장음표시 사용
121쪽
urbis, quae ad Senatum Brab. approbandae sunt circanum IJ7χ. per antithesin dicitur, si de validitate ,' inualiditate testamenti agatur, cognitionis esse ecca salticae ; sed si solutio legati duntaxat petatur, adeu dum esse consulem & senatores Vrbis : Sic Concit. M. gn. Archi d. Biuxell. IS. Decemb. IJo3. pro nunclaui in causa Henrici de Meyere ct Petri van de Broeg, ct Discopi
Cameracen. iuncti. non obstante praeuentione fael a coram magistratu Mech lin. causam testamentariam relinquendam , & remittendam ad officialem dicti Episcopi. dc in antiquis chartis legitur statutum vetus urbis Bruxellens vetans sub poena o. Marcarum argenti , ne quis ciuis alteri in curia Cameracensi diem diceret , nisi iudicio prius facto senatui, qui cognosce- i et an sua esset iurisdictio , quo casii causam retineret: ICausas validitatis vel inualiditatis testamentorum, contractuum ante nuptialium & a mortigatorum bonorum in d. Curia traetandas relinqueret. quo eodem iure Episcopi Camera censes usi videntur qua eorum diocesis se in Brab. extendit. Ob quas causas minus sum miratus cum postea in cons i36. Nicolai Euerardi Praesidis Mech lin. Belgicarum Consuetudinum gnarissimi legi haec verba n. 19. Praeterea posito quod dicti legislatores ita statuissent; tamen quia, iuxta consuetudinem notoriam huius diocesis Cameracensis allegatam & probatam, cognitio de deciso causarum testamentariarum & dotium, non. spectat ad illos Legislatores, sed ad dominum Camera- censem,aut eius ossicialem; sequitur quod illud statutum esset simpliciter nullum & inualidum: nam statuere quis non potest de ea re, de qua non potest cognoscere,
Quoniam vero interdum contingere possunt ca- sus dubi j in iisdem t concordatis non decisi, ne ob illos contentio oriat ut , in fine concordatorum de cretum est , quod amicabili communicatione deci dentur , non vero Ecclesiastici per cens as, aut se culares per cassationes aut alias procedant : prout ι
122쪽
giber H. Georgius ab Austria Episcopus Leodiensis , dum ad
xeqcii sitionem Caroli V. & Ciuitatis Lovaniensis nisi hemio Louantum curiam suam transtulit, paetus erat , ut non decernerentur prouisiones cassationum ,rii si praemistis litteris clausis ad Ossicialem eius ex-Pe natore sponso. quod ut illi seruant , utinam hiae Riae reciprocent , dc non, Vt aliquando contingit, Mi ab una parte stant, se nihilominus iudices faciant; ει dum Ecclesiam inermem reddunt ex pacto , ipsi brachium suum exerant. Certe Carolus Quintus Imperator in edict. diuersor-din. Bruxess. q. Octobru,Ιs o. in lib. ediolorum senio 7 7 a. iam sanxerat ad euitandas omnes inter iudices contentiones 3c scandala , ne ec lesiastici contra saecu-1ares iudices in causis ossicij eorum uterentur I cen hilaris , aut monitionibus comminatoriis , sed requi sitoriis litteris ; post quas saeculares iudices si requi sitoriis non intendunt obtemperare, nihilominus te linerentur supersedere ab omni ulteriori processit ad mensem , ut ecclesiastici seu eorum ossiciarij sibi proluideant de remedio Iustitiae, apud superiores saecula- rium, sub poena quod si dicti seculares non supersede-ι rint, arbitrarie corrigentur, ne, inquit, dicti ecclesiasti ei suis requisitionibus frustrentur. instructio vero data' Concilio Flandriae 21. Augusti Iuesi. art. I9. in lib. edict. sol. 277. simpliciter sine termino iubet supersedere. sic Margareta Regens ro. Decemb. IJo9. ordinauit, Vt quando unum Concilium principis, aliquod mandatum dedit, aliud Concilium non det contrarium, sed postulet prouideri ab ipso principe : sic quaecumque iurisdicti aliam turbare aut impedire non debet. Caroli V. Constitutio quatenus scandala auferre vult , ad . aequitatem respicit ; sed ut arma Ecclesi* auferat, & on nem controuersiam ad arbitrium sieculare tiansfe- iat, praesertim cum notorie per fas & nefas, ab aliqui- , ' bus oppugnatur, non aus capio quomodo in manubri
123쪽
peratoris fuerit Ecclesiae manum stringere , cui soli Christo datum est caelum terramque claudere , & aperire.quid enim si Theodosius Ambrosio, Bonifacius Augustino,aliique Imperatores & Reges, qui ipsi Ecclesiae anathemata in spiritu humilitatis sustinuerunt de quibus Ribad.in suo 3 o. Ι. 32.33. 34. & Villagut
rebus Ecc Dral. allen. l. 3.p. 2.c. I.2.3. praelatis illos ex com municantibus mandauissent, ne id facerent λ an illi praelati aut obedire debuissent, aut ii principes, sua solum voluntate plusquam Gordios illos nodos sibi soluissent3 nisi non immutabilis in Ecclesia credatur potestas , illi olim Praelati fuerint summa potestate praediti, qui hodiet
praesunt ---Vιlasplissi,natHinstilicibus ouis. Id profecto apud me certis imum est, non intendisse tam pium Imperatorem ut officiarij saeculares sub eius sanctionis praetextu statim atque aliqua censura aut intenditur aut insigitur, vel aequissimo aut meritissimo iure; clamitent eam cassandam,iudicis bona intercludenda, de temporalitatem ut loquuntur, fasiendam, nullo examine praeuio, bene an male processium sit: quasi generatim vel hoc susticiat nomen censerae sonuisse , cum & ipsa sanctio in causis ossicij tantum officiariorum principis non subalternorum tribus repetitis vicibus loquatur quin dem Concord. Brab. M. I. Iudici licere decernitur, per censuras sententiam suam exequi: qua in re tamen mo deratio Conc. Trid .ls.1 s.c. 3. nunc attendenda. Sed vi- .derint certe qui tam leuem obedientiam& reuerentiam . deferunt Ecclesiae matri , qualem habituri sint Deum ' patrem. Sed stante dicta constitutione, quod si iudex et ecclesiasticus usus requisitoriis negligatur a saeculari s processum continuante, subiungat comminatorias cen surarum , quae eo ipso quo non desistat incurrantur, iecurrat hic pro cassatione ad Concilium; merito ille sustinebit censuras suas ei istum habere, nec ante eas debere reuocari , quam hic desistat, & ob neglectu luxta ipsum edictum arbitrarie corrigatur: quia rati
124쪽
non permittit ex edicto eum agere, nisi prius illius ius in
se exequutionem patiatur: sicut ex contractu agere contra
non implentem non potest, qui ipse nondum impleuit,&rationabile est ut utatur eiusdem edicti iure, quod in aduersarium statui contendit. Illud porro etiam ad quaestionem fori spectat ut stiamus t Brabantum nullum extra Brabantiam non fugitiuum in ius trahi, aut arrestari per Bullam auream IV. Imp. anni 13 9. & Maximiliani I. confirmationem. italuiuti cui quid simile concessit Car. V. 27. Iulii 132I. Patriae Leodien . pro I. instantia. cui consonat laetus introitus Brab.art. et . ea Bulla habet ut nullus Archiepiscopus, Episcopus, Princeps, aut nobilis , cuiuscum mi status, in personas aut bona Brabantorum, & Lymburgorum agere possit,& eos trahere extra patriam, per arrcstum,citationem , appellationem a definitiva vel interloquutoria in caussa personali, reali, vel mixta, sub grauissimis poenis,excepto casu denegatae iustitiae; Qui casus unicus est ut ne quidem Brabantus alibi conueniri possit, ob continentiam causae, & quibus de rebus ad eundem iudicemitur. ita iis . Aprilis Is . consilit Concit. Brab. scribendum Concit. Mech l. Inhibitis eo citatis Balduino Balbiers & consortibus, ne comparerent, declinatoriam allegarent, & patriae priuilegia foris litigiosa redderent. Eam Bullam arctare subditos ducis Brabantiae adeo censet Pec de iure sistendi. c. 8. Vt ne quidem extra terras Imperij v. g. in Hispania Brabantum possit sistere, quia voluntas & Lex Principis ligat subditum ad parendum ubique. Cui Bullae iam inde obtemperarunt Episcopi Leodie n. & Cameracen. quorum Diocesses solae in Brabantiam extendebantur: seu quod Principes essent Imperii ; ideoque Imperatori displicere nollent : seu quod considerarint amplitudinem suarum Diocesium, ob quam iure credebant in loco distanti iudicem dare si debere, ut teneri Episcopos tradit Quaranta insum. Busi. ver, Archiepiscopinum. 2 o. ubi plures allegat. Idem etiam hodie per Burgundiam obseruari, adeo ut tam in crimi
125쪽
nalibus quam ciuilibus declinatoria denegetur clericis quorum Episcopi intra eam prouinciam iudices non
delegant, tradit Gri uel Dol. decis. 3O. num. IJ.Equod quam diu fieret etiam Car. V. in Lato introitu art. . ad indit. I. addicit, nec coram ecclesiastico , aliquem extra
Brabantiam citandum . quamuis alioquin sub huiusmodi priuilegio iudices ecclesiastici non comprehenderentur; Doctor Marra de iurisidictione p.m. 4. cas. q3. Loquimur porro in caulis ad forum ecclesiasticum spectantibus,& ita accipimus edicta Maximiliani Σ3. August. Phili p. I. I . Octob. i 96. 5 aliud χo. Maij i 97: Et Carol. V. 2. Decembr. Is 21. qua habentur libr. edict. ΡΙ. Jo. 66. J7. 2o9. Vnde idem Carol. 3. August. Isai: uti&Franc. I. Rex Galliae 27. April. Is et O. apud Chop . pin. de sac. pol. I. 2. tit. I. num. 4. decreuit ut citationes Oilicialium contra laicos sint i libellatae, seu causam 'contineant quae demonstret rem ad eorum iurisdictionem spectare: Quo casu Flandri extra Flandriam , non obstantibus edictis illis ad iudicem ecclesiasticum vocari possitiat. cuius rei est a trestum magni Concit. Me
chlin. 22. Ian. IJ28. pro Episcopo Tornacen prout antea iudicatum fuerat in contumaciam Comitis non comparentis a Par lamento Parilien . quo tunc contra dicta edicta Episcopus Tornacens. Haut bois appellarat. Enimuero quando citationes libellatae non sint, vel etiam causam contineant, quae non aperte ad forum ec clesiasticum spectat, tenetur tamen citatus comparere S incompetentiam allegare: & ita contra N. Leissens in Cancellaria Brab. Iudicatum fuit, qui eo recurrerant bpro cassatione talis citationis a me tanquam Officiali An tu erp. emissae. Sed nec in causa criminali Brabantus captus extra Brabantiam auehi potest. Laetus introitus tinec in causis ciuilibus in arcibus . ac fortalitiis s
includi , sed in publicis tantum carceribus ε, unde data icautione de iudicio sisti, & iudicato soluendo relaxari debeant. ar. I. nisi de re iudicata exequenda agatur. Ad haec ciuis Antuerp. non potest in causa criminali ive
126쪽
et ciuili aut personali , aut super rebus mobilibus con-eniri sisti . aut trahi coram alio iudice in hoc Marchio-atu Imperi j quam Magistratu Antuerpien .ex priuilegiogismundi vit Maij Iε27.
Generatim vero nullus ' Belpa, in causa ecclesiastica, - .a1li , aut mixta in prima initantia extra patriam trabi ρtim, in
otest, ex priuilegio Leonis X. dato Romae 3. non Iul. stantia ex. quod habetur in d. lib. edict.fol. 3I. & Philip . Pulcher tra patri-rchidux & Dux Brab. Montibus ad Zomam 22.temb. 11oo. inhibuit edici o suo huiusmodi conserua- tias impetrari, & conseruatoribus aut impetrantibus e uterentur, habetur in I.edidi ol. 112. Et Concit. Trid. Iq. c. . Conseruatorias in criminalibus & ciuilibus ex-eptisVniuersitatibus studiorum, active & passive, vult effare,ut diserte textus ille eloquitur. Praeterea extat edictum Caroli V. latum Gangaui 313., Iuni j i 131. & aliud Bruxellis 27. Nouemb. ua habentur in lib. edict ol. 6o ct siqv. quibus t eccle- id astici iubentur se conformare politiae , per statuta & eonfotardinationes locorum constitutae : sed intelligo in rea- mancibus , etsi obscure sonent: nam in fine mandant o-nnibus iudicibus locorum,& ecclesiasticos comparenes pro rerum suarum defensione , ad longum in ra- ionibus suis audiant, & rectam iustitiam administrent,
c praesumi Catholicus Princeps non possit subiicere velle quibuscumque Laicis quodcumque statuentibus quoscumque clericos iure seu diuino quod multi ab initio Ecclesiae a Silue-
voluerunt ) seu positivostro subscribente Constantino & Helena edito , a Laicis iudicibus exemptos. quod si quod tamen statutum sit quod notorie ad publicum bonum aut quietem spectato, verbi gratia , ne quis turbido
tempore arma gestet, non possunt clerici contra uenire, non quidem constricti vi Legis a Laicis latae , sed quia politica membra unius corporis Reipublicae conformare se debent : In realibus porto,
127쪽
quia leges rebus potius quam perionae feruntur, secti dici potest. tamen id disputati posset in amorti Eatis, ut & in Brab. earum propterea cognitio & iurisdictio ad ecclesiasticos spectat. In concordatis Brab. anni r I. M. Illa bona inquit amortietata dicuntur, quae a iurisdiatone saeculaii per Principem sunt exemta. literis desuper expeditis &c. Itaque non male statuit Car. v. edicto lato Gandavi 23. Maii 113 i. habetur in lib. edidi ol. TEi tum constituens pro i inundatis terris a mari vindi-
inunda lata candis S rursus aggere cingendis, etiam de iis decreuitium recu- quae ad Ecclesias aut loca pia spectant, scilicet ut pro suis rςτὸ xi terris sumptum contribuere debeant, ea lege ut posse D res beneficiorum , si moriantur antequam sumptu naim pensum ex iis terris recuperauerint , eorum haeredes poterunt tantisper eas retinere , donec sibi satisfacturuerit. Si porro beneficiarij laaec facere nolunt, possint iisdem legibus collatores & patroni. Sic&in lamo in-
troitu Brab. ar. I s. omnes qui ratione bonorum tenentur ad reparationes viarum, statuitur cogendos, & nemini
de sensioni locum fore: ubi dc ecclesiasticos comprehen, di aequum est, & si negligant, officiarii, aut duplo sumptuia id faciunt, adeo priuilegiato ut aliis creditis praeferatur.
33. Porro nihil ibi Imper. dicit de ' gecimis, an contribu
ere teneatur :& videri potest ut cum de uno quid asseritur, de omista altero negatum censeatur.&reperi in notis viri cuiusdam docti in Flandria, antiquum esse axioma Thiende en dycht Uet, decimae non aggerant, scilicet quia carum ius nascitur demum surgentibus fructibus, cum eae expensis sunt factae,& generatim decimae praediat les debentur sine deductione expensarum. c. non s. c. fuam bis extra de decini. Sed ille axioma limitat in ecclesiasticis decimis, in aliis locum non habere vult, quia videlicet instar patrimonialium, aliorum bonorum possidentur. Sed ut semper succedit peior aetas, ita & decimas etiam ecclesiasticas ex hac causa in dies arrodi videmus, an terrae aeque felices erunt , ac prioribus saeculis fuerunt
128쪽
unt , nepotes , si non nos , iudicabunt. 3 Porro Martinus V. post Concit. Mileuit. & Innoc.III. Cloxicus tecreuit,ne ullo praetextu in causa quacunque ciuili, vel
timinali l clericus coram laico conueniri possit,& prae uenit .ettim ne Praelati ad stibi j ciendum sibi aduersarias aliasersonas Ecclesiasticas per tales inuentiones & cautelasd saeculares habeant recursum, sub poena, quod omneus eis competens, in possessorio, vel petitorio, in re veld rem,de qua controuertitur eo ipso amittant: sinsula- es personae excommunicationis, collegia suspensionis
eii uerdicti sententias incurrant ipso facto, &si persitant om nibus benefici js priuentur, & inhabiles ad alia iant, quo & spectatari. ys. Bullae coenae. proiit Hono-II l. in egramn,extra de exces. Pratat. statuit ut subditusontra Episcopum in saeculari foro querelas deponens an quam putridum membrum ab Ecclesia sita abscinda-ur, Sc beneficio priuetur. 1udices verὁ postquam de non
urisdictione eorum exceptum fuerit, aut euidenter ap- areat, huiusmodi cognitionem ad eos de iure non spe-lare, similia praesumentes,mandantes, fauentes,rata ha- entes,ipso facto excommunicationem incurrunt Papae x eseruata P.Matth. insep. D. l. χ.c. I. tit. i. dc Vrbanus VI. rub te
Simili poena, & interdicti in Collegia laicis vetuit, ne
t criminaliter contra ullos clericos procedant; eos ban 'Syxiniant, aut relegerit, Ibida. 2. quanquam haec constitutio Prςsertiminon ubique praesertim in Gallia subi post contentionem
Bonifacij VIII. & Philippi Pulchri , decreuit continub
potellas Ecclesiastica, di phylacteria sua dilatauit tacu-. S. laris non seruatur: seg in criminibus, ut vocant, qualifi-ficatis aut priuilegiatis,non suffragatur exceptio clerica- lis.Tameli in Brab. nostra ex concordatis M. clerici, solum t clerici simplicis tonsurae, etsi coelibes vel coniugaticum unica,S habitum & tonsuram deferentes,declaran- 'ux no gavisuri priuilegio clericali,si enormibus se tim misceant,quos specificat hqreticos mandatis principueon trauenicies,raptores virginum,homicidas ex proposito, vel per insidias.incendiarios,grassatores, famosost tro .. H nes, t
129쪽
nes,depopulatores agrorum,&similes.Siddicit Ant. Fas Cod.l. 3. t. I 2. d. 31. non post e Presbyterum velint crimine grauissimo, etiam maiestatis, a saeclitari iudice puniri: Si quaquam inquit Principes alio iure uti soleant, iniuriam pro iure,autius pro iniuria usurpates, ex comunicationis tamen nota incurrunt; Imo nec inquirendi habent pote state quin incidant in centuram: ex Bulla Coen ς, quq etsi, inquit Ant. Fab. in Cod. ubi supi. def. a. dicatur no tran- sjile montes, Senatus tame supra dicta sententia districte sequi solet. Retiere dis . Ioan . Mald .deIuyl. G Rel. t. s. c. I. d.8. tradit assertione esse de fide,aut fidei proxima, quod Lai cus neq; persona Eccletiastici, neq; eius causas Ecclesia -' sticas, ciuiles, aut criminales iudicare possit.&opinione iri Fabri iam ante secutum est Concilium Brab.in causa lue Platea, circa an . IJ q. ut de cosensu tantum Osticialis Cameracen .eum examinarit, intestatuento pereum fabrica to, etsi notariis a concilio admissus esset, quia hoc cleri cu non subiicit,c .essi de Iud.& exanimata causa cesiuit C 6- ciliu d. Plateam posse torqueri, sed non per se,c. Pisama ibi Dd. ct I elm .desent. exc. ne quid c consentiente Praelato, qui nolebat etiam consentirc,&d. Platea, quia suberar Capitulo exempto, fuit resollitii, ut peteretur a sua Saetitate ut causam comitteret alicui, qui id faceret. sic& idem Conc. I . M vij Is s. literas scripsit Capit. Tenensi exem- pto, ut quenda seditiose concio natum,&peiora minitan tem punirent, alioquin quod temporalia d. Capit. apprehenderentur: ipsum vero Concilium non puniuit, quia eius demum incipit avectoritas ubi desinit Ecclesiastica, scit .ab actitati degradatione,&ut ita loquar s*culari satio irae. Abb.m A. c. at si clerici. Conc. secretu Regis Catholici in Belgio,an .is I9.ad rescriptionem Concit. Frisiae super admissione Concit. Trid.&quoad correctione clericorum, quae in Frisia indistiniste in actionibus personalibus,& cor ectione morum ad Concilium spectauetat, praeserutina ab anno Is I .censuit his verbis: Samaieste ence qui con cerne tu correction des prestres le remet auἡ Ea e uessehu te Cociti
mais defactions civiles contretes prestres Pon en xsera, comme du
130쪽
at vero Conc. Trid. f. 3. c. 6 .sanxit ne ullus prima tio- 33sura initiatus autetia in minorib. ordinib. costmitus fori
priuilegio gaudeat,nisi benefiem Ecclesiasticum habeat,)ζ' όi
aut clericale habitu S tonsura deferens alicui Ecclesiae ex soli prius madato Episcopi inseruiat ; vel in seminario clericorum, legio. aut in aliqua schola, vel uniuersitate de licentia Episcopi quasi in via ad maiores ordines suscipiendos versetur. In clericis verb coniugatis semetur costitutio BonifacijΙX. quae incipit modo hi Clerici alicuius Ecclesis sentitio vel ministerio abEpiscopo deputati,eide Ecclesiet serviant vel ministrent,&Clericali habitu & to-sura utitur memini, quoad hoc priuilegio vel co suetudine etia immemorabili suffragate. Ordinatos i sede vacate primo anno per literasCapituli in poenam prςsertim in criminalib',fori priuilegion5 gaudere vult Tild 7.c. IO.
de ac in motu proprio,Pij V.& Clem. V. de vit.& honest. Cler. sed certe textus este fui eo ipso & ipse iure infligit, verba sunt eiusdem orationis, non gaudeant ,sint ipso iure sustensi. Q ad clericos simplicist tonsurae caelibes vel
etiam coiugatos cum vnicis, ut fori priuilegio gaudeant, quae obseruare debeant quoad vestes earum que formam ct colores, arma,exercitia, opificia, vel ossicia tradunt concordata Brabantiae in M. Clerici. Clericus apostata qui
Opro laico se gerit,&militiam vel negocia saecularia exerincet ab Ecclesia non defenditur,c.i. de Apost. Leo aute X. rescripsit Gallice Regi vitales apostatae postquam fuerint deprehensi per quatuor meses incedere sine habitu Cle- ' vicali, possiit capi a curia saeculari. Rescriptuni incip. Romanum Kal. Octobr. Isti, .ct id refert Chalis ad Consuet. Burg tit. de Iust.nu. si . Apud Gallos etiam qualescumq; t Clericos arma prohibita portantes, Iudices Regii puniunt,siue per surpationem,quod vult Rebuffus,siue per priuilegium, quod alij,quos refert Lope Z-pradi. Dinet. ω.SS.& quan . quam s. II. Bullae Coenae ea reuocet, tamen. Nauarr.