장음표시 사용
21쪽
Auum decreta divina alia sint clino mea, alia absoluta, sinoaunt illi praecepta legis naturae esse decreta absoluta,quod xamen in quaestione est quam maxime , utpote quum id maxime negent illi quibus cum disputant. XLIV. Quod vero objectum est de Abrahamo dc de Israelitis id unica potest responsione refelli Nempe.
Videri interdum mutari lesem cum res aut materia, utiloquitur S. Thomas pererudito, j. a. q. ιoo. . I. ari. de qua
lex quid c*nstituit, recipit mutarionem. Exempli grsita: Lex jube solvere quod debeo ι Creditor autem a ,sptum sert ouod debeo: eso etsi non solverim tam ea 'on obligor solvere, non quia lex mutata est, sed quia id quod debebam destir deberi. ita, Iex naturae vetat fi micidium i jam vero occisio filii ad mandatum supremi via saeta necis aus oris non est homicidium . itaque nec vetitum. Certe non magis com nlisisset homicidium Abrahamus quam carnifex qui capite plectit sontem jussu magian ius. Similiter, lex naturaejubet commodatum redde xe: at si id quod commodato accepi a magistratu mihi ati iudicetur in mercedem justam, non id amplius commoda, tum est , sed debita mihi ine ces. Tale autem plane quidi, tum circa Hcbraeo . Quare Sapientiae e. x I. scribu tur: Reddiditjustu mercedem iaborumsuorum, & vsrs. o. I . tulero solia impiorum. XLV. Quanquam autem ex iiis satis pateat: ita aliquod esse natui quod Deus non possit immutare;
quodque coeperit cum ipsa humana natura obligetque omnes mortales etsi nunquam id eis et denuo repetitum divinitus; omnino tamen verum est etiam hoc jus a Deos ependere. A quo enim tota est humana natura ab eo,
item etiam sunt ea suae dirigunt illam ad sit uni fine. Quod
22쪽
τec ipsi gentiles ignoraverunt: quibus hoc jus solet di vise
num dici Poetae Themin Iovis filiam finxerunt eiq; aiadere. Supra audivimus Hesiodum dicentem , Legem datam esse a Iove hominibus.
, in XLVI. Venimus ad alteram sententiam primae
irorius contrariam: quae statuit nihil justum posse aut injustum dici ex eo quod homines ita sancierint. Est autem illa sententia quadam tenus bipartita. Alij enim voluntes, h'minibus nihil posse constitui quod saltim ad aliquam possit poena delinquentes obligare: Alii tale quid constitui'uidem p sse concedunt, ni bit tamen quod obliget ad xvii. Volterius placuit Ioanni Gersoni, Iacobo Almaino ut , Ioanni Calvino. Negarunt enim leses ci- .vilei ς ujusquam cψnscien tiam uti loqu umu r scholae obligare: quam tamen obligandi vim adscripserunt omnibus naxuralia juris praeceptis. Illi nihil praetexunt praeter
nonnulla in novo foedere a Salvatore atque Apostolis dicta, quibus omnis legislatoria potestas , cumprimis vero Puniendi licentia, erepta hominibus videtur.' His spe- iosiora sunt argumenta ; quae recenset Francisc. Victo xia Eeo epotes. eisiti, de ordinalis Beliarm inus
membr. Es os mire occ.f. nobis brevitatis gratia repetere non libet. ιT L V verum enim vero utramque sententiam viri itati adversari probabimus. Vt enim de priore agamus proxime: Primum nullo argumento ex lumine rationis petito potest ostendi,illicitum esse nugistratui condere leges UuRad poenam obligent. Ergo saltem naturali juri id i-
23쪽
psum non adversatur. Q od enim cum illo pugnat nec
in est pugnare etiam cum dictamine rectae rationis naturali. Deinde, durante antiquo foedere licuit idipsum re bus alitisque magistratibus: uti apparet ex sacris literis Ergo etiam hinc apparet naturaleius non repugnare. Quod enim Deus tum temporis non permisit tantiam impune sed di disertc fieri jussit quodammodo, id profecto necesse est legibus naturalibus adversum non esse. Praeterea sine quo humana vita recte institui nequi t, illud non tantum non adversatur naturae atque 4njustum est, verum usque adeo illi conveniens ut merito possit credi ab illajussum. Atqui ine legibus hujuscemodi arbitrariis non potest vita homi nis bene sese habere. Pro renata enim multa indies occurrunt, quae legibus arbitrariis sunt moderanda. Quod stautem natura jubet qnasi leges arbitrarias aliquot condeure,necessario vult etiam, uti illat ad poenam obligent. L .enim quae non obligat ad poenam delinquentes, non lex est , sed inane lesis simulachrum. XLII X. Sunt qui idem probare conantur ex eo
quod lex naturae universalia tantum contineat precepta, sita autem humgna debeat regi per conclusiones ex natu raelegibus deductas. In quam sententiam & Besarminus Joquitur Iib. cir. ς p. O l. M. GTom. Pontis c. Is Verum
filium est juris naturae sela esse prim ipta universalia. Sim -- pliciter enim qui condidit universalia praecepta ille eo ipsis condidit & omnia sub uni ersalibus illis comprehensa. Er go si legis naturae sunt ist haec universalia ejus quoq; sunt omnia praecepta necessario inde consequentia. Delude mnes illae conclusiones tales sunt ut ab arbitratu humano Inon dependeant, sed obligent etiamsi homines de n vo illas non scistant. At vere arbitrarium ac νόμ jus est quod oblisationem prim um ex constitu to accipit.
24쪽
min. Q vero pateat cla ms, quidque Ir
Eex voluntate jusveniat; observanduiri primo dem ub actionibus huinanis naturam rerum nihil alterutram iniciem determinasse,sed simpliciter humano eas arbitra si commisisse. Nam exempli caussa
iit ala Poeta: permimim tameti a natura est humanogen ii privatim agrum possidere, aut non possidere. Licita hie sunt ac permis a atque indeterminata, si naturae legem spectemus. Solent haec nonnunquani &justa dici naturi : a tamen significatione, quam qua nos utimur: illa scr-Mcet qua justum id omne dicitur quod non est injustum. hoc est , poenam nonmeretur. Quomodo duo interdum contradictoria sunt justa: ut possidereagrum & non possis dete. Sunt alia quae vel vetuit natura vel mandavit: effuriuntque proprie humanas actiories naturajustas aut inj elas. Quicquid enim natura vetui t,id si fiat, transgressorem poenae ldbjicit: ut contra si fiat,praemio dignum reddit o sequentem. Non uniusmodi autem haec sunt: aliaenimilia mandavit natura, ut delinquentes non tantum praemio nullo sedetiam poena quadam actuali assici mereantur. Maia ita solum jussit aut voluit, ut qui agunt secus tantum fraemii non fiant participes. Posteriora haec solent vulgo diu eonsili non iussa: quae vero hinc dependent non ede proprie justa creduntur, ut quae ad pamam nullium obli sent. Sed fortassis rectius est quod nos attulimus. Etsi ἴim illa posteriora non obligent ad poenam actualem, ob-
25쪽
hoc aut illud placuent hominibus ita injussium
est, Deum colendum esse : hypotheticum praeceptum est, si homincs velint bona sua privatim possidere tum alacri quod privatim possidet erip:endum non esse. 'M. I . His positis observandum secundo est non uno modo humanas constit utiones circa haec habere sese posse. Quae enim inde terna inata sunt lege naturae,illa hum nis insti tutis huc& illuc possunt flecti. Neq; enim recte dicuntur homines contra naturam agere, si psilla deter minent su is legibus. Contra enim proprie agitis, qui serit aliter atque jussit natiira: non vero qui agit illa, quae na tura neque jussit neque vetuit. T a propter neque accura te dictum censeri debet, sed παχυλως, illud: Seretitutes esse
naturali juri contrar se jure enim naruria, omnes somino a
initio liberos esse narra. Neq u e en i m natura scivit u t bello inito capti non serviant : sicut neque decrevit ut sedi viant , sed utrumque humano commisit arbitratui. Quare dc Nerva filius reserente Paulac εδ. f. de acquiri se . amite.'ss ait. Eo minium rerum ex naruria, tu es me inrise. Husi' rei vesimum remanere de su,qua rora , mari, cinisq- capiuntur. Nam so protinus eorum fiunt ut i pus sionem eorum adpriae Print. Item ben capra o c. 6-ssunt,qui ρομ 3 eorum possessissem nanctuι est. Naturalem possessi nem appellans eam, quae naturae juri non est contraria. Quomodo & Aristoteles s. risis. c. o dixit πιυπικήν φι --, κ, an , & Theophilus eam quae bello fit acquisitionem
LI. in primo ergo illo genere maxime Iocum habent instituta arbitraria inve jura positiva aut νόμμα. Proxime valent in iis quae sunt vetita quidem aut iusta sed ta men non nisi conditionaliter. Illa enim potest voluntas
26쪽
in orepugnent naturae statutis. Ita s duo eodem vellatio musto vivere studiorum gratia, non dixit natura quem quisq; eorum locum sibi debeat capere, at dixit que quis';
sibi capit ex eo vi non esse temere extrudendum. Vt vero alter hunc alter illum occupet, arbitrarium est. Superior
autem aliquis possit cuivis & locum suum assignare , vcm
i LIL Potest porro humanum constitutum quod
natura tantum jussit, nulla adjecta poena actuali,jubere sub comminatione actualis preMae, adeocli obligationem poenalem intendere. Nam nec in eo naturae legi advertatur. Ita dare omni petenti natura non justit metu poenae sic ius rigidae: id tamen jubere .cuiquam lex possit humana Praeterea quae natura vutuit vel jussit, illa suis legibus & homines jubere ac vetare possum, novis ac humanis nempe Pr*mii ac poenis propositis. Postremo quae natura vetuit illa permittere potest lex humana, non approbando tamen sed tantum non puniendo. Sane talia multa esse Mnest dubium. De his enim Cicero loquitur e r.tro si regalia id quia ηνην raeae etiamst: r. Ammianus quoqi Marcellinus L XXX Sunt aliqua quae seri non e rrer
ca liceri Vbi licere tantundem est quod impune esse apud homines, minus propria tamen significatione,si si quimur Ciceronem. Ille enim Tu iam de Cinna lo-nuens, min, insuit o. s. e. Miam αM H se gessis να fac re ei licero : Deccare ne
27쪽
quod cepti passim motis est quod placet Hugoni Gro
tio a. dej r. .. c. XII. . Non injustas vero este has per
missiones humanas, constat inde: quoniam quae puniri: queunt ab hominibus sine pericula majoris mali, illa ut puniantur natura non exigit tantum sed & suadet ut maneant impunita. Quomodo in lege Mosaica multa impune transeunt inhonesta tamen Salvator parabola docet zizania relinquenda ad messem usque ne ev ellaturci triticum. Nihilominus tamen verum est illud Modestinis . Gregu jur. ct l. 6. . de risu nuptiar. Semper no tam qui licear cansiderandam,sed re id sane nisic a LI II. Quin ergo praeter jus natum aliud aliquod 'ab humano constituto possit salvo jure naturae proficisci , id vero nullum dubium habet. Nihil vero etiam est, quod nonnulli imaginentur, quasi Christi lege id vetitum sit.Sane haud dicitemur quae lege naturae licent , ut ab humanis instituti sarbitrariis ita multo magis a divinis illicita pos se reddi: neque ignoramus quae Mosaica legepermissa sunt potuisse Evangelica lege prohiberi. Velitum vero esset
pernegamus. Nec tamen necesseesttestimoni a quae la dant vel . adducere bic vel solvere. Id suffcit annotasse. . si legislatoriam potestatem omnem ac punitivam abroga vit Salvator, utique id factum oportu id non verbis obscuris aut paucis, .sed saepius repetitis ac longe clarissimis. liai enim quis crederet rem, si quam aliam, oppido im probabilem Sublata enim illa potestate tollitur simulo innis societas non civilis tantum sed&domesth a, ut quaed ipsa non possit sine legibus arbitra iis institui. Iam v ro haeretici isti non possuntnisi unum alterumque dictum Salvatoris adferre, quodq; alium sensum habere posse, ne
ipsi quidem possunt diffleri . . Deinde si omnia haec a Sal- motasin t abrogata , utique & Apostoli idem docuerunt;
28쪽
int non prima Ecclesiae aetate ejusdoctrinae per totum Merardorbem estigia aliqua superfuisse. At vero necvota nec vestigium ejus ullibi comparuit. Contra vero docetur domuoTestamento, quomodo domini mancipia sua d Bean ructare, parentes item liberos suos,& quomodo vi-κissim uillis debeant obtemperare. Tantum abest ut imperium tam in , aut potestas paterna corrigendi liberos, aint abrogata lege Salvatoris nostri. LIV. .l Tantum est de Anabaptistico placito : nunc videndum quantum obligent jura illa arbitraria humana, qualeque jus hinc nascatur in actionibus humanis. Sane' mmunior sententia vult naturaliter quoque obligare il- 4b humanitus consti tuta, pauci tamen rationem hujus se tentiae reddunt philosophicam. Fortassis vero haec vina demonstrationis habet. Natura jubet superiorum arbi-itrariis legibus esse obtemperandum, ergo leges illae arbi--trariae obIigant naturaliter. Prius patet illo quo ante su-
.rnus usi argumento. Sine quo homines secundum naturam bene vivere non possunt, id omne natura mandarum
a. fine vero arbitrariis hujusmodi institutis non potest kommode vita institui. Probatur idem & disertis sacrae
scriptu legibus. Omnis anima, inquit Paulus Rom.Mαι. .. α ρου tuus per eminenti σμ Vecta esto : non enim es ρε rasin nisM Do : sini potestam Oaenr Mi Deo ordinata. . Iraque qui or is ob irpore it,mi ordinationi ob it. Et ruo ius v. s. Necesse essivbjici non rantum propter iram ede iam con--moriam. Petrus scribit i store cuivis humanae om
29쪽
eolligere licet: ofanem plane letis voluntariae transgressionem obligare ad culpam, uti loquuntur scholae, ita uercenam mereatur quaevis huiusmodi transgressio,qualem transgressio legis naturae. Patet illud. Quoniam lex na iturae etsi jubeat magistratui esse obtemperandum, non tamen vult ut ulterius obtemperemus,quam ipse magistra'tουs fibi vult obtemperari. Quod si ergo magistratus ta tum vult legibus suis quem obligare ad poenam aliquam
civilem: non plus etiam exigit lex naturae, ut recte innuit ictoria Reυα δε Pores. civili num. M. Eius vero naturae , arbitror, sunt plarraeque leges humanae. Qia
4ropter qui transgressus legem poenae sese subjicit civili
non refractarie, hactentis jusso legis naturae obtemperavit. Qui vero &poenae sese vult subducere, imo ape
te reluctatur mahistratui, illexero jam lesi naturali asversatur.
L VI. Humano igiturconstituto verum aliquod ius posse oriri & quale,hinc constat. Sicut autem homines sunt varii, ita& humanum jus varium sine dubio est. Scilicet si aliquotintegrae gentes consentiant in unum alia quod mandatum arbitrarium, jus oritur gentium volum tarium, si aliquot inquam consentiant. Nam in quod omnes consentiunt,id vix aliud quam jus naturale est: quod ipsum Iuris Romani scriptoribus nonnullis jus gentium quoque dici solet, sunt autem hodie ejus generis multa instituta Germanica,universa sere Europa Germanicis gentibus inundata et ut olim jura Graeca gentibus plaerii j fuerunt recepta. Quod recte docet vir inco p rabilis Hugo Crotius o a. ejure bessio, Tu g. s. sive ro una aliqua civitas quid constituat,oritur justivite: si pyter, i us patcrnum.
30쪽
L VI l. sicut autem homini licet iuri natura: nona ulla addere, ita multo magis id Deus potest summus tiarae arbiter. Potest inquam esse quid justum, quia Deus ita voluit, quodque non voluit,Deus quia injustum jam Uet. Quod male de omni jure indistincte loquebatur Anaxarchus. Nec vςro tantum id potest esse, sed&ejus notae sunt plaeraque praecepta Mosaicae legis, ac in Novo edere ea quae ad fidem in Christum spectant & Sacramenta. sed de his agere lablimiotis est inquisitionis.
Nos vero cum Aristotele concludimus o HEM r. cap. x mactata raratae esse Misa legitimum . naruriae a sod abs uecnta in vim faber, se non uia vel lia et Maeris vel minimὶ:gitimam, quo principis utrum hoc aur His modo sar. .-