De conseruanda bona valetudine, opusculum Scholae Salernitanae, ad regem Angliae, cum Arnoldi Nouicomensis, ... enarrationibus vtilissimis, nouissime recognitis & auctis per Ioannem Curionem. ..

501쪽

exclusas esse. Lege Aristotele problemate. L. stet. 3O. Ciceronem libr. I.Tuscul. questio. & Quintilianum lib. I O. cap. 3. QVI NT V M, qil breuibus admoduminimeque profundas pertentent somnis. Naad 1 omnii creandii calidu adesse ii more opus est: hic. n. concoqui expediate potest, indeq ad caput vapores surrigunt, a quibus subinde somnus inducit Quod si deest,exiguusq;.humor,aut c coctu difficilis inest somnus non orituro. Qua de causa post cibu somnolentissimi fieri ob calore sollamus. Melancholicos vero & veli ementer estuantes insomnia tenet. Alteros , qa refrigeratus. litimor penitus est. Alteros, Ra nullus. est, aut certe minimus. Horribilia Et visa melacholicis P quisleobi;ciunt,qbus maturius e somno excitant.Gale.JIb. 1.. e. 8. de sympto. causis. Et Caelius Rhodi ginus lib. I 6.c-36in 37. lect.antiq..S, E X T v M, qJ constantes ac stabiles. ad modusint in rebus gerendis, egerri-

meq; dimoueane ab eo qJ menti semel haeserit adeoque difficulter etiam , si quando offendantur, in veterem gratiam restitui possint: Et hoc certe siccia ' talis occasione : quae non sinit propotatum facile immutari. λSEP TIMUM,quod nihil sibi tutum fore putent coque semper timeant. Hinc est quod Galenus lib. 1. cap. . de simpl. Lib. b. . V a causis.

502쪽

: DE CONSERVANDA

Aphs. eausis ita scriptu reliquerit . Illud p ab Apb 13 Hippocrate prohibetur , oissius mela choliet speciebus corrone esse videtur. Si timor & moestitia multo tW edurat, melancholicum elusinodi sint oma est.

Sunt. n. oes sine canta moesti. Nec si r ges quamobre mereant, redd re causam possint. Timent aut eoru nonnulli, tum morte,tum alia γε minime sunt timenda. Non desunt & qiri mori velis menter expetat.Cqterum quod ex atrabile,cum principia rationalis anime oecupauit,timos, moerorq;, ac mortiS C

pectatio accidant,nihil miru. Siquidemetia eoru quae extra corpus sunt,nihil videmus quod nos perinde terreat ac tenebrae. Erso cum tenebrae rationali, anumae parti sunt circonsus necesse est lis mine timere:ut qui semper una cu corpore suo timoris causam circuserat. Q Τ.n. nobis extrinsecus fit, alti ssimis tenebriarircumdata: nobis aere ad tempus alia

quod occupantibus d melancholiae vitio laborantibus,ab interno, & ipso corpore contingit Luci ipsa nigra bile co

cholici halitus exhalatione, veluti iamorbo que flatuosum 2 hypo chodrie,

con vocant.Idem libr. 3.c. . de locis affict. iam citatam sentcntiam i, sere ropetit verbis. Differunt aut inter se melancholicii Nam oes timent, maa en t, v

503쪽

tam damnant, odio habent homines, sed non oes mori cupiunt . Etenim hoc ipsuna nonullis melacholice caput est. P morte pertimescutit. Quosda et ah no admodu, atq; extra nco videbis aior utpote qui tinaui & morte mutuant, &in morte sibi cociscant. Proinde recte vr Hippocrates Oia ipsoru accidentia in duo hec coegisse, metu & moestia. Me stitia nimiru eos inducit, & odio pros quant oes,quotquot viderint nunquam non tristitiam proferentes' ac terrentur, ut in tenebris pueri, atq; ex adultis indocti. Sane quemadmodu, externe tenebrae Oibus lare hominibus pauor inducunt, nifi vel audaces admodu vel edocti fuerint: sic atrae bilis color,mensis sede tenebrisdimilem reddens,lim re efficit. Etenim summis tum medicis

tu philosophis in consesso esti& humo'

res,& omo corporis temperantiam an actiones variare posse . Postremis duobus vetabus repetuntur quaedam ex

iam dictis, & adduntur nonulla alia. P r M v M,quod sint inuidi. Est enim inuidia tristitiae species. SECvNDv M, quod esses.

S E P T 1 Μ v Μ, qa lutei, id est terren

504쪽

DE CONSERVANDA

sue susci coloris sint:.Color. n.pluresuis scus,qui viriditati propinquus est, m lancholit dominum ostendit, teste Rha

YTI sunt immores , qui praestant' cuique colores.

Omnibus in rebus ex phlegmate fit color albus. Sanguine fit rubetis, cholera misbea quoque rufiis. IN DIC I A R E D V μdantia sanguinis.

Si peccet sanguis , facies rubet,

, extat ocellius.

Inflantur genae , corpus nimi- ' rumque grauatur,

aest pullusque frequens, plenus, mollis,dolor ingens, In primis frontis , sit e stipatio

ventris,

Siccaque linguastis, sunt simnia plena rubore, Dulcor adest sputi, sunt acria dies

ςi x quaeque . . iccuiu q; temperature eX coloriabus indicia praescribuntur. Plegmairci enim

505쪽

VALETUDINE. 2ro

enim coloris sunt albi:biliosi,pallidi siue faui: sanguinei, rubri: Melantholici vero iusti: proprie,Gale.lib. I q.cap.9.Τherapeu. method. teste, color est inter rubrii & nigru medius, 'Sed de his Oibus in picedentibus fatis iam dictum est.

s Ε c u es D o loco tredecim tradu tur note redundantis sanguinis. PRIMA, rubor faciei: ob ascerisum enim sanguinis, omnia que circa caput sunt,rubicundiora apparent. S E C v N D A, oculorum prominetiar calor namque exuberantis sanguinis ipsos dilatat ac flatu distendit. TERTIA , genarum inflatior cuius eandem est ratio. Quarta, uni nersi corporis cu distentione grauitas: Natura. n.cum contenis tum humorem moderari nequeat, compusq; multitudine grauatum sustinere minus valeat,supplantatur ac deiicitur. Quinta ,pulsus creber: yy caliditat te, qsanguinis multitudine sequitur. Sexta et pulsus plenus, ob calidorum& umidorum vaporum copiam. Septima,pulsus mollis: nimia enim

sanguinis exuberantia arteriae emotiliuntur.

Octaua , dolor capitis, & maxime quidem circa frontem : ob sanguinis in plexu reticulari, ut quibusdam placet augmentuma

506쪽

D E CONSERVANDA

NON A vetris costipatio:nimia. n. caliditate taces exiccantur & induratur. 'DECIMA, siccitas linguar : ob eandem causam. VNDECIMA, vehementia sitis:oriscium enim stomachi pre nimia calidi

tate exiccatur.

D v o D E C I M A, somnia plena rubore: Nam qin somnis visuntur,agique put ant;magna ex parte corporis affectione,humorumque natura, plenitudine,desectu,ac qualitate testant . Na qui aegre se moueri putat aut grauia onera poseta re, aut in ea re impediri, si se essicere somniant animale facultate ex plenitudine,aut crassitie,aut viscositate humors deprauate habere coniiciendum est. Cotra si se vel volare, vel currere ocitasme credunt,humores paucos eosque te ues minimeque cxcrcmeto s habere verisimi te est. Et si nocturnas Veneris imagines patiunt, genitali semine abund re. Ad eunde modii q in locis foetentibus,sordidis,ae immudisse volutari putant,illos in corpore materia putre,corniptamq;,ac grauiter olente habere suspicio est: iuemadmodu contra et in locis odoris se esse autumat materia pro-ha,siuauiterq; olente,& qaccensus ignis apparet, huc a flava bili intestari.Cui ve ro stimus , aut caligo, aut profunde t nebrii ab atra bili: Imbres autem fru

gidum

507쪽

VALETUDINE. 22rgida humore abundare testant nix vero S glacies,& grando frigida pituita.Galloria gallinaceoru cristas habere,aut rufa quaed anguine exuperare.Luctato- xc si sibi visus fuit in sangui is solio stare,& vix super eminere multo sanguine abundaro Galenus coniectauit, & euacuatione opus habere. Haec fere Gale nus com nent. Vin lib. I .epidemio.aph. in libello de dinotione ex in m nijs Lege&Rhazen .lib. 2. c. 24.ad Alia.' & Avicennam. 2.I .dOct. 3-capite. 7. DECIMATER TIA, dulcedo spuisti: propter sanguinis dulcedinem. Rh xes sib x. capit. 2o. Ad Almansorem. ν

s rantis Cholerae siue fauebilis. iAccusat cholerem dextrae doloi, aspera lingua, i s Tinnitus, vomitusque frequens, Vigilantia multa.

Multa sitis , pingisque egestio,

tormina ventris.

Nausea fit,morsiis cordis langu

Pulsus adest gracilis , durus, v loxque, calescens. . V s Aret,

508쪽

DE CONSERVANDA Arct,amarescitq;, incendia somnia fingit.

INDICIA REDUNDA

tis Phlegmatis.

Plema supergrediens proprias in corpore leges, os facit insipidum, fastidia crebra , saliuaS. Costarum, stomachi, simul occupitisq; dolores. Pulsus adest rarus, tardus, mollis quoque inanis, Praeccdit fallax phantasmata som

tis Melancholice.

Ηumorum pleno dum faex in

corpore regnat,

Nigra cutis , durus pulsus t nuisque urina. Sollicitudo, timor, tristitia, semia

509쪽

V A LETUDINE. 222 Coacescunt ructus, dapor & sputaminis aeque, Letiaque precipue tinnit vel si

tomon petit annus.

Spiritus uberiorque cxit per phle

. botomiam,

spiritus ex potu vini mox multiplica Ur, Flumorumque cibo damnum lente paratur, Lumina clarificat, syncerat phlebotomia, Mentes & cerebrum, calidas f cit esse medullas. V scera purgabit , stomachum,

Ventremque coercet . in

Puros dat sensus, dat somnum, taedia tollit. Auditus vocem , vires producitdi auget. V s De

510쪽

- . . De venae sectione, qua eλεβοπομία Grici vocat ia agie ' Ac primo quidem huic rei accomodata Ostendit etas, a nus nimirum decimus septimus, vel, ut alijs placet,decimusquartus:Pueri naque usq; ad quartumdecimii qtatis annu sanguis mittedus no est. Carne. n. habent tenera & sacile perspirabile. Quod Gale.

Puerorii, insit, substantia olum facillime digerit,ac dissipat, P pea qε est om-mu humidissima. Nullius vero q frigidissima existit. Quo minus vacuatis praesdij eget,quii habeat ex seipsa vii naturaliter vacuet.Idc et lib. II .c.I 4. eiu de operis de synocho loquos cofirmat. Si in pueru incidat, si quartumdecimu an-

nu hacthnus no attigi t,mitti illi sanguis non debebit, Ppea quod tantillis , cum pressertim calidi ac humidi sint, plurimu corporis substantie quotidie defluat

ac digerat. Ita s, ex incidenda vena moliendii nobis fuerat id vitro nobis ex curati corporis natura praestatur. QuanqAHQnZOarus memorie dederit,se filiolo trimo vena dissecuisse,atq: hunc a mor- te tali remodio libera se . Qi si corpus decimum quartu annum excesserit, stiam ah tu est qualisba eius natura sit, num

gracilis, & sipisse, & dura, & copiosi sanguinis anctitra. Atq; ita in priori micsione sanguinis adhibcbis: in siccsda ne

quaquam.