장음표시 사용
31쪽
Carrat vocamus, quorum 24 marcam puri auri faciunt,&Caractus habet gra
na. n. non 24 Ut quidam male autuiuant.
Catillus cincreus, alias opella, vuIgaliter artifices Scapcll nominant Va sculum illud in quo massule probatoriar, die proben in fornacula plobatoria collocantu T.
Cementum Germanice sic nutu I sit ex lateribus coniti sis i si argilla, hoc est terra cretosa iandida . qua figuli tuntur ad vasa fila conficienda Medicatis, per quod aurum Margentum ab aere, Malia extranea materia repurga
Chrysiulca aqua fortis,etarctiva sesai supra aqua. Chrysophisium officina est, in qua
Collybistae, Numulari j Argentari j, Trape Zitae, idem significant,Germanis Capellatum ali Compellatum argentum a Copella ita dierum, quali ad summam usque puritatem cogatur, 3 in catillo compellatur. Socui iderea pellen genominent viri supra Argetum.
Coticula seu lapis Lydius, si relchil in.
Den per abbreviationem denarium significat, demer gallice, nos pfenning vocamuS, quorum 1 .marca puri argenti
faciunt , quilibet ex illis recipit a
grana. Δοκ μαsκ Doci mastes, aestimator, cessi probator, vard in Germanice. Δοκ/μα S1Kk est ars probandi οκιμ ασία probatio, examinatio, perscritatio.
Cn3 Sigcs I Anglos voco latine quorum dixi 19. Vnciam Coloniensem
Fistula ex bracteis saetae No Shcup e; eri rolle ii oder ritas m. Fornacula probatoriae in probier Ose. Fornacula latericinia, cin probi eris e vota letnen oder orderigebacten ferrea ex
Fornaculae os, Rimssood ego sens. Forceps X siici)t ό an ' Foramina spiritalia sunt quae spiritii promouent, ab inito ster.
re gre in siue grana significat. quorudixi 2 q. denarium facere in puritate metalli, Carali us habet tantum I 2 grana contra alios qui haec non videntur in
Indicatura est extrinsecus valor monetarum, sicuti pia valvatio, non Vero intrinsecus, ut Budaeus sentit
Lan nobis est probior fiass. Lamina&Bractea, inquit Laurent Valla,sic differsit, quod lamina sit cras sior, tenuior magis dilatata bractea,
Lapis haera clius idem quod lapis Iydius&coticula,de qua praecedit si rei chflci tria Libra pensilis etra probier a g. Libra etiam aliquando idem quodas, mina, seu pondo,Vnc ijs I 2. Velitali j13. constans. Libella deminutivum pronum uio peponitur. Liga species est mixturae,i agi niveir. digeschaltitoria etiam vocamu granum
siue granulum. Locu Iamentum librae pensilis, domuncula in qua libra collocatur, a Vento conseruatur, probicrtalis probici si ichi commula iter dicimus- Loto, cili liti)s notum est pro decima sexta parte Vnius marcae, ita me-
32쪽
dietatem unciae significat. Lotonis Colonient pondus est is . Anglorum. Lotonis Trosici est 1 Anglorum.
Magister Metallicorum, Tergnati-stre. Magister Monetae ansnhliacis ter.
Marcus seu arca est pondus quo magistri onctales&aurifabri passim utuntur, haben, octo uncias S lotones sedecim. Marca argeti puri habet duodecim
Marca auri puri et . Caractos. Massula pura siue auri siue argenti scin retri/snitu retos init Silber, so volide Ga pellen miri genoni meli. Meracissimum est argetum siue aurum purum putumr, cingstinIpiu rictis fui oderodit. Momen tu nobis est Germanice al; alias qualecunq; temporis pactum pondusculum significat. Monetarius otiinher.
Monetariorum Magisteri Nuntiaui. iter.
Obrysum aurum idem quod aursip Utum purum meracissimum , scin Coldi. Operculum, Iectes. Os fornaculae supra fornacula. Pes Monetari orsi 'este meta Moneta rijs Prascripta in cudendis numis,
quam omnino obseruare tenentur. Fiat ala poculum patera.
Ponderales assulae , probum obcrProportio auri ad argentum qualis, era hicn. Pustulatum aurum significatet iam ex coacti stimum. Quaternae siliquae, sunt grana, Stain quorum denarius habet 2 .qq. Qiients in nobis significat, quorum q. lotonem faciunt, aliqu1do pro Vna quartara ponitur, quod est pomdusculum octo momentorum.
Ramentum parua particula ex nu-mo siue alia auri argenti ue assula excerpta vel excisse.
Scoriam dicit Plinius omnem illam spurcitiam quae a metallo abstrahi potest. Selibra, pro marca ponitur octo un
Semi sextulae quartam partem Unius Caracti signific1t, sei libit sotre hqrcili. Sem uncia, Ille ii asoth. habes larachmas, siue quem l cita quatuor. gnoragium, hoc est quod cx percustione Monetarum Principia Mon tario pentitatur.
Tegula significat operimentum catillorum tegit enim aurum argentum
que in fornacula, Germanices Uriisses
Valua, aestimatio, taxatio, tacrbierunt' dicimus.
Zygo statae sunt libri pendes per V bes constitutae, qui proprie, vocabuli significatione, ponderibus praefecti dicuntur, Plibri pende, quamuis ad illos etiam pertineat in uestigare assulat si aut num orum ligam. Et lic iudicium suum interponunt de valore intrinseo co,tam preciositatis, quani ponderis. Molin num. 7os. Nos Germani Zygo- statam
33쪽
gatam, vardem vocamus, ut passim de Tygostatica libra est ea quae publice ijs fit mentio in Imp Ordina &ego Ru temperata& probata est , hinc etiam delitis ieij plenius tractaui libr. 1. de Zygostatica fides dicitur, hoc est plena
I. V. D. IN CLAR VIR D REI NERIBV DELII, L. LICENT LIBROS, De variis vari j varios scripsere monetis
Tractatus quorum laus sua quemque manet, Attamen haud Via quam cudendi prodidit artem Qtuspiam inexhausti pene laboris opus Sponte sua fugiens verit usae recludere cunctis Sacra Deae, paucos quae penes esse solent. Publica donec amans RE IN ERVS commoda,docto Artem hanc arguta tradidit arte, libro. . Qua fretus, dubia in nummis aenigmata soluit, Doctorum intortis exagitata modi S. Monstrauitque Viam,cognosci qua genuSomne Nummorum,&certo possit Vterque valori omnia quae magno contexta labore BV DELI, Conuenit auctoris non sine laude legi.
35쪽
QUAE IN HOC OPERE DE MONETIS ET
37. pag. 9. Abrahae parens Thares primus mo
Absurdum est locupletari cum alterius
Absurditas Molinaei maxima aperitur.II. Abundans cautela in contractibus no no
Accessorium obligationis accommodari debet ad principalem. nu.8. Si Accessotium corrigere aut restringere principale non debet. . S Achillarum argumentum pro communi ut Budelius.6. 89Αctus agentium contra intentionem ipsorum,non operantur,sed bene operatur,pio vel praeter,&α Io. 697 Actus ibi censetur celebratus, in quem locum confert iurisdictionem. ly. 2I6 Aetio pro empto copetit re aestimata tradita eademque euicta .Io. 8IΑcus aureae quo pacto fiant, quodque 24. constituendae. 6. s Acus argenteaerilia te fiant, secundum
numerum I 2.denariorum. 8. SI Acus argenteae aequaliter ut fiant secundum numerum i6.lotonum. Io. 6sAcuum 16. structura. H. 6
Acuum confectionHiltiplex, secundum Georg. Agric. . SI Acuum tria genera constituuntur. Acuum,cuibus auium probatur,fabrica.
Acuum,quibus argentum probatur fabri
Additamentum ex puro argento sumendum. 4. 47 Adulterina moneta prodegitima non habetur. I . 33 Advocatis, Architectis,Tabellioibus credendum. 8. Is Aequitas prae oculis Ecclesiasticis personis est e debet.3i. IrAequalitas inter debitorem&creditore seruanda.2. IZAequivalentia nouae monetae, quae loco antiquae praestatur quomodo commena
AEslutesimixturae in conueniens.8. LAEris temperatura cum arget exemplis declarata.'. 82Aeris ratio ad argentum quae sit, largenti ad aurum quo ad volumen corporis. O. 74 Aeris appellatione antiquitus omnis moneta continebatur. II.
Aereinum i etiam hodie in multis locis
Aerei num tempore obsidionis ciuitatis Traiectensis percussi,eorundemq; λ
Aereo num os uti quondam, ita inodie quoque cudi. is Aereos num os ad bene placitum Principum tolerari posse. S. 7 3 Aerarium,&Tribuni aerarij, qui dicatur.
Aeri color nativus rubeus fraudulenter dc trahitur.23. 8AEstimatio praedictis verbis addita quid
36쪽
AE stimat ore tradita venditionem facit. 9. I 8 IAestimatio Statuto aliter facta quam si recepta quid decendum.1. 2 2Aestimatio temporis contra tae O igationis in pecunia inspicitur,etia ira si e probata fuerit tali moneta. nu. T. S. 372Aellimatio iti Iὶon res petenda .6. IS Restiniatio tempore contractus factabattenditur.'. I9 Aestimatio aurei crescit propter deterio rationem, minutae monetae. 47. q92 Aestimatio ab initio contractus praescripta attei ditur. 2. O
Aestimatio valor in inperio uniformis haberi debet. 68. Aelia irratio S variatio valoris pectiniarum unde causetur, S qtia dicatur iti- ita aestimatio. Et qtiotuplex fiat fraus in
Aestimatio rei debitae consideratur sec6dum locunt, ubi destinata est solutio.
Aestimatio in dubio iacn facit emptione.
Aestimatio in eros sis iunais minutioribus ilebet esse ieciproca S corresponden S.Is. 7s Aestimatio venditionem quandam facit. I . 7o 7 Aellimationis pecuniae per partium con-llentionem materia ample examinabi
Aestimationem 3 valorem extrinsectam monetae esse inspiciendum tempo ius olutionis. 3 7 LIAestimationem reddendam, etsi expresse non sit dictum, ut rediat beatur. 7. I 8 Aestimationem non semper facere vendi
Aestina ationem contra eius tempore cur renitan loco speciei solui posse vult Molin. s. 96 Aestimatione publica sublata, debitum. tarne soluendum. LI. O3. Aestimatione in eadem Coronali&alia species etsi expendatitur tameia multu nihilominus in i)s perdimus exponen-
Aetati incapaci quopacto succurratur '
Affectus non punitur, sed bene effectus. Affectio contrahentium in obtrudet dis S recipiendis numis debet temperari. 2L 303 Albertus Brunus, quid de auro purissimo sentiat. 3 . si Alciatus bene intellexit historias Roma
Alciat sententia praesumptioniblis efficacibus iuuatur. 17. 5A lexandrum Macedonem monuit Aristoteles ad conuentorum obteruatione. φ. . 7,
Aliud in legatis, aliud in contractibus obseruatur, ut quidam volunt. ζ. 22 δ
Aliud pro alio inlito creditori solui non posse, fallentias plures recepit. I. styAliud p in alio inuito creditori soluin quit.ῖ. 96, Alchymia nunquid sit ars approbata. 8. .
Aloy, quod qualitatem designet. 88. Is R, Allo 3 e Gallicum verbum quid signifi
Analogia decupla&, quindecupla. v. s Anglica lues, prodigiosa circa monetam..
Angli Carolum I. Regem Galliae mente. captuna detinent ope Philippi Burgu-diaci .nu .l8. 27. SO Angloriim Colorniensi una Trosicarum collata O .nu. Io. p. Anglorum 8 momentorum adminiculoo innes numi librantur. Ir. 6s Angliae Regina ex argento fere puro nu-naos fecit. I 2. 739
Anni uniuscuiusque propriam esse praescriptionem. 7. 223 Annotri calitatem hodie maiorem esse quam olim fuerit. idque exemplis pluribus comprobatur. ΑπAnnonae caritas non est maior hodie quae fuerit ante trecentos annOS. 7 IA unitum legatum non tendo non a mi
37쪽
Annui reditus qta aliter solirendi .r. 2i8 in Amniis reditibus etiam quo ad intrinsecum valorem sol titionis tempus in-' spiciendunt,& quale secundum Rom. Gemin et t. 69 in Annuis reditibus soluti si is tempus co- siderandutri, ut quidam volunt. I. I 8 Annua pecuniae praestatio per Principem quo pacto solii tionem consideret. . IRs Annua praestatio immemorialis absque causa. quid operetur3 9. 23OAntonius Triumuir,taxatur quod Mone. argenteam adulterauerat. 87. 6sIAppellationes in Ducatu Geldriae impermissae. . io 3 Appellationes bene excluduntur, si Superioris consentus accessierit. 2. IO' A qua Ualentis vis mirabilis. 2o. 2Aqua Crysulca aliaq; instrumenta, quomodo conficiantur remissiue. I9. 8 Aquae chivsulce adminicillo Si per cemetum purum id aurn m. 2s. Ff; Aretini quoddam costium discutitur,&ut alienum re ij citur .i6. S2 Argentum volumine corporis duplo maius est auro. 9. 7 ψArgentum quo tempore Romae fuerit s-
Argentum regi una Cineracium quale.7o.
Argentum purum est 2. denar.7I. Ssῖ Argentum quot uplex probetur. I. 38 Argentum Parisinum quale sit. 1 r. ηχArgentum ad instar in probari. Is 4r Argentum Ii .denar. 18 gran .esse Cine-racium. II. siῖArgetum purum putum Moli. dicit quod sex granis abest aua.den si ueri denar.
Argentum multiplex reperitur. Q. 27 Argentum pustulatum unde dictum. 6.syψ. Argentum purum putum inprobationibus quando habeatur. i 3. 2Argentum purius i a.deirarioru in non reperitur. num. 7. 26 Argentum facilius quam aurum deprauatur.ῖZ. 7 2Argentum qualiter ab auro per aquam valentem extrahatur. l6. 47 Argentum qu is primum adinvenerit. q.
Argumentum a vera mente partium Valet. 28. ix
Argentum quando primo fuerit signatu.
I9. Argentum merum non videtur aptum ad conficiendum vasa argentea. 78.
Argentum pusilla tu tripliciter fieri.Gr nallium quid sit. 79.
Argentum pullulatum,quet d. I. O Argentum merum aurifabris n6 bene co- uenit in vasis conficiendi S. 4. 99 Argentum Regium, cui tantum vigesima quarta auri deest .i7. 738 Argentum ab auctoritate doctorum. n. ist.
Argenti bonitas Parisiensis quaesit. nu. 3I.
Argenti ingens copia ex India anno QVenit. s. 8r Argenti quantum in pecunij sit, parsicu
Argenti tantum in minutissima moneta, quantum in maxima habita proportio
Argenti pes quondam H. denar de Ir granorum fuit. So. 1ssArgentei Turonenses,qui fuerint Et intellectus Clem. 1. de magistris.8 Ἀχοῖ Argenti quantum in masia si inuestiga
Argenti libra qualitate intelligatur. I.
Argenti tantum erit innum is, quantum in massa. 2.
Argenti tres species recensentur alias est multiplex. 69. si Argenti bonitas itidem distinguitur. n.6.
Argento probato permanet ars '. m. munda, vi quidam sentiunt. 22. οὐ Argentei numi,quo tempore prirnum Romae signati. s. s 'L
38쪽
Argentei quales si ierint quibus Iudas Christum pio didit. i6. 66 Argenteo additamento in proba est opu ς,
Z quare. II. 6 Argenteos numos purissimos olim cusos. 29 4sArPenteos num os omnin puros auctor ipse saepe stana pari fecit. 3O. SAigi mentum a contrarijs propter diti er- litatem rationis non procedit. u. 3O.
Argumentum ab intrinseca bonitate vi ni ad extrinsecj pecuniae valet.36. 9OArgumentam contractu nautui ad contractum census Valet. Ic . OIArgit mentatio aratione casus conuersi uaprocedit. Iq. 2l
Argii mentatio a solitis& consuetis effi
Aristotelis locus expenditur ad intellectum Iurisconsulti in I. Ede contrah. emptione. 2. 6 9 Ars nobiliorceiisetur secundum nobiliuus subiectum. 2 l. . III Artis principia debent esse certa l7. Ad Artificium cedendorum num ors,SI quibus modis perficiantu ac formentur explicatum. 2s. 88 Rrtiῖ cum modus Io quendi omnino obseruandus. 72. 3 3
Asies quot podus habuerint apud Romanos,&quod nostris Marauedinis com
Attendendum hoc, de quo verisimiliter actum creditur I7 I69 Auctoris Budeli,decisio communico formiS.3. i8 Auctoris explicatio quadrantis facilior
Augmentum certae Onctae superuenies debetur, cui ipsa species. Io. η92Augmentum vel decrementum monetae superueniens an attenden dum. o. 79
Augmentum paulatim de sensum super-
Augmentum futurum nocedit lucro empto ii, sed editori, quia illud tantum venditum inteIsigitur, quod extabat tempore contractu S. . os Augmentum naturam sequitur aucti,&eodem iure censetur. IS. I9Augmentum sit perueniens in iniqua dilatione non consideratur. S. SI Augmendum in persolutione dotis si laesa est filia maiore pro dote relinquenda non deducitur .6. si Augmentum decrementum exterius cui prosit vel obsit. 27. ITIAugmentum: decremetum debitorem respicit. 9. i3sAugmentum an spectet ad Reum, qui est
Augmenti extrinseci ad defectum initia
secum collatio. II. SI Augiraenir stiperuenietis naturam copi sius explicat Molin io8. Augmenti inopinati lucrum emptorem respicere debet.ε . 7o6Augmentatio pecuniae quo sit introducta iure. 4 4 6 Augusti Imperatoris, Avus fuit Argent
Aurum preciosissimum metalloru, eius. demq; definitio. a. 3 Aurum omni plumbo est ponderosius. 3.
Aurum Margentum Roma signatum quo tempore fuit secundum Plinium n.7
Aurum i 24. Caract.diuisibile,& hoc esse praestantissimum .r Aura purius argento excoqui posse vult Molinaeus, S male. t q. 37 Aurum largentum in puritate conueni
Aurum argento latius dilatatur , quo pacto i6 3ν Aurum purum ad quadrantem quadratis quadrantem. quale sit. 27. so Aurum apud AEgyptios per abiectas personas effodiebatur. 4. Iro Aurum purum non cesetur aptum ut inde moneta fiat. 3. Aurum
39쪽
Aurum purum pii tum ecsdsim Plinium,. habe i non polle. r3. ibid. Aurum argentum ad summam puritatem velle excoquere, quasi impostabile, secundiana quosdam. 6. I COAururia ad Iraiod uiri est durabile,nec ab Pne, alijsque elementis ablumitur, nu- me. S. 32 Aurum vulnera,Vlcera,morbosque sanat nulla. . ibid.
Aurum quid valeat, remissiue nume. 8. 3' Aurum artificiat nativo praestantius e Die quidam volunt. 9. ibid. Aurum purum putum,per auctorem effectum saepius. io ibid. Aurum obrygum,seu putum purum, omnino haberi possie. λη'. FIAurum de argentum Principum legibus cauetur, ne extra fines Imperi j euehantur.38. 7qvAurum ad culmen puritatis reducere,n5 conducit semper.39. SI Aurum argentum, sunt pestis&perjities quaedam Vita . I. Is Aurum tantummodo cum argento permixtum quando habeamuS,nume. s. pag. IAurumi argentum, ad omnia flagitiorugenera homines incitant, nume s. pag. 36Aurum argentumque ad summam puritatem excoqui posse. 26. 96Aurum ad quadiantem excoqui post nu. Aurum,argentum, aes, separari posse, nu- me.qo. 6 3Αurum purius excoqui argento posse, num .i8. 342 Aurum purissimular,ut Molin .haberi non posse. 7. s 2 Auri operationes plures explicantur, nu
unde videatur prouenire. 769 Auri argenti non anthina fuisse quondam quantum sit hodie. 736Auri summitas consistit in 1 .gradibus siue caractis. r. 9Aurum ad argentum proportio qualis.
Auri pretium pro argento, Mecontra saepe loluitur. r. ibid. Auri bonitas traditur, qua ratione cognosci ea possit. . 97 Auri summitatem Ise Carael. 24. ad quadrantem excoctorum .36 sqvAuri appellatione, vel argenti veniunt vas aurca, Se argentea, non an fenaurei numi, seu argentei continentur.
Aurivato S pretiositas qualiter consideretur.li. 3ssAuri pondo aliquando 13. argenti libris fuisse adaequatum. 26. 739 Auri virtutes octo constituuntur, nume. q. 3α Auro summam soliditatem inesse, nume. 7 . . quAuro aes S argentum saepe miscetur, nu-
Aureus semper de minimo intelligitur,
Aureus apud Romanos non fuit semper eiusdem ponderis, nec eiusdem bonitatis': qua nauis multo tempore fuerit quarta Vncia parS.I. OIAureus quo tempore fuerit diminutus ad sextam unciae partem.2. 6O2Aureus dictus est solidus, etiam eo tempore quo erat quarta unciae parS,num.
40쪽
Aureus numus quando fuerit signatus. pag. 4i9 Aureus in auro, ubi auri fit mentio, sub intelligi ianus. 73. O8 Aureus ubi idus a tempore Iustin unusi denaque. I. IO 2Aureus, quod sexta fuerit unciae pars,multis probatur rationibuS.I. 9 Aureus VetuS,2 F. denarios peΠdebat, nu.
Aureus intrinsece mutatus, aureus Ion est.6l. 49s Aureus Umus quando Romae primum percussu S.l3. I Aureus num us apud Romanos quo tem pore fuerit percussu S. l. 19 IA urei primi a Iustinianeis sescupla proportione distant. 7. lo2 Aurei augmentum vel decrenientum se-piruntur pretia rerum. F. SCOAure ad numerum propter frequenteS mutationeS soluendi. 6. l89 Auret 6oo in poenali mandato Illustris s. Duc. Iul. Cliti te, S c. de non appel. Quales sint.ῖa. io 8Aurei nostri temporis cum illis antiquis comparari non posiunt. lo. IOLAureus in auro ad rationem 72.alb.eXpΟ- siti. r. a8φAurei bonitas extrinseca fere magis, qui intrinseca inspicitur. 7. 6 Aurei valoremptione rei, non materia attenditur. 8. ibid. Aurei eidem non redduntur, is cinbonitate extrinseca reddantur, nume, ri. o IAurei maiores reducendi ad intellectum valoris Veteri S monetae. s. 369 Aurei in auro quondam, nostris modernis praestantiore fuerunt .ls. 77 Aureo specifice debito, non hialore, augmentum iecremetum debetur, nu-
Aureo tempore retractus deminuto,quid iuriS. II. O Aurej quatuor quondam unciam pende
Aureorum appellatione in contractibus quid veniat. r. . 6O
Aureorum seu solidorum 1. libram face
Aui eorum aestimatio si principaliter in obligatione sunt ad temporis contractus restringenda. Io. sivAureorum nostrorum cum Iust in collis latio. H. Ic3 Aureorum simplex expressio, sufficit ad obligandum inspocte. 2I. o Aureos num os extitisse ad cetesimam s-que partem purisai in OS. 3. 7 3 Aureos vocat ius solidos .i8. y66 Aureos ante Iustinia. tempore percussos, praestantiores solido fuisse.K. IOB Aureos largeteos mere num os hoc tempore vix cudi posse. ioci Aureae venae a Deo Opt. MaX. primis temporibus creatae. l8. I9 Auream largenteam supellectu ena ex pura materia fabricandam, num e. v. pag. 77s Aurifabri quoq; ex puro metallo sua a satenentur conficere. IS. 9 Aurifabri certum pedem seruare te lacn
Aurifabri' si aliter possint, vel non ponsint monetas liquefactas, suis usibus applicate. 2 o. 79 Aurifabri habent suum certum pedem,
Aurifices an possint in sua arte de falso
Aynaonis Craue ita auctoritate communis fulcitur. 34. 19o Ago vas electionis,3 fons legum dicitur tubaveritatis. 2, 46I
ires quedam in materia solutionis reprobantur . . *76 Bait olus a caluinnia defensus in I. cum aurum. ff. de auro: argen Izga. num. I. 38r
Bariolus sibi jpsi contrarius saluatur, nu-