장음표시 사용
481쪽
dinatione consertas, & vetustarum vestium, quas eis aetas prima coneesserat. operimento contectas, vel hominis desectias aut operis ad latinae linguae notitiam non perduxit. Volentes igitur, ut Veneranda tantorum operum simul autoritas apud nos, non absque commodis communibus, vocis orduce innotescat: ea Per viros lectos, de in utriusque linguae prolatictos, instanter iussimus, verborum fideliter servata virginitate, Quia vero scientiarum generosa possessio in plures dispersa distributa per partes minorationis detrimenta non sentit, sed perpetuoque senescit, quo publicata Recundius se diffunditi
celare laboris emolumenta noluimus, nec istimavimus nos
iucundum, nisi tanti boni nobiscum alios participes ficerennis i
rantes Veruntamen, quorum conspectibus, qu2rumque iudiciis iprimitiae possent decentius deputari: ecce vobis potissime, veluti P claris alumnis, de quorum pectoribus promptuaria plena fluunt, libros aliquos, quos curiosum madium traiulatorum lingua non P uis struere, consulte providimus presentandos vel destinandos. quide cisternis veteribus aquas novas prudenter educitis,quit sitientibus labiis propinatis, libros ipsos, taliquam Xenium antanter accipite: & ipsos antiquis Philolbphorum operibus,' ministeriis reviviscunt, quorumque nutritis simam, dus ipienter, ut expedit aggregantes, eos in auditorio novestia virtutum fructificat, erroris rubigo contanituri varietas aPeritur cum mittentis favore commoniti 'transmissi operis meritis persuasi, ad communem utilitatem evidentissamae nostrae praeconium, Publiceti β- es 4 8. VITELLIO, Polonus ex matre Turinga congessit libros decem optices in Italia , suasore cui LiELMo de Most BETA Pon tificis poenitentiatio. Utcunque vero multum laudis merue' rit, fatendum tamen, hausisse sua ex quatuor istis, EU QUIDL,
ARCHIMEDE, PTOLEΜ Eo & ΑLu ΑχENO. Demonstrationum vero fundamenta sumsit ex APOLLONIO, THEODOSIO, Me N P
L AO, THEONE, PAPPo & PRO Lo rr .rrὶ Μulta videtur sumfisse ex AL A ΣΕΜo, quem tamen ipse non citat, licet fateatur libros Arabicos super ea materia legisse, & pertaesum este, 'es bositatem Arabicam, & implicationem Graecam, Latinos autem Paucos styx ea materia reperisse asserat. Suam autem opticam in X. libros Partim Primus
482쪽
DE PRAECIPUIS MATHEMATICIS. Q, Primus continet axiomata.& nonnulla geometrica ab Eueliches, listitis, 'porrum sithaericorum, denique Propagationem luminis refractam. Tertius organum visus, & visionem explicat Quartus deceptiones, quae visioni accidunt ex radio directo. Quintus Catoptricus est, consideratque reflexiones in si ulis nianis
us ea, qto ex corticis, & cylindricta convexis.fetractionis,& deceptiones ex refractione ortas explicat Iridis
item 'erationem attingit. Hoc opus in plerisque prolixitate 'V e Ita In rmulta in hoc opere desunt, ad optiram sertinentia. aedi, IPlicat oculum. Deceptiones ex radio directo cedentes melius es his
vius explicari poterant. De perspectiva nihil ζbet. N2 bo: eohst; Σ
maneam, hanc ab invento telescopio auctiorem habemus. Dicuntur ab aliquibus inventa perspurilla circa annum imo. Dicunt enim es υ texordine Praedicatorum, qui florebat ab anno 13 2 un. asserere in una concione, inventa esse ante aα annos. IORDAN Us
& demonstratum non reperias. UECH ALES. Ine . 1 is qui illinor omni laude dignus est een
I: M ,2r,i A si Opticae Thesturus.s 479. prioribus otiinquaginta annis hujus seculi sequentes erunt annotandae lipses, quarum prima Solis fuit anno lao7.
483쪽
464 LIBRI L CAPUT XXV. die et g. Februarii. Sed male vel in praecedentem , vel in se- ventem annum refertur, hoc enim anno accidit die 28. Febr. fer. 4. hora una & Io. min. a a. ante meridiem, Rhemis in Galliae Sol in i 6, 3 o. Piscium. a lao8. Eclipsis Lunae, die 3. Februarii, horis s. & minutis io. Post meridiem, Paulo mortum Lunae, & Luna tota obscurata exorta est. Sol in ri ,3 i. Aquarii. 3 iris. Eclipsis Lunae, quae Coepit, ut RICHARD Us
habet, a galli cantu, & duravit usque ad Solis ortum; ibit seria tertia. paulo ante secundam post mediam noctem. Medium eclipsis Coloniae incidit in horam 3, 3s. Sol in 3, 6. Arietis. Hirr8. Eclipsis Solis Neapoli in Italia, ut Cent Magdin. scribunt. die 28. Decembr. seria quarta, horis septem, & s s. minut. paulo post ortum Solis. Sol in I . gradu & 27. Capricorni s) ir; o. Eclipsis Solis die i . Martii, ejus medium visum fuit pec quadrantem horie ante Solis ortum. Sol in initio Geminorum. QEdlipsis Lunae eodem anno, die a a. Novembris, seria sexta, hora una post mediam noctem. Sol in gradu septimo Sagi, tarii ir3r. Eclipsis Solis die is. Octobris, seria 6. minutis 4, 29. post meridiem, Rhemis in Gallia; parva fuit, &Sol in principio Scorpii. 8 ia 39. Eclipsis Solis die . Junii, seria sexta, minutis 26, 2 . ante meridiem, micinis in Galliae Sol in i 8.ις. Geminorum. 9 Ia i. Eclipsis Solis anno lata ab X axe Nadens, accidit dic 6. Octobr. feria prima, minutis i 3, a. postmeridiem, modicum stellis apparentibus. Sol in ro,is. Librae. io) ir s. Eclipsis Solis die as. Julii, seria tertia, matutino tempore, horis 6, i 3, 2 i. ante meridiem. Rhemis in Gallia. Sol in 8, 9. Leonis ii ir 8. Eclipsis Lunae paulo post occasum Solis, die o. Junii, seria prima. Londini horis 3, 49. postmeridiem. Sol in a . gradu Geminorum.
484쪽
zectus, tandemque filii Amsi episcopus Cantuariensis, & An gliae totius Primas s s). Pnsignavit Perspectivam comitiun m
. libro uno, altero item Perspectivam particularem
liber est de luce simplici, secundus de radio reflexo atque
,ςὶ Eius vitiini brevilius descripsit LELA Nnus in Collin. n 141 ANNEs PECCAM Us, anquit, Franciscanae sectae studiosus imitat ut quod frequentiuscule accidere solet, paucos in sua patria illust ex merita accedunt, multos vero foris cui per litem, ri, i ' . 'si
Plurimas, clarissimos fuisse, custo sedere Lutetiam piata
diu studiis, quae in Anglia recte iue - α '
beretur & esset magnus Philosophus iuxta a abiit. rediit, id est ad suos Anglos, vi in Isidis Vado putaeeximus a RUNGEio excellentis simae vi rei non si A. ,e- P
plausit, tum etiam admiratione. des
libenter agnoscebant, & ficto conventu Collemi, sivi, ouo otiri ' a' 'erant, illum Gubernatorem istatuerunt Non lon in ,, ira n 6': μrum urbem adiit, ubi Lector, ut vocant, Palatinus constitui Per haec tempora Rost En τυs cui Lus Astaiυs Arvira his GREGORio Ponti see Romano fictus est tardinaic 'rito P Eeu Mi vimites novis honoribus illustrare volens auctoritato si'
ficu Per violentiam illum tantii, Arcti episeopum dolatia. i. '- μ'
. , 0'0ymi r sessor aemonensis inter alia seriosit
cs inridia, vel seculi imperitia Magiae insimularetur, & id-
485쪽
visue LIBRI L CAPUT XX v. 'ico a CLEMENTE IV. in carcerem stit conjeinis, malevolis ac Matheseos imperitis , accusantibus 'eum Magiae damu u). Varia congestit, inter quae sunt i) Per emisi siliber unus, tres Perspectivae distinctae, adhaec unus secti continuae; item liber de visu & speculis; hoc optu seviscum est, quam mathematicum . Pro it Francos Io AN. CoΜBAcuit Philosophiae Prosesseris in Aea dis purgensi; Alius de speculi facultate, nec non detante in speculo, deque speculis ustoriis. a) De utilis Iogiae. de locis stellarum, de radiis Solaribus, Lunae. introductio in Astrolopiam, de judiciis Asboli gnostica ex siderum cursu, 3) liber de ponden is in gravium atque de practicis magiae, & cmenda iis Mad c L E M E N T E M IV. variis tractatibus rationem
I 267. ad quern volumina bene multa eodem ten' misit, in quibus
magnI Pretia excogitata mathe m
ac Philosophica congestit, Ecclesiae ut sperabat modice profutura xx . Adscribitur quoquerm pyrii yy .
it in Natus is erat familia generosa, haud longe ab in ντο LEMAEO Iscalis, hodie vero Ilcestria nuncupatur. Oxonii in Grammatices & Logicae studio ponebat. Dei ita mi aetatem, ingeniique incrementa liceret, Philosophiae setorum ipsa rimatus penetralia, nihil non exploravit ipsi in reliquo. utile futurum. Collecto itaque largo eruditionis viatico, Luteictiores Angli, minime Vero Oxonienses conseris se sella ,
Ibi haud otiose annos impendit, neque ad Theoldgue tan- , Lingivix verum & Mathematicae, Medicinae, Legum & Historiae mula de convestisti In quibus omnibus eos fecit prosectus, ut & Aeadentiae illius omam tum habitus, &ab eadem Sacrae Scripturae Prosesseristituto, Mei uria. honestitus. Literis itaque &gloria onustias, in patriam de mox cunainvenitur, quie gradum illh Lutetiae donarum lubem detulit. Posta eius dente G RosvEsTO, regulam S. Francisci, in conventu eiusdem Omni suscepit. Quapropter spreto ac ieiecto, quo plurimi in iuntur Mortiopum ac dignitatum desiderio; intimos Naturae recessus perscretari, se litauarum, ramisque Scientiarum stridio, addicere consumit, maxum i
486쪽
DL PRAE CIPUIS MATHEMATICIS. 467
bauei perea tempora creuitionem attigissent. Amicitiam praeterea cum viris omnibus eruditis inter Latii ros, quaesivit &invenit; Instrumenta neces laria inlima inventa perficientia ipse N aliorum auxiliorum excogitavit. Denique Magiae accusatus in carcerem deiectus & ita mortem in vinculis oppetiit: sive id exanimi aegritudine contigerit, sive quod pessime in custodia trasti iussu riti cons. Historia Universtatis Oxoniensis Lib. L p. ι36. Sed vindicavit
nos Eni UM praeter NAUDAEUM in Aluralibus sPONDA Nus, hoc eum Ornans elogio: Hoc anno i 2. inquit, damnata est doctrina Roc Enii nλ-
eo Nis, Angli, Propter aliquas ii Vitates suspectas, quippe qui in ut id Metrinae, ficultatis & scientiae genere versatissimus, & ad miraculum subtilis, unde & Doctor mirabilis communiter audiebat. Dum Mathematicam Philo pli iam naturalem curiosius, quam par erat, inquireret, vulgo habitus est diciti ator&Magus. PIT sa Us docet liaec illi ex invidia, vel ignorantia aliorum adveri te, dum ea damnarent, quae suam Volesugiebant industriam. vel stiperabant captum. uu) Excogitavit enim Methodum, qua & naturae incognita retegebat. de miranda adeo praestitit, ut non tantum apud Plebem, verum & viros haud indoctos, magicis omnino artibus immersus crederetur. Et hinc scilicet est, quod in libro de utilitate scientiarum de neglecta Magia sic scribit: Insii per ara Magio sinquit ille in per totum orbem invalescens, occupans homines in omni luperstitione & fraude religionis; quamvis suerat religios; Philos pilis odiosa &ab omnibus debellata, tamen sancti primitivi invenientes ninnin. dum hae occupatum sicut Philoibphia, Pro eodem artificio utramque reputabant, quoi in fidei fiuctuin impediebant multis mollis: nam sicut Magi Pharaonis Moysi resistebant, & populum AEgnati mandato Dei inobedientem iaciebant, si e luit in principio Ecclesiae per artis Magicae violentiam, quae tamen in eundem essectum si contra opus fidei cum Philosophia eoncorda Mhat, totum eius vituperium iii Philosopli iam, quae princii alis fuit, redund Mirat dec. - Revera B A c o N U M nonnulli daemonis quodammodo necessarium crediderunt; cumque malorum spirituum ministerio usum, caput A neum; es in vitie, eique loquendi facultatem indidisse. Utrum haec ope Magiae na- turalis secerit, opus non est ut anxie quaaramus, nec alia erat Magia quam tu - turalis, cuius periti simus suisse sertur voETrus, & de cuius arcanis sic adi illum scribit: c Assio nonus - tuae artis ingenio metalla mugiunt, DIOMEDEs in aere gravius buccinatur, aeneus armis insibilat, aves simulata' fiunt; de quae vocem propriam ii esciunt habere, dulcedinem cantilenae prohantur emittere se dic. in operibus suis Edit. Paris in8. Lib. I. sol i9. Ita otiam legimus de columba lignea, quam A RcuvTAS I arentinus sedit vula- tilem. de mulca Recio MONTANI aurea, de ic TlNt ilochia, de araneis ex . cinia a chal; M
487쪽
riremedia. Non tamen aliquis presumit tradere calendaritati septer hoc, quod Concilium Generale prohibet, ne quis niuxi mine licentia sedis Apostolicae speciali, sed ista sedes
semonstrum tollere de clesia. ID Lius quidem cαsAκα , sex sedarium, quod trabemus, nec unquam fuit postea cortei mi in hisessio non habuit falsitatem, quae nunc regnat Propter, derunt a tempore eius; atque Ecclesia in principio iiiiiii uin omi gere Calendarium, ει multi ripae de hoc ordinaverimi, istium, eo quod in aliis occupata, de oppressi diu m Tyramvis AsisHaereticos scirciter per quingen annos) &idini abiit consistu pertracta est at nos. Caeterum non merunt in primitiva Mela, omi persecti, qui requiruntur ad hoe sublinis negotiui maenim , yontiqem rogaverunt vos, quos aestimabam aliqua istastiliter ostronomia, ut apponere remedium, &tenta remi nati, ut a
488쪽
DE PRAECIPUIS MATHEMATICIS. . op
non fuit Astronomia in usu Latinorum, nisi parum: nec in usu Ecclesiae apud Greeos & Hebraeos: sicut nec aliae partes Philosephiae propter multas causas, quarum aliquot scripsi superius. Sed in opere maiore plenius, scilicet in prima parte illas exposui. Sed modo sunt Astronom susscientes ad haee, ωι quatenus videritis radices Principales errorum istorum cum remediis, seripsis satis in opere maiori. - Haec eAstantinopere suo ad c LEMENTEM IV. Am. Observam dignum est, Primo B A CONUM ad castigandum Calendarium c L MENTEM IV. Pontificem cohortatum fuisse, deinde hinc animos sumsiste νήυLUM Middicturgensem, &id operis suscepisse, cum de eodem argumento diissereret in libro, titulum fecit Paulina de recta Paschae celebratione, & de die Passionis Iesu Christi, in quo partem dimidiam a a Aco Nofuit iii miratus, qui plagium situm occultare studens, BACONUM non tantum
non laudat, verum sententiam ejus improbat aperte, ac errorum coarguit.
Et hoc est Calendarium, quod usque ad Gregorium XIII. fundamenti loco ponebatur. Praeterea coronidis loco non praetereundum est, quod ei Telest pia iam tuerint cognita, quod ex scriptorius de Nullitate Magiae colligere tiaeet, ubi ita: Possunt figurari perspicua de specula, ut unum appareat multa,
ut unus homo exercitus, &ut plures, " volumus Soles&Lunae appar M. Nam natura sic aliquamlo figurat vapores, ut duo Soles, duae Lunae aliquando tres Soles apparuerint simul in aere, ut PL 1 N ius recitat secundo Nati Hist. Et qua ratione plures ocinfinitae possint res una apparere, quia posstquam excedit suam virtutem, nullus est ei numerus deterini initus, sicut arguit ARisTOTELEs cap. de vacuo, & sie Omni civitati, S exercitui con- trario possunt fieri terrores maximi, ut vel propter multitudinem apparitim num stellariam, veli prinum, super ipsas congregatorum desperent, praecipue si sequens documentum cum illo primo habeatur; possimi enim sic si gurari Perspicua, ut longi illine posita appareant propinquis lima & e cor trario, ita quod ex incredibili diutintia i eremus lites minutissimas, de ii
moraremus res quantumcunque parvas. Possunt & sic figurari corpora, ut An ocima appareant minima, ct e contrario, ut alta appareant infima, &eco trario; ut occulta videantur manifesta; ut quae in civitatibus & exercitibus contrariis fiunt, possint ab inimicis deprehendi. Possunt etiam se figurari perdicua, ut homo ingrediens domum, videret veraciter aurum de argen-
tum, de lapides pretiosis, de quidquid homo vellet, quicunque festinaret MMI visonis locum, nihil inveniret &c.
yy Quisvrimus inventor pulveris pyrii fuerit, adhuc sub iudice lis
est. POLYDORus v ERGi Lius Lib. III. de Rerum inventi p. 27 . istium pulverem Diabolum invenisse assierit: I'ormentum aeneumomni admiratione ε
489쪽
,, execratiosaeque dignum, ad perniciem hominum excogitatunn. haud adduci, ossum, ut humanum ingenium invenisse credam. Sol me hercule, potita, alum quempiam genium, Daemonem, mortalibus monstratie puto, ut inter, e non minio armis, sed de fulminibus pugnarent. - Similiter sere si Bupui Lippus MELANCHTHON, cum in Lab. V. Chroni c. p. gi . scillat: -Genus bellicorum tormentorum serale, in generis humani inter tum inis, istum Monacho ministro, Diabolo architecto. - Secundum quosdam hunc pulverem excogitavit Rex Chinae, vocatus Vi TE v Anno Christis . Sila enita scribit vos sius cap. XIV. p. 83. Variarum observationum: Pulveris ni-istrati te tormentorum maiorum & minorum, quibus Vulgo utimur i inven-
istum qui Christianis adscribunt, de illi quoque lisurimum selluntur, cum comistat iam mille te sexcentis annis, omnia ilia Sinoisibus fuisse cognitissima. -Reperiri apud eos tormenta exquisitissimi operis, iam ante octo vel planissecula fibricata, certum est; de ne cui mirum hoc videatur, ellam apud SD, enses, qui artem hanc a Seribus acceperunt, vidisse se assimul τλat D, Ea ius testis certissimus, ante quinque vel sex secula constructa tormermista. Idem etiam assimat nitratum, quem vocant Pulverem multo apud illos siprestantiorem confici, quam apud Christianos. In artificiis, quae pulveris ιώhuius beneficio ab iis peraguntur, quantum excellant, norunt omnes, quisividerunt, unanimiter assimantes, nullius esse promenti, quae a Christianis sieduntur spectacula, si cum mirandis Sineti sum conserantur operibus, utpote, qui longo de perenni exercitio tantum in hac arte prosecerint, ut quibus sevoluerit it coloribus iii Uendo flammas, de quascunque placuerit inducendo, formas de figuras, quascunque etiam in nudo aere sciam repraesentare piam
as. Non tantum huius pulveris in omnibus suis bellis prodigunt topaei, , quantum Sinenses in ludicris istis spectaculis. Quatenus tamen pulvis ille sinitratus bellicis inservit usbus, certum est hae in parte cedere Europaeis, ,.qui in rebus bellicis irae sunt sulperiores Sinensibus d e. In hanc sentemtiam stribit quoque Ri Rcii Enus in China illustrata pag. rri. Pyrii pulveris,onventionem iam primum ante multos annos in ina detestim fuisse, negare senon possum, cum Patrum nostrorum testimonio in variis Imperii provinciis, ingentis magnitudinis tormenta potissimum Nankini ab immemorabili tem, pore filsa, is vidisse memorant. - Multi dein primum nominant inventorem BERT MOLDUM SCHWARTIUM, natione Cimbrum, qui Seculo XIV. tuit. Sed propius ad veritatem accedunt, qui primum auctorem nos A co NUM celebrant. Hic enim in libris suis clarissima ficit huius rei indi eia, ita disserens: Soni velut tonitrus & coruscationes fieri pomunt in ade, ..imo maiore horrore. quam illa, quae fiunt per iraturam; nam modica ti,.sa adaptata. stilicet ad quantitatem unius pollicis soniim iacit horribile
490쪽
DE PRAECIPUIS MATHEMATICIS. Milo eoruscitionem ostendit vehementem, de hoc fit multis modis, quibus civitas, aut exercitus destruatur, ad modum artificii GEDEON is, qui la sgunculis fractis de lampadibus, igne exsiliente cum fragore inaestimabili ininfinitum Madianitarum destruxit exercitum cum trecentis hominibus. - In haec verba ita seribit o LAus sonas cuius in libro de ortia & Progressia emiae pag. M6. Hic apertissime loquitur Roc Enius de nitrato illo iclopetoriam pulvere, quem quod praestrius futuri videatur suppressisse a m GERius, uERTHOLDUM waretium, Cimbrum, circa Annum Christi asso. suo marte postea invenisse, constat ex Th. BAR Tuo Li No, seculi delitio Lib. de Ma Dan. Idque primum B A o N i s inventum esse, ut clarius patescat, ipse postea AGGER ius ita mystice: Accipe, inquit, salis petrae Lum. Vopo vir canum ti sulphuris, & sc facies tonitrum de coruscationem, si suas artificium is
entis A emiae Doctor. iunge lateque nominis sui famam EGRAngliis, ac natus in oppido Eboracensi H IMod, quod nimc Holisex appellatur. Oxonii operam studiis dedis, sed res' 'Iam vitam transegit Parisiis; ubi etiam vita e cessit anno irs6. zz Condidit i) librum de Sphaera Mundi
eta, iam stimum ad hanc Sphaeram Scholiorum assima
ααὶ Hoce. xv x rudibus his versiculis, qui cum Astrolabio eius,
M Christi, bisc, quarto deno quater anno, . . GDe sAcansoreo discrevit tempora ramus,' Gratia cuiatonaen dederat divina IOANNEs. sentanis est tet in Elaustris Sodalium initurinalium, & in medio turnus haera videnu cum hoc Epitaphio, Barbari seculi indicet in De samo nosco qui Compotista Joannes Tempora discrevit, iacet hic a tempore raptus., et mn ora qui sequeris, memor esto quod morieris. - - . Aser es plora: Miserans pro me precor ora.
- pluerae em viatuor sunt partes. Prum prima est de panthus αε malin idi. Altera de circulis Hiae . Tertia de motu secum iam vi octa signorum, divositate dierum, nociumque, deque inussione