장음표시 사용
31쪽
tuunt. Exemplo commendent, quod sicripto ingerunt. Neq; apud Scydromedios , quod plu-Tibus gentibus commune, inertes Principes,ti inter delicias sepulti. Uilescunt, quicunque non virtute, non litteris clarescunt. SLmile principi indecorum, male institui,o turpiter nascι. Hin Ca teneris annis praeceptores dati, qui sapientia animum imbuant, virtute ro.
borent. Quibus enim magis prudentia opus , quam qui de rebus summis consultant Quibus tenaciori justitia, quam qui legum vinclis non stringuntur , & quorum violatio aut contemptus , impunitas. Qui bus sortitudine firmiori, quum quorum viribus, consilio sustinentur omnia λ Sit ei modestia , sit pietas , qui in caeterorum exemplum proditi
MORIBUS. p. III. Aulae forma, Principis mores. Hos Scydromedii aemulantur; cogere rati , qui quid is probat, aut sequitur. Ueste negligens est Z vili teguntur.Non aurum apud eos, non gemmae in pretio. Indigna Viris, quae Foeminas ornant. Solis Dignitatis insigni-hus Rex dignoscitur. Caeteros ossiciorum signa distinguunt. Non corporis species, non majorum stemmata; sola virtus spectaturi
32쪽
- S UE Satur. Aliis prastat , qui Mebor est. Inde aemula. tionis origo, & aequales praecedendi aviditas. Nullus ibi maledicentiae locus , scele. rare majestatem putatur, qui Principis Ministros maculat. Quis fortδ deliquit, ad eum defertur culpa, quam secreto punit &castimat. Muliebre alterius laedere tamam ,& a I latrare, quos aggredi pudeti Calumniam excipienti, eadem quae detrahenti, pinna.
Nam assentiri cerietur , w mahiucto non obstat.
Par in Numen iustitia. Carcere impii
Coercentur. Mors adulterio mulcta. Virga mendaces.; mutilatio blasphemos manenti Dei nomen, extra jus sumere, nefas. Aula pellitur, quem superstitio inficit, a ut rerum divinarum neglectus mancipat. Nihil vero infestius Adulatore reputant, quem ut su-rem , ut sacrilegum abominantur: qui Amicitiam praetexens, rationem surripit, & dum favere videtur, vulnerat. Illi vitium , cautis etiam imponere, & ut vera praedicare . quae mentis occulto damnat. Avertendo
malo, consiliarii plures a principe instituuntur, liberε cuiq; dicendi potestas data, ne
inter paucos adulatio irrepat, aut fraeno Coerceatur ludicium. Nullus honor in Regia venalis. Soli merito patent fasces , bacula. Reipublicae noxium, virtute spreta, opulentos erigi, qui saepὶ rerum ignari , gentium
iura miscent aut confundunt. De in , qui .c Pta dere princeps impediei suum
33쪽
quisque putat , quod pecunia obtinuit. Ergo innoxia omnis potestas, ti bonarum artium praemium. Pecunia dignitatem mercatus deponitur, & ni gratia adsit exulare , penatibus relictis , cogitur. Eadem in receptorem poena ., Ita praemiis quaesito amore, & injecto suppliciis metu, prosperElmperatur. Nemini fas Principem nisi scripto adire. obscura saepE, quae petuntur, & quae non nisi serio examine discutienda. Dedecus Majestati, priori discedere sententia, Aut praecipiti iudicio, incurrere temeritatis notam. Codicillis quoque, votis annuit. Leis vi praefidio stipatur, innocentia sua, &: civium amore fretus, Munimentum id putatur munimento non egere. Ad quid armatis opus, si hostis abest Si ita custodito liberiatas adimitur, & a eaptivo Rex haud differt flores habeat, quem scelera mordent, aut sequia
Haec ab initio Scydromediae Regum cura νsuorum nosse mores, & a virtutibuS- stinguere vitia. Prudentiae munus indoi Cm,
34쪽
l languetvE , dimittere aut amplecti. Industrius vir te vehitur. Iners 8 domi stertit. Audaci arma , Urbanis fasces conferuntur. Quisquis , ut praestat, eminet. Ingens quoque sollicitudo veteres tueri familias, &illustres habere, quibus dominentur. Declinat prima origine Nobilis i erigitur. Et matrimonio sustentatur aut pecunia. Non eorum morem secuti, qui tutius, regnare principem
rentur, si inopes ei, & abjecti pareant. Istisse periclitari credunt, Illis , servari. Tyranni est, nobilitatem odisse, & vilibus fidere animis. Ut Deus Angelos gradibus distinguit,& ordine separat , ita Rex, cujus in terris vicem gerit, stirpe claros fovet, juvat. Dignitati suae providere existimat, dum iis consulit. Inter purpuratos gliscere lites non patitur. Post monitionem, in sese exaspe- rari, aut dissidere, crimen. Qui enim Regnum stabit, si, quibus fulciendum, columnae concutiantur, & in sese ruant. Uti scelere poena , ita Virtuti praemium. Iis duobus veluti Diis tota imperii moles innititur. Quoniam vero in obsequiorum mercedem, aeraria haud sufficiunt. Neque Rectoribus in
suorum voluptates impendere quae provinciales largiuntur , aliter fit servitio satis. Parvi rependitur meritum. EX quercu corona miles , Dux victor triumpho donatur. Pro patria defunctis suus etiam honor cultusque. Dignitatum summa, equitatus est.
Id adepti consilio intersunt, vel ad praesc-C cturam
35쪽
cturam evehuntur. Intra gloriam quoque est , capistro cingi, ubi de hostium strage probatum. Omnibus decor patet, nemoque inglorius , nisi cui hebescit animus , aut brachia torpent. Similis in puniendo aequitas. Nullus in dicta causa interiti Ad militare jus recurrere, iniquum , ubi ordinarium valeti Legibus Reges obsequuntur, di aggredi ho rent quod justitia vetat. Perituri, causas
suas tue ntur,aut damnant. Forte primorum si injuria incu satur, aut Reipublicae earcere recludi interest ρ detecta innocentia fit liber, & extractum laus , dignitas manent. Haud indecorum apud eos, insontem Praefici, catenarum loco injicere torquem
Quippὸ non quod agitur, sed quid agendum , spectanti Non . ratione imperandi
leges abeunt, quae semper una est, seu OL sensam ex laetiore formides, seu casus distrahant. Summum etiam Regibus aerarii studium. Haud nescii , ferro validiorem esse pecuniam, &Reipublicae nervos. Piaculum civi, aurum ad exteras traias ferre gentes. Flagellam autem iis imminet, qui
nihil industria sua Principi conserune ita
abacto otio , suorum laboribus ditescunt, alienis urgent. Vectigalia ab Agricolis,h mercatoribus sumuntur. FOv ndo commercio naves habent, quibus merces esse-Tant aut asportent. 4mperii summa putatHr, mari potiri. Serico . lana. aromatibus Cum
36쪽
finitimis regionibus coitus fit. Ab iis excerptum aurum, & levi pretio empta Brma, re Uehuntur. Non negotiationem nobiles refugiunt: Sed quod per se cives, illi per inter
positos exercent. Non pretio semper mer Ces , Commutatione Deph tolluntur. Nullum vero lucrum certius, quam quod ε te ra Reges faciunt. Incerta quae ex agrorum fructibus , aut maritimis portoriis. in tuto, quae sodinis eruuntur. Metallorum ferax illa terra, quibus imperii vires resarciuntur, cum lubet.
sECRETARIIS. . V. IIT nihil habet Magnificentius natura.
quim pluribus unum praeesse, ita nihil dissicilius. Rerum enim mole premi Reges necessum est, ni mens sana adsit, aut prudenti consilio iuvetur. Hinc apud Scydromedi-cnses cura, ut qui in C Oneliarios sumuntur, caeteris praestent. An fidi sint, probitate noscun ur; atque si privata sedulo administrent. Nam quis alienis prospiciet, suorum negligens Requi sita quoque hominum rerumque peritia, qua potissimum aetate graves, valent. Siquidem variae fortunae e X pC
3 imcni , prudetntiam adepti, suadendi u sum c a compam
37쪽
comparavere. Obest autem consilio iuvenum ardor, quibus pro ratione saepe impetus, pro virtute, temeritas est. Animis fluxi facile fraudibus patent, & prout ira, ambitatus, cupido trahit, consulunt. Non omnino tamen juvenilis aetas contemptui. Aliqui ingenio eminent senibus adjunguntur, quorum contubernio ardor compescitur, &praecipitis sententiae coercetur impetus.
Nam iis , nisi post antiquiores fari, non licet. Duplici ex causa factum, ut deliberandi tempus detur, & ne priorum iudiciadistrahant. aut immaturξ oppugnent. Cunctis autem inesse pietas debet , qua Regni iuxta ac Principis salus pendet. Exemplo Prosint, qui aliis praesunt. Qui pudori, qui temperantiae populus studebit, si qui Regibus adsunt , nihil oris habent , sntque ventris mancipia. Non et nim benὶ consudet, qui fibi adversatur, necesiumque es vitiis favere, quem vitia tenent. Principis Moq; famae nocet, k talibus iuvari. Vulgo solitum, exeon sodalibus dignoscere mores. Pietata Insignes illi sunt talis Rex ducitur. -- probi 3 hic aequi contemptor ac monstrun . Ut in consiliariorum delectu cauti Scydromedienses, ita semel admissos fovent Patris,& ab eo , filiorum adminicula. Ne deges Consilii novitato mutari plebs opinetur, aut oppressionis suspicio ingruat. Quis nescit
multa eis nota, quae non nisi longo Terum
usu comparare iubstituti possunt 'In consilia
38쪽
admissis, disparium coetus interdicitur , ne colloquio arcana detegantur. Numquam si πεalea patent, qua in penetralabur debuissent recondb.
Pervic a cibus, & quibus aliorum sententiis contradicendi pruritus est , primum admonitio , dein abacti fiunt, si perseverent. AD fectibus vacuos esse oportet, qui in medium consulunt. Caeterum Avaro nihil deterius e Xecrantur. Quae fides, quae probitas, ubi pecuniae aditus patetὶ is facile ab ossicio abit, quem auri fulgor exeoecat. Secretorum prae fecti , non qui calamo, sed qui intelligentia pollent, quaeruntur. Ipsis arduum munus , in consilio acta metiri , & erroribus succurrere. Belli pacisq; artibus, ut instructi sint, oportet; ne quae ab iis errata, in consilium refundantur. Scrydromediis mos, legatis, aut majoribus ministris adjungere, quos ad Aulae secretaria destinant. Commissis solertius ineum-hunt, quod sciant se ad altiora promovendos, spesque subeat , eminendi. Arcan rum detectores igni I aqua interdicuntur. Publica ad ιm irationi ineptus , qui Alers non potest.
untur, quam Oratores ad exteros mit'
39쪽
tere ; gnari arduum Principum aures rite
imbuere, & hostibus colloqui. Ad potenti res Reges purpuratorum praecipui legantur, quibus nobilitatis decor gratus , M virtus aeta. Sperni se cogitant, ad quos viles deinstinantur. Ingens quoque solertia, eos e Cerpendi, qui cum populi genio, quem adiuturi sunt, coveniunt. Conferre miscendis sermonibus morum affinitatem-iis facilὶ assentiri homines, quos diligunt. Ad bene volentiam aecedit ingenii modestia, fluxusque, quibus non aegrό animos surripiunt, tiobsequii specie trahuntur etiam inviti. Ut implere aures laborant, ita , verborum insidiis cavent. Idem scopus , suadere, non
decipi. Praescripto adhaerent, D quicquid spes suggerat, nihil injuncti immutant. R gis interpretes Legati sunt, quibus nefas ,
commissis diversa efferre. In talibus cnim C dit utilitas imperio. Certus ille occumbere,
qui mandati fines transgressus. Neque injuria ; Cum multa scepε Legatis occultare, Principes adigantur, & q uae fugere eos, etiam reipublicae interest. Hosti imponere parant λ pacem trahere aut bellum i Legatos
ipsi decipiunt, & in id quod maximE aversantur, urgent, ut ea fraude impensius iniuncta peragant, tojlantque sedulitate sua, doli suspicionem. Adjustitiam nihil refert, quibus modis meditata parentur. Mentucripiatur, quod ferro obtineri non
40쪽
ab illis Magistratus gloria. Non enim sorte apud Scydromedios, aut urna potestas datur, sed consilio. Non sat iis mores aut vita discernuntur ; impare saepe negotiis ducto , I na cta imbelli validissimi locum. Virtus prodeat , quae attolli debet. Ne vexo in electione error gliscat , aut praeeo ei iudicio Principes decipiantur: modus inest. Non per saltum collati honores, sed gradatim, &prout merita urgent, impensi.Αquum praebere se munere dignos , qui ultra eve- .hendi. Non aetas distincta , juxt, juveni,
seni praesecturam petere licet. Cur magna virtutis indoles ab oscio arceretur sinerentque mortales extingui in Reipublicae decus natos 3 non raro Virtutis quάm aetatis cur sis celerior. Νe juventae vero specie populus offendatur, cautum nequis antε vigesimum quintum annum publica munia obeat. Indecorum alios regere, qui tutor. adhuc egent, & quibus adminiculo opus, ut se tueantur. Plebeiis passim praelati Nobiles, quibus ingenitus animi vigor, & imperandi i insita cupido. Natalium memores , ad majorum exemplum pelluntur, & honoris aculeo