Alberti v. Haller,... Primae lineae physiologiae in usum praelectionum academicarum Auctae & emendatae

341쪽

328 Partes Genitales Hriles. cap. XIII.

Rendent ad musculos varios , nervum, re levistorem ani abit. Quinta sive truncus haemorrhondea infima sive pudenda eommunis, in ipsa pelvi ramos notabiles vesicae dat , & recto intestino, cum mesentericis conjunctos, & ex pelvi exeuns, repit secundum obturatorem, dat sphincteri, cutique ani haemorrhoideas externas, finditur, ram que interno bulbum urethrae & prostratam , exinterno iterum diviso, hine profunde corpus caverinnosum penis adit, ejusque longitudinem percurarit, inde alio ramo cum vesicalibus tape conjumcto, per dorsum penis excurrens, ad ejus corpora , in cutem ramis datis terminatur. Sexta obaturatriae est, ad artieulationem femoris At muscualos aliquos consumpta. Ultimus ramus umbiliealia in stetit repetetur, quae arteria adulti hominis v sicas, ex crassa sua callosaque vagina , propagines aliquot impertit. Aliquando aliqui horum ramois

rum ex uno communi trunco veniunt. Cutis pe

nis scrotique surculos habet ab epigastrica , a crurali , a ramo ejus interno . Hae arteriae externae cum internis passim communicant. 798. Venae in universum arteriarum similes . duo bus saepe truncis ex iliaca proveniunt , in reto coeuntibus; deinde vena haemorrhoidea, circa os pubis redeuns , in prostrata cum vesicalibus venis in pelvi ortis maximum plexum facit, a quo vena penis nascitur , qus saepe solitaria est , &valvulas habet, quae sanguinis iter ad cavam venam determinant. Venae externae penis scrotique eunt ad saphenam, ad cruralem, & cum interanis plurimis locis communicant, omnium maxitame ad basin praeputii. 799. Vasa II battea penis a claris viris viis, dicuntur sub cute penis decurrere. Ne i plurimi & maximi, comites arteriarum penis, a magno trunco ischia dico accedunt . Vesica vero ω

rectum intestinum, re uterus, accipiunt pleκum

342쪽

Partes Genitales Miriles. cay, aeom. 329 mesentericum infimum , a medio natum 763. dein pelvim descendentem. l Scio. Ut turgeat penis , oportet emere , ut Vena magna 798. comprimatur , aut certo vim

inferre necesse est venis minimis, in eorpui 'e vernosum ubique patentibus , ne sanguinem in arteriis eo deportatum resorbeant. Illud utcumque potest levator ani , qui prostatam & vesiis tam sursum pellit . Sed probabile fit, exemplo papillae mammae muliebris, palearis in gallo pavone, ruboris in facie ex affectibus animi nati,

animalium, quae omnia absque erectore musculo perinde venere funguntur, etiam absque musculis fieri posse ut venae sanguinem tardius resumant, & id fieri a latente in intimis laqueorum

nervosorum multitudine , qui per vim voluptatis adstricti venas eoercent , ut arctiores factae minus sanguinis ad truncos reddant, quam quia dem liberae , & cum incitato pulsu etiam veloiscius sanguinem adducentes , arteriae advehunt.

Causa vero hujus convulsionis , in istis nerve is sphincteribus est, & ponitur in varia irritatione nervorum penis & urethrae , si ve ea a frictiono externa , sive a cogitationibus di somniis veneis reis, sive ab abundantia boni seminis, sive ab uriis nae copia , sive a sanguine a pastu ad abdomen

determinato, sive a varia denique lacessitione a medicamentis diureticis , purgantibus , venenis, verberibus, epilepsia, ea irritatio orta fuerit . i. Cum diuturna ct valida erectione ultimo conjungitur seminis expulsio, tunc demum, quan do serius repleta spatia cellulosa urethrae, di glans continua, demum sanguine turgent, ut ea plena calido, copioso sanguine rigeat, hinc nerveae papillae erectae vehementissime a causa voluptatis a Dficia utur. Et quidem vesiculas evacuant, moti vela sola voluptuatia imaginatione , Vel a pruritu

summ' nervorum glandis penis, maxime inserio.

343쪽

33: Partes Genitales Hri s. cap. X III. sis sedis . quae frenulo vicina est, musculi levato

res ani, qui vesiculas seminales contra resistentem vesicam ei dunt. Hinc semen nunquam cum urina in sano homine rejicitur, quod ad semen re dendum vesicam clauiam e illa oporteat. dc laxasmate vesiculis rosistat. Transversi vero musculi unus, duo , tres . orti ab osse ischii , communicum erectore principio, principe lasciculo interanam ct bulbum urethrae coeuntes , aliis, non raro, in ipsum acceleratorem inserti, videnturm rechiam dilatare, ut semen ex veἀculis expressum

8oa. Tune paulo post, sensili urethra a semine

irritata, vires ejus constringentes in actionem vehniunt. Huc facit quidem princeps accelarator γε qui vehementer bulbum, partemque urethrae proximam concuti ei s, eo velocius contenta expellit, quo magis diameter bulbi diametrum urethrae an gustioris superat. Ut cum firmitate agere possit, sphincterem asei, hinc etiam vesicae sphuacterem, contractum esse oportet. Ille idem erectionis princeps musculus esse videtur, qui venas corporis ea vernosi urethrae comprimat. Eodem tempore er Eores penis, ut vulgo vocantur, ad ischii tubere orti, valentes, inserti in corpora cavernosa, Pe

nem in medi quadam inter perpendicularem &transversalem directione sustinent, Ita semen in vaginam, vel in ipsum demum uterum , in seis eundo congressu pellitur. Haec actio vehementi Dsima est, ct convulsioni proxima, hinc mire deqbilitat, dc late systemati nee vola nocet.

344쪽

Io . Uterus muliebris sedet in pelvis parte suis periori, ut ante se vesicam, retro intestinum re. tum habeat, ab utroque liber. Peritonaeum ab osse pubis in seminis in pelvim descendit, & reistro vesicam longe ad ima uteri migrat . Indes cundum uterum ascendit, & trans eundem secumdo descendit, ad vaginam ct hujus sedem tranuversiam usque admotum, unde lunatis plicia inte,ninum rectum comprehendens, nihil porro a vi- ili fabrica di versum habet. Sed idem peritonaeum a vasis iliacis in pelvim veniens, & utero latius, ad ejus latera di ad vaginam ad natum, inque se .ipsum redeuns, septi modo pelvim in duas regi Des dividit, anteriorem &posteriorem, & Vocatur talum istamentum uteri. Idem utero accurate

nectitur, absque adipe medio, ut ipsi undique pro externa membrana iit. . 8 . Uteri figura ea est, ut anterius & posterius convexus sit, cum planitie, marsines in concursu eorum planorum acutos habet, lineas, supremam modite convexam, laterales primo con-

Vergentes, deinde parallelas. Fabrica peculiaris, ex densa, stipata , duriuscula, succulenta tamen cellulosa tela est , in qua aliquid fibrarum music larium simile; maxime in puerperis .pparet, varie in circellos dispositarum, imprimis in fundo uteri interque tubas, Sinus mucosos , ramosos, in carne uteri varie divisos, nunc post repetita experimenta, non invenio, sed venas cellulositate cinctas, quarum diametri se sustinent. Membrana uteri interna via distinguitur; adest tameneontinua epidermidi, ad eavitatem uteri superne breviter fiocculenta, inferne callosa, valvulosa .

345쪽

as, Uterus mi elaeus. cap. XXXIV. . Cavitas uteri exigua est , primo sere triangula ἰdeinde eκ cylindro compressa. Haec pars, quam cervicem uteri vocant, tota aspera est, rugis ea Iosis, in aciem extenuatis, quae ad vaginam in inclinatur , ab anteriori & posteriori linea ad lateis ra recedunt, & per minores rugas conjunguntur,

in quarum intervallis sinus mucosi sunt, uti pausim rotundae bullae, pellucidissimo plenae liquore,

in superiori parte cervicis uteri reperiuntur, Vario numero &mole. Non rarum est , uterum meis dia eminentia dividi. Cervicem terminat os in ternum uteri, transversa rima, tumidis labiis comprehensa , in vaginam eductum . plenum caeterum muco, & snubus in tu mente labro mucosis. Sos. Uteri pars triangula ex suis angulis lateis ratibus educit canales, complicatos cellulosae teis lae ope, sensim latescentes, proxime finem pauolum contra hos , directione primum transversa, ad ovarium tendente , deinde descendente, cum

varietate tamen, tubas vocant . Externa me misbrana a peritonaeo est , cum in duplicatura latiligamenti sedeant, interna rugosa , pene retic lata , mucosa , procurrit longior , in dispersas, per longum plicatas , lacinias , quae late oris .cium tubae coronant , & ovario connectuntur. Inter duas membranas aliquid spongiosi , cellulosi est, sed tenerius. Vasorum vero vis magna,& sorte aliquae musculares fibrae interponuntur, sed istae obscuriores. 8oo. Sed o 'ria in eodem ligamento lato , in ejus duplicatura comprehensa , retro tubas, transversa sedent, cum iis tubis lati ligamenti propria' expansione conjuncta, ita longa, ut libera sint,

oblonga corpora, mrinque compressa, linea libe- ra convexa, semielliptica . ea vero, quae ad liga

mentum firmatur, recta. Fabriea satis uteri fabriis eae similis, stipata, alba, cellulosa, absque adipeo Sed in ovario, etiam virginis, sedent bul Iae ro-

346쪽

Uterus Metineus. cap. XIV. 333tundae, membrana pulposa, firmula factae, quae coagulabili lympha replentur , incerto numero,aa duodecim in uno ovario . Margo ligamentilati , ab utero reeedentis , ut Ovaria sustineat,

crassior , aliquid solidiuscuir habet , similis liga

8o7. Denique uterus ex iisdem lateralibus angulis trianguli, deorsum fasciculum mittit, cellulosiis fibris longioribus , & vasculis factum, qui in progressu angustior, pelvi ext , dc per annulum abdominalem 777. in inguen venit, ubi ramosus finditur, in vascula solutus, quae cum epigastricis conjunguntur. An etiam longas fibras habet, ab utero propagatast Non satis certo video. 8 . mo uteri arteriosa sunt ab hypoga si ricis,

quarum ramus insignis. imae vesicali virorum si anilis, aut a trunco umbilicati prodit, aut proxime sub eo truncor Ea, communia utero, Uesiorae . & recto intestino. ad inferiora uteri accedunt,& sursum eundo anastomos es cum De alteri habent. Et seminalia quidem vasa , simili sunt, ut in viris ortu, plexuque pampini formi, sed trans psoam musculum in pelvim descendunt, atque in , duos plexus finduntur. Anterior o varium ipsum multis surculis adit, cincinnatis, per eius carnem distributis. Posterior de tubae dat, dc ad uterum descendit, dc in eum flexuosis ramis sursum deorosumque, non sine ram V ad vesicam , dividitur. Alia haemorrhordea media, a trunco pudendae communi S, longe cum vagina antrorsum venit , ad eam , dc ad vescam , dc ad rectum intestinum distributa . Vagina praeterea extrema dc clitoris arterias habet ab haemorrhoidea externa, & cli- 'toris quidem arterias similes arteriis penis , &profundas, dc superficiales nacta est. 8os. Venae uteri similes sunt, Ac plexus ab haemorrhoidea externa, & a vesicalibus conjunctus,' elitoridem adit, ut penem . Valvulao non habent ,-

nisi

347쪽

Φ14 terus Virgineus. cap. X m. . nisi paveas in spermaticis . Lymphatica vasa id

utero brutorum animalium visa sunt, in humanta aut nondum , aut certe non mihi. Nervi sane . a plexu mesocolico infimo , qui vesieam , ut tum, rectum intestinum magnis ramis adit. Ali qui etiam per ligamentum latum ad ovarium veniunt. alii a nervo comite vasorum elitoridis. Ita omnia haec organa. Ob nervorum numerum svalde sensilia facta sunt

1io. Quae descripssmus , ea omni aetati eorris munia sunt . Verum sub annum decimum teristium , vel paulo serius, quo eodem sere Iempo. re semen virile generari incipit, nova etiam in Φminis mutatio producitur. Novo enim tunc ni. xu sanguis omnis in puella incitatur , mammae emores eunt , & pubes, & eodem tempore meu ses fluere incipiunt . Ante hune fluxum molim .ina varia in lumbis, dolores gravativi, cephala lingiς, pustulς cutanes praecedunt. Nempe vasa fioc. culema uteri, quς hactenus lac aliquod, in foetu albissimum, in puellis serosum, in uteri eaveam deposuerant , ea nunc incipiunt sanguine turgere , denique ipsum rubrum eruorem in uterum exhalare . Id per aliquot dies fit, remittunt in terim incommoda priora, ct sensim contractava sorum uteri ostiola solitum nune serum stillant. Sed intervallis in virgine tenera incertis, sensim

autem ad quartam leptimanam exeuntem conmtractis s redeunt eadem molimina, succedit idem sanguinis fluxus, & periodus ea ad quinquagesimum pene annum repetitur. Multum tamen hic potest diaeta, regio. temperies.

1ii. Hunc sanguinem ex ipsius uteri vasis deo poni, demonstrauit autopsia in sceminis, es flueno te extinctis; in vivis mulieribus, quibus uterus inversus sanguinem eκ astio interno destillavit: natura uteri vasis plenissima mollis , spongiosa, comparata cum exsangui, tenuis minime flocculenta ν

348쪽

Uteνas Metineas. cap. XXXIMIenta, callosa vagina. Bonum vero in sana foedmina & munda sanguinem esse, ipsa etiam obaservatio declara a .

gia. Cum nullum animal, satis certo, menses patiatur, etsi aliqua sanguinem de genitalibus sub tempora annus veneris stillent , , eum mascuis luna corpus ab ea periodiea extretione liberum fit, valde omni tempore quoiitum est. 'us camia si hujus hsmorrhag ς, humano generi, dis in xui seminino , propris . Lunam attrahentem, qui

ipsum mare elevet, ab omni tempore accusaveistunt: alii liquidum aere, stimulans, in partibus muliebribus secrern m. Sed a luna fieri repugnat,

quod nulla dies fit, qua plurimς s mini menses

non patiantur, neque pauciores in apomo , quam in perimo. Fomenta circa uterum fiustra quς-tas, ubi omnia blanda, ct mucosa sunt , neque enos, qvst omnes eos liquores expellit . a mi. nuit menses . aut auget intermissa : δt deniqua mensi νuum sanguinem a plet hora esse, vel k μ-cet , quod retentus per omnia alia corporis O gana, ubi nulla fermenta veni carent, ruptis et Iam venis, erupita visus se. 8I3. Reminae in universum mollius torpus . natura datum est, firmae partes minus elasticae,

musculi ipsi minores, & plus adipis Iaeems in terest ι ει ossa feneriora sunt, de minoribus pr cessibus aspera . Deinde staminis pelvi, amplior est.

omni mensura , ossa uiueti a se ins ieem rem intrara i Ae iserum os ab offbus pubia retrorsum

magis aversem & ossa isthi, longiose linea separata in prinu, tamen angulus , ad quem ossis pubis eonveniunt, multo major , quae distri mina maximorum virorum observatio bus, ct ex ipsa necessitate eonfiνmantur , quis pro pluribus in pelvi visceribus majus spatium postit. Porro arteriae uteri peramplae sunt , & majores quam o viris, ct majorem earum lumen ad suas mem- .hranas

349쪽

hranas rationem habet: venae vero pro portione minus latae , quam in viris, dc eadem denique firmiores, quam alibi in corpore humano. Inde fit , ut sanguis per truncam arteriosum ad ut rum allatus, cum ex arteria debiliori in venam angustiorem , duriorem, difficilius redeat, promptius in vasa lateralia secedat. 814. Foetus, vel puellae modo natae, artus inis seriores exigui sunt, sanguinis arteriae iliacae maiaxima pars in umbilicum abit, exigua pelvim subit. Hinc pelvis ipsa parva, parum cava, & vesica, atque ipse uterus , & ovaria supra pelvi meminent. Ligata asteria umbilicati, sanguis ilia. cae arteriae omnis dc in artus, dc ita pelvim, deis scendit .crescunt dc illi, & pelvis, profundior ea fit, & latior, dc in.eam sentim uterus dc vesica se recipiunt, neque perinde ab intestinis de a peritonaeo premuntur, dum musculi abdominis in.

seriorem partem ventris constringunt.

8is. Quando persectum incrementum est, aris ierias uteri, dc pelvis in universum maximas reis perimus, quae in laetu minimae fuerant , & ita mutata omnia, ut fismorrhoidea arteria nunc pro trunco hypogastricς sit , 797. cum prius umbili. calis ejus arteris truncus suisset. Plus ergo sanguinis eo tempore in uterum , inque vaginam, ct clitoridem advenit, quam prius solebat. SI 6. Eodem tempore , quo incrementum insi.

gniter diminutum est, dc sanguis in bonis visce.ribus, integerrimo.appetitu , plurimus paratur, en utroque sexu humano plethora nascitur, quae in virili quidem per nares frequenti Tn e expurgatur, dilatatis ita vasculis exhalantibus.membranae pituitaris 4 9. ut sanguinem ipsum destillent , atque in aliis animalibus cornua dc semen incitet eadem barbamque . In sceminis eadem plothora aliam faciliorem viam invenit, quod ipsum pondus eo sanguinem ducat, dc utexi vasa nunc dein

350쪽

inum ampla , laxo loco in suceu lenta & mollieellulosa fabrica uteri posita , hine facile exten. stia, flocculis mollissimis exhalantia, in vacuam uterum pateant, in quae Deilior pene, quam in enas sodales, languini sit transitus: cum in iis. dem foeminis capitis arteriae & duriores & proportione minores sint. Ergo primum sanguis in vasis uterinis colligitur, tunc, etiam per experimenta , intumescentibus , deinde in lumbalibus, αaorta ipsa. Inde, cum novum torrentem sanguionis cor ad vasa jam distenta mittat , denique vis vasculis uteri serosis insertur, ut muco primum copioso calido, deinde rubello sero, denique sanuuine stillent. Eadem sanguinis ad partes genitales determinatio, expellit latentes hactenus pilos,

auget clitoridem , plexus cavernosos vaginas dilatat, appetitum veneris facit. Auget vero copiam

mensium, praecipitat initia , id omne, quod sanguinis in universum copiam auget , & ad uterum peeuliariter determinat , laetitia, libido, peditumia , victus lautior, dce. 8I7. Donec unciis sex vel octo sanguinis emisi sis , liberatς nimio sanguine arteris vim elasti.

cam exserunt, ut omnex arteris solent, & contractis diametris, solum, ut prius, tenuiorem liquorem transmittunt . Sed iterum , per easdem causas renata , ea copia sanguinis , quam emisit

uterus, per easdem hic vias, potius quam alibi, excernitur. Neque quaerenda causa est, quare hceperiodus ad menlam fere fixa sit. Ea enim pendet a ratione , quς est inter copiam & impetum eollecti sanguinis, & uteri resistentiam, sensim de nium cessuram. Hi ne citius hse sanguinea eri sis redit, neque menstruum intervallum exspectat quando copia languinis major in plethoricis, in libidinosis, ad uterum determinatur. Desinunt auo

tem omnino fluere, quando uterus , perinde ut

liquς omnes firmς partes corporis, eam durita Y tem