AusonI Popmae Frisii De differentiis verborum libri quatuor et Cornelii Frontonis de vocum differentiis libellus

201쪽

I 6 Auso NI POp MAEEt Methymnaeae potiuntur littore Lesbi Suetonius Nerone: Dispositae per littora & ri- pas diuersoriae tabernae parabantur. Sed in- lterdum Litius generaliter appellatur quicquid iuxta aquam est,autore Suruio. unde & Lirtus fluminum dicunt poetae , quibus haec licentia tribuitur. Virgilius AEneid. Iix, - . . Cum tibi sollicito secreti ad fluminis' vndam, Littoreis ingens inuenta sub ilicibus sus. Et lacuum. Catullus, Comi miniata, Lariumque littus. Ouidius Fastor. Vi: ζ . Sunt tibi Flaminius , Thraumen uolupora

Ripatri ver a etiam maris. Horatius,. . -

Hostium V Xorea, puerique C. t. Sentiunt motus orientis Austri, i AEquoris nigri fremixum, dc tremente* . V.

. O . . . . ,Verbere ripas.

- Lucos plus est quam MOERon. A Sassint Catilina: Vario per.omnem exercitum vetitia. moeror,Iuctus atque gaudia agitabantur. a citus Antiat. iii: Conuenisse, me ridc ectum, de ex moerore blatta - .

Luca est ut plurimaenalicatoriis , religiosusque: NEMus voluptatis cauila compararum

202쪽

DE, DIFFEREN. LIB. tu. I 'est , α rumque Dis sacrum, SILvA nomen generalpest', & habet aIb res ilicaeduas pariter caedua&;, SALTva Vero dicitiar locus seclusus, ubi σpakunt,ir Rrmen δ, kr. que versentur. C inllus, iluarumque virentium,Saltuumque reconditorum. Lucretius lib. V: . .:

203쪽

i malis mortem & mitium repentino adseiti ita haec semper capitalis , illa quandoque leuior. Liuius lib. Lit: Locustarum tanta nubes a mari vento repente in Appuliam illatae sunt , ut exaruminibus suis agros late operirent: ad quam pestem frugum tollendam. IL anus lib. v iSed languor cum morte venit. tactique ca-

dentum . . . I ia . .

Aucta lues , dum mixta iacent incondita

Lumen enim de cuilo caldiu δ Pros us etiam ex locis inseriori s. hic plerumque V Iuptatis est, illud necessitatis. Et Prolpectus seruitus estne .quid cociatur ad gratiorem, prospectum & Ii uras Luminis austi serui rus est , ne lumina iusquam obscuriorafiant: de quibus cauent Iurisconsulti . . ia . . Luscus dicitur qui altero oculo caret , &Graece appellatur. Martiatis: . . , -- - Thilidaluscam, R i ta Vnumi ultun Thais non haberiLus iTI . svs est qui μοωψ aut vocatur a Gra . cis , dc. propter vitium oculorum habis videt rempore vespextino. ut pratant Varro dc Opi-- Iius,aut meridi vel lumine adhibito, ut volute Vlpianus, cui Seneca & Grammatici contem - tiunt; u Plautus Militer : ---aedepol tu quidem, Caecus, non iustitiosus. : VarroDistipli - narum vii: Vesperi nonridere quosappellant

204쪽

iustitiosos. Seneca De beneficiis iii: Luscitiosi oculi sunt qui lucem reformidant, caeci qui non vident. Luxustio & LvxvnioR ita separat Diom des, ut alterum sit in laude, alterum in vituperatione, cum tamen autores his promiscua viantur, & utrumque reserant ad hecundis

rem vel luxuriam. -

MAuina Aetus appellanditet qui tribunali

ae iurisdictioni praesunt, Por EsTATEssint hi qui imperium , aliquod potestatemve obtinent. Cicero De lege agrariar Non testas , non magistratus vllus aliis negotiis acilagibus impeditus. Suetonius Claudior, tu i ixis lictionem de fideicommissis quotannis, dctantum in urbe delegari magisti atibus selitam in perpetuum arque eriam per prouincias pote statibus delegauit. Arn ius lib. vi: Secun das poscitis valetudines magistratus, imperia, potestates,victorias. VI anus Ad edictum iris n. Mod Qui magistratum potestatemve habebit. idem xxxv : Iussa magistratus vel praefidis, vel alteia D. berebas rius potestatis. Martianus Institui. xiv: Quia Vo priuatus pro potestata magistratum qui1M-l. 3. sciens dolo malo gesseris. sed interdum Ma- .gistrMus potestite praeditus , Potestas appellatur. Valerius Maximus de Cassios Tribuno plebis: Postquam illam potestatem deposcito Iuvenalis Satyraxe r ' Α Π

205쪽

Igo avso NI Pop MAEAn Fidenarum Gabiorumque esse potestis. D. De aedit. Vlpianus Ad edictum AEdilium Curulium ri: D. ὀ. Ab aliqua potestate damnatus. Modestinus

gnor. i. 36. Responser. iv : Fideiussor impetrauit a potestate,ut & antequam selueret pignora ipse pos

sideat. IM ANeirARE plus est quam VENDEIul. nam Mancipat is qui & proprietatem, dc usum a que fructum transfert,& euictionem piaestaturum se spondet, Vendit etiam is qui nuda &simplici traditione alienat. Praetere Mancipare poterant soli ciues Romani. Latini col narii & Latini Iuniani, iique peregrini quibus datum erat commercium ι Vendere cuilibet Permit Ium. Cicero Philippica ii: Tum iste venditum atque mancipatum Tribunatumi consiliis nostris opposuit. . Quintilianus lib. vi: Requirebat Crassus ubi essent eae postesii nes i omnes autem illas Brunsavendiderat, ciam paterna manciparet praedia turpis habe hatur. Tacitus Annal. 1r venditis hortis sta tuam Augusti simul mancipasset. M Ancipavit iv NExus sunt species abaliena, . tionis retum mancipi,quae hoc differunt,quod Mancipium est proprietas & legitimum domi- . nium, vel dominii traditio, quae fiebat testibus quinque praesentibus. & Iibripende, certisque prolatis verbis, hunc videlicet in modum , Is qui rem 'mancipio accipiebat aes tenens ita dicebat . Hunc ego hominem ex iure Quiritium meum esse aio , isque mihi emtus est hoc aem

206쪽

aeneaque libra: deinde aere percutiebat libram, idque aes quasi pretium dabat ei a quo rem accipiebat mancupio: Naxus siue Nexum dicitur omnis obligatio, quae per aes Sc libram fiebat. Itaque mancipio res promittitur, datur,accipitur, quae proprie dc perpetuo fit accipientis,ne- que euinci aut vindicari potest: Nexu res oppigneratur,addicitur, & obligatur: sicut test menta nexu fiebant non mancipatione, quia haeres quidem familiam per aes 8c libram eme bat adhibitis quinque leuibus δceo qui emtor familiae vocabatur, sed testatbr idemque venditor,nihil isti emtori tradebat; tantum haeredem in testamento scriptum tali modo constituebat, ut scilicet post mortem ipsius posset haeredit rem adire pignora nectenantur,& homo litas qui suas operas in temporariam seruituteri creditori dabat, dum debitum selueret, Nexus dicebatur. Quo sensu Mutius Scaevola dixit Nexum esse quod per aes & libram fiebat, ' ut

contrahentes obligarentur & se inuicem ne virent, non ut res manciparentur. Quod &verum esse ex verbi notatione Varro ostendit.

Nam neehendo dicitur Nexum id quod per aes

S libram obligatur, neque tamen alterius fit.

ΕsTon. Cicero De aruspicum responsist Iure haereditario,iure autoritatis, iure mancipi, iure

nexi. idem Ad Curium: Cuius quando proprium te esse scribis mancipio & nexu, meum Μ 3 autem

207쪽

autem usu dc fructusontentus isto sum. Sed interdum Nexus nomen generale est, & in eo Mancipium ut species in genere continetur. ex quo Manilius Iurisconsultus Nexum definiuit quodcunque per aes libram geritur, ita ut in eo sint res mancipi. 4iς rem illam qine mamcipatur Nexu tradi,Nexu obligari dixit Cicero in Top is, Abalienatio'est,inquit,eius rei quae mancipi est,aut traditio alteri nexu, aut in iure cessio inter quos ea iure ciuili fieri possunt. ibidem; ut m ncipia quae sunt iam domin rum nexiti Pro Muraena: in rebus repetendis quae mancipi sunt is perisulum praestare debet qui se nexu obligaRit MAnco est venalitius,qui scilicet seruos venales habet, ΜEstoaetost qui merces quasi temit venditue. Nam veteres appellatione in cis homines censeri noluerunt, & ob eam rem. Mangonium a mercatura, & Mangones mer-9. Devemb. catoribuS seiunxeie,ut scribit Africanus Qua stion. iii. Plaut. Trinummo: Mercatu ramne an venales habuit ut rem

perdidit. Cicero Pro Cornelio i Neque me diuitiae Nouem, quibua omnes Africanos & LaeIios multi venalitii mercaxore quesuperarunt. , Seneca De beneficiis 1v: Mercator urbibus prodest, medicus aegrotis, mango venalibus. MANvBrAE appellantur pecunia ex venditi ne praedae contram: PRAEDA vero dicitur corinrora ipsa rerum ab hostibus capta donec non sunt

208쪽

non sunt diuisa, aut diuendita, autore Gellio. Cicero De Me agraria: Praedam,manubias,se

ctionem . c a 4enique Cn. Pompeii sedente

imperatore Decemviri vendenti ibidem: Ex praeda, ex manubiis, ex auro coronario. Suetonius Nerone : Ac ne non hinc quoque quantum posset praedae & manubiarum Inua deret. Aliquando tamen Manubiarum Voc bulo pro qualibuscunque spoliis usi sunt veteres,atque etiam ipse Cicero cum ait, Ex man biai una venditione. Liuius lib. xxxix, Cum magno piaculo sacrilegii sui manubias retulit. Suetonius Vespasiano: Sunt contra qui opinentur ad manubias & rapinas necessitate compulsunt. Itaque verius est Praedae nomi ne contineri omnia spolia ab hostibus capta, Manubias vero significare ornamenta hostibus ademta, quae manu ferri possint. ad hoc pecuniam inde redactam. MARINVM vocatur quod mare incolit, vel

est ex mari. MARiTIMvM quod prope abest amari, vel quod in eo geritur. hinc dicuntur Dii marini qui in imis gurgitibus & vadis habitare putabantur, marinus piscis,sal marinus, tum color marinus,aqua marina: rursus agri. maritimi, ora maritima, bellum maritimum: quae omnia notiora sitiat quIm ut exemplis firmari debeant. Interdum tamen haec confunduntur. Varro De re rust. Ir Vbi salem nec sossitium nec maritimum haberent. idem Ii:

209쪽

D. De iure iuna. l.

uem accipere desaermis siue marinam , sine fluviatileni. Cassistratus De elognitionibus IrI mimitatem nauium maritimartihi diuit at habere quae annonae urbi serviant. MATRONAM & MATR-3AMicitas eo dissetare Gellius traditqu5d Matibna proprie dica tur quae in matrimoisio cum viro quoquo mo do conuenerit, etiamsi sibi liberi nondum hali forent; qua notione Plinius Lolliam Paulinam Caii Principis matronam appellat s --terfamilias autem eas sola quae in mariti manu coemtione conuenerit & noti in Hatrimonium tantom, sed in familiam quoque mariti,& in sui haeredis locum transierit. . vriti fuit illa coemtionis antiqua formula,vis MIHI Es-sE MATERFAMiii As. Festus autem Matiss- familias ait non ante dictas quani meererunt ex marito patresamilias:sed neque viduam,neque eam quae sine liberis ellet eo nomine appellari: Matronas eia esse quibus stolas habendi ius erat. Iurisconsulti tofigd aliter,nec uno modo,his vocabulis utuntur. Nam interdum Matronas accipiunt notae autoritatis spectataeque vitae feminas Matresfantilias vero genera- .liter appellant qiiaslibet mulieres honestas, siue nuptae sint, siue viduae, ingenuae an liberri nae : puellas item quae sivi iuris sunt. Quibus consentit Tertullianus in libro De virginibus velandis: Materfamiliae, inquit, vocatur licet

virgo,& paterfamiliae licet inuestis. Aliquan-

210쪽

Matresfamilias;& Qthm honestatem spectant, ut ex ipsbrum responsis liquet. Mihi xide tur propria & vera horum verborum disseremtia esse, quod Matronae sunt spectatae aut ita tis de pudicitiae feminae, nuptae aut viduae: Mactresfamilias omnes quae legitimae uxores habentur . ita introna omnis est materfamilias, non contra. atque sic veteres sese usi. Ennius Andromeda: Libet sim quaeselidum caussa familiae ma-

- ' trem tuae.

Liuius lib. x, Vt nulla nisi stae ratae pudicitiae matrona, & quae uni viro nupta fuisset , ius sacrificandi haberet

MATRlMONivM & NUPTIAs separant Iurisconsulti. Iulianus Digestorum Lxi i: Puam recte matrimonium , vel nuptias contrahi. Paulus Ad edictum xxxv : Non prohibentur liberi utriusque sexus matrimonium vel nuptias legittimas contrahere. quae verba indicant haec differre secundum persinas utriusque sexus, & Matrimonium esse viri Nuptias mulieris , si modo sunt Iurisconsultorum, & non poti sis a Triboniano homine Graeculo alterum fuit adiectum, ut& in Institutionibus ab ipso compositis: quod mihi quidem videtur. Nam disserentiam istam nulli idonei autores obse1-uant pro eodem haec nomina usurpant. illud unum mutat, quod Nuptiae proprie sunt matrimonii celebritas, quae coniugii tes lia

Μ 1 tionem

D. De ritu Dupl. l. tris