AusonI Popmae Frisii De differentiis verborum libri quatuor et Cornelii Frontonis de vocum differentiis libellus

121쪽

Io8 . . A SONI .Po PMAE S:. gabant: INTER aurem vocanuar denuntiationes aut eflata praetoris,quae inter litigat res interponebat,maxime in controuersiis possessionum , donec 1leniore iudicio de proprietate cognosceret: veluti cum ita interloquebatur Vti nunc possidetis eum fundum . quo misnus ita possideatis vim fieriveto . vel , Vnde tae illum deiecisti eo rinitura. Itaque nomeni Edictorum generale & in eo velut species continentur Interdict de quibus pleni sunt talui Iurisconsultorum, de aliorum veterum torum. . Donatus in Hecyram Terentii. Inter Eoico dc INTER Dico hoc inaerest, quod Edici imis quod fieri iubemus, Interdicimus quod fieri vetamus. Edicimus uni generi homianum, Interdicimus diuersis. itaque Praetoris Edieta&Interdicta dicuntur. - Epricills abii alti ita differt' vh Dcies a

genere.. nam Mago omnem : smilitiainem

Comprehendisitam pictam quis sies autem est qhae fingitur,non quae pingitur, ab essingendo dici rui itaquo as Fufigiesi omne. sunt imagines,non contra: Asianius Vopiit

Imago cuius α'αλ MIcaratus Par Cicero De natura deorum 1: Essius hominis, & imago dem: iniustitasvr En vobis Muit, iuuenem filium tenens , criteri atque imaginem eius. situs Annav xv Gymnasium

ictu fulminisconstigrauit, ' sque Neronis in informe aestiquet Mis. idem xvi: Qubdinter

122쪽

ter imagines maiorum etiam C. AssI essigiem

coluisset, cum inscriptiones DUCI PARTIUM. VEGEsTAs est indigentia omnium rerum, et iam earum. quae ad Victum cultumque corporis sunt necessariae: InopiA cst defectus cum reis rumnecellariassium, tum etiam consilii & am

corum : PAvPERTAs est tenuitas rei familiaris vitam arte sustinem. . ita EΠstas plus est quam Paupertas, Inopia plusqntin utrumque istinium. Cicero Paradoxis: Istam paupertatem, vel . potius egestatem ac mendicitatem tuam nunquam obicum tulisti.idem in Catilinam ii: Praesidia nostra cum illius latronis inopia a quo egestate debeo conferre. Seneca Ad Lucialium: No est quod palipertasmos a philos hia

reuocet, . ne egestis quidem. ibidem, Quanta Nerborum nobis paupertas, immo egestas

sit. Similiter Ectas est cui ine stiria desunt, Inops dicitur, qui est sine opibus & ope, atque auxilio, PAUPER est qui parum possidet, quasi parui laris, ut ingenuus Si rem minorem haheat sestertiorum Mimquagintae milium, id est aureorum quinquaginta; libertinus Si minus habeat quam triginta sestertiorum milia, siue

triginta aureos . . Plautus Rudente, Sed hae pauperes sunt inopesque puellis. i . Ouidius in arte Ir I '' . Nempe quod alter Utua alterae pauper erat.

. Suetonius is rone: Incis egens apud amitam Lepidam nutrit est. Arnobius lib. ii: Cum sit inops lauper lar 'auggni pauperi, EGERR

123쪽

desideretur: opus A ABERE ein carere aliqua .ficili & aquo animo: illud est cupiditatis nectilitatis , hoc . moderationis utilitatis. Itaque dicebant Stoki, Sapientem nulla re egere . sed opus habere interdum quibusdam rebus, ut victu , Vestitu , cc similibu r contra egere Stultum qui angitur cupiditate & inditigentia earum rerum, quas sinabeat, nesciat uti. Quam illorum sentelatiam luculenter

explicat Seneca Ad Lucilium: Volo tibi, inquit, Chry tippi quoque distinctionem indica re. Ait Sapienti: m miliare indigere , & tia. men multis illi rebus opus esIer, coeatra Stulto nulla re opus est , nulla enim re scit uti, sed omnibus eget.: Sapienti dc manibus & odin. Iis, & multis ad quotidianum v liim necessariis opus est: sed eget nulla re: egere enim necess-' talis est. nihil autem necesse est Sapienti. Simi liter Cicero loquitur de Sapiente. .illum nihil Iequirere, nullo egere h6quetcontentum osse. ELvDERE & PRAELUDERE sunt verba arti, gladiatoriae, quae hoc differunt, quod Eludere dicuntur gladiatores , diam petitiones aduersa riorum corpore declinant & effugiunt: Praeludere cum ventilant lutria arma ante pugnam. Cicero De oratore ri: Atque eiusmodi illa prae

lusio essed est, non ut Samnitium qui vibrant hastas ante pugnam, quibus4Κpugna nihil viantur, sed ut ipsis sententiis quibus praelu arunt,uehmguam possint. Ouidius De arte rin

124쪽

Sicubi praetulicrudibus pue alle relictis, Spicula de pharetia promit aeuta fila.

Manilius Athrotiomici ve . Ille cito motu rigidos cludere cestus, Nunc exire leuis milibS. P. .

Sed interdum Eludere lignificat idem quod

Praeludere. Cicero De optimo genere Oratortiin : Non enim in acie vetiatur . e ferro quasi rudibus eius eludit satio. EMhna est poetio adquirere ς PARARE Vert,. est pecuniis., vel gratia, VI alia quavis ratione usui ibo adiungere. Sallust. Iugurtha, Seruirere parari inaesha imperia dominorum non perserunt. Terent. Eunucho: Cupio aliquor - parare amuros beneficio meo. Iurisconsulti Haec paullo aliter distinguunt,& Emtum Para- tua quae in legatis uxoris adiiciebantur, ita volunt disserre quod in Emto paratum sit, in Pa-Tato emtum non contineatur. Vlpianus Ad Sabinu xxti : Item interest ipsitis caussa parata sint P. Delet.& legata, an ipsius caulla emta. paratis enim 'Omnia conti uentur, quae ipsius viibus fuerunt deliinata, . Emta Vero ea sola quae propter eam cmo fecit maritus. Liuiuslib. xxx i v : Inde siqv emtum paraturiaque pupillis ac viduis seret a quaestore proscriliabatur. - . . EMERiTA suntltipendia quae militibus et 1eritis atque sblutis labore . militiae. soluuntur:

PRAEMi A sunt donatiua sitrae einerita veterata r ..ὶ

nis dari iblita. illa debentur ex formula. m Militari, haae gratuito dant ex liberalitate priu-

125쪽

xia Auso Ni popMAED. De te cipis. Attius Menander De re militari i 1: ut i . i s, veteranus erit restituendus,& praemia,& cmeritum capit. Suetonius Augusto: Item alios immodest E missionem postulantes citra com

moda emeritorum praemiorumque exautorauit. ibidem : Devictisque his & confiscatis

promissa veteranis praemia ituerentur. EMPLASTRA sunt medicamenta quae intiati, aliquid accipiunt, . tum vulneribus imponunatur : MALAGMATA sunt fomenta,quae contusa& super cutem iniecta ulcera dura mollificant, l& matureiaciunt: PAsT1xii arida stant medic menta, quae aliquo humore delinuntur,deinde . Vulneribus imp onuntur, ut prolixe tradit Ceu, sus lib. v. Plinius lib. xxi: Imponuntur emplastra vulneribus, malagmata super integram cutem iniicimitur, pastilli alitem illinuntur, aut alicui molliori ceratove miscentur. ; EpvLvMest publicum conuiuium,ut triumῶ: phalia, pontificalis, auguralis, vel funebris ce- na: EpvLAE sunt conuiuia priuata,item cibi aD fluentiores. Cicero in Vatinium: Ita enim iulud epulum est funebre ut munus sit funeris,

eputa quidem ipsis dignitatis.

ERipERE est de manibes auferre per rapi pnadi vim, Ex1M Esta est quoquo modo auferre,V puta si quis non rapuerit quem, sed moram fecerit quo minus in ius veniret , ut scribunt Ι WNe quis risconsultu Terent. Adelphis,Domo me eri- puit,verberauit. Quintilianus Declamati

illi exemisti,ciis ad magistratus eductus est.

126쪽

DE DIFFEREN. VERB. LIB. II. II sERRO est qui frequenter sine causit vaga . tur, dc tempore in res nugatorias confiimio serius domum redit, Fuci Tivus autem est qui eo animo distedit ut non redeat, autore Vlpiano . Seneca De beneficiis ii: Dum vagus atque e I ro vernaculis congregatur, & ludit. Arrius Menander De re militari I: Leuius itaque De- D. De iblictum emansionis habetur, ut erronis in ser-- 'uis;desectionis grauius,ut fugitivi. ERRARε est per loca sola & ignota distinetere: VAGARi per diuersa . illud solitudinem, hoc dispersionem exprimit. Cicero De Oratore i: Ne vagari & errare cogatur oratio. pa- cuuius Periboea: Incerte erranS vagat. Hora

tius Epistolar. I: Stellae sponte sita, iussaene vagentur & errent. EssE 8c ExsTARE ut diuersa positit Paulus Α d e liqui it Vsus fructus iii multis casibus D.De viast. pars dominii est,& exstat. ubi minus valet Esnhse,' quam Extare, quod est perseuerare, & permanere, ut Constare. Vetus poeta apud Ci-

ceronem Tusculanar. ii: ' 'Vbi rigida c0nstat caligo inserum. Vlpianus Ad edictum Lx ivr Etsi haeres non D. De oner.edistat, 'id est non perseuerat heres esse. Sed Est etiam id quod in obscuro latet, Exstat id quod iis aberium luccmque profertur, de in

vulgus manat.

Evεurus est luccessus rerutii nondum affnem perductarum, EliTys est finis res, qui sequitur euentum, & ab luit . 'Cicero T H quato:

127쪽

II 4 A vso NI 'po, M is quato: Si mihi alterutrum de euentu

exitu rerum promittendum este P.

EvΝvcisus est qui necellaria ad generandum parte deminutus est, siue naturaliter ita progenitus sit, siue ante pubertatem excisus,isque Latino vocabulo dicitur Castratus: spano proprie est qui valetudine aliqua vitiove corporis praepeditus generare non potest. Caius D. De ad- Institui. i: Qui generarc non possunt qualus p sunt spadones adoptare polluiit, castrati nQn D. De lib. 3e possunt. Vlpianus Ad Sabinum iti: Spado-PQit nem quoque posse postumum haeredem scribere & Labeo & Castius scribunt , quoniam nec aetas nec sterilitas ei rei impedimento est. Sed 1i castratus lir, Iulianus Proculi opinionem secutus non putat postumum haeredem pollia instituere, quo iuro vi imur. Eius autem iuris ratio est quod Eunuchi,cum testibus caleant, omnino generare non potiunt: Spadones qui

temporali stetrilitate laborant,vel propter frigiditatem Vel quia vias seminis obstructas habent, ut censent physici, si his aut similibus imis

pedimentis liberentur, procreare possimi. Porro Spadonum appcllatio interdum generalisci qua omite genus eviratoruiti clatinetur, Ut

culsus: Exa Nilius, mortuus. Cicero Paetor Miraris me tanta perturbatione valetudinis ran grauiter exanimatum esse. Virgilius: . Corpus ubi exanimum positum.

128쪽

tiae de stipendio ibluere,ut nihilo taMen minus isub vexillo retineatur, dolaec emerita accipiat: Missio NEM DARE. est peniths ab armis caluisque dimitteret; liue honesta missione post eme-1rita stipendia; siue cautiaria propter morbum aut imbecillam valetudinem.siue ignominisci ob deliinum. Tacitus Annal. I :ὶ Missioneini dari vicena stipendia meritis,exautorari qui se- na dena fecissent. Liuius lib. xxv: Vclut ex- autoratus morte ducis ab signis discessit. Sed . quia Exautoratio ut plurimum igitbminiae catilla fiebat, inde Exautorare aliquando signia,ficat ignominilisu mittere. a Vipsanus Ad edictum vi: Si enim exauiorauerit dest,insignia D. De hi. . militaria detraxerit. Arctus Menander Demilitari i: Erit exautoratus, id est,militiδ rea D. I,emotus, castris eiicietur: Ex Bosis alicuius dicitur esse res in quai nonnihil iuris quis halleat, . etiamsi deposita tantium sit; Vel commodata, ruri pignori data IN EO Nis vero est res quae ins patrinisoni6 alicua ius est,tiue dominium eius habeat siue bona fide possidear. nam eadem sano Esl. iii boni, Es Iein pollessione bonomna , i Bona mssidere Cicero Pro domor Dominum se in mess bonis

esse voluisset. . . Vlpianus Ad dictam Luir Si- D. Deue in bonis sit , 'siueia,ni sit, si tanaen ex bonis 'φ' sit, locum haec aetio habebit ii quare siue commodata res sit,sive locata, siue eitam pignorara

proponatur, siue deposita. apuletne sit ut interia

129쪽

ais Auso NI Pos MAE sit mea eam non auferri, siue bona fide , me , . possideatur. si usum fructum in ea habeam. vel quod aliud ius; ut intersit mea non rapi, di :cendum est competere mihi hanc actionena,vr non dominium accipiamus , sed illud soIum Exhonis meis,hoc est,ex substanti, mea res ablata P. De verb. esse proponatur. idem lib. Lixi In bonis autem npstris computari sciendum Est non. solum quae dominii nostri sunt, sed etsi bona fide a nobis possidentur, vel superficiaria snt aeque itis adnumerabitur, & si quid est in actionibus, peritionibus,persequutionibus. nam haec omnia In bonis Hae videnturi ExcvBIAE sues diurnae dc noctiirnae: Vici. LIAE tantum nocturnae, eaeque in quatuor pam res diuisie: quarum singulae libras tribus con- stant,ut vigilia prima,secunda,lertia,S quartar. huius rei crebriora sunt quam ut adscribi de-:beant testimonia. IExEMPLvM est quod proponitur ut sequamur,aut vitemus; ExEMpxΑR est ex quo simi

lis essicitur aliqua species. & effigies ; quae M

imago & siillulacrum appellatur. illud animo aestimatur, hoc oculis conspicitur,autore Festo. Seneca Ad Lucilium: lo imaginem tuam facere. exemplar picturae re habeo ex quo capit aliquem ut hiantum mens, quem veluti operi sto imponat.ι sa Plinius Epiablatum vi: Comoediam ad exemplum veteris Comoediae scriptam tam bene,ut esse quandoque possit exem

130쪽

aliam ipse Miseri non mino sand meliorem. Confunduntur enim plurimum haec duo, ut c um dicitiu Exemsum & Exemplar eloquen- riae. pro imagiM & praescriptione ad imitanidum, & .mplar vel Exemplum literarum, chirographi,tetamenti,pro form descripto quod vulgo Copia 'ocatur. 1 Differunt autem multum Memplum significat ut quod adhibetur rei pint dae, aut illustrandae caulti,ut

Exempli gratia vel cum siunitur pro consequentus; quo modo dixit Vlpianus Institui. III: D. De eonidi Ad exemplum constitutiones ti untur, vel ' clim maximae grauissimaeque poenae quae possunt caeteris documento esse dicuntur Exempla , ut Terent. Eunucho quae futura exempla dicunt ineum indigna. Caesai De bello Gal-

qui pον su .vigilaxe e Pix,utristus tradit. . Ego arbitrin h*c omnino e demeta ; neque in vula aliqua re disserre. nam 'ciem dixerunt pergo & Expergor,quod nos Expergiscori ab illo fit Exmrgitus, ab hoc Experrectus. Lu