Alberti v. Haller,... Primae lineae physiologiae in usum praelectionum academicarum Auctae & emendatae

발행: 1754년

분량: 380페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

corporis arteriosum systema ratio, quae duas nuacias vix superet, attingit tamen undam priorem, quae remotior a corde lentius promovetur: eam

ergo impellit, distendit arterias; conveκas partes flexionum extrorsum urget, & spiras facit magis serpentinas, ut injectio demonstrat. Haec arteriae dilatatio, & luminis ex minori circulo in majorem mutatio , pulsus vocatur . cujus diastole est ar-' teriae super naturalem diametrum expansio. Ea vitae propriae, a corde unice proficiscitur, neque arteriae sibi commissae naturalis est. Hinc intercepto motu cordis pulsus nullus, sive ab aneurysmate, sive a vinculo cordis impulsio occupetur: hinc subita pulsus abruptio a perfosso in vivo animale

corae. . U

IIo. Dilationem arteriae sequitur contractio , Nempe cor sanguinem expulit, stimulo se liberavit, hinc quiescit. Arteria vero eo ipso tempore e Iatere, quem innatum habet dc insitum fibris ciriseularibus suis, ab eodem sanguinis impulsis stimu-- lo irritata s3o. in constringitur , di tantum sanguinis expellit, quantum super medium suae diametri modum acceperat. Ea quantitas Omnis tranis sit in vasa minora, aut in venas: cum retronite uinii ex parte, a ortae proxima resistant valvulaeaortae

se milunares si . Quamprimum ea unda se liberavit, remitit de contractili vi non stimulata arteria, & continuo cedit novae undae, quam core mittit, di nova oritur diastole. HI. Arteria constringi , & sanguinem ea vi promoveri, demonstrat ejus indoles contractilis; dilationis a corde factae evidens remissio ; evacuatio arteriae propria vi facta per ramos laterales inter duo vincula; sanguinis per venas in cor reditus, cujus arteria ligata est, quem adeo sanguinem cor non propellit; sanguinis saltus per arteriam etiam malor , dum cor quiescit; magnis viris

observatur; sanguinis ex aorta Iigata sub vinculo valide

62쪽

Arteriarum communia incia. cap. n. 4'valide ejecti vivida projectio; arteriarum per ipsam

quietem cordio evacuatio ἱ venarum a morte major, quam arteriarum plenitudo; sanguinis etiam a morte ex arteria majori notabilis ad duos pedes in animale saltus; coiri ractio. convulsiva in an, .male ; .cui petissa est; clausici orificii in vulnerubus ἰ sphacelus artus, cujus arteriae osseae factae, di venae . tunc unguine turgentes iI32. Celeritas: sanguinis, qui supra duos pedestintra minutum secundum percurrit, & plenitudo perpetua arteriae , essicit, ut nulla successio in pulsu diversarum arteriarum percipi possit, & videantur omnes in corpore humano arteriae & eodem tempore omnes ι & eodem cum eordis ad pectus assultu micare a Successionem tamen inesse certum est, & videntur aortae contractione in eodem o dine succedere, quo repletici a sanguine , quem cor expulit , ut primo constringatur pars arteria cordi proxima, atque ita sensim ad ultima vis eo tractilis progrediatur. ita exemplum intestinorum demonstrat. & oculus in insectis, quibus longum illud ac nodosum cor manifestissima successione a principio ad finem contrahitur. Sed anima o servantis anatomici tempuscula minora nescit seo

a 43. Ubinam finis est pulsus δ in minimis, puto , & eylindricis venarum originibus . Certum

est i arterias minores lumen ex summa suorum luminum compositum, perpetuo eo majus habere ortae lumine, quo ulterius procedit earum divisio, atque adeo ι cum ratio trunci ad ramos seminper sit minoris inaequalitatis, etsi variabilis effrqueat, maxima erit ad aortae orientis lumen ratio luminis juncti arteriarum minorum , ubi eae minimae sunt. Deinde arteriarum membranae ad sua lumina rationem perpetuo habent maiorem, quo sunt minores, donec maximam habeari quae

unum globulum transmittit. Id demonsitat an

tomes

63쪽

Arire aram rammania ineia. east. n Ome, impulsus aer, qui arterias semper eo dismcilius rumpit, omnibus computatis, quo minorellsunt, calculus positus, qui globuli ad duas meminbranas semicylindrieas minimae aνteriae magnitudinem determinat . Adde frictionem siquidi per

minimos, inflexos, ad angulos convenientes est.

nales, quae frictio etiam in fluxili aqua , per simplices Ac unice longos ea nates fluentis , insignis. si me vel itatem ejus minuit , oo magis, quo iit ubi minores sunt e cum praeterea , quo minor est arteria, eo maior numerus globulorum pari rem arteriae contingat, radat, contra eum filice tur. Et conica arteriae figura essicit, ut latior atrunco veniens unda sanguinis per angustius r mi lumen non absque resistentia transeat , nil

tur adeo eum ramum distendere, Sed etiam flexiones & plicae sanguinem morantur, cum sem per aliqua pars vis impellentis absumatur in imis Pellenda parte micae eonvexa, de mutanda figura vasis flexi . Porro visciditatis in sanguine omnino ratio habenda est, eum sanguis quiete sola coninginuo in grumos coeat , solo mora et rculatorio autem haec atractio motu partium superetur, e demque , ne sanguis ad parietes arteriarum adhaereat, ut adhaeret in aneurysmate, & vulnere, anti neer se coeant globuli , ut a morte solent . Intelligis summam retardationem sanguinis in vasis minimis. Calculum ponere non facile est , magnam rationem esse facile intelligitur . In vivo animale in truncis sanguis instar torrentis suit , in ramis minimis globuli solitarii & distantes repunt. In minimis sanguis incipit coagulari. Ex

Iarvo ramo , dum vicinus sit cordi aut aorta: . onge periculosius sanguis erumpit, quam in m jori & remotiori arteria , chirurgorum experimento. In rana languis percurrit in minuto primo , per vasa capillariae, duas tertias pollicis, in angui Ι-

Ia ad quatuor pollises. Conser ista cum 38.

64쪽

Arteriarum communia ooreia. cap. n. 49 34. Pulsus ideo fit , quod una anterior sanguinis lentius, posterior celerius fluat , hine aniaterior posteriori sit obstaculo si 29. 3 verum eum

cordis motus sanguini impressus elangueat, eu do' arteriarum contractio augeatur, minor erit ἡ ω minor perpetuo, excessus celeritatis undae posterioris, quae a corde advenit, super priorem, quam eontractio minimorum vasorum promovet, done

locus sit, ubi nullus isto sit excessus, Ac ibi d sinet pulsus fieri, quod eadem celeritare sanguis do prior & posterior, hinc uno filo fluar. Is locuς

non erit in arteriis majoribus, in iis enim undaea corde noviter adveniens praecedente velocior

est. Demonstrat pulsatio inflammatoria, in primis minorum arteriarum Oculi. In minimis vero arterus incipit evanescere pulsus. Testatur aequalitas sanguinis in mota per arterias minimas luove nudo oculo, in rana microlcopio saepe observata. Sed invenis, oculo conspicuis, jam nullus pulsus est, dc nulla acceleratio sanguinis , dum cor eontrahatur, neque microscopio, nequo experimento conspicua fit. ras Superest, ut in principio venarum omniano desinat impetus eordis , cum di in minimis arteriis exiguus supersit , do in venis inter visibiles minimis nullus reperiatur . Pulsum ab angustiis minimorum vasorum destrui , demonstrat experimentum, quo sipho in ea natem coriaceum aquam subsultim impellens , eandem per spongiam canali extremo ciscum positam, absque salitu continuo filo propulit , dc aliud experimentum, quo idem evenit, cum arteriis mesenteri- eis alterno pulsu aqua injicerentur. Nam etiam

tunc aqua ex venis continuo fluxu prodrit.

136. Pulsus est mensura virium, quas cor impendit, cum sit earum virium proximus oc plenuς effectus. Hinc rarus caeteris paribus in saniis misc0rporibus , ubi nullus stimulus , nulla resisten D lla,

65쪽

so criteνlarum eommunia oficia. Ost. Ttia quae pro stimulo est, & cor libere & faciliώter lanpumem promovet. Magnum pulsum facit arteriarum praesens plenitudo, cum magna vicordis coniuncta , parvum inanitas arteriae , &minor unda a corde submissa . Durus designat obstaculum , stimuIun. , vim cordis. auctam cum crassiori sanguine, vel arteria rigidiori , aut o structa. Celer stimulum, obstaculum , cor sensiis hile & irritabile. Optime tangitur , ubi arteria nuda , osse fulta est r sed obstructiones faciunt ἡut alienissimis locis nonnumquam pulsus perci

piatur.

I 37. omni animali pulsus eo rarior, quo mainior est, quod cor di pro portione minus sit, quam in minori animale, &ad majorem distantiam sanis

guinem propellat, & frictionum augmentum ma Ius videatur esse . quam major vis cordis. Hinc parva animalia voracia, magna pauci vora , ut halaena elephas. Homini adulto mane pulsus ad minimum 6 I. vesperi ad So. sunt, in minuto primo, noctu iterum pauciores , & sensim ad n uia merum matutinum usque redeunt. Motus enim muscularis, actio sensuum internorum, extern xum, cibus & potus venosum sanguinem urgent ad eor, unde frequentior stimulus, contractiones plures. Haec causa paroxysmi vespertini in omni febre . Somnus retardat & sanguinem, & m

tum quemcunque.

IIS. Dcquens pulsus pueris r eo rarior , quo senior quisque fuerit. In puncto saliente I . pulsus, in pueris recens natis ad Ieto. in senibus deis nique ad εα sunt. Febrilis pulsus a 96. incipit . Mediocris celeritas in se bribus& a motu musci Iari homini adulto est ad Do. Iam maκima circa

3 .lla cum quo numero homo moritur. Hym

66쪽

Arteriarum communia osseu. cap. n. si

ij, p., .ena, minimas sanguis lente in 'ς

tur, vi aliqua cordis, & aliqua arteriarum conistra lilium. Illam demonstrat motus sanguinis suscitatus in submersis, quem solum cor suscitatum promovet . Vim contractilem arteriae vero aringuunt, quae diximus Isi. di vita corde ossescente aut pene consumpto superstes, & sanguinis in cauda piscium resectat motus. Tempuscula harum contraitionum diversa esse ratio suadet , etsi oculus, cum minima sit diversitas , non distinguat , omnemque diversitatem in majoribus venis confundat vicinorum mustuIorum , dc ac cumbentium arteriarum actio iqi. A morte sanguinem movet pondus, aer elasticus , quem putrescens geneFat. Igo. In venis majoribus sanguis celerius movetur. Quoties enim vires pellentes iussiciunt , di tubuli vehentes angustiores redduntur, motu suaccelerari necesse' est, angustior enim truncus venosus est iis ramis, eκ quibus confluit, uti arte. rioius angustior est ramis , in quos dividitur . Quare, si nihil decederet interim motui sanguinis venosi , esset ratio celeritatis in vena cava adceleritatem venae trigesimae divisionis , Omnino trigesima potestas rationis luminum junctorum omnium venarum minimarum, ad lumen cavae enae. Simul frictio minuitur, dc contactus sanguinis ad parietes. ΙΑΙ. Verum, cum sanguis in vasis minimis arterio iis, ct nascentibus adeo venulis, valde ta de fluat. dc pondus sanguinis passim ejus refluxum mire impediat, oc a membrana tenuissima venarum vix magna vis contractilis exspectari possis, praesidia varia natura addidit venoso sanguini, ne lento motu stagnaret, Cogeretur. Ergo reddidit venis vaporem lymphamque fluxi, majori quantum videtur copia, quam arterivῆmiserunt, ob insignem pulmonis enhalationem. D Σ 142.

67쪽

Arteriarum eommunia officia. cap. m.

Iga. Adjecit praeterea venas musculis, qui tura gendo interpositas venas comprimunt. Cumque o mnis pressio venosi sanguinis ob valvulas ad coedeterminetur s . omnis haec compressio unice impenditur reditui sanguinis ad cor accelerando. Hi ne a motu mustulari pulsuum erebritas mira 137. ὶ calor, rubor, respiratio velox. I 43. Porro musculi, qui omnes partes undique vehementer urgent, quas aliqua communis cavitas continet, venosi sanguinis motum vehementer promovent. Id in abdomine di aphragma praestat, ct abdominalium musculorum coniuncta premo . Denique vicinae ubique venis & parallelae arteria pulsu suo venosum sanguinem incitant , eum semel demonstratum sit, omnem in venas agentem impulsum unice ad cor sanguinem venosum deinterminare.

244. His praesidiis obtinetur, ut sanguis in homine sano, qui corpus suum , quantum satis est , exercet, moveatur ea velocitate, quae lassiciat , ut tantum sanguinis vena cava cordi reddat omni pulsu , quantum 'arteria aorta eduxit. Quies vero corporis, & debilitas fibrarum contractilium cor dis , & musculorum, saepissime motum venosum dissiciliorem iaciunt . Inde varices gravidarum , haemorrhoides, quas defectus valvularum in vena portarum adjuvat. Hinc menses ipsi. Et , eum venis lentius sanguinem cordi remittentibus, sub tilis ex vasis minimis vapor ad cor redire impos stagnet, hinc frequentia eodemata Ianguid

rum . . 'I4s. Effectus motus eordis & arteriarum in sanguinem varii sunt, qui ex prioribus sequuntur , , aestimantur, si sanguinem animalis mortui cum vivo, sani cum aegroto, inertis eum velociter morito comparaveris. vivi enim sanguis calet, rubet cum coccineo quodam flore, homogeneus videtur , etsi ex mistis principiis compositus sit, totus gi

68쪽

quem fusius describemus . volatilem emittit . In mortuo animale, nulla hactenus adm ssa putredine, de rubore amittit plurimum, secedit in graviora & tenuiora principia, halitum nullum emitistit, venis eductus cogitur aut totus, aut maxim

parte sui. Sed etiam in vivo, debili tamen antis male, cui pulsus dg respiratio aliqua, sed minima sunt, sanguis friget, ad notabilem gradum . Inode, si sanguinem hominis de corpore dc animo

quieti contuleris cum vehementer exercitati hominis sanguine , reperies in isto calorem majorem, ruborem summum , sanguinem magis com-l actum di specifice graviorem, principia volatula eo piosissima, quae omnia phaenomena viden tur manifesto effectus motus cordis & arteriarum esse, cum iis auctis augeantur, minutis minuari tur, sublatis desint. I 46. Ut modus intelligatur, quo haec phaeno. mena in sanguine producuntur , considerandum est, quis cordis sanguinem eκ pellentis sit effectus, quis arteriarum alterne reprimentium. Et cor qui Mdem sanguinem impellit summa celeritate , quae plerorumque fluminum rapiditatem superat II . Eum sanguinem projicit in curvos ea nates confuso ordine, ut globuli dextri in aortae ostium expulsi sinistram partem arteriae seriant, inde repulsi verissus dextram inclinentur, atque adeo omnes mati sulae sanguineae turbinoso consuis motu agitentur. Eundem etiam sanguinem, impulsum contra canales curvos, in parietes impelli neeesse est, eos dilatare, in convexitatem malorem mutare. Deqnique in canalibus minoribus paucorum', uniusve

globuli capacibus, in quibus plurimi, deinde Ο-mnes globuli parietem arteriae contingunt, ii parietem ita accurate radunt, ut etiam figuram mutare necesse sit, ut transitum inveniant.147. Arteriae vero elastica vi sanguinem a pa.

69쪽

arteriarum eommunia incia. cap. VI.rietibus in axm sui canalis repellunt , in prementem renituntur: denique per ostia circularia minimorum vasorum singulas arteriis massulas transmittunt. 348. Fit ergo maxima in arteriis mctio, tum a sanguinis globulis ad arterias', tum ab arteriis contra tanguinem tamquam obstaculum contractis, tum a sanguinis moleculis inter se confuso& vorticoso ordine propulsis. Hujus frictionis es- sectus aestimatur ex natura sanguinis viscida, inflammabili, ex angustiis quas percurrit , ex Valido impulsu cordis, valido arteriarum renixu , pondere incumbente partium , quas arteriosus sanis guis sublevat . Hic frictus generat fluiditatem , dum globulos a contactu cum globulis perpetuo removet, vi attractili resistit . Hi ne sanguis invasis ante mortem coagulatur, dc suscitato cordis motu fluiditas amissa sanguini redditur , experimento in vivis animalibus facto. An etiam calorem gignit, perpetuo in omnibus liquoribus , etiam aere, experimento, magis vero in liquidis animatibus iii flammabilibus , aqua densioribus , a contractili tubo compressis, atritis p An id sua. det sanguis calidus piscibus, quibus magnum cor est frigidus iis, quibus exiguum summus calor avium, quibus cor grandius, pulsus plures , ea-lor auctus ab omni in otu, etiam frictorio f In pulmone inprimis calorem animalium nasci alia

persuadent . quae eo loco dicentur argumenta . Deinde rotatio re mutuus affrictus ad sphaericam figuram m ieculas sanguinis praeparat, dum par ticulas ramosas, difformes . detritis eminentiis , sphaerae propiores reddit. Quae vero de emine nori superficie moleculatum difformium detrita fuerunt, ea ab ipsa frictione, rotatione , dc mino rum canalium circularibus luminibus, rotundamnaturam induunt.149. ipsa autem diversa indoles particularum ,

quae

70쪽

Arteriar m eommvnti Osria. Op. n. ri tuae conjunctae sanguinem eviciunt, ea facit, ut unius eordis impetus diversus sit indus in varias

sanguinis moleculas. Celerius nempe promove et , quarum densitas major majorem impetum Iecep t, rima commoda , & minor superficies minorem resistentiam in suido reperit, eum quomoventur. φlerius etiam aguntur , quibus per axin moveri contigit, sive ex suo pondere, sive ex directione, qua ex corde exierunt. Porro in convexitatem fluκionum feruntur , quaecumque motu projectili excessunt , eae vero repunt per concavitatem, quaecunque magis gravitati , aut 'entori, minus motui proiectili parent . Ita san- suis ad secretiones disponitur. et n. Systole arteriarum primo compactionemeficit, dum contra sanguinem tamquam obstac tum contractae, hunc aliunde viscidum, compressitem, urgent 4 liquidiora in oscula lateralia exispellunt , puncta contactuum 4nter globulos augent, crassiora adunant', m ieeulas planas in denis statem compingunt. Ab ea densitate rubor inprimi pendere videtur, quem a pulmone non θsse

piscium exemplum demonstrat , sed a densitate aucta fieri & 'tetvtoni leges suadent , dc e κνerimentum, quo docemur, motu musculari aucto,

imo sola acceleratione saltus sanguinis Ex vena in vasculum amplo descensus alientis. de esitatem semper una & ruborem increscere. Ist. Deinde oscula halc minima, uni globulo pervia. videntur modulus esse. , in quo massulae sanguineae. detritis. angulis ad sphaeracam figuram praeparatae, eam nunc induunt , di in persecto sphau ulas mutantur. Inde denuo densitas , cum sphaera figurarum solidarum omnium sit capaci ia

I 2. Retieula arterissa obstructionis perieulum auserunt, dum ad quamcumque sedem arteriae , in qua obstructionem incipere vel sanguinem coia

SEARCH

MENU NAVIGATION