis vcrum fuiste conditore. Proindc necessariu fuerit totum hocili lige iter inuestigare,oe siti, ilius expendere. Quod ex Liuio atque Appiano Alexandrino conliat, Ma cus Marcelliis eius Marci Marcelli qui docuit Hannibalem poste supcrai i. siue nepo , ii uc pronepos, tota Hispania in Praetut a sorte Oh tui uit,co ipsis anno,quo Q Mamus Philippus secundu &Cin: Seruili iis Carpio consules silere. Est auas a uius ante Iesu Christi Domini nostri Nati malo is . Totam aute in Hispania sum is . is Mar clius hoc anno suscepit gubernanda: quonia ex irirabus una prouincia, duob' t. ni uni antea annis fuerat citecta. Idem Cordubam,&lvoc ipso anno h .m 6 diibie eraecii ficati it Cum ena m manifestu iit, hoc tempore aedi hcatam fuit te: si liii lcm crubi tor Iam l . mr iri v mcntio, ut apparobi . in historia Romana repei tur, & Strabo Marcelli opus ipsam ni minet, num ullus alius Marcessu, ncque superioribus annis,neq; multis sequentibus in Hispaniam venerit cum magi stratu: planum fit hciic vibi stru-lturam cstea mibuendam. Et hoc procul dubio anno quicqii id id operis suit Marcellus pei fecit. non quinto dccimo post ca, cum in tertio nio consulatu in Hispania rediit. Tunc enim diuisa iterum.dc mi , in duas pi ouincias Hispania. Citeritare tantummodo iorexi et magnis vidclicci belli simplicitam, de quae consillari duce, atq; exercitu indigeret. Habuitq; illo ipso anno vhcrior Hispania hoc est Baetica cum Lulitania, proprium i seorsum Praetorc m. M. Accilium: ut est apud Appianum. Sed quid illud tandem fuit,quod Marcellus fecit,ut Cordubam aut condidisse, aut aedificasse dicatur Dica quod lentio quodq; manifesta pene ratione adducordam. Nouam urbem in co sitir qui nunc uctus diciti ricos struxit, dc a fundamentis r tam erexit. Cum oppidum antea est et non admodum magnum,trans terre inde, SI alio situ amplificare, cogitauit: nouasor ,ra, Romana, utique denuo urbem Condens, ab se
ut esset, & dici posset aedificata per cat. Urbem igitur, quς nunc vetus diCitur Cordu- Δ. . . R disicauit. Docet hoc profecto eius urbis forma. 5c tota,quam ruina adhuc osten- o m. si M. dunt, structura,ROin atriim plane opus,& Romanorum consilio totum vi ad que suis e fabrefactiim declarat. Situs namq; totus quadrata forina est, ita Vt filo protr. ictus Sccircunci signMus initio plane videatur. Duplo longior totiis est quam latior ambitus. Ego enim probe funiculo dimensus, ctam pedes in fronte duo millia quadringentos inneia issem, ab latere qitatuor millia octingonios ad amussian comperi. Cum pedes dico, tertiam vinae nostratis, qua pannum lint licum scri cumque metimur partem intelligo: quod ipsiim sum pedis Hii pani antiqui mensura probc congruit. HAEC autem tam exquisita diligentia situm quadrandi de Conduplicandi, tota planc Romanorum sint. non nostratium Hisipanorum qui vix dum hoc nostro temporc politioris Q lificatio ius
formam didicere. Prominet praeterea inedia urbe, quadrataci Iam torm. l lauinc , , ii
ue arcem illa habuit, siue forum, quam fatis apparet ad perpendiculum fui fle productam. Tantundem enim ab utraque fronte distat,superinii latcre snam ac cimii biotoia urbs fuerat imposita) aliquantisper cum muro coniungitur. Eam curam, S subtileni formae symmetryaeque diligentiam,quis non videt Romanorum csse, non rilcoru Hispanorum Apparent in luperquatuor magnarum turrium fundam Cina,c ius d cm .ndustriae Romanae& studii in aedificando manifesta testimo Ilia: vi qu.cqu.i IOr. ngulis murorum adnectantur. Er. isdem symmetriae R. im mari maulcstillii iciti in vias .iadiato lapide consti ata, quae ab inscrii ii vibis latere, polix, v credi pol st, cori: uncta,
. in proximum colliculum ducit, ubi magui cuiuspiam aediecit vestista poticia c. ant
324쪽
num insigne inibi fuisse licet coniicere, cui nobilestramentum M viae maior commoditas deberetur. Locus enim ab urbe diuulsus , M in plano modice admodum et,
tus vetat praesidium cogitate.
H c omnia hominis sunt studiosissime aedificantis, x veluti ociose ad fabricam co-sidentis. Multum autem ocii Marcellum toto pene eo anno habuisse Hispaniae pax,de qua Liuius S Appianus declarat. Longum vero sit,si commemorare pergam, quanta ax situ eius urbis monumentaRomana, superioribus,& nostro etiam hoc saeculo linteruta: quae plane testantur,Romanam eam urbem futile, Marcellumq; perinde Romanum hominem eius fuisse conditore. Com ver5 iam ex superiori bias satis constor, an-ro te inc Marcelli aedificationem priscum oppidum,quod Corduba diceretur, in iis locis fuisse: intelligere plane non possumus, num antiquum situm Marcellus suo opere complexus fuerit,an nouum exquisieriti Nisi quod tequentia quaedam ind cabunt,
contempto vetera oppido, ipsum in delectum ab se situm totum penitus transtulisse. Exaedificata ad hunc modum denuo urbe, magnificeq; amplificata: frequentio rem iam eius urbis mentionem Romana habet historia. Crcuerat nimirum oppidum antea non admoum celebre, & Romana planὰ urbs coepit iam ab Romanis nobilitari. Eo iam paulo post Praetores ad hybernandum exercitum reuocabant, & ad ius p tendum populi conueniebant. inae omnia ex Romanis M Graecis scriptoribus cog cta late nos in nostra historia prosequimur. Hinc Metellus Pius deuicto Sertorio,gre-i o gelii poetarum indidem ciuium secum Romam reduxit; quod si,ut de eisdem Cicero dixit,pingue quiddam ω peregrinum resonabant: temporum plane fuit vitium,
ingeniorum. Neq; enim Roma Cultiores Ioctas tunc temporis habuit. Hic etiam
bile illud continentiae frugalissimae exemplum Praetor Piso,eodem Cicerone referente,edidit. Quod utique praestiterit ipsis mei su in mi oratoris verbis apponere. Nihil in- Pse Ps-Attit,himium vetus proferam. Sunt vestrum,iudices, quam multi, qui Lutatim Piso nem cognouersiit, nullis. L Pisonis, qui Praetor mit, patrem. Is cum esset ii, Hispania 3 --. Praetor qua in prouincia occisus est: nescio quo pacto dum armis exercetur, annulus aureus, quem habebat,nactus est, MComminutus Cuiri vellet sibi annulum face
aurificem iussit voeari in foro, ad sellam, Cordubae: & ei palam appendit auruini lig9ὀlnitie mi, foro sellam iubet ponere,&face eannulum omnibus praesentibus. Nimiufortasse dieet aliquis hune diligenteim. Hactenus reprehendat, si quis volet: nihilari plius. Verum fuit ei coricedendum: si lius en ini. L. Pisonis erat eius, qui primus depe- Cumis repetundis legem tulit. Ridiculum est nunc de verre me dicere, hum de Pissi ne Frugi dixerim. Veruti tamen quatituri in tetiit videte. Iste cum aliquorum abaco-fiti, faceret vasa aurea, itori las orauit, quin non modo in Sicilia, verum etiam Romae in iudicio audiret. Ille in auri se muricia totam Hispaniam scire voluit, unde praetori annulus fieret. Nimirum ut hic tiomen suum comprobauit,sic ille cognomen. ..' ιuperuenerunt non multo post bellorum ciuilium inter Caesarem & pompetu . tempota in quibus caput pr6uinciet Baeticae totius, Corduba ab Aulo Hirtio, siue is Op o pius est appellatur. Et ad hanc Cordubam,ab Marcello aedificatana, de qua nobis seria monia fic est, omnia illa gessa fuisset multa sunt quae aperte declarent. Illud in primis, quod pertransito ponte praelium inter ipsum atq; urbem non scinei committitur. Sed non est hic locus de his pertractandi. paulo post etiam Augusti Caesaris temporibus, quibus Strabo dc vixit,& scripsit
εere iam is author potuit insigni cum pi conio affirmare, eo magnitudinis Corduisnρ- Creuisse, ut nominis potentia&celebritate polleret. Cesonia enim paulo ametis athffecta: nec cuiusuis vulgaris Coloniae dignitas eidem fuerat attributa, sed quς nomi- hex maiestate praecelleret atq; COLONIA PATκIC1A.&esset revera, &Vocaretur. uua de re idem author,de Corduba adhuc verba faciens, li:s verbis scripsit. Eam sane c. ians .ihitio habitauerex Romanorum&indigenarum viri desecti. Nam prima haec istos ni vi
ad locos a Romano populo est dimissa Colonia. En tibi M primam in Hispania salie me 'in Baetica Coloniam Cordubam fuisse, &cum magna dignitatis pristantia, de vcluti praerogativa fuisse. Utrumq; insigne quiddam est,& ad Cordubentem celebritatem de
gloriam singulare. Neque vadat tamen Hic quihium hoc sit fusius explicare. Illud Gnum talitummodo non praeteribo: tantam hand dignitatem, ut non nisi viri Parritii ex Romanis S Hispanis deligefentur, qui meam CFIoniam immigrarent,&clarisIimum utriusq; nobilitatis domicilium ipsam redderent: eo maxime mori loCoidia Nam fuisse in
eonsequ itam, quod fide & tolerantia singulari Iulii Caesaris partes eo in bello semper fouetu,& ciues Romanos i epe protexeritat fetuatit. Id eius ciuitatis, ex quo prim si
325쪽
Colonia falaa est, nummi testatuur, qui omnes cum COLONIA p ATD ci Α, in auerta parie habeam inscriptuna, Ciuica Corona id ipsum pre rum inclusiim. Ciuicam aut σicruali ciuis tu prς inium,&insigne apud Romanos fuisse.quis ignorat 3 Vnde M ab Iu-Σι, T. lio Caesare praemii causa Cordubae, ut Colomae si ut,tributum crudi lcrim. Ccrte Sen ca pater de bellis ciuibus loquens, Coloniam iam Cordubam vocat: dc in Cordubae Coloniae iam factae numinis faciem S nomen Caesaris Augusti cetari inius. Et Carteia in quidem aliquanto vetuitiorem in Baetica fuisse Coloniam, ex Liuio prorsus intelligo. Neq; obstare tamen hoc Strabonis dicto is plane intelliget, qui quo ex hominu genere, Partheniorum videlicet SI Libertinorum dedacta tuerit, animaduciterit. - Illi vero duo insignes admodum lapides ex Augusti Caesaris temporibus ad haec nostra usque Cordubae perdurant, qui ipso eodem anno, quo Dominus noster icius
γυιUI Christus natus est, fuere inscripti. Habent enim haec verba.
Est hic lapis in summo templo, alterque per similis in D. Ioannis Herediae domo vita
situr. Amouent autum hae columnae omnem illam Controuertiam, quam D. Augustinus inter quosdam ecclesiae Christianae scriptores narrat filisse de anno Dominicae natiuitatis. ignorantes cnim Romani consulatus seriem, ut idem inquit sanctus doctor, hic diueis a sensere. Sed de hoc non uno in loco historia nostra pertractat. Ibi etiam otiod linc Iani templum Cordubense fuerit prosequimur. Duae Cnim aliae columnae Tiberii Caesaris tempore erectae eisdem etiam omnim3 verbis ciusdem inciri merunt. Altera in ipso fano maiori: in D. Francisci altera conspicitur. Illud vero in antiquitati e 1 ostudiosiorum gratiam non praetermittam: in his omnibus columnis numeri priniam notam hanc esse. a. quae nimirum. L. geminatae vim habeat,& bis quinquaginta, hoe eit centum milliaria signet. Ne enim pauciora milliaria ab Corduba ad Oceanum, qua magis est propinquus,quam centum quatuordecim rc peties. Quod Franc u hisconsultus antiquitatis studiosissimus primus: quod iciam, animaduertit. Habuit etiam Romanorum tempore ad Romanae ciuita iis x aliarum magnis N ia eis. Centissimarum ciuitatum imitationem puteal Corduba. Visitur namque hodie quoque visas L in marchionis Commarensis aedibus marmoreum puteal cum hac inscriptione.
At istoteles porro in politicis docet, non nisi magnas urbes puteal, hoe est subterranei m carcerem ad putei similitudinem excatiatum habere uolitas mille. Et Libonis privis Romae tum ab Horatio celebratum non uno loco legimus, tum etiam in argentei η ummis depictum Sc iii scriptum videmus. Et haec omnia cum multis aliis inscitiaptis lapidibus Romanis,qui multis in locis urbis visuntur,nena o unquam dubitauit .ex veteris ruinis suisse huc diuersis temporibus aduecta. In ea igitur Marcelli urbe nati sunt, Senecae duo pater filius, Lucanus. Portius Latio.& alii insignes Cordubenses,quorum meminit Seneca pater. Illae. idem clarissi- Ionium de fortissimum ciuena .Emilium Regulum dedit,qui 3c spie cum abis ipsum tanquam ducem insequentibus, inCaligulς imperatoris nccem coniurauit. Et cum alios, inquit Iosephus, priuata odia incitarent, hunc publica tantu modo iii ala permovebat. Quandiu vero urbs illa vetus ab Marccllo condita perduraucrit quoue tempore mutatione oppidi, in hanc,qtiae nunc est sit traducta: 3c si maxime vcncna, non pol, utamen liquido explicare. Quod coniecturis assequi pe sitim, in medii im adducam. Tempore Tyberii, de Caligulae Imperatorum, vetus Marcelli ciuitas, non solum ita bat, sed ines ita admodum&celebris vigebat. Idntina iiii veteres indicant a Fidem reperti cum Germanici vultu & nomine, quorum auerta pars COLONIA PATRlci 4 ha-- but im
326쪽
bet intra ciuicam inscriptum. Neq; multi simul unquam eiusmodi minima sunt perti ut reconditi fuisse videamur: s ed unus atqj alter,ut casu prolapsi, & amissi appareat Sed neque quisquam tamen sequentium Imperatorum nummosse ibi reperisse, unquae ix It. Tanta praeterea vi bis por illa tempora celebrito, repente viil non potuit Conciderei cum in sumina pace & tranquillitate in Ob Romani imperatcnt. Nonnitimituro per multos annos consilio, non nisi longi temporis spatio opus suit, ut inde peni-hus erit immigrandum. Noua etiam urbs tuit condenda,&migno moliminent ulta fuere comparatida. Migrationem namq; fuisse,&oppidi mutati6hem,res ipsa testatur, T. - .&paulo post Iumiis ostensuri. Sexaginta igitur aut eo amplius post Caligulam annos ro eam tbein stetit se,polsum crederc, Mad Traianum usque perdurasse. . Dbieemideinde ferme anni ad Diocletianivss imperium praeteriere in quibus tardubae nullam mentionem apud auiliores inuenimus. Talatum illa hau ς imrmo- αν batea de qua iam diximus cum fragmentis etiam muliebris ita talae in domo G liae Me- desii de Soto Masor fuit eruta cum Corneliae Saloninae uxoris Gallieni imperatoris id scriptione. Sed olim Diocletiani temporibus dubium ei Ie non potest, qii in vilis vetus iam perillset, de noua,quae mmc est . percelebris haberetur. Tcstimonio sunt satictorum martyrum. qui co tempore Cordubae coronati sunt, monumenta, quae supersunt. ibi sanciorum Acisclide victoria: dolinis in qua educati fuerim: ibi te pulchrili quod ed portam fluminis fuisse in eorum passione scribitur : ibi puteus, in quem pars
visecrum sancti Zoyii martyris fuerit proiccta, monstratur, atq; omnia S lingulam a S NMegna religione ab tota ciuitate coluntur. Ita fit, ut nemo pius ferre iam posset, siquis past x,, sos in veteri urbe hos lanctos martyrcs crederet, Et de lanctis tribus martyribus Fausto. I Ianuario; Se Mattiale idem prorsus est stat Mndum. Et cum Gothos hanc nouam ut- Σομ' beiri te ituisse constet: S. Si ebuti tegis temporibus Agapius Cordubensis Episcopus syaω- salictum Zoyli corpus ibidem, ipso per somnium commonstrante hestererit quod ab
inartyrii sui tempore dulit uerat: ibidem utique suetat excarnificatus,&6ccisus. N.unab ethnicis inter peregrino tum sepulchra cadauer eius occultatum. legimus ne ab G
Christianis d igri osceretii r: & Ag lpici episcopo ident martyr quemadmodum inuentionis habc t lilitorial de locum ubi passus fuit.& ubi suum corpus occultatum iacerenindicaui: Quae timilia liquido possunt probare hanc nouam urbent Diocletiant de so ciotu m imperatorum tempore. hoc est circa annos Dominicae dativitatis trebentos conditam iam veteri diruta fuisse. Ille itaque Harmoreus lapis ad diui Nicolai, quod vocant in urbe, templum effossus, ibidem cl; paricti insertus,qui basim Constantii CONLi is ut eius indicat inscriptio) statuae olim praebuit: in hac noua urbe dedicatus, non δεν-.
adductus videtur:Quod etiam de Saloninae statua&bas quispiam posset etiam existima re.
Causa autem huius mutationis, & Cordubar iterum Eascetitis decatio vulgo .
inter ciues affertur aquae penuria, qua vetus Mascelli urbs laborabat, longius a flumi- . ne quattuor penu in alii a cibus remota. Ego vere nihil minus in causa fuisse video. Nani& intra urbis citis situm fontes non uno loco erumpunt: prope muros vero ad orium GI--Δfons est et imi bene magnus cui ab lauerum copia nomen est: de vicini huie fonti se trum duit Hier ymili orti absonitu copia nomen inirenere: &lior ille canalis, iquo ipsum idem diui Hieronymi doenobiu nunc fruitur, per vallent ipsam dorsum τ' - prona meris circunductus, in urbem influebat. Durat adhuc ad ipsum fontis caput eius aq taeductus portio quadrato lapide constructa. Reliquuin ipsa caenobii striictura,lapidum lini illum indiga, consumpsit. uilicunq ieetiam putei, interioribus praesertim urbis partibiis,elfoderemur, aqua in omnem usum commodissimae copiam phosecto subministr. irent. Quae eum ita lint, loci in salubi statem adde etiam ad inhabitandum incomiti itatem causas potis lirnas urbis transferendx mille,cr deridum est. Eume- κλ, δε- s. htin situm M ire citus delegerat , qui ponendae vi bi esset multis modis importunus. A mflumine primuna tam longo remouit: cum guminis eo tempore nauigabilis comm da essent quam plurima. Munita liel si tumem opere urbs esse potuit: Per eum enim clivum est in planum demissa, cui montium iugalia stiper immineant, ut lapi ubus rupibiisl non admodum magnis,quarum est in lublimi ingens copia, tantum commotis, obtui moenia posient, atq; prosterni. Sed loci insalubritas in primis est insignis. Iide in praecelsi montes septentrionale urbis latus ita prot unt,ut aquilonaribus ventis, qui salubriores existimantur, nullo modo possit amari. Cumque ab ortu ad occasiani iri longum lit totus situs porrectus, ab Septentrione veris in Meridiem latitudine pec clivum in planum excurrente protendatur: ad solis ardores,qui sunt in ea regiona
327쪽
feruentissimi, urbs quanta erat, iacuit exposita. Neque inferiora aedificia tegere in esiavo superiora poterant, aut mutua coniunctione impedire: cum interim si quo algore Aquilones possent subuenire, praerupta montium culmina arcerent. Inde est quod nunc etiam icorpionum multitudine torus is veretis urbis situs ubundat: ipsi venenatorum animantium foecunditate loci peltilentis vitium pro dcte. Quod ipsum maxime facit ut credam, priscam illam Cordubam, que ante Marccllum fuerar, hoc . situ, quo nunc est, extitisse, salubritatisque memoria α cxperimento eum ipse in it rum nunc repetisse. Instaurata igitur, seu denuo condita noua urbe, quadratam formam, quantum possum coniicere, retinuit. Duo enim muri latera ad amussim producta cum antiqui operis, atque adeo Romani vestigiis perdurant. Ab arce ad talis, quam dicunt, poriam lambente australe: inde ad Cam portam, quae anguli vocatur, orientale. Duo alia late ra, Maurorum credo detralientium, stiperaddentium id multis modis immutantiu , substructiones confudere. Et praeterquam quod quadrata ista forma, Lapides m qu drati Romana indicant structura: ipsa quoq; portarum in illo ad Orientem latore cuaeque distante interuallo dimensio tota prorias Romana est. Quint enim portas cuadaperirent, in medio unam squς Ferrea diccbatur, ipsiq; diruta,loco nomen manet constitueriit : hinc inde binasciqualibus interuallis superaddentes. Pcrdurant qua-ν. - .a tuor, solis&anguli, in ipsiis angulis: reliqlae mediae quae portulae voce diminuta nun--p--- cupantur, ait cra ad Emporii Vicu altera ad Fontem siccum est posita:&utraq; ab suis 1 ci iasis locis nouacri accepit. NeC dubitant nothi i Cordubenses. quin ex veteri Marcelli vi-w bellumlata in nouana hanc fuerint publicorum dc priuatorum qdificiorum omnia or- namenta. Hinc in Vibellatuς Romani operis non paucae, inscripti lapides multi: hinc, e Aia tot marmoreae columnae, multaque alia huiusmodi, quae passiim visuntur. Quanquam μὰ . non mill altilius nouae urbis propria fuisse, superius probabamus. Hincia in liquet, quantoopere vulgus nostrae ciuitatis aberret, qui Senecae do-2 mum eam fuisse affirmat, quae nunc publici Senatus aedibus ad Austrum coniuncta, His ex aduerso pene diui Benedicti tomplum respicit. Emit eam olim vir clarissimus. D Petrus a Corduba primus Plieguensis Marc hio, ea fama commotus,&docto ii Antonio Morali patri meo medico praestantissimo dono dedit, dicens: Sapicntissimi ιοι. .im viri Cordubensis domum non nisi ab iapi tissimo Cordubensi debere possideri. lnhix aedibus ego natus lum : sed Senecaecas nunquam fuisse, quis iam non videt iade te latius in historia nostra de Hispaniae antiquitatibus diseruimus. Cum vero Seneiacam nomino, patre Senecae philosophi semper intelligo.Hic enim Neronis praeceptor Cordubae, nisi puer admodum, nunquam fuit: infans pene inde Romam ab pat et ductus. α---- Sed enim silentio hic praeterire aequum non est: quamuis Senecae ipsius nulla me-- l. . tio perduret in antiquis Cordubae monumentis, eius tamen familiae cognomcn in , si peruetusta reperiri. Eam nuper Hieronymus Morales filius meus patruelis, iuuenis ingenio & literis ornati sis. antiquitatisque studiosiis. in patris sui, fratris mei, doctu-O- tis Augustini olivae, medici etiam praestantissimi domum transferre curauit. Habet
Habuit etiam haec noua urbs suam Romanorum temporibus magnificentiam: cum praeceptorem etiam Graecaru in literarum qui Grammatici nomen quod erat eo tempore doctrinae probatissime insigne) tueri possiet,quique praeterea illud hab it ad . I modum singulare, quod supra ccntesimum annum peruixit. Extat eius Iaspidcus cip.
pus in eiusdem stitiis mei doctoris Augustini olivae domo,cum his literis.
328쪽
Huius autem posterioris temporis rudioris esse hanc inscriptionem, tum characteres iam degenerantes, tum etiam verba ipsa de orthographiae neglectus docent. Proinde nouae vis hunc lapidem dedi. Haec igitur noua urbs, insignis etiam ipse olim&celebris, sed inde multo celsbrior, quod clarissimorum martvrum sanguine diuino munere fuerat consecrata ab Romanis ad vandalos, inde ad Gothos tradem peruenit . apud quos in magno pretio semperes h liabita. Bellum videlicet adii cristis Agilam regem potuit sola suscipere, de ingcnti praevio victum fugare. Eadem rebellandi aduersum Leo uigildum patrem diuti Ermen egildo, principi tunc, postea martyri inclyto sese coniunxit, α fidei catholicae Io causam pio bollo complexa est. Ioannes enim Biclarensis Abbas, qui eo ipso tempore vixit, scriptum in suo chronico reliquit, sanctiim principem peracto bello Cordubae ab patre fuisse comprehensum. Ad amicam nimirum, &suarum partium ciuitalcm confugerat. Nuin mum etiam aureum eiusdem principis habeo, M tanquam sanctissimi martyris egregium monimentum veneror, quem in hoc sacro bello constat esse porcust tim Gratillimum autem lectoribus me factutu spero, si ipsum hic descripsero. Altera parto faciem habet principis ipsius iuuenilem cum his literis ERMEN EG rLDrtaltera alatam victoriam praefert, ut eius conspectu suorum animis validam eius potiundae spem Dco duce Madiutore immitteret. Inscriptio autem, quae victoriam cir- cundat, cum sit caelestis prorsus Si admirabilis, tum etiam sanctum principem in eo bello cadem pro militati tessera usum fuisse, eis admodum v crisimile. Est enim haec. REGEM DE Ui TA. Qi iam nemo vel leuiter in iactis literis versatus non confestim videt, ex illis D. Pauli ad Titum verbis filii se deliinapta. Haereticu homine post prima&secunda corrcpti ne deuita. Et omnia tam acute, pri deter& pie excogitata sunt de adaptata,vi credi possit ab Leandro aut Isidoro fratre viris sanct inimis, literisque Mingenio prς stantibus diui etiam Ermenogi Idi auunculis fuisse excogitata, A principi piere bellanti ad Symbolum de te iseram tradita. Repertus vero fuit is nummus prope Cordubam tertio milliario. in eo agro qui Casa Blanca ,hoc est Domus Alba, nominatur. Et Cordubae fuisse percussum postumus etiam existimare. Ossicinam enim num mariam in ea urbe futile, tuin ingens eius celebritas, tum nummi illi Reccessiimhis o Regis, de quibus retro diximus,ostcndunt. Nulla enim alia de causaCordubet nomen in illis ad eum modum potuit apponi, nisi quod ibidem fuissem conflati, atque signati. Sed haec omnia cum aliis nostrae ciuitatis fortunis in nostra de rebus Hispaniae Historia late prosequimur.
329쪽
HIS ANNIS CONTINvATA , Q v I IN DIVI EU-
lugu Ura, historia iν epistos continentur: unde ram rectior, versu , is siestimoniis usseuerara const bit.. N T Eannu Dominicae natiuitatis octingentesimum quinqtiamsi mi im, unde chronologiam opportune ordimur: Adulphus de Ioannes Hiia palensis Originis Corduba ta sueram martyrio coronati. Ex libri secutu cap. Vili. Annum signare non possumus, nisi quod ante annum Do - mini octingentesimum trigesimum plane videntur occisi. Ante hunc etiam annum, diuus Eulogius in Galliani profectus PJmpelone sem Episcopum,&Nauarrς Abbates quam plurimos inuisit. Inteditu Caesaraugust num, Segoncinum, Complutensem M Toletanum Episcopos ; apud eos diueritius, cognouit. Ex eius epistola ad Pompelonensem Episcopum, quo anno peregrinatus x. taurit, non satis constat. Nos suo loco, quantum datum fuit, ratiociliabamur. DCCCL. Primus hic est annus, quem diuus Eulogius initio libri secundi notati Fuit alite post triginta integras cyeli solaris conueisiones in trigesima prima declinus nonus i si cundus post bis textum sequutus literam dominicalcm. E. habuit. Quae omnia hic inprimis signanda fuerunt: siquidem diuus Eulogius aliquando hebdo inadet etiana dies
nominat . unde nos certam temporis rationem astruxi inus, & manifesta ventate confirmauimuς.
Leonis quarti pontificis Maximi quartus fuit hic in annus: qui per quini, euarii
sequentes super uixit. Ex. F. Onuphrio Panuinio. Hlothari usi Romanorum Imperator, qhi adhuc vivebat ad eosdem quin annes praeterea peruenit. Ex eodem ω multis aliis.
Michael Pothyrogenitus. Tbeophili succestar Constantinopolitanus Imperios
cuius hic nonus erat almus, annum octingetltesimum sexagesimumseptimum attigiti Ex eisdem. Initio huius anni oueto&Legione in Hispania regnabat Rani mirus rex huius hominis primus Alfons Casti regi; successor. MOrtu' veto ipso primo Februarii di filio suo Ordonio primo regniim reliquit. Id aperte constat, ex eius tumulo, quem in re- έθeio Alfonsi Casti vocato templo Oueti vidimus, cum hoc epitaphio.
OblIT DIVAE MEMORIAE RANIMI Rus R. LX, DIE KAL. FEBRUARII ERA DCCC. LxXXVIII. OBTESTOR VOS OMNES, Qvi HAEC LECTU Rr EsTIS, UT PRO RE-QHE ILLI vs ORARE NON DE sINA Tis
Et Sampyrus Astoricensis Lucas mTudensis Episcopi hunc annu ni ortis Ranimiti
ripserui.Vetustissimus etiam tumulus docet,non naulia post regis motum fuisse epitaphium inscultum. Nauarrae&Aragohensium montium regnum Innigiis X imene Σ cognomento Arista obtinebat tui ex magis verisimili illorum temporum supputatione colligitur. Quanquam in magna autorum varietate nihil certi indubitati potest hic amrmari. Carolus cognomento Caluus Hludovici Imperatoris filius. Caroli Magni Imperatoris nepos in Gallia tegnabat. Gallorum omnes Historici. Etatque si e regni eius armus undecimus. Idem Carolus quidquid pater atque auu, ab Sarracenis in C talunia, Aragonensium montibus,& apud Nauartos ademerant, retinuit. Aragone itum annales, Gallorum iustorici.
330쪽
Re cibat late in Hispania, regni sede Cordubae constituta, Habdaragii man Sathacentis huius nominis tertius. Eratcs; hic regni eius amicis Vi climus nonus. Ex ditio
Eulogio initio libri secudi, & ex Ralis Mauri historia, itum ex Ruderici Toletaniantistitis de Arabibus ii istoria nondum excussa. Hoc i psb anno primo mentis Maii die, qui in sextam feriam inciderat Peliactus
presbutet Cordubensis martyrio coronatu P. Lib. 2. cap limo.
PosUHuic Ioanes pro Christi Edc pene ad morte caeditur Λ ludibrii publici caus asino vecti is per urbem circvducitur, obsesso iisq; gloria adipisciti tr. Lib. I. Topus liquere non pol cit, nisi quod hoc anno, potius qliati. seqvcmi, laetum apparet.
quod hoc anno, potius qI o Annus I mi D CCC. I. Litera hoc anno diem Dominic insignanc. frit. Die Iunii tertio, qui quarta feria euenerat salictus uua monachus Cordube sis istatici
Iugulatur. capite. Σ. libri secundi. μώ
Sanctus Laicus natione Gallus duos post dies martyrio coronatur, feria nimiruia' πsexta insequente ei uidem Iunii mensis die quinto. Libri eiusdem cap. I. μυ- - :Duobus tantii interiectis diebus, die eius de musis octatio, de hebdomadς seque . tis feria prima, sex pariter sancti martyres trucidantur: Petrus presbyter Alligit anus, vitala honsus diaconus Ilibutensis, Sabinianus monachus, vico Froniano prope Cordub.im natus, Uuistre mundus Attigitanus monactius, Habentius Cordubentis mo-μψ nachus Hic tentias itidem Cordubentis monachus. capite ei uidem libri quarto. I UDAE. Mense lutio, ite decimo sexto, qui in quinta feriam inciderat, lanctus Sisenand' iadiaconus Pacensis cx Lusitania martyrium iugul Mus compleuit. Capite sequenti. --γνι- Veneris die, sabbato & insequenti Dominica tantummodo interiectis, secunda feria, quae dic I.,l ivicesimum occupauit, Paulus Cordubenus maityrii palmam adi-
piscitur, capite truncatus. eapite sexto.
Sabbato inseque me &: Iulii die vicesimo quinto Thcode nitru monachuSCar- aera inhist. monensis patria martyrio lauretatur. Ibidem.
Interea Reccastredus episcopus iussu tyranni, Dei ecclesiam Cordubae ni sere coturbat, diuu Eulogiu in carce ieconiicit. Ex eius vita per Aluarum scripta ex epistola, Q ad Pompeionen sc Episcopium, S: ex secti doli h pluribus iocis: ubi nos hoc ipsu annotati: musci te pus quide Mocaptus fuerit diuus Eulogius non positamus exquisite signare. Tantum colligi alicii de potest per hosce menses quoditio loco videbimus, coligi sile. Causam, cur in carcerem fuerit missus, ipsi in Documento martyria lidcineptito lis E. priis reddit, Quia nimirum martyres adhortaretur, S ad martyr nimi plos incend Cret. - 'Hiemartyrium sanctaru virginii Nuntionis S Alodiae diuu, Eulogias retulit, quς V., hon Cordubae ras ' sunt. Et tempus suo loco inuestigabimus. Flora Corchibensis, Maiialliptilensis Vuala ponii martyris ibror, virgines ambae,
martyrio simul coronantur, mensis nouembris dic vicesimo quinto. capite tequenti.
Post sextud diuus Eulogius carcere cduci rur. Ibidem, S m cpistola ad Aluaru .
Gumesini us Toletanus probuler, SI Scruus Dei monachus, die Ianuari tertia dccima mortem pro Christi nomine sultinuerunt. capite. IX. 'Saneti martyres Aurelius Felix Cordubenues,cium uxoribus Sabigothone e Liliosa, commitate eri a Georgio monacho ex Syria, XXVII. Iulii,die occisi sunt,cap sequenti. Christophorus Cordubentis, Leo uigildus Ilibertianus monachi, pro Christians fidei conscitione iugulantur, die mensis Augusti vicesimo. Cap. XI. Emila Sc Hieremias Cordubenses die Septembris quinto decimo martyrio co-ionantur. capite sequαnti: Rogellus iliberiimus monach , Scrisio Deo ex Syria monachus, varie ex casnificati die sequent, Sepsembris videlicet sextodccimo, Capite truncantur. Habdarraghman tot martyrum constantia territus, impedire martyrium cogitat, de congregari Episcosoru at 3 ctia Metropolitanorucon Ohu Cordubae imperat. exes pitibus liquentibus& haec aiuersa omnino est Rcgis perturbescio, S: Ecclesiae perluquutio ab illa, quam iam superius retulimus. Hoc manifeste ex ipsa temporuserie in ta Eulogio, & ex eius verbis constati δελ--DCCCI In iInitio huiui anni Habdarragii man rex subito morituri Mahomat eius filius in regno succedit. cap. libri lecundi decimosexx