장음표시 사용
71쪽
prout calor, Coelo aqUa plus minus Onerato, aliisve ad alios morbos proClivioribus, grassetur Calore sicco, phlegmasiae, hepatitis praesertim, humido vero rerum potiente, morbi indole penitus divetia resurgentes saeviunt. Hinc fit quod hepatitis saepius in regione Co- romandelae maritima, ubique solum ex arena, sabuloque sicco praecipue Conflatur, quam in Calcutta, aliisque Bengalae paludibus, vel in coeli statu procelloso, atque umbrifero, recru-d cat. Quaenam ex regionis terrestris hujusce ventis incommoda oriantur, neminem fere latet, plagas arenae immensas, torridas, radiis solaribus ad perpendiculum fere directis, calefactas, non aliter quam si eX furno Candenti,
perspirationi, illi in regionibus calidis salutari
humorum detractioni, quam natura tanta CUm sapientia ad proportionis normam distribuere Conatur, quo animalia, diversis licet caloris viribus objiciantur, eundem tamen sere semper
72쪽
Per gradum Conservant, Vel minime faveant, ut etiam ipsam, haud levi mortalium incommodo, insigniter reprimant, totamque fere
corporis superficiem exsiCCatam arctius Contrahant, ac Comprimant. HinC Calor insigniter augeatur necesse est adeo ut interdum multum supra sanitatis gradum assurgat; heparque praesertim, ut ex caloris sensu ibi Corporis torquentis, bilisque vomitione statim subsequente, Constat, insigniter stimulet. Si, rebus eo loci se habentibus, aut statim antecedat, aut subsequatur, frigus, ut plerumque aurae ex mari reduci, aut aeri nocturno
se incaute objicientibus, frigidave large bibentibus, obtingit, multo graViores edet esse ctus: atque si hepatitis statim, ut saepe usu Venit, oriatur, acuta grassabitur. Si vero haec caloris ac frigoris vis morbo statim suscitando impar sit; saepius tamen iterata, ut ex pravo cujuslibet stimuli ultra citrave sanitatis norinam ac modulum Usu obtingit, totum corpus, hepar vero praesertim, tanto languore ac inertia
73쪽
inertia assiciet, ut non solum prava et imminuta bilis secretio, sed etiam hepatitis vetusta, citius aut serius, pro Causarum Vi, tempore, et agendi modo subnascantur. Hic vero nobis forsitan obji Cias, quaerendo, quare, scilicet, hepar, prae Caeteris visceribus, hic loci inflammatione, tam frigidarum, quam nec frigidarum nimis neC Calidarum regionum prole, potissimum laborat PSi modi operandi, quo quaedam substantiae quaedam Corporis organa assiciant; nempe quo salivae glandulas, hydrargyrum; reneScantharides ; Cutem exanthemata ; modique, quo febres intermittente8, aC remittentCS, PR- ludum miasma ; Continuas vero Contagio humana, eXCitent, rationem reddere Clare potuissemus ; forsitan hac similitudine suffulti, huic nodo solvendo, aliquatenus pares CVRde
Enim enimvero effectus, quos in plagis Calidioribus edit, observanti, animoqUe meCum diligentius volventi, Calor jecur, Prae CaeteriS
74쪽
Corporis humani visceribus, singulari, suique generis modo, stimulare mihi videtur quod valide Confirmatur ex eo quod hic loci, bilis
secretio eadem, qua Cutis eXCretio adaugetur, ut Caeteris e XCretionibus evenit ratione non imminuatur.
Nec non probabiliter fieri potest, ut jecur ventriculum inter et superficiem externam situm, hinc potus, illinc aeris, frigori, objectum, corpore nimis Calefacto, multo magis irritabi Ie fiat; vel eodem nimis refrigerato, potu simul inebriante, Caloreve externo, agentibUS, gravior effectus hac duplici causarum serie,
edatur. Licet vero nobis, morbum ex hisce causis quadantenus oriri, ConCedatur; alter tamen
quare scilicet, in India Orientali, saepiusquam in Occidentali, plagisque huic similibus
grassetur, nodus solvendus superest utcunque vero se res habeat; posito etiam quod coelum in hisce regionibus simillimum sit, hoc aliquibus ex supra laudatis causis tribuendum esse,
75쪽
esse, illasque majori vi in India Orientali, quam in Occidentali agere, totumque disseri
men ex hoc dispari causarum opere pendere crediderim.
Utpote de qua primae notae scriptores in sententias adversa fronte arietantes ivere, summis dissicultatibus premi fatearis oportet: aliis aliud visum, hi morbum venae portarum, illi vero hanc sententiam, non solum non Claram, sed etiam vero absimilem, respuenteS, arteriae hepaticae morbum vitio vertendum esse Clamitant: quapropter meam ipsius sententiam, hic loci in medium allaturus, non sine metu, summaque dissidentia in arenam tremulus descendo. Ex dictis bilem, non solum ineunte sed etiam progrediente morbo, Plurimum prae sertim vero quantitate, peccare liquido patet. Hac aegritudine tentatos, totos menses, imo
etiam annos, signis e bilis vitio pendentibus, si
76쪽
quae, praesertim hepatitide vetusta ingruente, paulatim evanida, terga dant; progrediente Vero, radiCesque altius agente, secretione bilis plurimum tandem imminuta, penitus fere eVanescunt, observare liCeat; acuta Vero, nOX Raliqua gravius eXCitante, exorta, bilis initio insigniter, morbi progressu brevi imminuenda,
His positis, si bilem ramulis Venae Po
tarum extremis seCerni, CODCedatur, nemo
diversas quas subit mutationes, eX hisce vasis aequaliter mutatis pendere, inficias ibit. Clarissimus ΜοNRo Professor noster jure CeleberrimUS, tunicam venae portae bovillae muscularem scalpello liquido demonstravit ;licetque eadem in Vena portae humana oculorum aciem fugiat, illam tamen in homine, aliisque animalibus simili artificio conflatam, jure Contendit. Ex his, eoque quod hepar longissime a corde, arteriisque distet, adeo ut non horumce impulsu, sed sua sponte, viribusque sibi insitis vena portae moVeatur; CS eo pariter,
77쪽
pariter, quod hic loci sanguis ex ramis amplioribus, in angustiores et capillares ; quod ipsius motui obicem, plus minus ponat, necesse est, ut in arteriis fit, diffundatur, eX eo denique quod Vena portarum valvulis instructa non sit; ex his inquam omnibus rite perpen-
sis, Professor noster Celeberrimus sanguinem,
non tantum vi a tergo, sed viribus venae ipsi propriis in hepar diffundi; ipsamque viribus vivis a natura esse instructam, atque instar arteriarum, non solum irritabilem, sed etiam inflammationi opportunam esse, usitato suo argumentandi acumine rite Contendit. Hoc extra omnem dubitationis aleam nitido periculo posuit; arteria hepatica animali ligata; hepar non solum inflammationi, ut antea obnoxium, sed etiam partibus vicinis, ut aliis inflammationibus eVenit, agglutinatum Comperit. Nollem tamen hic arteriam hepaticam tanquam hujus mali immunem eX-cipias ; contra ipsam in omni inflammationis QSemplo acutae, plus minus laborare, Colligas velim ;
78쪽
Velim ; ex eo enim quod non solum ramuli minutuli in omne hepar simul diffundentur, sed etiam quod oscula ipsarum extrema se invicem ubique hepatis amplexantur, fieri non potest, quin una ipsarum inflammata, altera statim exardeat. Licetque nobis in quibusdam acutae, Praesertim jecinoris tunicarum inflammationis eX-
emplis, arteria hepatica, primario affici videatur ; attamen propter rationes jam supra allatas, Venam portarum, plerumque hujus e morbi sedem primariam esse, non ponere non possumUS. Tametsi noxae utrumvis morbum incitantes eaedem sint; attamen pro rerum diversitate; pro ipsarum Vi; prout subito, Vel pedetentim in Corpus egere ; vel prout systematis vires regionibus calidioribus diutius commorando, morbisve praeeuntibus fractae fuere; effectus vel causa proXima, pro omnium ha
tustam hepatitiden eXcitantium, diversa erunt quapropter
79쪽
quapropter hepatitiden acutam, totius systematis, hepatisque praesertim, Sim adauctam 9 VetUstami Vero, eorundem tim imminutam, definiri vellem. DE ΡRoc LIVIΤΑΤΕ AD ΜORBUM.Licet hepatitis acuta quamlibet aetatem impetere queat; aetate tamen florenteS, temperamentum sanguineum, ex regionibus frigidioribus nuper appulsos, quibusque fibra mus-
Cularis tensa, viresque morbis praeeuntibus fractae non fuerint, potissimum, ViX unquam infantes, raro impuberes aggreditur. Temperamento Vero melancholico praediti, quibus tum Corpori8, tum animi, vis, morbis quibus vis, luXuVe, praesertim potu inebriante immodico, diutinoVe regionis calore, frangitur,
quibusque fibra laxa, in hepatitiden vetustam procliviores sunt. Si quid mihi propriae experientiae innitenti judicare fas sit; faeminas
fere toties, quoties mares hoc morbo tentari,
illisque saepius quam his, eXitium afferri, facile
80쪽
Cile adducor ut credam. Menses hoc malo laborantibus abesse feruntur. Neque praetereundum alia animalia, nulla causa evidente, si calorem eXcipias, incitante, in hunc morbum esse proclivia: numerus enim Canum venaticorum ex Anglia, hUC adventorum insignis hoc malo e medio tolluntur: nihil magis quotidianum, quam canem domini deliciolum hepate, sic enim in India Orientali apud omnes morbus audit, laborantem, hydrargyro tractari: et haec animalia, morbo jam suppuratione finito, abscessuque inciso, Convalescere, Certior factus sum.
Ex omnibus quibus haec aegritudo stipatur signis, nullum, quam humeri, Claviculamque subtus dolor, dissicilius exponitur: licet enim, aliae ab aliis, phaenomeni rationem reddendi causa, sententiae in medium illatae fuerint, nihilum tamen ad Causam enuCleandam profecerunt: tam horum, qui nemorum neXui, sententia, quam qui in staminationi in diaphragma.